Tăng giá điện: Cần chặn “lạm phát tâm lý”, lợi dụng “té nước theo mưa”

Đối tượng nào chịu tác động lớn nhất của tăng giá điện?

Theo đánh giá của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), đối tượng chịu tác động của tăng giá điện bán lẻ lần này 10/5 chủ yếu là nhóm khách hàng sử dụng điện sinh hoạt.

Nhóm đối tượng khách hàng sử dụng điện từ dưới 300 kWh/tháng chiếm gần 80%, với số tiền phải trả thêm của nhóm khách hàng này là 68.000 đồng/tháng.

Cụ thể, đối với hộ sử dụng điện dưới 50 kWh (chiếm 10,55% số hộ sinh hoạt), mức tiền điện tăng khoảng 4.550 đồng/hộ/tháng. Nhóm khách hàng sử dụng từ 51 kWh - 100 kWh (chiếm 13,98% số hộ sinh hoạt) , mức tăng tiền điện tăng khoảng 9.250 đồng/hộ/tháng. Nhóm khách hàng sử dụng từ 101 kWh - 200 kWh (chiếm 32,79% số hộ sinh hoạt, đang là nhóm khách hàng lớn nhất), mức tăng tiền điện tăng khoảng 20.150 đồng/hộ/tháng. Nhóm khách hàng sử dụng điện từ 201 kWh - 300 kWh (chiếm 19,33% khách hàng sử dụng điện), mức tăng tiền điện khoảng 33.950 đồng/hộ/tháng.

Hai nhóm khách hàng sử dụng điện nhiều từ 300 kWh trở lên, hiện chiến khoảng 23,34% tổng khách hàng sử dụng điện là đối tượng chịu tác động lớn nhất do tăng giá điện. Theo đánh giá tác động của EVN, nhóm khách hàng này phải trả thêm số tiền hơn 114.300 đồng khi giá điện tăng.

Cụ thể, với khách hàng sử dụng điện từ 301- 400 kWh (chiếm khoảng 9,89% khách hàng sử dụng điện), mức tăng tiền điện khoảng 49.250 đồng/hộ/tháng.

Với khách hàng sử dụng điện từ 400 kWh trở lên (chiếm khoảng 13,45% khách hàng sử dụng điện), mức tăng tiền điện khoảng 65.050 đồng/hộ/tháng.

Theo một số chuyên gia về điện, việc tăng thêm tiền điện đối với các đối tượng sử dụng điện nhiều là phù hợp trong bối cảnh sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả.

Tại thang điện 6 bậc hiện hành, điện bậc 1, tăng 91 đồng/kWh từ 1.893 đồng, lên 1.984 đồng/ kWh. Nếu hộ sử dụng điện 50 kWh/tháng sẽ phải đóng thêm hơn 4.500 đồng/ tháng.

Khách hàng sử dụng dưới 100kWh/tháng, mức giá tăng từ 1.956 đồng/ kWh lên 2.050 đồng/ kWh, tương đương 64 đồng/ kWh, số tiền trả thêm 9.250 đồng/tháng.

Tuy nhiên, theo Quyết định số 28/2014/QĐ-TTg ngày 07/4/2014 của Thủ tướng Chính phủ. Theo đó, các hộ nghèo được hỗ trợ tiền điện hàng tháng tương đương với lượng điện sử dụng 30kWh/hộ/tháng. Đối với các hộ chính sách xã hội có mức sử dụng điện không quá 50 kWh/tháng, mức hỗ trợ cũng tương đương với số lượng điện sử dụng 30kWh/hộ/tháng.

Mức hỗ trợ hộ nghèo hộ chính sách (áp dụng theo quyết định 2699/QĐ-BCT ngày 11/10/2024 của Bộ Công Thương) là 56.790 đồng/hộ/tháng (chưa tính thuế giá trị gia tăng). Nếu áp dụng theo giá mới (theo Quyết đinh 1279/QĐ-BCT ngày 9/5/2025) thì mỗi hộ nghèo được hỗ trợ tiền điện là khoảng 59.520 đồng/hộ/tháng (chưa tính thuế giá trị gia tăng). Chính sách này nhằm giảm bớt gánh nặng chi phí điện cho các hộ nghèo và hộ chính sách xã hội, giúp đảm bảo an sinh xã hội và thực hiện chủ trương của Chính phủ về hỗ trợ cho các đối tượng khó khăn. 

Chặn nguy cơ lợi dụng tăng giá điện để “té nước theo mưa”

Chia sẻ bên hành lang Quốc hội, đại biểu Nguyễn Quang Huân (đoàn Bình Dương) cho biết, hiện nay hoạt động buôn bán điện đang mất cân đối giữa chi phí đầu vào và đầu ra, gây khó khăn cho EVN.

Chính vì vậy, ngành điện cần lộ trình tăng giá để cân đối chi phí nếu không  EVN sẽ không đủ nguồn lực để tái đầu tư, mở rộng, nâng cấp công nghệ, áp dụng khoa học kỹ thuật thì ngành điện sẽ lạc hậu so với khu vực, thế giới, ảnh hưởng đến nền kinh tế.

“Tôi ủng hộ lộ trình tăng giá điện vì giá điện của nước ta còn thấp. Trong bối cảnh nền kinh tế đi lên, đời sống người dân đi lên, tầng lớp trung lưu đi lên thì dần dần đến một lúc nào đó sẽ ngang bằng”, ông Huân nói.

Theo đại biểu này, tăng giá điện thì cần thực hiện tốt chính sách hỗ trợ người nghèo, hộ yếu thế.  Về dài hạn, EVN cũng cần tính toán kỹ để đưa giá điện về đúng cơ chế thị trường thị trường.

Theo ông Nguyễn Bích Lâm, nguyên Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê: Việc giá điện tăng chắc chắn sẽ tác động đến các chỉ số giá tiêu dùng, lạm phát, song chúng ta có các chính sách đồng bộ khác để hỗ trợ người yếu thế.

Ông Lâm cho biết: Về bản chất lạm phát có nhiều tác động từ chi phí đẩy, cầu kéo và tâm lý. Ở nước ta, tâm lý thị trường ảnh hưởng rất lớn đến lạm phát, khi giá điện tăng, có hiện tượng giá cả các mặt hàng đều tăng, bất kể các mặt hàng đó không sử dụng điện là chi phí đầu vào. Đây là lạm phát do tâm lý, do đám đông, hay nói cách khác là tình trạng lợi dụng để tăng giá, trục lợi “té nước theo mưa”. Vì vậy, chúng ta cần kiểm soát chặt vấn đề này.

Ông Nguyễn Tiến Thoả, Nguyên Cục trưởng Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính) nhấn mạnh: Cần phải thực hiện giải pháp dài hạn, chuyển điều hành giá điện sang thực hiện theo cơ chế giá thị trường thông qua việc tính đúng, tính đủ giá điện và phải sửa biểu giá điện hiện hành để xử lý những bất cập.

Tương tự, chuyên gia năng lượng Hà Đăng Sơn cho rằng: Cần có lộ trình điều chỉnh giá điện hợp lý, minh bạch, phản ánh đúng chi phí, đồng thời có chính sách giảm thiểu tác động xã hội khi điều chỉnh. Việc này đòi hỏi sự hài hòa giữa mục tiêu an sinh và cơ chế thị trường.

“Giá điện thấp có thể tạo lợi thế tạm thời về an sinh xã hội hoặc chi phí đầu vào cho sản xuất. Tuy nhiên, nếu duy trì mức giá thấp không phản ánh đúng chi phí, sẽ gây ra rủi ro nghiêm trọng cho việc đảm bảo cung ứng điện lâu dài, làm suy giảm chất lượng hệ thống và hạn chế dòng vốn đầu tư”, ông Sơn nói.

Do đó, giải pháp căn cơ là cần một lộ trình điều chỉnh giá điện hợp lý, minh bạch, và tiệm cận thị trường, phản ánh đầy đủ các chi phí cấu thành, trong khi vẫn đảm bảo không tạo ra "cú sốc" về giá cho người dân và nền kinh tế. Việc cân bằng giữa thị trường hóa giá điện và ổn định xã hội là một bài toán khó nhưng bắt buộc phải giải.

×