Tổng thống Mỹ Joe Biden. Ảnh CNN

Tổng thống Mỹ Biden là đồng minh chủ chốt của Ukraine trong cuộc chiến Nga-Ukraine. Chính quyền của ông Biden đã cung cấp hàng tỷ đô la viện trợ quân sự để giúp Kiev bảo vệ chủ quyền của mình, cho phép Ukraine lật ngược tình thế cuộc chiến theo hướng có lợi cho mình và thường đứng về phía quốc gia Đông Âu này trong nhiều tranh chấp ngoại giao. Tuy nhiên, ông Biden cũng cho biết Kiev chưa sẵn sàng gia nhập NATO, với lý do cần phải cải cách chính phủ.

Trong một tuyên bố mới nhất ngày 17/6, Tổng thống Biden đã đề cập đến khả năng đẩy nhanh quá trình cho phép Ukraine gia nhập liên minh trước cuộc vận động tranh cử năm 2024 của ông ở Philadelphia.

Một phóng viên đã hỏi ông Biden về các báo cáo trước đây tuyên bố rằng ông ủng hộ việc miễn trừ yêu cầu Ukraine phải có Kế hoạch Hành động Tư cách thành viên (MAP) để gia nhập NATO. Theo MAP, các ứng cử viên phải thực hiện cải cách quân sự và dân chủ trước khi được cân nhắc tham gia. Tuy nhiên, đây có thể là một quá trình dài đối với Kiev trong bối cảnh chính phủ nước này coi việc gia nhập liên minh là một nhu cầu cấp thiết hơn.

Tuy nhiên, Tổng thống Biden phản bác rằng ông sẽ xem xét nới lỏng quy trình cho Ukraine. "Họ phải đáp ứng các tiêu chuẩn giống nhau, điều đó không dễ dàng", ông Biden nói. 

Biden nói thêm rằng Ukraine đã "làm mọi thứ liên quan đến khả năng phối hợp quân sự", một khía cạnh quan trọng của tư cách thành viên NATO, nhưng để trở thành tư cách thành viên NATO thì cần có các tiêu chuẩn khác nữa.

"Có một vấn đề toàn bộ là hệ thống của họ có an toàn không? Nó có bị hỏng không? Nó có đáp ứng tất cả các tiêu chuẩn mà mọi quốc gia khác trong NATO đáp ứng không. Tôi nghĩ là có thể, nhưng không tự động mà có", ông Biden nói.

Cựu đại sứ Mỹ tại Ba Lan Daniel Fried nói với Newsweek rằng không nên hiểu nhận xét của ông Biden có nghĩa là Biden ủng hộ một quá trình kéo dài để Ukraine gia nhập NATO.

"Tôi nghĩ bản thân tuyên bố của Biden không có vấn đề gì cả, bởi vì rõ ràng bạn không muốn tranh luận ngược lại – rằng nên có một con đường đặc biệt dễ dàng cho Ukraine", ông nói. "Các tiêu chí mà chúng tôi đặt ra trong những năm 1990 nên được áp dụng - các quốc gia phải dân chủ. Họ phải có nền kinh tế thị trường tự do, chính sách đối ngoại có trách nhiệm", ông nói thêm.

Ông cho biết các quốc gia cũng được yêu cầu phải hòa bình với các nước láng giềng, nhưng điều đó sẽ không áp dụng cho Ukraine trong trường hợp này vì họ không có lỗi trong cuộc chiến.

Fried cảnh báo rằng chính quyền quá mơ hồ về tình trạng gia nhập NATO trong tương lai của Ukraine có thể báo hiệu cho Tổng thống Nga Putin rằng Kiev vẫn ở trong "vùng xám" liên quan đến quan hệ với phương Tây.

Ukraine đã tìm cách tăng tốc trở thành thành viên NATO trong bối cảnh chiến tranh Nga-Ukraine. NATO đã ủng hộ Ukraine trong bối cảnh cuộc xung đột đang diễn ra, với nhiều quốc gia thành viên của tổ chức này bày tỏ sự ủng hộ đối với việc nước này cuối cùng sẽ gia nhập liên minh sau khi nước này đáp ứng các tiêu chuẩn đặt ra cho tất cả các thành viên. Những lo ngại về tham nhũng chính trị cho đến nay đã ngăn Ukraine ra khỏi NATO.

Các thành viên NATO khác cũng bày tỏ lo ngại về việc liệu Ukraine có sẵn sàng gia nhập liên minh quốc tế hay không. Ví dụ, Đức đã nói rằng tư cách thành viên của Ukraine chỉ có thể thực hiện được sau khi chiến tranh với Nga kết thúc.

"Chính sách mở cửa của NATO vẫn được áp dụng, nhưng rõ ràng là chúng tôi không thể nói về việc chấp nhận các thành viên mới (những người) đang ở giữa một cuộc chiến", Ngoại trưởng Đức Annalena Baerbock cho biết hồi đầu tháng này trong cuộc họp của các bộ trưởng NATO tại Oslo, theo Reuters.

Trong khi đó, cuộc chiến ở Ukraine đang đẩy bước tiến của NATO đến sát với biên giới Nga hơn. Vào tháng 4, Phần Lan, nước có chung biên giới phía đông với Nga, đã trở thành quốc gia thành viên thứ 31 của NATO, trong khi Thụy Điển dự kiến sẽ làm theo. Hai quốc gia Scandinavi đã đăng ký tham gia sau cuộc chiến ở Ukraine bắt đầu.

×