Tại Tọa đàm “Luật Điện lực (sửa đổi): Các khoảng trống pháp lý cần được lấp đầy và bổ sung theo tinh thần Nghị quyết 55-NQ/TW, Kết luận 76-KL/TW” được Hội Dầu khí Việt Nam tổ chức ngày 16/10, các chuyên gia, nhà khoa học đề xuất sửa đổi, bổ sung hàng loạt chính sách để khơi thông cho các lĩnh vực điện tái tạo, điện sạch như điện khí LNG, điện gió ngoài khơi.

“Cháy chỗ“ đăng ký diện tích biển để khảo sát, đầu tư

TS. Nguyễn Quốc Thập, Chủ tịch Hội Dầu khí Việt Nam nhấn mạnh, việc thể chế hóa đầy đủ các nội dung của Nghị quyết 55-NQ/TW, Kết luận 76-KL/TW và các chủ trương, chính sách của Đảng vào Luật Điện lực sẽ khuyến khích, tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước tham gia hoạt động điện lực tại Việt Nam; thúc đẩy đầu tư ngành năng lượng nói chung và ngành điện nói riêng nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội.

Ông Thập cho biết, tới thời điểm hiện tại, cơ quan soạn thảo đã tiếp thu có chọn lọc khá nhiều đóng góp của các cơ quan, chuyên gia và nhà khoa học trong lĩnh vực điện, năng lượng.

Tuy nhiên, việc hiện thực hóa các chủ trương khuyến khích các dự án nguồn điện khí, khí LNG và điện gió ngoài khơi vẫn còn gặp khó khăn, vướng mắc. Ông lo ngại, nguy cơ không đảm bảo tốc độ phát triển các dự án nguồn điện trong ngắn hạn và dài hạn theo quy hoạch.

Bàn luận về các vướng mắc của điện gió ngoài khơi, TS. Dư Văn Toán, chuyên gia năng lượng tái tạo, Viện Khoa học môi trường, biển và hải đảo, Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết: Ở Việt Nam điện gió ngoài khơi có tiềm năng tốt, nhất là vùng Nam Trung Bộ, do đó, việc đăng ký diện tích biển để khảo sát, đầu tư thực hiện đang “cháy chỗ”.

Theo TS Toán, hiện có một số vướng mắc của dự án điện gió ngoài khơi, bao gồm: Chưa rõ cấp có thẩm quyền giao khu vực biển; cho phép hay chấp thuận cho các tổ chức sử dụng khu vực biển để thực hiện các hoạt động đo đạc; quan trắc, điều tra, thăm dò, khảo sát nhằm phục vụ lập dự án điện gió ngoài khơi.

Ngoài ra, quy hoạch không gian biển quốc gia chưa được phê duyệt, nên chưa có cơ sở triển khai thực hiện Quy hoạch điện VIII. Đồng thời, các vướng mắc về thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư.

Các điều kiện tiếp cận thị trường đối với nhà đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực điện gió ngoài khơi. Ông Toán nhìn nhận, câu chuyện quy hoạch cần Luật Điện lực (sửa đổi) sớm rà soát tới vấn đề cấp phép với các tiêu chuẩn đo lường.

TS Toán đề xuất, có cơ chế để phục vụ dự án thí điểm, kiến nghị Quốc hội ban hành Nghị quyết về thí điểm phát triển điện gió ngoài khơi, với quy mô ở mức 1.000 MW - 2.000 MW, đồng thời quy định thời gian, giá cả triển khai.

Về khu vực, vị trí diện tích khảo sát, ông Toán cho rằng, PTSC cần kiến nghị thực hiện thí điểm ở khu vực biển Quảng Ninh hoặc Bình Thuận - hai khu vực có sức gió tốt, thuận lợi về mảng giao biển và dễ dàng huy động các đối tác. Ngoài ra, ông Toán cũng đề cập tới các cơ chế thí điểm về khảo sát sơ bộ, thời gian, diện tích, vốn, quá trình quản lý - nghiệm thu - đánh giá.

Doanh nghiệp mất 2/3 thời gian cho hoàn thiện thủ tục hành chính, pháp lý

Liên quan đến đến điện khí tại dự thảo Luật Điện lực (sửa đổi), ông Nguyễn Duy Giang, Phó Tổng Giám đốc Tổng công ty Điện lực Dầu khí Việt Nam (PV Power) cho rằng, các dự án điện khí được PV Power chuẩn bị trong 8 năm, trong đó quá trình làm thủ tục mất 2/3 thời gian. Điều này cho thấy vấn đề hoàn chỉnh thủ tục pháp lý đang mất nhiều hơn thời gian thực hiện.

Ông Giang chia sẻ, có nhiều dự án điện khí không triển khai được vì vướng mắc ở mô hình tài chính, bên cho vay không xác định được nguồn tiền.

Phó Tổng Giám đốc PV Power cho rằng: Dự án Nhà máy điện Nhơn Trạch 3&4 là dự án đầu tiên ở Việt Nam có hợp đồng vay tín dụng không có bảo lãnh Chính phủ. PV Power đã dùng cổ phiếu Nhà máy điện Nhơn Trạch 1&2 và dòng tiền của Nhơn Trạch 1&2 để làm tài sản bảo lãnh cho dự án điện khí LNG đầu tiên của Việt Nam này.

“Nếu không có nhận thức khác về thúc đẩy cơ chế mua bán điện thì không thể đẩy mạnh phát triển các dự án điện khí LNG. Từ bài học kinh nghiệm của Dự án Nhà máy điện khí Nhơn Trạch 3&4, kiến nghị Bộ Công Thương có cái nhìn thực tiễn để rút kinh nghiệm cho các dự án LNG về sau. Đề xuất mô hình tài chính các dự án bắt buộc phải có hợp đồng mua bán điện PPA”, ông Nguyễn Duy Giang kiến nghị.

Cũng về vấn đề này, ông Phan Tử Giang, Phó Tổng Giám đốc PVN cho rằng: Để triển khai một dự án điện khí trung bình cần 7-8 năm, điện gió ngoài khơi cần 7-10 năm, do đó cần sớm hoàn thiện cơ chế, nhất là cơ chế thu hút đầu tư.

“Bản chất các nguồn điện giá rẻ đã chạm tới giới hạn, điện than theo các cam kết giảm phát thải nên không thể phát triển thêm, thời điểm này phải tính đến điện khí và các nguồn điện năng lượng mới. Để làm được điều này cần cơ chế đầu tư và vận hành thông thoáng, tạo điều kiện thu hút các nhà đầu tư tham gia thị trường điện. Đây không chỉ là vấn đề của riêng Petrovietnam mà còn là điều kiện cần thiết để tất cả doanh nghiệp tham gia thị trường điện nói chung và điện năng lượng mới nói riêng”, ông Giang nêu.

×