Loạt trào lưu chữa bệnh nguy hại không tưởng từ mạng xã hội

Mới đây, trên mạng xã hội lan truyền một loạt bài viết của tài khoản Q.D., thu hút hàng trăm lượt yêu thích và bình luận. Người dùng này khẳng định bản thân tự "tạo trend" chanh. Theo đó, chỉ cần uống nước cốt chanh nguyên chất vào mỗi sáng, xịt chanh vào mũi, thậm chí cho trẻ nhỏ sử dụng chanh thay thuốc tây, là có thể "trị bách bệnh" - từ sổ mũi, viêm tai giữa đến mất ngủ, viêm phế quản, giảm mỡ, trị viêm xoang…

Thực tế, không chỉ riêng người này, mạng xã hội gần đây cũng xuất hiện không ít bài đăng chia sẻ về lợi ích của việc uống nước cốt chanh vào buổi sáng. Một cư dân mạng tên H chia sẻ, mỗi sáng chị uống từ 300-500ml nước cốt chanh nguyên chất để đẹp da, sáng mắt, thải độc gan, giảm mỡ máu, thậm chí chữa cả viêm khớp, viêm dạ dày, ung thư. Thậm chí có người nhỏ nước cốt chanh vào mắt để chữa viêm.

Trước đó, trên mạng xã hội cũng đã xuất hiện nhiều trào lưu chữa bệnh nguy hiểm đến sức khoẻ, độc hại từ những thử thách ăn uống cực đoan như trà sữa trứng bách thảo, trò chơi bắt pen đầy mạo hiểm; sinh con thuận theo tự nhiên, cổ xúy cho những hành vi phản khoa học như: Không khám thai, không cắt rốn trẻ sau sinh, tự sinh con tại nhà, không tiêm vắc xin cho trẻ...

Hậu quả là thời gian qua, nhiều bệnh viện đã phải tiếp nhận các sản phụ hoặc trẻ sơ sinh bị tai biến do trào lưu nguy hiểm nói trên. Hay lan truyền cách thức chữa đau mắt đỏ bằng nước tiểu, lọc máu giúp loại bỏ máu xấu, ngừa đột quỵ…

TS.BS Nguyễn Văn Huy, Trưởng khoa Mắt trẻ em, Bệnh viện Mắt Trung ương khẳng định, hành động nhỏ nước chanh vào mắt là vô cùng nguy hiểm. Theo TS Huy mắt người có môi trường pH trung tính (khoảng 7,0), trong khi nước cốt chanh chứa axit citric với nồng độ cao, tính axit mạnh. Khi nhỏ trực tiếp vào mắt, nước chanh chắc chắn sẽ gây phản ứng.

"Nhẹ thì gây khó chịu, xót mắt; nặng hơn là tổn thương lớp biểu mô kết mạc và giác mạc, gây rát, đỏ mắt, chảy nước mắt. Nếu lặp lại hành động này nhiều lần, tổn thương có thể trở nên nghiêm trọng, dẫn tới bỏng giác mạc, giảm thị lực, thậm chí mù lòa," bác sĩ Huy cảnh báo.

Bác sĩ Huy đặc biệt nhấn mạnh, giác mạc là lớp màng trong suốt, cực kỳ nhạy cảm. Việc nhỏ chanh vốn có tính axit mạnh trực tiếp vào mắt không chỉ nguy hiểm với người trưởng thành, mà còn tiềm ẩn rủi ro nghiêm trọng hơn đối với trẻ nhỏ.

"Đến thời điểm hiện tại chưa có bất kỳ một bằng chứng khoa học nào chứng minh việc nhỏ chanh vào mắt sẽ giúp sáng mắt, cải thiện thị lực. Hành động này cần phải chấm dứt ngay lập tức", TS.BS. Nguyễn Văn Huy nhấn mạnh.

Đồng quan điểm trên, bác sĩ Phí Thùy Linh, Trưởng đơn nguyên Mắt, Bệnh viện Đa khoa Phương Đông khẳng định, nhỏ chanh vào mắt là hành vi phản khoa học, tiềm ẩn nguy cơ mù lòa vĩnh viễn. Đã có những trường hợp bỏng giác mạc cấp tính chỉ sau một lần tiếp xúc với acid thực vật.

Bác sĩ Thuỳ Linh cho hay, việc tự ý nhỏ chanh để chữa các bệnh tai mũi họng ở trẻ có thể làm trầm trọng thêm tình trạng viêm nhiễm, tăng nguy cơ các biến chứng như viêm tai giữa, viêm phổi hoặc tổn thương vĩnh viễn đến thính giác. Thực tế, cơ chế tự bảo vệ của niêm mạc mũi, tai luôn hoạt động hiệu quả nếu được giữ vệ sinh đúng cách. Khi các lớp bảo vệ này bị phá hủy bởi acid, vi khuẩn và virus dễ dàng xâm nhập sâu hơn, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng, đẩy nhanh tiến triển của bệnh.

Trước trào lưu trên nguy hại trên, chuyên gia khuyến cáo tuyệt đối không tự ý áp dụng các phương pháp chữa bệnh chưa được chứng minh. Khi gặp các vấn đề về mắt, tai, mũi, người bệnh nên tìm đến cơ sở y tế để được tư vấn và điều trị đúng cách, thay vì đặt cược sức khỏe của bản thân và con trẻ vào những trào lưu nguy hiểm, thiếu căn cứ khoa học.

Trao đổi với PV Dân Việt, ThS.BS Đoàn Dư Mạnh, thành viên Hội Bệnh mạch máu Việt Nam, cho biết những trào lưu xuất hiện trên mạng xã hội thời gian vừa qua đã phần nào tác động lên bộ phận người dân kém hiểu biết. Nói về trào lưu "bắt pen", bác sĩ Mạnh cho biết, bị sốc khi thấy hành động nguy hiểm này lại được các bạn trẻ bắt chước và tạo thành xu hướng trên mạng xã hội.

Theo bác sĩ Mạnh, bản chất của trò chơi "bắt pen" là chèn ép động mạch cảnh, gây cản trở lưu lượng máu lưu thông lên não. Hậu quả của việc này là người tham gia có thể trải qua cảm giác lâng lâng, chóng mặt, "phê" giả tạo.

"80% lượng máu nuôi não sẽ được vận chuyển qua 2 mạch cảnh trái và phải ở cổ. Thực hiện ấn cổ vài giây sẽ không gây nguy hiểm nhưng nếu ấn lâu vào 2 động mạch cảnh thì có thể gây ra thiếu máu não trầm trọng. Các tế bào não bị thiếu máu 5 phút sẽ không thể phục hồi.

Điều nguy hiểm hơn cả là sự thiếu máu não nghiêm trọng có thể dẫn đến các biến chứng đe dọa tính mạng. Khi động mạch cảnh bị chèn ép trong thời gian dài, máu không thể lưu thông lên não đủ nhanh chóng, dẫn đến thiếu máu não. Điều này có thể gây ra tình trạng ngất xỉu, co giật và trong trường hợp nghiêm trọng, thậm chí có thể gây đột quỵ", bác sĩ Mạnh thông tin.

Bác sĩ Mạnh cảnh báo, đối với những người có tiền sử bệnh lý về tim mạch hoặc huyết áp, hậu quả có thể còn nặng nề hơn, dẫn đến tử vong ngay lập tức. Ngoài ra, việc chèn ép động mạch cảnh còn có thể gây tổn thương trực tiếp lên các mạch máu này, làm xuất hiện các cục máu đông (huyết khối). Khi huyết khối di chuyển đến não, nó có thể gây tắc nghẽn động mạch não, dẫn đến các tai biến mạch máu não, hay còn gọi là đột quỵ.

“Khi sử dụng lọc máu bên ngoài, họ đưa chất chống đông và nhiều thứ khác trong quá trình lọc có thể dẫn đến nguy cơ sốc, chảy máu… Bên cạnh đó, không phải ai cũng cần phải lọc hết các chất trong cơ thể", bác sĩ Đoàn Dư Mạnh thông tin.

Cũng theo bác sĩ Mạnh, mỡ máu gồm hai loại là mỡ tốt và mỡ xấu, nếu lọc hết mỡ máu có thể loại bỏ cả mỡ tốt. Mỡ tốt có tác dụng làm tăng trương lực thành mạch, làm cho thành mạch chun giãn, chắc khỏe hơn. Không chỉ vậy, lọc máu còn chống chỉ định với người tăng huyết áp, máu khó đông.

Trào lưu chữ bệnh, thích "đu trend" coi chừng mất mạng

Trao đổi với PV Dân Việt, PGS.TS Trần Thành Nam, Phó hiệu trưởng Trường Đại học Giáo dục (Đại học Quốc gia Hà Nội) cho rằng, những trào lưu độc hại này thu hút giới trẻ tham gia vì đánh trúng vào tâm lý muốn được công nhận, thể hiện bản thân của họ.

Theo ông Nam, điều dại dột của bạn trẻ khi tham gia những trào lưu độc hại này bắt nguồn 3 yếu tố chính. Đó là nhận thức rủi ro kém, thể hiện ở việc ý thức của hành vi đó gây ra nguy cơ, hậu quả, thậm chí có phần gây ra nguy hiểm cho bản thân mình, đăng nó lên mạng xã hội khiến cho nhiều người khác thực hiện hành vi nguy cơ như một trò vui.

"Thứ 2, động cơ tìm kiếm sự kích thích. Giới trẻ trở nên quá căng thẳng, mệt mỏi, rất nhiều kỳ vọng áp lực trong cuộc sống, học tập nên họ chơi trò nghịch dại này để tìm kiếm sự kích thích hoặc giải toả sự căng thẳng.

Có nhiều hành vi giống như việc vui đùa và xem đó là trò chơi, trò cười của những bạn trẻ. Thứ 3, ở khía cạnh nào đó đây là cách thức thể hiện một số hành vi bạo lực và hành vi lệch chuẩn xã hội. Khi họ làm hành vi này giống như kiểu được xả giận, tạo áp lực cho người khác và tự nhiên cảm thấy mình quyền lực", ông Nam nhấn mạnh.

Theo ông Nam, những trào lưu này là biến thể của những dạng hành vi muốn tạo nên trend hoặc trò nghịch ngợm của tuổi trẻ mà không được cân nhắc về hậu quả. Những bạn trẻ bị tò mò hoặc bị lôi kéo, không được gia đình quản lý, hướng dẫn nên muốn tạo ra một điều gì đó thu hút sự chú ý và sự thừa nhận của xã hội mà không ý thức được ở sau đó có rất nhiều nguy cơ nguy hiểm.

"Trong xã hội truyền thống, khi chưa có mạng xã hội thì hành động này giống như giai đoạn đặc trưng, rất phá phách của tuổi vị thành niên muốn khẳng định bản thân, muốn tìm kiếm bản sắc bản thân, nhưng khi có sự xuất hiện của mạng xã hội thì nó lại trở thành trào lưu, xu hướng, trend… Cá nhân khi thực hiện hành vi đó còn được hô hào, cổ vũ, ủng hộ, chú ý của cộng đồng. Giống như càng biến thành "liều thuốc" cho những hành vi dại dột, bắt chước, làm tăng cấp độ lên so với hành vi dại dột trước đó", ông Nam phân tích.

Ông Nam khẳng định, các trào lưu độc hại không chỉ gây tổn thương về thể chất cho người tham gia mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý và nhận thức của giới trẻ. Những hành động mạo hiểm, thiếu suy nghĩ có thể để lại hậu quả tâm lý lâu dài, làm tăng nguy cơ trầm cảm và lo âu.

Ngoài ra, việc tập trung quá nhiều vào các trào lưu nhất thời cũng khiến nhiều bạn trẻ sao nhãng học tập và các hoạt động tích cực khác. Sự lỗi thời nhanh chóng của các xu hướng này cũng dẫn đến cảm giác hụt hẫng, áp lực khi không kịp bắt kịp những xu hướng tiếp theo.

Chính vì vậy, để giới trẻ nhìn nhận đúng về những trào lưu trên mạng xã hội thì ngoài nỗ lực của bản thân, sự can thiệp từ nhiều phía cũng quan trọng nhằm định hướng và giáo dục nhận thức cho giới trẻ về mặt trái của mạng xã hội.

Mạng xã hội cũng từng xuất hiện đủ loại trào lưu với món ăn độc lạ như trà sữa trộn hành lá, cà phê trứng bắc thảo… khiến nhiều bạn trẻ đua nhau bắt trend. Những video này thường thu hút hàng triệu lượt xem nhờ vào tính chất "độc lạ" nhưng lại tiềm ẩn nguy cơ sức khỏe nghiêm trọng.

Việc lan truyền những nội dung này cũng là hành vi không phù hợp, gây ảnh hưởng xấu đến cộng đồng. Ông cho rằng, về mặt giáo dục, các tổ chức chăm sóc thanh niên như Đoàn Thanh niên, Hội Sinh viên, nhà trường, đoàn thể… cần có những kế hoạch nâng cao nhận thức và kiến thức cho người trẻ về tác động tiêu cực của mạng xã hội, giúp họ hiểu rõ hơn về các tiêu chuẩn xã hội và tránh xa các trào lưu độc hại.

Các đơn vị phải tổ chức thật nhiều hoạt động, sân chơi cho các bạn trẻ, phù hợp với cá nhân để kéo các bạn ra khỏi thế giới ảo với rất nhiều trò vô bổ trong đó. Thay vì các bạn giải toả bằng những trò nghịch dại thì có những câu lạc bộ hoạt động ủng hộ xã hội cùng tham gia. Bên cạnh đó, đưa chương trình giáo dục để nâng cao nhận thức, kỹ năng về mặt sức khoẻ tinh thần vào trường học để các bạn biết cách tự cân bằng về cảm xúc.

Ngoài ra, ông cũng mong muốn các cơ quan chức năng cần phải có chính sách tốt hơn trong việc kiểm soát những nội dung mang tính chất nghịch dại của tuổi vị thành niên trên không gian mạng, nếu không sẽ có thể gây ảnh hưởng tới rất nhiều bạn trẻ khác, bằng việc bắt chước làm tăng nguy hiểm của những trò nghịch dại này.

×