Bình luận
0
Trong quá trình tìm tư liệu để viết về các vị Tổng đốc tỉnh Bắc Ninh, tôi tìm thấy tấm bia ở cổng chùa Hồng Quang thuộc khu phố Hoà Đình phường Võ Cường, thành phố Bắc Ninh.
Cổng chùa Hồng Quang, khu phố Hòa Đình, phường Võ Cường, TP Bắc Ninh-nơi có tấm bia đá cổ khắc ghi thân thế, công trạng của vị Tổng đốc đầu tiên của tỉnh Bắc Ninh với nhiều tình tiết rất cảm động.
(Bia 2 mặt, có kích thước 35 x 49 cm, không hoa văn, không kỵ huý, có 31 dòng, khoảng 550 chữ). Bia nói về vị Tổng đốc đầu tiên của tỉnh Bắc Ninh với nhiều tình tiết rất cảm động.
Hoàng quân họ Hoàng tên Cáo người xã Tân Quảng huyện Tân Long tỉnh Gia Định. Vào một ngày tháng 10 năm Minh Mệnh thứ 18 (1837) được nghỉ hưu do có bệnh và mất vào ngày 22 tháng 11 năm đó, hưởng thọ 69 tuổi, không có người thừa tự, vì vậy không mang về quê mai táng.
Trong thời kỳ làm quan, ngài đồng thời cùng làm quan với ngài Bố Chánh sứ họ Nguyễn, Án sát sứ họ Phạm. Ngày 18 tháng 12 năm đó (1837), ngài được mai táng tại đất làng Lỗi Đình huyện Tiên Du phủ Từ Sơn bản tỉnh (nay là khu phố Hoà Đình, phường Võ Cường, thành phố Bắc Ninh). Thân hào bản tỉnh nhân đó đặt 1 mẫu 2 sào ruộng giao cho xã dân và sư chùa cúng giỗ ngài.
Than ôi! Người nhân đức ắt có hậu. Hoàng quân càng là người như vậy mà lại không có con nối dõi! Ngày xưa, người có công đức ắt được thờ tự.
Hoàng quân công đức so với cổ nhân chẳng kém gì mà còn hơn hẳn người đời. Tạo hoá thiên địa sao chẳng thấy! Hoàng quân tính tình điềm đạm, ôn hoà, phúc hậu, thuần cẩn, thành thực.
Năm Kỷ Dậu thời quốc sơ (1789) giữ chức Phụng thị Chu lư. Dưới triều Gia Long (1802-1819) trải làm các chức trong cung Phó vệ uý Sai sứ, có thành tích.
Vào thời Minh Mệnh trải làm Trấn thủ trấn Bình Thuận 6 năm và làm việc phân chia tỉnh hạt, làm quan Lãnh binh ở Huyền Sơn, rồi lại được thăng lên chức Thự Tổng chế thuỷ quân và Đề đốc tỉnh Bắc Ninh, được cử giữ chức quyền Tổng đốc Sơn-Hưng-Tuyên (Sơn Tây-Hưng Hoá-Tuyên Quang), quyền Tổng đốc An-Tĩnh (Nghệ An-Hà Tĩnh).
Vào một ngày tháng 4 năm Gia Long thứ 16 (1817), ngài được thăng chức Quang Thịnh Tướng quân, Hậu tào Thống chế kiêm Binh bộ Thượng thư, lại kiêm Thẩm Hình viện, Hữu Đô Ngự sử, Tổng đốc Bắc Ninh-Thái Nguyên, Đề đốc Quân vụ các tỉnh kiêm lý Lương úy.
Nhậm chức được khoảng 3 năm, trong địa phận yên bình vô sự, dân được bình an. Mọi người sống với nhau rất thân yêu và gọi ngài là “Phật Đốc Bộ đường”.
Nhân đến khi bị bệnh, ngài được nghỉ hưu mấy tháng rồi mất. Dân trong hạt nghe tin, chưa đưa thi hài về mộ, tranh nhau xem bói, được ngày tốt, mang về Lỗi Đình mai táng. Nhân đó mà dân ở đó thờ tự ngài. Đặt ruộng theo ý của hai đại quan Bố chính và Án sát, lấy hoa lợi của ruộng để thờ cúng.
Than ôi! Than ôi! Ngài thực là được trời sai xuống, còn đá là để khắc bia, đức của ngài được ghi lên bia.
[Mặt sau]: Hương trưởng thôn Lỗi Đình, xã Lỗi Đình, huyện Tiên Du, phủ Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh là Nguyễn Văn Lĩnh, Nguyễn Văn Thấu, Nguyễn Văn Tuyển, Nguyễn Văn Cơ cùng mọi người trên dưới trong thôn cam kết.
Nguyên Tổng đốc Ninh-Thái Hoàng phủ quân, mộ tại dân thôn. Dân thôn tình nguyện hàng năm trông nom quét dọn, lại được thừa tự cày cấy ruộng gửi giỗ 1 mẫu, ruộng chùa 2 sào.
Hằng năm đến ngày 22 tháng 11 là ngày huý nhật, dân thôn biện đồ cúng một bàn, gồm 1 miếng thịt lợn, 1 bàn xôi, 1 vò rượu, trầu cau, kim ngân, hương nến đủ dùng, mang đến trước bia ở chùa làm lễ.
Tại chùa hằng năm, các lễ thuộc ruộng tự điền, sư chùa biện đèn hương, đồ chay hiến cúng để làm thành thường lệ. Nếu phế bỏ sẽ có tội. Các ruộng tự điền, kỵ điền được kê rõ số sào, thước, tấc dưới đây:
- Ruộng giỗ tại xứ Cửa Chùa 1 mẫu, giá tiền là 250 quan, trong đó: một thửa 4 sào, một thửa 3 sào, một thửa 2 sào 5 thước, một thửa ruộng mùa 10 thước.
- Ruộng chùa tại xứ Cửa Chùa: một thửa 2 sào giá tiền là 50 quan.
Ngày 18 tháng 12 năm Minh Mệnh thứ 18 (1837) dựng bia.
Từ nội dung văn bia trên đây, cho thấy: Tổng đốc họ Hoàng là vị Tổng đốc đầu tiên của tỉnh Bắc Ninh có chính tích rất rực rỡ, trải qua nhiều chức vụ trọng yếu của triều đình nhà Nguyễn; có đời sống cá nhân rất đặc biệt: không có con, không có người thân thừa tự, sau khi chết, không để lại chút tài sản riêng.
Ông là vị quan duy nhất trong thời quân chủ trên đất Bắc Ninh được dân sở tại gọi là “Phật”. Ông cũng là vị quan duy nhất ở Bắc Ninh được thân hào trong tỉnh đặt ruộng vào chùa để cúng giỗ hằng năm và được người đương thời ca ngợi là một vị quan “tính tình điềm đạm, ôn hoà, phúc hậu, thuần cẩn, thành thực”.
Trong số các vị Tổng đốc ở Bắc Ninh, có nhiều vị được dân quý trọng (như Lê Thuỳ, Phan Kế Toại,...) nhưng chính tích của họ chỉ được truyền tụng qua những câu chuyện trong dân gian. Chỉ duy nhất có vị Tổng đốc họ Hoàng là được văn bia ghi chép với nhiều tình tiết rất chân thực và cảm động.
Bộ Nội vụ hướng dẫn, trước mắt giữ ổn định biên chế các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc lĩnh vực giáo dục và y tế, chỉ sắp xếp khi thực sự cần thiết...
Chia sẻ
HLV thể lực Yoon Dong-hun gây chú ý với hành động đứng sát biên, vẫy khăn trắng khi U23 Việt Nam hạ U23 Indonesia 1-0 ở chung kết U23 Đông Nam Á 2025.
Chia sẻ
Phòng Cảnh sát PCCC và CNCH Công an TP.HCM cho biết vừa dập tắt một đám cháy trên địa bàn.
Chia sẻ
Phương Tây sẽ yêu cầu ông Zelensky từ chức, cố vấn của cựu Tổng thống Ukraine Leonid Kuchma, ông Oleg Soskin phát biểu trên kênh YouTube.
Chia sẻ
Ban Chỉ đạo phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực tỉnh Hưng Yên thống nhất tăng cường kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, nhất là trong công tác cán bộ…
Chia sẻ
Sau nghị án, Toà án nhân dân tỉnh Hưng Yên quyết định, tuyên phạt nguyên Tổng Biên tập Tạp chí Môi trường và Đô thị Việt Nam Đồng Xuân Thụ 13 năm 6 tháng tù về tội “Cưỡng đoạt tài sản”. 43 bị cáo khác cũng bị tuyên phạm tội “Cưỡng đoạt tài sản”.
Chia sẻ
Hà Nội triển khai hàng loạt tiện ích miễn phí tại các điểm phục vụ hành chính công từ 1/8, trong đó có việc sử dụng robot lễ tân giúp hướng dẫn thủ tục, tra cứu thông tin, chỉ dẫn vị trí quầy thay cho con người, giảm áp lực cho nhân viên lễ tân.
Chia sẻ
Thời gian công bố điểm chuẩn các trường đại học 2025 là khi nào, bao giờ thí sinh biết mình đỗ đại học hay không, thí sinh có thể tham khảo các thông tin sau đây.
Chia sẻ
Trận chung kết giải U23 Đông Nam Á 2025 khép lại với chiến thắng 1-0 của U23 Việt Nam trước chủ nhà Indonesia hôm 29/7.
Chia sẻ
Giá thép cây trên sàn giao dịch tương lai Thượng Hải (SHFE) giao tháng 4/2026 tăng 87 Nhân dân tệ, lên mức 3.448 Nhân dân tệ/tấn.
Chia sẻ
Cả đời sống giữa rừng sâu, tay không hạ báo, bắt sống hổ, từng đọ sức với lính Nhật mang súng - Hà Quảng Vị là cái tên khiến giới võ lâm lẫn dân gian vừa kính phục vừa nghi hoặc. Ông mất năm 94 tuổi, để lại một di sản võ học đầy huyền bí, đến nay vẫn chưa ai giải mã được.
Chia sẻ
Người phụ nữ lái xe lôi tự chế di chuyển trên đường thì va chạm với xe máy do anh Hào và 1 người khác điều khiển khiến anh Hào tử vong.
Chia sẻ
Theo ghi nhận của PV Dân Việt, tại hạng mục tháp kiểm soát không lưu, công trình cao nhất sân bay Long Thành các kỹ sư, công nhân bám trụ, làm việc theo ca kíp, khẩn trương hoàn thiện từng hạng mục.
Chia sẻ
Diệu Nhi sẵn sàng đối đầu các thử thách khó khăn trong "Sao nhập ngũ" mùa All Star khi hội ngộ dàn chị đẹp trong lần trở lại này.
Chia sẻ
Tỉnh Khánh Hòa mới (sau sáp nhập tỉnh Ninh Thuận thành công) đang trồng các giống nho mới công nghệ cao cho quả đẹp, vị ngon; kết hợp mở tour du lịch sinh thái để du khách được trải nghiệm thực tế nghề trồng nho và thưởng thức tại vườn như ở châu Âu.
Chia sẻ
Sau những ngày dài tạm ngưng ra khơi để tránh bão số 3, hàng trăm tàu cá của ngư dân Hà Tĩnh lại nối đuôi nhau vượt sóng ra khơi đánh bắt tôm cá. Thành quả của ngư dân là khoang thuyền đầy ắp tôm, cá, mực, cảng cá nơi đây tấp nập, rộn ràng hơn bao giờ hết.
Chia sẻ
Ông Trương Văn Điều, người đàn ông sống đơn thân với căn bệnh tâm thần ở xã Phúc Sơn (TP.Hà Nội) đã xoa tay lên bức tường, sờ từng cánh cửa trong ngày đón nhận căn nhà mới. Căn nhà được khởi nguồn từ chủ trương xoá nhà dột nát của Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, bên cạnh đó là sự chung tay của chính quyền, đoàn thể và bà con lối xóm.
Chia sẻ
Việc sáp nhập Bà Rịa - Vũng Tàu vào TP.HCM được kỳ vọng sẽ mở ra nhiều cơ hội cho các ngành nghề, trong đó có nghề nuôi ong dú lấy mật nhờ thị trường tiêu thụ rộng lớn. Tuy nhiên, việc kết nối thị trường mật ong dú giữa hai địa phương này đang đối mặt với những thách thức không nhỏ, chủ yếu đến từ những vấn đề nội tại của chính ngành nghề này.
Chia sẻ
Một vụ tranh chấp tài sản tại Trung Quốc đã rẽ sang hướng không ai ngờ tới khi hai anh em – một trai một gái – đang đấu đá nhau vì khối tài sản 3 triệu nhân dân tệ (tương đương 420.000 USD) thì phát hiện rằng cả hai đều không phải con ruột của bố mẹ đã khuất.
Chia sẻ
U23 Việt Nam đã tạo nên kỳ tích 3 lần liên tiếp vô địch tại giải bóng đá U23 Đông Nam Á và các cổ động viên tỏ ra rất phấn khích với thành công của thầy trò HLV Kim Sang-sik.
Chia sẻ
Dòng vốn FDI từ nước ngoài cải thiện mạnh, cùng với kết quả khả quan trong 6 tháng đầu năm là cơ sở để nhiều tổ chức quốc tế nâng dự báo tăng trưởng kinh tế Việt Nam năm 2025, tuy nhiên, vẫn có những tổ chức có quan điểm trái chiều.
Chia sẻ
Viện Kiểm sát nhân dân TP.HCM đã hoàn tất cáo trạng truy tố ông Huỳnh Thế Năng (cựu Tổng Giám đốc Vinafood II), ông Đinh Trường Chinh (cựu Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Phát triển và Kinh doanh nhà) và ông Nguyễn Thọ Trí (cựu Phó Tổng Giám đốc Vinafood II) cùng về tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí".
Chia sẻ
Giá USD hôm nay 30/7 trong nước "cộng" 22 đồng lên 25.228 VND/USD. Cùng diễn biến, giá USD ngân hàng bán cũng tăng phi mã, lập đỉnh mới ở 26.400 VND/USD.
Chia sẻ
Mưa lũ đi qua, để lại hệ thống hạ tầng giao thông bị tàn phá nặng nề. Nhiều chiếc cầu treo đổ sập, nhiều đoạn đường quốc lộ 7 bị hư hỏng nghiêm trọng, đặc biệt tuyến quốc lộ 16 gần như biến mất.
Chia sẻ
Cuộc tìm kiếm kéo dài 8 ngày đêm của Đội Cứu hộ cứu nạn 116 trên vịnh Hạ Long (Quảng Ninh) là hành trình của những lần chợp mắt ít ỏi, những bữa ăn vội vã, thậm chí nhịn cả đi vệ sinh, chỉ đổi lấy một quyết tâm: “Không để ai bị bỏ lại dưới biển sâu”.
Chia sẻ
“Anh trai say hi” Quân A.P kết hợp với Pháp Kiều tạo nên một diện mạo mới trong âm nhạc, thoát khỏi hình ảnh hoàng tử ballad.
Chia sẻ
Cuối tháng 7, vận may bất ngờ gõ cửa với 3 con giáp khiến họ từng chật vật vì tiền bạc nay đứng trước cơ hội đổi đời, làm ăn thuận lợi, tài lộc vượng phát.
Chia sẻ
Tối hậu thư của Tổng thống Mỹ Trump gửi cho Nga sẽ không có tác dụng, Washington cần phải dùng đến biện pháp ngoại giao, nhà kinh tế học người Mỹ Jeffrey Sachs phát biểu trên YouTube.
Chia sẻ
Hòn Vọng Phu (còn gọi là Vọng Phu Trạch) ở phường Đông Quang, tỉnh Thanh Hóa là thắng cảnh nổi tiếng của Thanh Hoá nhưng hiện có thể bị đổ sập bất cứ lúc nào. Tỉnh Thanh Hoá đang chạy đua cứu biểu tượng "người đàn bà hoá đá" này.
Chia sẻ
Đỗ Chung Nguyên có mặt tại Việt Nam, “phát tín hiệu” đến HLV Kim Sang-sik; Barcelona theo đuổi Gabriel Jesus; Đội bóng của Ronaldo khó chiêu mộ Cucurella; Ramsdale gia nhập Newcastle; Bạn gái cũ Pique bị tố ve vãn đồng nghiệp.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Nguyễn Quang Khải 
