Coi sông nước là bạn tri kỷ

Từ lâu dòng sông Đà không còn quá xa lạ đối với người ngư dân quanh năm trên sóng nước chòng chành. 

Sông Đà với diện tích mặt hồ rộng, làn nước trong xanh, nhiều thuyền tấp nập ngược xuôi chở những mặt hàng nông sản của người dân vùng lòng hồ đi giao thương khắp vùng. 

ên cạnh những chiếc thuyền buôn, cũng có nhiều thuyền bé của các ngư dân rẽ sóng đánh bắt cá mưu sinh, kiếm thu nhập trang trải cuộc sống.

Nghề đánh bắt cá tưởng chừng như đơn giản, nhưng có ai hiểu nỗi khổ chịu đựng cái lạnh rét buốt của các ngư dân. Bởi để kiếm được những con tôm, con cá trên dòng sông Đà không phải là chuyển dễ dàng. 

Đánh bắt cá trên sông Đà, đòi hỏi những ngư dân phải có tính kiên trì, am hiểu tập tính của các loài cá, thời điểm nào cá vào bờ tìm kiếm ăn, khi nào cá bơi ra giữa dòng. Đó là 1 nghệ thuật đánh bắt cá và không phải ai cũng đánh bắt được.

Sinh ra và lớn lên trên vùng sông Đà, anh Hoàng Văn Đạo, bản Mường (xã Tà Hộc, huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La) được biết đến như là 1 phù thủy hóa phép bắt cá của người dân xứ Mường lòng hồ. 

Trung bình 1 ngày anh đánh bắt khoảng 40kg cá các loại. Có dịp được theo chân anh Đạo lên thuyền đánh bắt cá, chúng tôi mới hiểu nghề chài lưới vất vả đến nhường nào. Nếu ai không có sức khỏe tốt thì có thể say sóng và nôn mửa bất cứ lúc nào. 

Đặc biệt là vào những ngày giá rét của mùa đông, người ngư dân vẫn phải mặc trên mình những bộ quần áo mỏng manh và đôi khi bị ướt đẫm do sóng nước vỗ vào để vét lưới đanh bắt cá. Ă

Ăn vội miếng cơm, uống vội ngụm nước để tiếp tục công việc mưu sinh từ chài lưới là những hình ảnh quen thuộc nơi vùng sông nước này...

Chia sẻ với chúng tôi về nghề chài lưới, anh Đạo kể: Từ nhỏ tôi đã theo bố mẹ đánh bắt cá, nên có rất nhiều kỷ niệm với sông nước. Tôi coi sông nước như là bạn tri kỷ, mỗi lần thuyền rẽ sóng bắt cá lòng tôi lại thấy bồi hồi đến lạ. 

"Nghề đánh bắt cá rất vất vả, không phải người nào cũng gắn bó lâu dài được. Nhiều người giăng lưới, thả bát quái... nhưng khi vớt lên thuyền lại chằng thấy 1 con cá nào dính lưới...", anh Đạo tâm sự.

Đối với anh Đạo thì lại khác, anh may mắn có 1 cái duyên với nghề chài lưới, cứ thả lưới ở đâu là ngày sau vớt lên cũng được vài kg cá. 

Nghề đánh đánh cá ngoài tự nhiên đòi hỏi phải có sự kiên nhẫn, không được vội vàng hấp tấp. Bình quân 1 ngày anh có thể đánh bắt được khoảng 60kg cá các loại. Sau đó, anh bán đổ cho các tiểu thương ở ngoài cảng Tà Hộc hoặc bán cho những chiếc thuyền lái buôn trên sông Đà.

Nghề chài lưới gian nan nhưng là niềm vui

Để đánh bắt được các loại cá trong 4 mùa, anh Đạo mua 16 bộ lưới với đủ kích cỡ khác nhau, 150 bộ bát quái.

Anh thả ven bờ sông Đà qua đêm, ngày hôm sau mới đánh thuyền đi vớt lên. Còn 1 bộ lưới dù và cước dài khoảng 100m, anh dùng thả chìm qua đêm giữa sông.

Anh Đạo dùng những viên đá buộc theo chân lưới, cứ cách khoảng 4m anh buộc 1 viên, rồi dùng can 5 lít buộc so le trên mắt lưới, để báo hiệu cho thuyền qua lại. 

Với cách làm này, anh Đạo vừa tránh được thuyền buôn và các thuyền bé khác di chuyển trên sông làm đứt lưới, vừa bắt được nhiều cá hơn.

Theo anh Đạo, mỗi ngày anh thường lên đến khúc sông ở xã Tạ Bú, huyện Mường La vét xuôi đến xã Vạn Yên thuộc huyện Phù Yên mới dừng. 

Anh được cái là trời thương, có lần xem lưới thấy những con cá to gần 10kg mắc ở lưới. Cảm giác của anh lúc đó sung sướng lắm. 

"Cuộc sống đánh bắt cá không giàu như làm các nghề khác, nhưng nhiều niềm vui, đủ chi phí lo toan cuộc sống và nuôi con ăn học. Nhờ có nghề đánh cá mà tôi đã xây được ngôi nhà khang trang, cuộc sống như vậy là ấm cúng và đủ đầy rồi...", anh Đạo thổ lộ.

Khi được chúng tôi hỏi, hàng ngày đều vất vả lênh đênh trên sông nước đánh cá, sao anh không nuôi cá lồng, anh Đạo nói: "Tôi cũng muốn nuôi cá như các vùng khác cho nhàn nhã, nhưng khổ nỗi vùng lòng hồ ở đây mực nước lên xuống thất thường. Cứ từ tháng 2 – tháng 7 dương lịch là mức nước cạn sâu và đục lắm, nên nuôi cá lồng bè sẽ rất vất vả và có thể bị chết hàng loạt...".

Theo anh Đạo mùa nước dâng thì nước trong xanh, giăng lưới bắt cá dễ dàng hơn. Đánh bắt cá không phải lúc nào cũng thuận buồm xuôi gió, có lúc gặp sóng to gió lớn cũng nguy hiểm lắm. Nhưng đối với anh thì không hề hấn gì, vì anh coi nghề đánh cá là niềm vui mỗi ngày.

Dù anh được bố mẹ chia cho 3ha đất làm nương rẫy, nhưng ngô sắn thì liên tục mất giá, tiền bù lỗ phân bón nhiều hơn tiền lời, chính vì vậy anh Đạo đã bỏ hoang đất được 5 năm nay. 

Anh Hoàng Văn Đạo cho biết thêm: "Ở sông nước nhiều nên tôi cũng quen rồi, giờ cho tôi làm nương rẫy cũng không làm được nữa. Để tăng nguồn thu nhập, có thời điểm tôi thả bát quái và vét lưới xuôi dòng sông cả ngày lẫn đêm. Bình quân 1 ngày tôi đánh bắt được từ 40kg cá các loại như: Cá ngạnh, cá ngáo, cá vền, tôm, chép, trôi... Sau khi trừ tiền xăng tôi lãi khoảng 1 triệu đồng/ngày...".

×