Tam Quốc Diễn Nghĩa, như một vở kịch về lịch sử, đã trở thành một kiệt tác trường tồn nhờ khắc họa sâu sắc những thăng trầm của các nhân vật. Mọi người bàn tán không ngớt về tác phẩm này, bị mê hoặc bởi những anh hùng thuộc các phe khác nhau, và những anh hùng sáng chói nhất của Thục Hán là “Ngũ hổ tướng quân”.

Một trong ngũ hổ tướng gây tranh cãi nhất là Mã Siêu, là một danh tướng, ông có năng lực phi thường, được mọi người khen ngợi, tuy nhiên phẩm hạnh cá nhân của ông lại bị người khác chỉ trích, tại sao một người như vậy lại được là anh hùng của La Quán Trung?

Bất nhân bất hiếu

Phụ thân của Mã Siêu là Mã Đằng, là hậu duệ của vị tướng nổi tiếng của nhà Hán là Mã Viên, nhưng gia tộc sa sút khi thời thế thay đổi. Mã Đằng cũng tay trắng dựng lại cơ nghiệp từ đầu như Lưu Bị, ông dựa vào việc buôn bán gỗ cùng với Hàn Toại trở thành lãnh chúa của Tây Lương, Mã Siêu sinh ra vào giai đoạn này.

Mặc dù Lữ Bố mang tiếng ác là “Gia nô ba họ”, nhưng việc đổi chủ thực sự diễn ra khá phổ biến vào thời điểm đó, Mã Đằng và Hàn Toại nhiều lần đổi trại. Khi Đổng Trác nhập thành, bọn họ đã theo đầu quân cho Đổng Trác, Mã Đằng được phong làm Chinh Tây tướng quân, Hàn Toại phong làm Trấn Tây tướng quân.

Sau khi Đổng Trác chết, Hàn Toại và Mã Đằng đã đụng độ với thuộc hạ của Đổng Trác là Lý Kiện và Quách Sĩ, và đánh bại họ. Sau đó, Hàn Toại và Mã Đằng lại trở mặt với nhau, thậm chí vợ của Mã Đằng đã chết dưới tay Hàn Toại, hai người chấm dứt mối quan hệ hợp tác và trở thành kẻ thù của nhau, lúc này Mã Siêu đã trưởng thành.

Khi Tào Tháo chớp lấy thời cơ, lấy danh Thiên tử, hiệu lệnh chư hầu, đã cử Chung Diêu đến thuyết phục Hàn Toại và Mã Đằng, xoa dịu mâu thuẫn giữa họ, đồng thời thuyết phục họ phục tùng Tào Tháo.

Mã Siêu cũng bắt đầu thể hiện khả năng của mình, ông đã có những màn thể hiện xuất sắc trước và sau trận Quan Độ. 24 tuổi, Mã Siêu trở thành Tư Lệ Hiệu uý Đốc quân Tòng sự, dưới sự chỉ huy của ông, đội quân Tây Lương dũng cảm và thiện chiến. Sau khi phương bắc bình định, Tào Tháo tìm người thuyết phục Mã Đằng ở lại Kinh thành làm quan, còn phong quan cho các con trai của Mã Đằng. Tuy nhiên, Mã Siêu từ chối nhậm chức, sau đó, Tào Tháo nhượng bộ, phong ông làm tướng một phần của quân Tây Lương.

Năm 211 SCN, để đánh chiếm Hán Trung, Tào Tháo đã tấn công Trương Lỗ, mục đích của hành động này là nhằm đưa Ích Châu vào bước tiếp theo, các sứ quân Quan Tây do Mã Siêu đứng đầu nghĩ rằng Tào Tháo sẽ tấn công Lương Châu. Để tập hợp quân đội, Mã Siêu thậm chí còn tìm gặp Hàn Toại, người có thù với mình vì đã giết mẹ mình, viết một bức thư gửi cho Hàn Toại, trong thư là sự tâng bốc đến cực điểm, và nhận Hàn Toại là cha của mình. Dường như đã quên mất mẹ của mình đã bị Hàn Toại giết hại như thế nào, hành động như vậy bị xã hội lên án, chưa kể đến thời điểm mà chữ hiếu được đề cao.

Chưa kể đến mẹ mình, Mã Siêu cũng không quan tâm đến cha và các anh trai, bản thân Mã Siêu đã nổi dậy ở Lương Châu, nhưng cha của ông là Mã Đằng và các anh trai Mã Đại và Mã Tú đều ở kinh đô, đồng thời chịu sự kiểm soát của Tào Tháo.

Tào Tháo cho rằng Mã Siêu tạo phản nên đã giết chết Mã Đằng và hai anh trai Mã Siêu với tội danh tạo phản. Có thể nói rằng chính Mã Siêu đã cưỡng bức cha và hai người anh cho đến chết.

Không trung thực

Tào Tháo bắt đầu dẫn quân đi dẹp loạn, trận Tống Quan nổ ra. Trận chiến này cũng cho thấy mặt tàn nhẫn của Mã Siêu, ông ta đã hạ mình trong cuộc chiến, và thậm chí còn dẫn đầu đội kỵ binh Tây Lương để đốt, giết và cướp bóc người dân.

Mã Siêu vẫn có khoảng cách với Tào Tháo về chiến lược, khi đại quân sụp đổ, ông phải dẫn tàn quân đến nương tựa Trương Lỗ ở Hán Trung. Sau khi nương tựa Trương Lỗ, lẽ ra Mã Siêu phải thành thật, và trung thành với Trương Lỗ, nhưng một thời gian sau không thể ở lại Hán Trung được nữa, chỉ có thể chạy trốn đến Tây Xuyên.

Trong khi chạy trốn, để tìm chỗ đứng vững chắc, Mã Siêu đã gửi thư cho Lưu Bị bày tỏ ý định đầu hàng. Danh tiếng của Mã Siêu lúc đó đã rất tệ, nhưng Lưu Bị vẫn đồng ý đưa ông ta về dưới trướng, để ông ta làm tả tướng quân, nổi tiếng như Quan Vũ và Trương Phi, và sau này Mã Siêu trở thành đại tướng quân.

Dù đã có nơi ăn chốn ở và danh nghiệp, nhưng tính xấu của Mã Siêu vẫn không hề thay đổi. Ông ta có một người bạn thân tên là Bàng Dạng, hai người họ có quan hệ cá nhân rất tốt. Một ngày, Bàng Dạng bị chuyển đến một vùng sâu vùng xa để làm quan, ông ta đã không vui. Trước khi đi, Bàng Dạng đã bức xúc và nói chuyện với Mã Siêu: “Đế, nãi lão cách hoang bội” ý là Đế là kẻ làm loạn năm xưa.

Bàng Dạng dám nói điều này vì ông ta tin tưởng Mã Siêu, nhưng Mã Siêu đã phản bội lại sự tin tưởng này và quay lại nói với Lưu Bị những gì Bàng Dạng ta đã nói. Lưu Bị đương nhiên rất tức giận, ra lệnh xử tử Bành Dạng, sau sự việc này thì Mã Siêu càng tai tiếng, rốt cuộc ai dám kết giao với kẻ bất nhân như vậy?

Tại sao Mã Siêu lại được trọng dụng?

Nhiều người có thể thắc mắc, tại sao một Mã Siêu “bất nhân bất nghĩa” như vậy lại có thể trở thành một trong ngũ hổ tướng? Trương Phi và Mã Siêu đều là tướng của Thục Hán, nhưng Trương Phi đi theo Lưu Bị từ khi mới lập nghiệp, lập được rất nhiều thành tích, ngược lại lý lịch của Mã Siêu thì tầm thường, nhưng Mã Siêu lại được Lưu Bị trọng dụng là 1 trong Ngũ hổ tướng, sau đó là tướng soái.

Có những lý do sâu xa cho việc này, trước hết là lúc đó Lưu Bị đang khát nhân tài, còn Mã Siêu thì đang trong bước đường cùng, nên Lưu Bị đưa ông ta về dưới trướng, để thiên hạ thấy việc trọng dụng nhân tài của Lưu Bị, và hạn chế những ràng buộc trước kia khi trọng dụng nhân tài, chỉ coi trọng tài năng và thực lực chứ không coi trọng phẩm chất, qua đó Lưu Bị thu hút thêm nhân tài.

Đồng thời, Lưu Bị cũng thích dòng dõi của Mã Siêu. Bởi vì lúc đó Lưu Bị đang giương cao ngọn cờ phục hưng nhà Hán, và đương nhiên ông phải thu phục được các công tử và dòng dõi quân thần trung thành với nhà Hán, dùng ảnh hưởng của họ để tán thành sự nghiệp của mình.

Tổ tiên của Mã Siêu là Mã Viên, cũng là một trong những tướng quân trung thành của Hán Triều, người mà Lưu Bị cũng rất nể trọng.

Dù có năng lực đến đâu cũng không thể tiến xa nếu đạo đức cá nhân thấp kém, Mã Siêu là một điển hình. Mặc dù Lưu Bị coi trọng khả năng và địa vị cao quý của mình mà thu nhận, nhưng không thể cho hắn nhiều thực lực trong chiến đấu.

Bởi vì tiếng tăm của Mã Siêu thực sự cũng không kém hơn Lữ Bố bao nhiêu, còn Lưu Bị vẫn cần duy trì hình tượng về trọng nhân nghĩa, cũng không muốn người đời dị nghị nên không muốn ban cho Mã Siêu nhiều thực lực.

Vì vậy, Mã Siêu đã trở thành một người “thừa” trong doanh trại Thục Hán, không có cơ hội để được ra trận, và cuối cùng chết trong trầm cảm.

×