Dịch tả lợn châu Phi (DTLCP) là bệnh truyền nhiễm xuyên biên giới, gây thiệt hại đáng kể cho ngành chăn nuôi lợn toàn cầu vì chưa có vaccine phòng bệnh. Vì vậy, việc phát triển vaccine hiệu quả là yêu cầu cấp thiết.

Tiến sĩ Nguyễn Văn Điệp và cộng sự tại Công ty Cổ phần AVAC Việt Nam đã giải quyết được 3 thách thức chính (tạo dòng tế bào, tạo chủng virus nhược độc, và thử nghiệm quy mô lớn) để sản xuất thành công vaccine AVAC ASF LIVE.

Đây là một trong hai vaccine sống, nhược độc phòng dịch tả lợn châu Phi đầu tiên trên thế giới được cấp phép lưu hành rộng rãi, góp phần kiểm soát hiệu quả dịch tả lợn châu Phi – một trong những thách thức lớn nhất của ngành chăn nuôi toàn cầu.

Dịch tả lợn châu Phi (DTLCP) là bệnh truyền nhiễm do virus African swine fever gây ra ở lợn với tỷ lệ tử vong gần 100%, gây thiệt hại nghiêm trọng cho ngành chăn nuôi toàn cầu suốt hơn một thế kỷ qua, đẩy ngành chăn nuôi lợn vào khủng hoảng, ảnh hưởng đến nguồn cung thực phẩm và kinh tế của nhiều quốc gia.

Dù đã có nhiều nỗ lực nghiên cứu vaccine trên thế giới, việc phát triển vaccine hiệu quả vẫn gặp thách thức lớn. Các dòng vaccine bất hoạt không mang lại miễn dịch bảo hộ, trong khi vaccine biến đổi gen (vaccine tiểu phần, DNA...) gặp khó khăn do virus có cấu trúc kháng nguyên phức tạp.

Vì vậy, các nghiên cứu tập trung vào vaccine sống nhược độc, nhưng việc sản xuất và kiểm nghiệm vẫn là một bài toán khó, gặp nhiều thách thức.

Ngay từ khi DTLCP xuất hiện tại Việt Nam, Công ty Cổ phần AVAC Việt Nam, dưới sự dẫn dắt của TS. Nguyễn Văn Điệp, đã tiên phong nghiên cứu và lựa chọn công nghệ vacccine sống nhược độc để phát triển.

Với hành trình kéo dài 3 năm (2020-2023) thực hiện hàng trăm thí nghiệm, ba vấn đề cốt lõi đã được giải quyết.

Tạo chủng virus nhược độc: AVAC sử dụng chủng cắt 6 gen MGF do Bộ Nông nghiệp Mỹ cung cấp và tiếp tục nhược độc hóa thông qua nuôi cấy trên dòng tế bào DMAC.

Phát triển dòng tế bào sản xuất quy mô công nghiệp: AVAC đã lựa chọn và tối ưu hóa dòng tế bào DMAC giúp virus nhân lên với sinh khối lớn, đảm bảo tính ổn định và hiệu quả sản xuất.

Thử nghiệm diện rộng: Vaccine AVAC ASF LIVE đã trải qua kiểm nghiệm nghiêm ngặt với hàng trăm thử nghiệm trong phòng thí nghiệm và thực địa.

Đặc biệt, Cục Thú y đã khảo sát trên 600.000 lợn tại gần 600 cơ sở chăn nuôi với quy mô khác nhau, khẳng định hiệu quả bảo hộ cao chống lại virus DTLCP genotype II hiện đang phổ biến ở Việt Nam và các nước khác.

Sau khi vượt qua các vòng thẩm định chuyên môn nghiêm ngặt, tháng 7/2023, AVAC ASF LIVE chính thức được cấp phép lưu hành, trở thành một trong hai vaccine DTLCP đầu tiên được sản xuất thương mại tại Việt Nam.

Việc đưa vào sử dụng vaccine AVAC ASF LIVE đã giúp kiểm soát dịch bệnh hiệu quả, giảm tỷ lệ tử vong, hạn chế thiệt hại kinh tế và ô nhiễm môi trường. Đặc biệt, nhờ vaccine AVAC ASF LIVE, các hộ chăn nuôi bớt phụ thuộc vào các biện pháp an toàn sinh học khắt khe, dễ dàng tái đàn hơn.

Sau khi Thủ tướng Chính phủ ban hành chỉ thị (số 21/CT-TTg) thúc đẩy tiêm vaccine DTLCP, nhiều địa phương như Cao Bằng, Lạng Sơn, Bắc Ninh, Hải Dương, Hải Phòng, Quảng Ngãi, Trà Vinh,... đã chủ động mua vaccine hỗ trợ người chăn nuôi.

Nhờ đó, nhiều hộ chăn nuôi từng bỏ nghề nay mạnh dạn tái đàn, thúc đẩy sự phục hồi bền vững chăn nuôi lợn, khôi phục sản xuất, ổn định nguồn cung thực phẩm và phát triển kinh tế - xã hội.

Phát triển vaccine AVAC ASF LIVE không chỉ là một dự án nghiên cứu, mà còn là bệ phóng cho sinh viên ngành thú y, sinh học và công nghệ sinh học có cơ hội thực tập, học hỏi và phát triển chuyên môn trong môi trường thực tiễn.

Tham gia nghiên cứu và sản xuất vaccine AVAC ASF LIVE tại AVAC, các bạn trẻ không chỉ nâng cao giá trị bản thân mà còn trực tiếp góp phần tạo ra những sản phẩm có ý nghĩa, đóng góp cho sự phát triển của ngành và xã hội.

Đây chính là cơ hội để các bạn đam mê khoa học được thử sức, khẳng định năng lực và vững chắc phát triển sự nghiệp tương lai. Nâng cao năng lực nghiên cứu, khẳng định vị thế Việt Nam trên thị trường vaccine thú y toàn cầu. Sự ra đời của AVAC ASF LIVE không chỉ giúp Việt Nam tự chủ trong phòng chống DTLCP mà còn ghi dấu ấn trong ngành vaccine thú y toàn cầu. Sản phẩm đã thu hút sự quan tâm của các chuyên gia và cơ quan chức năng quốc tế.

Hiện có hơn 10 nước đang triển khai đăng ký cho việc lưu hành như Ấn Độ, Indonesia, Nigieria, Malaysia, Myanmar, Nepal, Campuchia, Serbia, Sri Lanka, Ukraine, Tanzania. Đặc biệt, chính phủ Philippine đã cho phép sử dụng vắc xin AVAC ASF Live tại nước này. Việc xuất khẩu AVAC ASF LIVE mở ra cơ hội để Việt Nam trở thành nhà cung cấp vaccine ASF trên thị trường quốc tế.

Giải thưởng Bảo Sơn được thành lập từ năm 2010, là một trong những giải thưởng khoa học lớn nhất tại Việt Nam, nhằm vinh danh các công trình có giá trị thực tiễn, sáng tạo và đóng góp thiết thực cho sự phát triển bền vững của đất nước. Mỗi giải thưởng trao năm nay có trị giá 120.000 USD, kèm cúp vàng và chứng nhận.

Giải thưởng Quốc gia Bảo Sơn năm 2024 đã vinh danh bốn nhà khoa học với các công trình nghiên cứu xuất sắc trong nhiều lĩnh vực: Nghiên cứu và sản xuất vaccine dịch tả lợn châu Phi; Nghiên cứu ứng dụng phẫu thuật nội soi trong điều trị một số bệnh lý tuyến giáp; Nghiên cứu và ứng dụng vật liệu và kết cấu compozite ba pha tiên tiến trong kỹ thuật; Nghiên cứu lịch sử chính sách dân tộc của những người cộng sản Việt Nam…

×