Là vị nữ hoàng đế duy nhất của Trung Hoa, xoay quanh cuộc đời của Võ Tắc Thiên còn có vô số những bí ẩn, đặt ra cho không chỉ người đương thời mà ngày nay hậu thế vẫn loay hoay tìm kiếm câu trả lời thỏa đáng.

Một trong số những bí ẩn đó phải kể đến là thân thế "lúc tỏ lúc mờ" của mẫu thân bà.

Mẹ Võ Tắc Thiên là ai?

Theo sử sách ghi chép, cha của Võ Tắc Thiên là Võ Sĩ Hoạch, vốn là một người buôn gỗ ở Sơn Tây. Khi Đường Cao Tổ Lý Uyên khởi binh vào cuối thời nhà Tùy, có lưu lại Thái Nguyên (Sơn Tây), Võ Sĩ Hoạch và anh trai là Võ Sĩ Dật đến đầu quân, giúp cho lực lượng khởi nghĩa một số lượng lớn tiền bạc. Võ Sĩ Hoạch nhờ đó mà trở thành "Ứng Dương phủ đội chính".

Khi Lý Uyên lên ngôi, Võ Sĩ Hoạch được nhà vua ban cho chức danh "Thái Nguyên nguyên mưu huân hiệu công thần", "Binh bộ khố bộ lang", phụ trách trông coi lương thảo phục vụ trong quân đội nhà Đường. Ngoài ra, đến trước khi mất, ông còn được ban nhiều tước hiệu khác như Dự Châu, Lợi Châu, Kinh Châu đô đốc.

Ghi chép về mẹ của Võ Tắc Thiên, trái lại, vô cùng đơn giản: Bà là Dương Thị, sau khi người vợ thứ nhất của Võ Sĩ Hoạch mất, Dương Thị khi ấy đã 44 tuổi được gả vào nhà họ Võ. Dương Thị sinh ba người con gái, Võ Tắc Thiên là con gái thứ hai, bên trên bà còn có một người chị, và hai người anh cùng cha khác mẹ của người vợ cả.

Chính vì những ghi chép về Dương Thị quá ít, nên trước nay vẫn có hai luồng quan điểm:

Quan điểm thứ nhất trong Cựu Đường Thư cho rằng Dương Thị xuất thân bần hàn. Có quan điểm này là bởi vì tất cả các vị hoàng hậu sau khi được phong tước đều được ghi chép đầy đủ về thân thế, cụ thể là con gái của ai.

Tuy nhiên, mẹ của Võ Tắc Thiên chỉ được ghi là vợ thứ của Võ Sĩ Hoạch, từ đó suy ra bà có xuất thân tầm thường không đáng bàn.

Quan điểm thứ hai của Tân Đường Thư cho rằng Dương Thị có xuất thân cao quý, cha bà là tông thất nhà Tùy Dương Đạt, vốn thuộc dòng họ Dương nổi tiếng Hoằng Nông Dương Thị.

Tuy nhiên, xuất thân hiển hách này lại bị chính tước vị của Võ Tắc Thiên phủ nhận. Khi mới vào cung, Võ Tắc Thiên được phong làm Tài nhân, theo chế độ nhà Đường, thuộc cấp bậc số 5, nhưng trên thực tế cấp bậc này được coi là thấp nhất rồi.

Tiếp theo, phải kể đến việc Lý Thế Dân có ý kết thân với những dòng họ tông thất tiền triều, trong đó có dòng họ Hoằng Nông Dương Thị.

Nếu xuất thân của Dương Thị hiển hách như vậy, thì đáng lý ra đã sớm có vô số vương công quý tộc đến hỏi cưới rồi, tại sao đến tận năm 44 tuổi mới được gả đi?

Để đập tan sự phản đối của quần thần về thân thế của mình, Võ Tắc Thiên đã cho lập bia "Ngoại Thích Giới" và "Phan Long Đài Bi", nói rõ về người ông ngoại của mình là Nạp Ngôn Toại Ninh Công Dương Đạt, đời đời định cư ở Hiếu Nghĩa, Lạc Dương.

Khai quật bia mộ, chứng cứ thách thức lời của nữ hoàng đế

Tại Lạc Dương, người ta đã khai quật được một ngôi mộ thời Đường, nội dung trên bia đã giúp các chuyên gia giải đáp phần nào thân thế bí ẩn của Dương Thị.

Chủ nhân của ngôi mộ là "Đại Đường Cố Thiên Ngưu Kỳ Châu Tư Hộ Tham Quân Dương … Triết" (tên của chủ nhân bị khuyết).

Trên bia mộ có ghi chép như sau: "Dương … Triết, tên tự là Mậu Đạo, tổ tiên là Đạt, danh hiệu Nạp Ngôn thời Tùy, Toại Ninh Quận Công, cha là Tắc, danh hiệu Cung Châu Lâm Cung huyện lệnh…. Thượng Nguyên nhị niên (năm 675), ngày 20/10, mai táng tại Hiếu Nghiệp, Lạc Dương".

Điều rõ ràng ở đây là người có tên Dương … Triết này là cháu nội của Dương Đạt và là cháu trai của Dương Thị, gọi Dương Thị là cô, anh em họ của Võ Tắc Thiên.

Tuy nhiên, điều bất thường ở đây là trong bia mộ có nói rõ ba đời nhà họ Dương sống ở Hiếu Nghiệp, nhưng Võ Tắc Thiên lại cho rằng mẹ bà xuất thân từ Hiếu Nghĩa. Đây rõ ràng là có sự sai khác, vì hai địa điểm này cách nhau khác xa.

Những chứng cứ này đang có lợi cho quan điểm Dương Thị xuất thân bần hàn. Có chuyên gia cho rằng, mẹ của Võ Tắc Thiên hoàn toàn có thể chỉ là một tì nữ, hoặc con nuôi của nhà họ Dương.

Vấn đề xuất thân của mẹ Võ Tắc Thiên từng khiến cho mạng xã hội Trung Quốc rộn ràng một thời gian dài. Dù chưa thể đưa ra đáp án chính xác, nhưng nhờ sự phát hiện của bia mộ này mà các chuyên gia có thêm căn cứ để tiếp tục nghiên cứu.

×