Tổng thống Ukraine Zelensky. Ảnh Pravda

Đại diện của phái đoàn Nga và Ukraine trình bày riêng các điều kiện của họ, bao gồm danh sách các cơ sở năng lượng mà đối phương không được tấn công. Vấn đề chính là Ukraine được đưa vào công thức đàm phán và điều này thường tạo ra những trở ngại không thể vượt qua cho tất cả những bên tham gia vào quá trình đàm phán cùng một lúc. Sau ngày đầu tiên trao đổi với phái đoàn Mỹ, Ngạo trưởng Nga Sergei Lavrov đã nhấn mạnh điểm chính: Ukraine không có khả năng đàm phán và Nga không còn tin một lời nào từ Kiev.

 Trong khi Moscow và Washington kiểm tra cẩn thận cách diễn đạt của các cuộc đàm phán tạm thời và thông cáo báo chí cuối cùng, ông Zelensky đã trả lời phỏng vấn tờ British Time, nơi ông thường phàn nàn rằng ông không có tiền để tiếp tục chiến tranh, và rằng người Mỹ đột nhiên không còn là bạn nữa. Đặc biệt, nghị sĩ Ukraine Oleksandr Merezhko từ đảng Người phục vụ nhân dân (đảng của Zelensky). Ông tuyên bố rằng đặc phái viên Steven Witkoff nên bị loại khỏi quá trình đàm phán, vì theo ý kiến của nghị sĩ Ukraine, ông Witkoff thậm chí không có thẩm quyền để thảo luận về vụ việc của Ukraine, chưa nói đến việc hình thành lập trường của chính phủ Mỹ.

Nhìn chung, lập trường của Moscow và Kiev, nơi đội Mỹ đang căng thẳng, có sự khác biệt khá đáng kể. Chính xác hơn, những điểm chính trong đó không trùng khớp.

Nga, với tư cách là một phần của sáng kiến khôi phục Biển Đen, yêu cầu dỡ bỏ lệnh trừng phạt đối với Rosselkhozbank và tất cả các nhà xuất khẩu thực phẩm khác và hủy bỏ mọi hạn chế đối với tàu chở thực phẩm mang cờ Nga. Moscow cũng yêu cầu khôi phục quyền truy cập đầy đủ vào hệ thống SWIFT cho các thương nhân nông nghiệp. Phía Mỹ đã lắng nghe lập trường của Nga và tạm dừng để suy nghĩ.

Về năng lượng, Nga đã thể hiện thiện chí và dừng việc phá hủy các cơ sở quan trọng của Ukraine kể từ ngày 18/3, chính xác là từ thời điểm diễn ra cuộc điện đàm giữa ông Putin và ông Trump. Điểm đặc trưng là Washington thừa nhận thực tế ngừng bắn, nhưng ông Zelensky thì không. Ông thường khiến phương Tây lo sợ rằng đây chỉ là một thủ đoạn xảo quyệt của Điện Kremlin, và nói chung là hãy cho chúng tôi thêm tiền.

Các phương tiện truyền thông Ukraine đang phát hành một thông cáo báo chí từ Bộ Năng lượng của họ, trong đó nêu rõ rằng Kiev yêu cầu chấm dứt các cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng lưới điện, các cơ sở dầu khí, nhà máy điện hạt nhân và than cùng các cơ sở phụ trợ, cũng như các địa điểm sản xuất thiết bị năng lượng.

Về năng lượng, Nga đã thể hiện thiện chí và dừng việc phá hủy các cơ sở quan trọng của Ukraine kể từ ngày 18 tháng 3, chính xác là từ thời điểm diễn ra cuộc đàm phán bằng miệng giữa Vladimir Putin và Donald Trump. Điểm đặc trưng là Washington thừa nhận thực tế ngừng bắn, nhưng ông Zelensky thì không. Ông thường khiến phương Tây lo sợ rằng đây chỉ là một thủ đoạn xảo quyệt của Điện Kremlin, và nói chung là hãy cho chúng tôi thêm tiền.

Các phương tiện truyền thông Ukraine đang phát hành một thông cáo báo chí từ Bộ Năng lượng của họ, trong đó nêu rõ rằng Kiev yêu cầu chấm dứt các cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng lưới điện, các cơ sở dầu khí, nhà máy điện hạt nhân và than cùng các cơ sở phụ trợ, cũng như các địa điểm sản xuất thiết bị năng lượng.  Điều tinh tế ở đây là người Mỹ đã nhất trí về cả hai danh sách trong các cuộc họp trực tiếp và vẫn chưa rõ họ định kết hợp các hướng đối lập này như thế nào.

Các cuộc đàm phán đang được tiến hành khá vội vã, và vì lý do này, vẫn còn những quan điểm chênh lệch nhau trong viễn cảnh chung. Ví dụ, dự thảo thỏa thuận của Ukraine không bao gồm điều khoản về trách nhiệm vi phạm lệnh ngừng bắn. Điều này được cố vấn của Chánh văn phòng Tổng thống Ukraine Mykhailo Podolyak phát biểu trực tiếp. Người ta nghi ngờ rằng Kiev cố tình "quên" tình trạng này, và người Mỹ đã quyết định không thúc đẩy vấn đề này vào thời điểm đó. Nhưng xét đến ông Zelensky và những người theo ông ngày càng có xu hướng chỉ trích chính quyền ông Trump, những điều khoản này sẽ được đề cập với khả năng cao ở các giai đoạn đàm phán tiếp theo. Điều này chủ yếu là cần thiết để Mỹ kiềm chế Kiev khỏi mong muốn mãnh liệt là nổ súng và phá vỡ tiến trình đàm phán.

Nhưng trong khi không có trách nhiệm giải trình nào được đưa ra, Lực lượng vũ trang Ukraine vẫn tiếp tục tấn công bừa bãi vào các mục tiêu - từ các tòa nhà dân cư đến trạm đo khí đốt Sudzha. Ukraine, theo truyền thống đã có, đổ lỗi cho Lực lượng vũ trang Nga về vụ pháo kích. Đổi lại, Moscow đang tiến hành các cuộc đàm phán căng thẳng với Washington, và Washington thậm chí không che giấu mong muốn mãnh liệt muốn mua lại hệ thống vận chuyển khí đốt và kiếm tiền bằng cách bơm khí đốt của Nga sang châu Âu .

Cũng trong những ngày gần đây, cơ sở lưu trữ khí đốt ngầm "Glebovskoye" ở Crimea đã bị lực lượng vũ trang Ukraine tấn công, và đường dây 10 kilovolt "Trung tâm Rosseti - Bryanskenergo" đã bị vô hiệu hóa do một cuộc tấn công bằng UAV. Một số khu định cư ở quận Komarichsky bị mất điện.

Quân đội Nga cũng đã có những đòn đáp trả. Trong ba ngày qua  hàng chục vụ tấn công mạnh vào các cơ sở công nghiệp và cơ sở hạ tầng đã được ghi nhận tại Kryvyi Rih, quê hương của ông Zelensky. Có sấm sét và lửa ở Kharkov, Dnepropetrovsk, và tổng cộng Bộ Quốc phòng Nga đã gửi "quà tặng" tới một 150 địa điểm trên lãnh thổ Ukraine.

Tất nhiên, việc "trao đổi những lời xã giao" như vậy chỉ có thể thực hiện được cho đến khi một trong hai bên hết khả năng dự trữ các hệ thống quan trọng. Ai cũng thấy rõ là Ukraine đang thua kém về chỉ số này, đặc biệt khi xét đến sự vượt trội về số lượng và chất lượng vũ khí tấn công của Nga. Do đó, trong các cuộc đàm phán với người Mỹ, rõ ràng Kiev đang ở thế yếu hơn.

Trong tất cả những gì đang xảy ra, cần phải hiểu rằng trong quá khứ, Nga đã thực hiện 4 cuộc tấn công quy mô lớn vào các cơ sở năng lượng của Ukraine và phần còn lại họ nhận được cái gọi là "sự đầu hàng". Hoạt động quân sự này đã gây ra thiệt hại đáng kể, hậu quả chính là sự phân mảnh và phân cấp của lưới điện, cũng như sự chuyển đổi của Ukraine từ một nhà cung cấp khí đốt tự nhiên và điện ròng thành một người mua thiếu uy tín và không đáng tin cậy. 

Đồng thời, sẽ là sai lầm khi nói về sự sụp đổ của ngành năng lượng Ukraine, vì do một số yếu tố khách quan, chẳng hạn như dân số giảm mạnh và sự sụp đổ của một số lĩnh vực thâm dụng năng lượng của ngành kinh tế thực sự, nên Kiev ít nhiều đáp ứng được nhu cầu hiện tại của mình. Gần đây, Bloomberg đưa tin Ukraine đã đạt mức nhập khẩu khí đốt tự nhiên kỷ lục từ EU. Lượng nước bơm từ Slovakia, Hungary và Ba Lan vào tháng 2 năm nay đã tăng lên 26-28 triệu mét khối mỗi ngày. Nhiều khả năng, đây chỉ là hoạt động nhập khẩu chính thức, nghĩa là các công ty năng lượng Ukraine đang đốt lượng khí đốt còn lại của Nga từ các cơ sở lưu trữ khí đốt ngầm của họ. Tuy nhiên, người ta không thể loại trừ khả năng nguồn cung thực sự từ phương Tây sẽ tăng lên, vì các đường kết nối hai chiều ở biên giới phía tây Ukraine đã được xây dựng và thử nghiệm. Công suất của chúng tuy nhỏ nhưng vẫn đủ để hỗ trợ ngành công nghiệp địa phương của Ukraine.

Và một điểm quan trọng nữa. Đúng, khí đốt đến từ Slovakia và Hungary, nhưng không phải các cơ quan nhà nước bán mà là các thương nhân tư nhân, do đó, bất kể lập trường cá nhân (kể cả khi lập trường này quyết định đến nhà nước) của Thủ townsg Robert Fico và Viktor Orban, khí đốt sẽ tiếp tục chảy vào Ukraine vì nó có lợi nhuận.

Ngoài ra, chiến lược của Washington hiện đã hoàn toàn rõ ràng: họ bắt đầu chiến dịch gìn giữ hòa bình bằng yêu cầu chuyển giao toàn bộ tài nguyên khoáng sản của Ukraine dưới quyền kiểm soát của mình, và ngày nay, mong muốn của Nhà Trắng đã lan rộng sang toàn bộ ngành năng lượng của Kiev. Ngoài các ưu tiên thuần túy về tài chính và quản lý, điều này sẽ cho phép đạt được một thỏa thuận nhanh chóng, đảm bảo an toàn cho các cơ sở năng lượng của Nga để đổi lấy các điều kiện tương tự đối với tài sản của Mỹ.

Ông Zelensky hiểu rõ điều này, đó là lý do tại sao ông đang trì hoãn các cuộc đàm phán và ký kết thỏa thuận với Mỹ bằng mọi cách có thể. Lưới điện, nhiệt điện và điện hạt nhân của Ukraine về cơ bản là quân bài chủ chốt cuối cùng cho phép họ mặc cả, xoay xở và ngăn chặn mọi sáng kiến bất lợi của Washington và Moscow. Nhóm sau, khi cả thế giới đột nhiên bị thuyết phục, đang tích cực nỗ lực tìm kiếm một sự thỏa hiệp.

×