Bình luận
0
Nguyễn Đăng sinh năm 1576 tại làng Đại Toán, huyện Quế Dương, Kinh Bắc. Làng Đại Toán, ngày ấy gồm 4 thôn đều có tên nôm là Tỏi: Tỏi Mão, Tỏi Thủy, Tỏi Đồng, Tỏi Mai. Ngày nay cả 4 thôn đều thuộc xã Chi Lăng, huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh. Thần tích kể rằng, bấy giờ ở 4 thôn Tỏi đều có nghề đan dó bị bằng cói. Nhà nghèo nên Nguyễn Đăng thường phải gánh dó đi bán ở các chợ vùng quê. Đến đâu thấy có trường học là Nguyễn Đăng lân la tới gần, đứng ngoài học lỏm. Có một thầy đồ thương tình nhận vào cho học. Nguyễn Đăng nghèo không đủ tiền mua giấy bút, thầy bảo mang theo tấm ván để tập viết. Nhưng Nguyễn Đăng lại tưởng là tấm ván quan tài nên hôm sau chàng liền vác sang nhà thầy một tấm ván thượng mà người ta cất mả vứt bỏ ở bãi tha ma. Bọn học trò thấy thế cười ồ lên chế nhạo. Thầy đồ nhìn tấm ván mà rằng: Các trò chớ có coi thường Nguyễn Đăng. Cậu bé này sẽ làm đến thượng quan đó, ta không theo kịp đâu.
Ảnh minh hoạ.
Một lần, Nguyễn Đăng đang đi học gặp mưa phải vào trú ở đình Hán Đà, bấy giờ quan viên trong đình đang làm lễ tế thần. Khi Nguyễn Đăng vào đến cổng thì đèn nến trong đình tự dưng phụt tắt, chiêng trống vẫn khua nhưng chẳng hiểu tại sao không phát ra tiếng kêu. Lễ tế thần đành phải dừng lại. Lúc ấy, thần hoàng đình nhập vào chủ tế nói rằng: Có quan bác tới chơi, phải ra nghênh tiếp.
Mọi người tìm khắp cả đình chỉ thấy Nguyễn Đăng ngồi co ro tránh rét ở dải vũ bèn mời ngồi vào chiếu thần vị. Vừa lúc ấy, đèn nến lại tự dưng cháy sáng, chiêng trống lại kêu vang, ai nấy đều lấy làm ngạc nhiên. Đó là ký ức dân gian được các quan bộ Lễ sưu tập đưa vào thần tích, vậy nên đã có phần huyền thoại hóa. Song qua đó có thể thấy rõ sự thông minh, hiếu học, tài năng, đức độ của Nguyễn Đăng. Đồng thời cũng là thể hiện sự mến mộ của dân gian đối với ông. Sách "Lịch triều hiến chương loại chí" của Phan Huy Chú, phần "Khoa mục chí" ghi về sự đỗ đạt của Nguyễn Đăng như sau:
Kính Tông, năm Hoằng Định thứ 3 (tức năm 1602), khoa Nhâm Dần, lấy đỗ tiến sĩ 10 người. Hội nguyên, đình nguyên, hoàng giáp: Nguyễn Đăng thi hương, thi hội, thi đình đều đỗ đầu. Chính vì thế nên thời bấy giờ người ta gọi ông là Tam nguyên Nguyễn Đăng, mặc dù khoa thi đình năm ấy không lấy Trạng nguyên mà người đỗ đầu gọi là Hoàng giáp. Với quan niệm người đỗ đầu khoa thi đình là Trạng nguyên nên khi Nguyễn Đăng mất, người ta lập đền thờ gọi là đền Trạng nguyên. Còn như khẩu khí dân gian thì quen gọi ông với cái tên gần gũi chân quê: Trạng Tỏi (tức là ông trạng làng Tỏi).
Năm 1613, Nguyễn Đăng cùng Nguyễn Đình Chính và Nguyễn Đường Xuyên đi sứ nhà Minh. Dọc đường, ông ngâm vịnh thơ cùng các quan lại Trung Quốc và sứ giả Triều Tiên, có nhiều câu hay. Khi đi qua Phi Lai, ông làm bài phú 8 vần, được mọi người truyền tụng. Sách "Lịch triều hiến chương loại chí" của Phan Huy Chú có chép lại bài phú này. Do có tài ứng đối và thơ phú nên ông được người Minh kính phục lắm. Dân gian vẫn truyền tụng rằng Nguyễn Đăng được vua nhà Minh phong làm Trạng nguyên, vì thế mà không ít người quen gọi ông là "Lưỡng quốc Trạng nguyên". Khi đi sứ về, ông được thăng làm Hữu bộ thị lang bộ Hộ.
Về sự nghiệp văn chương, Nguyễn Đăng để lại cho người đời sau tác phẩm "Phi Lai tự phú". Sách "Danh thần danh nho truyện ký" chép rất tỉ mỉ về bài phú nổi tiếng này. Sách viết rằng: Nguyễn Đăng về từ phú đứng đầu thiên hạ, đàn bà, con trẻ ai cũng biết tên, đặt câu mà nói rằng: Phú ông Tỏi, hỏi làm chi!... Trạng Tỏi Nguyễn Đăng mất vào khoảng năm 1657, thọ 81 tuổi. Ngày nay, người dân quê ông thờ phụng, ghi nhớ, truyền tụng và mãi tự hào về ông Trạng Tỏi Nguyễn Đăng hiếu học, tài hoa. Đền thờ ông ở làng Hán Đà, xã Hán Quảng (Quế Võ) đã được Nhà nước công nhận và cấp bằng di tích Lịch sử văn hóa.
Nói về truyền thống khoa bảng ở nước ta, ai cũng biết đến nguyễn Khuyến đạt danh hiệu "Tam nguyên" và hậu thế ngày nay thường gọi là "Tam Nguyên Yên Đỗ" để bày tỏ sự thán phục về tài học của cụ. Vậy nhưng người đời lại ít ai biết rằng ngoài "Tam Nguyên Yên Đỗ" còn có "Tứ Nguyên Nguyễn Đăng". Ông là một văn quan mẫn tiệp với triều Lê nên được hai triều vua là Lê Kính Tông và Lê Thần Tông rất mến phục, trọng dụng. Triều đình bổ nhiệm ông chức Hộ bộ Hữu thị lang, tước Phúc Nam hầu. Năm Quý Sửu (1613), ông cùng Thượng thư Lưu Đình Chất được cử đi sứ Trung Quốc. Đến nơi, ông cùng sứ Cao Ly đối đáp nổi tiếng. Trong dịp này, khi được vua Minh mời đến thăm ông có làm bài phú tả cảnh chùa Phi Lai được truyền tụng đến ngày nay. Tục truyền rằng, người Trung Quốc thấy bài phú của ông đều xuống ngựa vái lạy và khắc bài phú ấy vào bia đá đề cạnh chùa...
Với đức độ, tài năng uyên bác của mình, Nguyễn Đăng có nhiều cống hiến cho dân, cho nước. Ông luôn làm việc hết mình và được người đương thời ca ngợi, các quan trong triều nể phục. Đến khi về trí sĩ, ông lại mang nốt phần tâm lực của mình ra để giúp đỡ làng xóm, quê hương. Ông mở lớp dạy học ở làng Hán Đà, Hán Quảng, học trò theo học rất đông. Nhiều người trong số đó đã hiển đạt. Có thể nói ông đã có công xây đắp cho truyền thống giáo dục tại xứ Kinh Bắc trong quãng đời xế bóng. Chỉ với nhiêu đó cũng đã quá đủ để hậu thế hiểu rằng tổ tiên ta từ xa xưa đã sống hết mình vì quê hương, đất nước và nhân dân. Và điều đọng lại sau giai thoại trên là hậu thế nghĩ gì về trách nhiệm của mình với người xưa, với đất nước?
Càn Long nổi tiếng không chỉ phong lưu, đa tình mà còn là một vị vua sống lâu nhất trong thời cổ đại Trung Quốc. Tuy nhiên, ở thời kỳ của ông lại không xảy ra việc tranh giành ngôi vàng kịch liệt giữa các con trai.
Tổng thống Argentina Javier Milei vừa phủ quyết 3 dự luật tăng lương hưu và trợ cấp người khuyết tật đã được Quốc hội nước này thông qua.
Chia sẻ
Hầu hết sự hiểu biết của mọi người về lịch Trung Hoa cổ đại đều thông qua sách báo và các bộ phim truyền hình, điện ảnh, nhưng không khó để nhận thấy rằng trong xã hội phong kiến cổ đại, hoàng đế là người nắm quyền thống trị tối cao.
Chia sẻ
Giữa cái nắng gần 40 độ C, những người thợ ở làng nghề đá mỹ nghệ Ninh Vân, phường Nam Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình vẫn miệt mài với công việc, cặm cụi "thổi hồn" vào từng khối đá vô tri. Bất chấp thời tiết khắc nghiệt, họ nỗ lực hoàn thành những đơn hàng để kịp tiến độ.
Chia sẻ
Nếu giới lãnh đạo Nga phớt lờ tối hậu thư của Mỹ, sẽ không có hậu quả gì, tờ Bild viết.
Chia sẻ
Dữ liệu Dân Việt cho thấy, 6 tháng đầu năm 2025, 28 ngân hàng đã cắt giảm hơn 3.400 nhân viên, đánh dấu xu hướng tái cơ cấu nhân sự lan rộng trong ngành tài chính. Song song làn sóng cắt giảm, mức tăng thu nhập bình quân của nhân viên ngân hàng lại tăng đáng kể, điều đó cho thấy một bức tranh trái chiều: tinh giản bộ máy nhưng chi đậm cho người giữ lại — một chiến lược mới trong thời đại hậu tăng trưởng nóng.
Chia sẻ
Xe ô tô đâm vào đuôi xe chở rác trên Quốc lộ 1 (tỉnh Vĩnh Long) khiến 2 người tử vong tại chỗ, 1 người bị thương nặng được đưa đi bệnh viện cấp cứu.
Chia sẻ
Hậu quả của hành động này khiến một phụ nữ bị bỏng nặng ở mặt và ngực, tổn thương chiếm tới 18,5% cơ thể.
Chia sẻ
Khẳng định vẫn sẽ cử đoàn thể thao quốc gia tham gia SEA Games 33 tại Thái Lan, tuy nhiên, Campuchia đột ngột giảm sâu số lượng VĐV đến khó tin.
Chia sẻ
"Một câu chuyện em nhớ nhất là trong thời gian học nội trú khi em trực vào đêm muộn có đi qua căn phòng có khung cửa kính", Phùng Thế Thông nhớ lại.
Chia sẻ
Ca khúc Viết tiếp câu chuyện hòa bình của nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung đã trở thành hiện tượng văn hóa, góp phần khơi gợi, thắp sáng tinh thần yêu nước trong cộng đồng giới trẻ thời gian qua. Khán giả đang trông đợi nhạc sĩ tài hoa này sẽ mang tới bất ngờ gì trong dịp đại lễ tới đây của dân tộc.
Chia sẻ
Giữa làn sóng hiện đại hóa không gian sống và nhu cầu nâng cấp trải nghiệm người dùng trong căn bếp, dòng chậu rửa nhập khẩu nguyên chiếc từ Hàn Quốc - Wonang Made in Korea đang mở ra một chuẩn mực mới cho không gian bếp Việt.
Chia sẻ
Vào khoảng cuối tháng 3 âm lịch hằng năm, khi tiết trời bắt đầu ấm lên, người dân huyện Vĩnh Thạnh, tỉnh Bình Định cũ (nay là tỉnh Gia Lai mới) lại vào mùa đi bắt nhộng muồng-để chế biến thành món ăn đặc sản dân dã cả làng, được xem là đặc sản Bana.
Chia sẻ
Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh, Quân đoàn 12 xây dựng cho cán bộ, chiến sỹ luôn có bản lĩnh chính trị kiên định, vững vàng; vinh dự, tự hào là cán bộ, chiến sỹ Quân đoàn 12 “tinh, gọn, mạnh."
Chia sẻ
Cầu thủ Việt kiều Hà Lan Thomas Mai Veeren (Mai Công Thành) hiện đang có mặt tại CLB Hải Phòng để tiến hành thử việc. Cách đây không lâu, Thomas Mai Veeren từng được triệu tập lên U17 Việt Nam.
Chia sẻ
Một hộ dân tại (xã Hà Long, huyện Hà Trung cũ) nay là xã Hà Long, tỉnh Thanh Hóa vừa trình báo cơ quan chức năng về việc hơn 1ha dứa sắp đến kỳ thu hoạch bất ngờ úa vàng, nghi bị phun thuốc cỏ cháy nhằm phá hoại, gây thiệt hại nặng nề.
Chia sẻ
Sau hai tháng khai quật, nhóm chuyên gia Việt Nam và Ý đã hé lộ nhiều chi tiết đặc biệt về nhóm tháp L tại Khu đền tháp Mỹ Sơn, trong đó có dấu tích kiến trúc lợp ngói, phòng dài niên đại thế kỷ 13 và các lớp gạch sụp đổ do chiến tranh. Những phát hiện mới mở rộng nhận thức về kiến trúc muộn của văn hóa Chăm Pa.
Chia sẻ
Tôi từng tin anh là người hiểu tôi nhất trên đời này, thế mà lại có phản ứng như vậy.
Chia sẻ
Bộ Xây dựng đề xuất quy định Chủ tịch UBND cấp xã có quyền phạt tiền lên đến 60 triệu đồng, Chủ tịch UBND cấp tỉnh có quyền phạt tiền đến 75 triệu đồng.
Chia sẻ
Mạng xã hội vừa lan truyền đoạn clip ghi cảnh người đàn ông lái xe con chặn đầu xe khách trên đường Vành đai 3, rồi leo lên cabin rút chìa khóa, gây ùn tắc kéo dài. Hiện người này đã được mời lên cơ quan công an để làm rõ sự việc. Liệu hành vi của tài xế xe con có thể bị xử lý hình sự về tội gây rối trật tự công cộng?
Chia sẻ
Tuyên bố của Tổng thống Séc Petr Pavel về việc Ukraine cần thừa nhận việc mất lãnh thổ cho thấy các nước EU đồng tình với kết quả này của cuộc xung đột, cựu cố vấn của Leonid Kuchma, Oleh Soskin, phát biểu trên kênh YouTube của mình.
Chia sẻ
"Nữ hoàng cảnh nóng" Kiều Trinh chia sẻ mong muốn tình yêu giản dị. Cô thà chọn người bình thường, không cần giàu có để tìm thấy hạnh phúc.
Chia sẻ
Đảng bộ phường Long An đã tổ chức thành công Đại hội lần thứ nhất, nhiệm kỳ 2025 -2030, mục tiêu trong nhiệm kỳ là phấn đấu đưa phường phát triển nhanh và bền vững.
Chia sẻ
Da Nang Downtown – một trong những tọa độ giải trí nổi tiếng nhất Đà Nẵng, sẽ nói lời tạm biệt với thành phố sông Hàn từ ngày 3/9/2025 để “chuyển mình”.
Chia sẻ
Từ những mái nhà tạm bợ từng run rẩy trong mưa bão, nhiều hộ dân nghèo ở Đà Nẵng giờ đã được an cư trong những ngôi nhà mới vững chãi, đầy ắp nghĩa tình.
Chia sẻ
Do không tìm được phong độ tại Becamex.TP.HCM, tiền đạo Hà Đức Chinh đã quyết định chuyển đến đầu quân cho 1 đội bóng tại phía Bắc.
Chia sẻ
Cách thành phố Nam Định, tỉnh Nam Định (cũ) chừng 20km, làng cổ Dịch Diệp (hay còn gọi là Dịch Diệp Trang) mang vẻ đẹp cổ kính của một làng quê Việt Nam. Làng cổ này có cây bồ đề là một cây cổ thụ đã hơn 900 năm tuổi.
Chia sẻ
Bộ Nội vụ thực hiện nhiệm vụ mới, làm việc chưa có tiền lệ là đưa 34 cán bộ có năng lực, trình độ, tâm huyết, trách nhiệm về các tỉnh, thành để hỗ trợ các địa phương trong 3 tháng.
Chia sẻ
Ông nông dân Nguyễn Văn Dũng ở thôn 5, xã Trung Thuần, tỉnh Quảng Trị (trước sáp nhập gồm các xã: Quảng Thạch, Quảng Lưu, Quảng Tiến, huyện Quảng Trạch, tỉnh Quảng Bình cũ) đã sáng tạo mô hình nuôi ong vò vẽ ngay tại nhà để khai thác nhộng ong. Ong vò vẽ được biết tới về sự hung hãn, khó nuôi.
Chia sẻ
UBND TP.HCM vừa ban hành chủ trương tổ chức tiếp nhận hồ sơ, trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính, không phụ thuộc địa giới hành chính trên địa bàn TP.HCM. Có thể nói, đây là một đột phá, khiến người dân nức lòng.
Chia sẻ
Giữa tiếng gầm rung chuyển của đạn pháo, Xuân Lộc – “cánh cửa thép” cuối cùng án ngữ Sài Gòn, đã bị pháo binh Quân đội Nhân dân Việt Nam xé toạc. Từ những phát bắn chuẩn xác đến nghệ thuật luồn sâu đánh hiểm, trận địa pháo Xuân Lộc không chỉ là sức mạnh của hỏa lực, mà là một bản giao hưởng thép của quân đội ta.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
N.V 
