Hình ảnh duy nhất cửa thủ lĩnh tối cao Taliban, Hibatullah Akhundzada.

Đến bây giờ, thủ lĩnh tối cao Taliban còn sống hay đã chết là điều mà người dân Afghanistan không thể biết chắc. Những nhà phân tích am hiểu vấn đề nhất cũng hoài nghi về người thực sự lãnh đạo tổ chức.

Trong hành trình truy tìm tung tích thủ lĩnh tối cao Taliban, điều bất thường ngày càng lộ rõ, theo SCMP.

Hôm 30.10, hai tháng sau khi phát ngôn viên Taliban, khẳng định thủ lĩnh tối cao Akhundzada vẫn còn sống và khỏe mạnh ở Kandahar, có tin đồn rằng thủ lĩnh tối cao này có bài phát biểu tại một trường Hồi giáo.

Giới chức Taliban khẳng định sự xuất hiện của thủ lĩnh Akhundzada bằng đoạn băng ghi âm dài 10 phút.

“Cầu Chúa ban thưởng cho những người bị áp bức ở Afghanistan, những người đã chiến đấu với chống lại những kẻ ngoại đạo và những kẻ áp bức trong 20 năm qua”, một giọng nói già dặn được cho là của Akhundzada, vang lên trong băng ghi âm.

Taliban nghiêm cấm những người tham gia buổi thuyết giảng đem theo điện thoại và các thiết bị ghi âm, ghi hình. Một trong những người có mặt tại sự kiện khi đó, Mohammed, 19 tuổi, nói: “Tất cả chúng tôi đều chứng kiến ngài và bật khóc”.

Khi được hỏi rằng đó có thực sự là Akhundzada hay không, Mohammed nói: “Tôi và các bạn bè vì quá vui mừng mà quên mất không nhìn mặt thủ lĩnh tối cao”.

Akhundzada trở thành thủ lĩnh tối cao Taliban vào năm 2016, sau khi cố thủ lĩnh Mullah Akhtar Mansour chết trong một đợt không kích của Mỹ.

Trong 5 năm qua, Taliban chỉ một lần đăng hình ảnh của Akhundzada. Đó cũng là khi thủ lĩnh tối cao này lên nắm quyền lãnh đạo tổ chức. Nhưng càng bất ngờ hơn khi bức ảnh đó thực ra đã được chụp từ cách đây hơn 20 năm.

Mohammad Musa, một người khác quả quyết nhìn thấy thủ lĩnh Mohammad Musa trong buổi thuyết giảng, nói: “Ông ấy trông giống hệt như trong ảnh”.

Các chuyên gia phương Tây tin rằng, Akhundzada thực ra đã qua đời từ vài năm trước, rằng buổi thuyết giảng ở Kandahar đã được dàn dựng.

Quê hương của thủ lĩnh tối cao Taliban ở huyện Panjwai, tỉnh Kandahar, Afghanisntan.

Akhundzada “đã chết từ lâu và không liên quan đến chiến dịch kiểm soát Kabul của Taliban”, một quan chức an ninh Afghanistan trong chính quyền cũ, nói.

Akhundzada cùng người thân thiệt mạng cách đây 3 năm, trong một vụ tấn công tự sát ở Pakistan, một nguồn tin cho biết, theo SCMP.

Tại Panjwai, một huyện nghèo thuộc tỉnh Kandahar, không ai là không biết câu chuyện về gia tộc Akhundzada, một dòng dõi các nhà thần học được kính trọng.

“Ở thời điểm xung đột với Liên Xô nổ ra năm 1979, Akhundzada rời quê hương sang Pakistan”, Niamatullah, một chiến binh trẻ, người am hiểu về quá khứ của thủ lĩnh tối cao, nói.

Akhundzada trở thành một học giả nổi tiếng, được nhận danh hiệu “Sheikh al-Hadith” – danh hiệu cao quý nhất cho các học giả nghiên cứu các câu nói của nhà tiên tri Mohammed.

Đầu những năm 1990, khi phong trào Hồi giáo trỗi dậy ở Afghanistan, Akhundzada quay trở về quê hương, được nhiều người từ xa và từ Pakistan tới xin những lời chỉ bảo, Abdul Qayum, 65 tuổi, một người dân địa phương, nói.

Sau khi Taliban nắm quyền năm 1996, Akhundzada trở thành quan chức địa phương, rồi làm thẩm phán tòa án tỉnh Kandahar cho đến năm 2000.

Vào thời điểm Taliban bị liên quân Mỹ đánh bại năm 2001, Akhundzada là người đứng đầu một tòa án quân sự ở Kabul.

Akhundzada cùng các lãnh đạo Taliban chạy sang sơ tán ở Pakistan, giảng dạy cho cả một thế hệ các tay súng Taliban. “Akhundzada đóng vai trò trung tâm, giúp tổ chức duy trì sự thống nhất”, một thành viên Taliban nói.

Người này tự nhận từng gặp thủ lĩnh tối cao 3 lần, lần cuối vào năm 2020. Người này nói Akhundzada không sử dụng các thiết bị công nghệ.

Akhundzada chỉ liên lạc qua đường dây điện thoại cố định và thông qua thư. Akhundzada được cho là người đã bật đèn xanh cho chiến dịch tổng tấn công trên khắp Afghanistan, vào mùa hè năm nay, theo một nguồn tin của Pakistan.

Một chuyên gia an ninh khu vực nói: “Nếu thực sự Akhundzada qua đời, Taliban đối mặt nguy cơ tan rã, các nhóm cực đoan quay sang gia nhập các tổ chức khác, bao gồm cả IS”. Đó có thể là lý do Taliban đến nay vẫn giữ kín thông tin về thủ lĩnh tối cao.

×