Thời cổ đại, một người đàn ông có thể lấy nhiều phụ nữ thế nhưng vợ cả lại chỉ được phép có một, tất cả những người khác đều phải chịu phận làm thiếp tức vợ lẽ. Thiếp cũng có nhiều loại, chia làm lương thiếp, tiện thiếp, thông phòng, nha đầu hồi môn, cơ thiếp.

Vợ cả hay chính thê khi sinh con dù là nam hay nữ cũng đều được gọi là đích tử, đích nữ, tức dòng chính thống. Ngược lại, tất cả con gái do thiếp thất sinh ra, đều có một chữ thứ đứng phía trước, ý chỉ là dòng thấp hơn.

Như vậy, chính thê sinh con gái gọi là đích nữ. Tiểu thiếp sinh con gái gọi là thứ nữ. Cũng từ cách gọi này, địa vị của đích nữ và thứ nữ được phân cấp rõ ràng. Tuy nhiên theo thời gian, thay đổi qua các triều đại, quan niệm này cũng có xu hướng lẫn lộn.

Ví như thời Nam Bắc triều, địa vị của đích nữ và thứ nữ khác nhau như trời và vực. Đích nữ sinh ra là thiên kim tiểu thư còn thứ nữ lại mang thân phận hèn kém, trong nhà không có tiếng nói, địa vị.

Đến thời Đường, thời Tống, đãi ngộ giữa đích nữ và thứ nữ lại không khác nhau quá nhiều. Chẳng qua, đích nữ và thứ nữ vẫn có những quyền lợi bất đồng khá lớn, tùy thuộc vào địa vị của mẹ đẻ trong gia đình.

Nói cách khác, địa vị của một thiếu nữ phụ thuộc vào thứ nhất gia phong, thứ nhì là địa vị của mẹ đẻ. Tại những gia đình giàu có, nếu chính thê xuất thân tốt, khi đích nữ gả đi sẽ được hưởng thụ giáo dục và đãi ngộ rất cao.

Tiểu thiếp nếu như địa vị chỉ là dân nữ bình thường hoặc ca kỹ thấp kém, như vậy con gái của các nàng chắc chắn sẽ bị thua kém nhiều so với con gái chính thê.

Ngược lại, nếu tiểu thiếp có xuất thân cao tương đương với chính thê, chênh lệnh địa vị của tiểu thiếp so với chính thê không đáng kể, như vậy con gái của họ sẽ được hưởng thụ tài nguyên và đãi ngộ không kém bao nhiêu so với con gái của chính thê.

Chỉ có điều bất di bất dịch, khi nói đến chuyện cưới gả, thời điểm chọn đối tượng, bất cứ gia đình nào cũng sẽ ưu tiên con vợ cả. Thậm chí, đồ cưới, của hồi môn dành cho đích nữ cũng sẽ phong phú hơn rất nhiều so với thứ nữ. 

Trừ phi xuất thân và địa vị của tiểu thiếp cao hơn hẳn chính thê, vậy thì mới có chuyện công bằng.

Chỉ có một điểm chung, thời cổ đại, dù là dòng đích hay dòng thứ, trước khi xuất giá, các thiếu nữ tuyệt đối phải phụ thuộc vào cha mẹ, số phận cũng do cha mẹ quyết định.

Cũng bởi vậy, bên cạnh thân phận ràng buộc bởi địa vị của mẹ đẻ, quyết định vinh nhục của một thiếu nữ trong gia tộc còn phụ thuộc vào người cha. Nếu như cha không thích, dù là đích nữ cũng không thể sống thoải mái, ngược lại nếu như cha thích, dù có là thứ nữ vẫn có thể sống hống hách, ngang tàng. 

Dù sao ở thời cổ đại, cả đích nữ và thứ nữ đều không hề quan trọng bằng con trai nối dõi tông đường. Đôi khi cả con gái vợ cả hay vợ lẽ đều chỉ là "con cờ" lót đường, bị lợi dụng cho sự phát triển của con trai, của dòng tộc mà thôi. 

×