Trong buổi làm việc mới đây nhất (ngày 29/3) với Ban Thường vụ 2 tỉnh thành Quảng Nam và Đà Nẵng, Tổng Bí thư Tô Lâm và đoàn công tác Trung ương đã lắng nghe các kiến nghị, đề xuất của lãnh đạo 2 tỉnh thành đối với việc phát triển trong thời kỳ mới.

Tại buổi làm việc, Bí thư Thành ủy Đà Nẵng Nguyễn Văn Quảng đề xuất, kiến nghị Tổng Bí thư, Bộ Chính trị, Ban Bí thư cho chủ trương triển khai một số nội dung nhằm tạo cơ chế, động lực tiếp tục phát triển thành phố Đà Nẵng thời gian tới.

Về việc sáp nhập, Bí thư Thành ủy Đà Nẵng đề nghị cho phép thành phố Đà Nẵng (sau khi hợp nhất với tỉnh Quảng Nam thành đơn vị hành chính mới) được tiếp tục kế thừa toàn bộ định hướng phát triển theo Kết luận số 79-KL/TW của Bộ Chính trị, Nghị quyết số 136/202 của Quốc hội về cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố. Các quy hoạch được phê duyệt giữa hai địa phương tiếp tục được thực hiện và vừa làm, vừa điều chỉnh phù hợp với định hướng, quy mô mới.

2 địa phương từng có những lần sáp nhập, chia tách

Trước khi có thông tin sáp nhập TP Đà Nẵng và tỉnh Quảng Nam, 2 địa phương này trong lịch sử đã từng "là một". Cụ thể, vào năm 1889, thực dân Pháp tách Đà Nẵng khỏi Quảng Nam và đổi tên thành Tourane, chịu sự cai quản trực tiếp của Toàn quyền Đông Dương.

Đầu thế kỷ 20, Tourane được Pháp xây dựng trở thành một đô thị theo kiểu Tây phương. Cơ sở hạ tầng xã hội, kỹ thuật sản xuất được đầu tư. Các ngành nghề sản xuất và kinh doanh được hình thành và phát triển.

Cùng với Hải Phòng và Sài Gòn, Tourane trở thành trung tâm thương mại quan trọng của cả nước. Năm 1950, Pháp trao trả Đà Nẵng cho chính quyền Bảo Đại.

Tháng 3/1965 các đơn vị thủy quân lục chiến Mỹ đổ bộ vào Đà Nẵng và thiết lập ở đây một căn cứ quân sự hỗn hợp lớn. Năm 1967, Đà Nẵng được Mỹ ngụy ấn định là thành phố trực thuộc Trung ương và xác định mục tiêu xây dựng Đà Nẵng thành trung tâm chính trị, quân sự, văn hóa cho vùng I và II chiến thuật. Mỹ cho xây dựng ở Đà Nẵng các căn cứ quân sự và kết cấu hạ tầng: Sân bay, cảng, kho bãi, đường sá, công trình công cộng, cơ sở thông tin liên lạc, lập tín dụng ngân hàng.

Khu kỹ nghệ Hòa Khánh sản xuất oxygen, acetylene, bột giặt, xay xát, dệt... ở thời kỳ này công nghiệp được phát triển ở mức độ cao hơn: Các khu kỹ nghệ thay thế cho công trường thủ công.

Đến năm 1975, khi hòa bình lập lại, Đà Nẵng lúc này là thành phố trực thuộc tỉnh Quảng Nam - Đà Nẵng đã bắt tay vào khôi phục những hậu quả nặng nề của cuộc chiến tranh. Mặc dù còn lắm khó khăn nhưng công cuộc phục hồi và phát triển thành phố đã đạt nhiều thành quả, nhất là thời kỳ đổi mới, sau 1986.

Tại kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa IX ngày 6/11/1996 đã thông qua Nghị quyết cho phép tỉnh Quảng Nam - Đà Nẵng tách thành tỉnh Quảng Nam và thành phố Đà Nẵng trực thuộc Trung ương. Về địa giới hành chính, thành phố Đà Nẵng mới bao gồm thành phố Đà Nẵng trước đây, huyện Hòa Vang và huyện đảo Hoàng Sa.

Ở thời điểm chia tách, tỉnh Quảng Nam có diện tích tự nhiên 10.406,34 km2, dân số hơn 1,364 triệu người. Tỉnh lỵ Quảng Nam đặt tại thị xã Tam Kỳ. Số đơn vị hành chính trực thuộc tỉnh có 12 huyện, 2 thị xã.

TP.Đà Nẵng có diện tích tự nhiên 1.284,88 km2, trong đó huyện đảo Hoàng Sa 305 km2. Thành phố có 6 quận (Hải Châu, Thanh Khê, Sơn Trà, Ngũ Hành Sơn, Liên Chiểu, Cẩm Lệ) và 2 huyện (Hòa Vang, huyện đảo Hoàng Sa).

Những bước thay đổi sau khi chia tách

Cả Đà Nẵng và Quảng Nam, sau khi chia tách tỉnh năm 1997, đã có những bước phát triển đột phá, nâng cao đời sống người dân. Đặc biệt Đà Nẵng đã nổi bật trên bản đồ Việt Nam về sự thay đổi hạ tầng, trở thành đô thị kiểu mẫu của cả nước và khu vực.

Đà Nẵng trở thành hình mẫu đô thị hiện đại với cơ sở hạ tầng bài bản, từ cầu Rồng, cầu Thuận Phước, đến sân bay quốc tế Đà Nẵng và cảng biển Tiên Sa. Thành phố dẫn đầu cả nước về chỉ số cải cách hành chính, thành phố "đáng sống", trung tâm công nghệ, du lịch và logistics của miền Trung.

Năm 2024, TP. Đà Nẵng tiếp tục khẳng định vai trò là trung tâm kinh tế, tài chính, du lịch và công nghệ của miền Trung - Tây Nguyên với nhiều chỉ số tăng trưởng tích cực. GRDP năm 2024 ước đạt mức tăng 8,45%, đứng nhóm đầu trong các thành phố trực thuộc Trung ương.

Khu vực dịch vụ phục hồi mạnh mẽ, đặc biệt là các ngành du lịch, logistics, bán lẻ và giáo dục. Lượng khách quốc tế đến Đà Nẵng đạt gần 2,5 triệu lượt, tăng gấp đôi so với 2023.

Thu hút đầu tư FDI đạt hơn 1 tỷ USD, tập trung vào các lĩnh vực công nghệ cao, công nghệ thông tin và hạ tầng đô thị thông minh. TP. Đà Nẵng đang triển khai quy hoạch Khu công viên phần mềm số 2 và Trung tâm tài chính quốc tế, hướng tới mục tiêu thành phố đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp.

Quảng Nam từ một tỉnh thuần nông vươn lên mạnh mẽ với trục phát triển công nghiệp tại Chu Lai - Trường Hải, kết nối cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi và nhiều cụm công nghiệp khác. Du lịch phát triển nhờ các di sản thế giới như Hội An, Mỹ Sơn, cùng các bãi biển đẹp như Cửa Đại, Tam Thanh.

Năm 2024, tỉnh Quảng Nam ghi nhận nhiều tín hiệu tích cực trong phát triển kinh tế - xã hội, thể hiện nỗ lực mạnh mẽ trong khôi phục đà tăng trưởng sau giai đoạn khó khăn do đại dịch và suy giảm chuỗi cung ứng toàn cầu.

Tăng trưởng GRDP ước đạt khoảng 8,12%, cao hơn mức bình quân chung cả nước, trong đó khu vực công nghiệp - xây dựng chiếm tỷ trọng lớn, đóng vai trò động lực chính. Công nghiệp chế biến, chế tạo ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng, nhờ sự phục hồi của các khu công nghiệp trọng điểm như Tam Thăng, Điện Nam - Điện Ngọc và sự mở rộng của các doanh nghiệp FDI (như THACO…). Thu ngân sách Nhà nước ước đạt trên 25.000 tỷ đồng, vượt kế hoạch năm và tăng hơn 10% so với 2023.

Du lịch phục hồi mạnh, đặc biệt là tại Hội An và các khu sinh thái ven biển. Lượng khách quốc tế tăng hơn 3 lần so với năm 2023, nhờ chính sách visa mở rộng và các sự kiện văn hóa cấp vùng - quốc gia.

Với những bước tiến vượt bậc trên nhiều lĩnh vực, Quảng Nam và Đà Nẵng trong suốt hành trình phát triển đã và đang khẳng định vai trò là hai cực tăng trưởng quan trọng, đóng góp thiết thực vào sự chuyển mình của toàn vùng Duyên hải Nam Trung Bộ.

×