Sửa đổi Hiến pháp 2013: Làm mới nền tảng thể chế quốc gia

Sửa đổi, bổ sung Hiến pháp tạo động lực lớn cho cải cách, phát triển đất nước

Ngày 7/5, Quốc hội đã nghe tờ trình dự thảo nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp 2013.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn khẳng định việc sửa Hiến pháp và các luật liên quan là giai đoạn 2 của đợt tinh gọn bộ máy, sắp xếp, sáp nhập cấp tỉnh và cấp xã, kết thúc hoạt động cấp huyện. 

Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, ngay sau khi được thành lập, Ủy ban dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 đã tổ chức nghiên cứu, xây dựng dự thảo nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013.

Ủy ban dự thảo xác định dự thảo nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 gồm 2 điều. Trong đó, điều 1 nghị quyết gồm 8 khoản sửa đổi, bổ sung một số quy định của Hiến pháp năm 2013 về Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội, về đơn vị hành chính và tổ chức chính quyền địa phương. 

Đại biểu Quốc hội Bùi Hoài Sơn - Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội đồng tình với việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp 2013. Ông cho hay, đây là yêu cầu tất yếu trong bối cảnh đất nước đang bước vào một giai đoạn phát triển mới, với khát vọng trở thành quốc gia phát triển vào năm 2045.

Hiến pháp là nền tảng pháp lý cao nhất, vì vậy cần được điều chỉnh kịp thời để phản ánh đúng tinh thần đổi mới tư duy, mô hình quản trị quốc gia, đặc biệt là khi các địa phương đang triển khai mạnh mẽ việc tinh gọn bộ máy, sắp xếp đơn vị hành chính các cấp.

Việc bỏ cấp quận, huyện để chuyển sang mô hình chính quyền địa phương hai cấp đã được Đảng xác định trong Nghị quyết số 60-NQ/TW và cần được thể chế hóa trong Hiến pháp nhằm tạo sự thống nhất, đồng bộ từ quy định, hiến định đến hệ thống pháp luật.

Đây không chỉ là câu chuyện tổ chức bộ máy, mà còn là bước chuyển căn cơ để xây dựng một nền hành chính hiện đại, phục vụ người dân tốt hơn, tiết kiệm nguồn lực, và mở ra dư địa mới cho phát triển kinh tế – xã hội.

“Do đó, việc sửa đổi Hiến pháp lần này là hợp lý, hợp lòng dân và cần được thực hiện một cách thận trọng, khoa học, bảo đảm sự đồng thuận xã hội, đúng quy trình lập pháp chặt chẽ, minh bạch. Tôi cho rằng, đây là thời điểm chín muồi để chúng ta tạo ra một bước ngoặt về thể chế, phục vụ hiệu quả công cuộc phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới”, ông Sơn nói.

Ông Sơn cho rằng, việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp 2013 không chỉ đơn thuần là điều chỉnh một văn bản pháp lý, mà thực chất là cuộc “làm mới” nền tảng thể chế Quốc gia để thích ứng với những chuyển động lớn của thời đại.

Khi bản Hiến pháp – đạo luật gốc được làm rõ, cập nhật và hoàn thiện, cũng là lúc mở ra những cánh cửa mới cho tư duy quản trị, cho cách tổ chức Nhà nước, và trên hết cho khát vọng phát triển của dân tộc.

Thêm nữa, việc sửa đổi lần này sẽ tạo điều kiện để mô hình chính quyền địa phương hai cấp được thực thi một cách chính danh, hợp hiến. Đây không chỉ là bài toán tổ chức lại bộ máy, mà còn là cách để các cơ quan quản lý đáp ứng kỳ vọng của nhân dân, xây dựng một nền hành chính gần dân hơn, ít tầng nấc hơn, chi phí thấp hơn, nhưng hiệu quả phục vụ cao hơn.

Những thủ tục hành chính rườm rà sẽ được cắt bỏ, những trùng lặp trong chức năng, nhiệm vụ giữa các cấp, các ngành sẽ được giải quyết. Những nguồn lực bị chia nhỏ, phân tán sẽ được quy tụ để tập trung cho phát triển.

Mô hình chính quyền địa phương sẽ hoạt động hiệu quả

Không chỉ dừng lại ở mặt kỹ thuật hành chính, theo ông Sơn, Hiến pháp được sửa đổi còn là bước đệm để phát huy tốt hơn vai trò của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị – xã hội. Khi được trao thêm cơ sở hiến định rõ ràng, những thiết chế này sẽ có điều kiện thể hiện đầy đủ hơn vai trò và đại diện tiếng nói nhân dân, làm cầu nối giữa Đảng, Nhà nước với quần chúng, góp phần tăng cường dân chủ, nâng cao chất lượng phản biện và giám sát xã hội – những điều kiện tiên quyết cho sự đồng thuận và ổn định lâu dài.

“Chúng ta đã từng viết nên những trang sử hào hùng bằng xương máu để giành độc lập. Giờ đây, chúng ta đang viết tiếp trang sử mới bằng tư duy cải cách và hành động kịp thời. Sửa đổi Hiến pháp chính là bước đi khẳng định tinh thần ấy – tinh thần của một đất nước không ngừng vươn lên, hướng đến tương lai hùng cường, thịnh vượng”, ông Sơn chia sẻ.

Ông Sơn cho biết thêm, kỳ vọng của nhân dân và cử tri về một bộ máy tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả chính là động lực lớn nhất để sửa đổi Hiến pháp lần này.

Bởi lẽ, không một mô hình phát triển nào có thể thành công nếu vẫn giữ nguyên một bộ máy cồng kềnh, tầng tầng lớp lớp, nơi nguồn lực bị chia cắt, chức năng nhiệm vụ chồng lấn, và trách nhiệm bị pha loãng.

Khi bớt đi một cấp trung gian sẽ giúp rút ngắn khoảng cách giữa chính quyền và người dân, giữa chính sách và thực tiễn. Khi giảm được những đầu mối không cần thiết sẽ mở ra không gian mới để sáng tạo, để huy động nguồn lực tập trung hơn, hiệu quả hơn.

Trong khi đó, ông Nguyễn Mạnh Hà - Chủ tịch UBND xã Hồng Hà (huyện Đan Phượng, TP.Hà Nội) cho hay, việc sửa đổi Hiến pháp năm 2013 sẽ tạo điều kiện để các cơ quan Nhà nước tổ chức thực hiện ban hành bổ sung sửa đổi một số điều của Luật tổ chức chính quyền địa phương; Luật Đất đai; Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật và các văn bản hướng dẫn để cấp cơ sở cấp xã và cấp tỉnh thành phố tổ chức thực hiện các nhiệm vụ được giao; Phân định rõ ràng, rành mạch cơ cấu chức năng, quyền hạn nhiệm vụ để cơ quan quản lý tổ chức thực hiện khi bắt tay vào việc sáp nhập đơn vị hành chính mới.

“Tôi tin rằng, với sự chuẩn bị kỹ lưỡng, sự đồng thuận cao của nhân dân và quyết tâm chính trị của toàn Đảng, toàn Quốc hội, việc sửa đổi Hiến pháp lần này sẽ tạo ra thay đổi mới cho tiến trình xây dựng Nhà nước kiến tạo phát triển, góp phần hiện thực hóa mục tiêu đến năm 2045 đưa Việt Nam trở thành quốc gia phát triển, có thu nhập cao. Đó không chỉ là khát vọng của Đảng, của Quốc hội, mà là ước mơ chính đáng của hàng triệu người dân Việt Nam”, ông Hà bộc bạch.

×