Rong ruổi xin đá khắp làng xã

Ở tuổi 65, ông Trần Công Nhẫn sở hữu vóc dáng nhỏ bé. Thế nhưng, ẩn sau vẻ ngoài ấy là một trái tim nồng nhiệt dành cho những vật dụng đá xưa cũ.

Hơn 40 năm trước, ông Nhẫn tình cờ nhìn thấy một trục đá vỡ bị bỏ bên bờ ruộng. Ông mang nó về, tỉ mỉ gắn lại, đặt dưới gốc cây làm bệ chậu cảnh. Từ khoảnh khắc ấy, niềm say mê bất ngờ nhen nhóm, dẫn ông bước vào hành trình sưu tầm những chiếc cối đá, vật dụng bằng đá cũ kỹ.

"Những cối đá bị vứt ở góc đường, dưới ao hay chất đống trong vườn từng là một phần đời sống, gắn bó với bao thế hệ", ông nói.

Trên chiếc xe thồ mộc mạc, nhiều năm qua, người đàn ông rong ruổi khắp nhiều làng quê ở Thái Bình, Nam Định, Hưng Yên để tìm những vật dụng ấy.

Có cối vỡ, người ta cho không, ông nâng niu và mang về. Có cái nhỏ xíu, giá vài trăm nghìn, ông cũng đạp xe hàng chục cây số mua về. Có ngày ông chở về 6 - 7 chiếc cối nặng cả tạ.

"Người ta bảo tôi hâm”, ông cười hiền.

Bản thân ông Nhẫn không biết mình đã đi bao nhiêu km, đã nhấc bao nhiêu tấn đá, đến nay, bộ sưu tập của ông lên tới hàng nghìn cối đá các loại, từ cối giã gạo, cối xay ngô, trục đá, chân cột, đá tảng đến cả những phiến đá đẽo thô chưa hoàn thiện.

Kỳ công “tái sinh” đá cũ

Những chiếc cối vỡ nát, có khi thành ba bốn mảnh, được ông Nhẫn kiên trì gắn lại bằng xi măng và cát. Qua bàn tay ông, chúng hóa thành chậu cảnh xanh mướt, ghế ngồi mộc mạc, hay trụ cổng vững chãi.

Khu sân nhà ông như một bảo tàng, nơi hàng nghìn cối đá được xếp ngay ngắn.

Mỗi khi khách đến, ông hào hứng dẫn ra ngõ, chỉ từng chiếc cối và kể: “Cái này từ Xuân Phương, cái kia từ Nam Hải. Còn kia là cối ba lỗ, giờ hiếm lắm".

Không dừng ở việc sưu tầm, ông Nhẫn còn mang cối đá vào đời sống cộng đồng. Đình làng Tân Dân ở quê được ông đề xuất dựng trụ cổng từ những cối đá ghép lại, vừa độc đáo vừa mang hơi thở cổ kính. Ban đầu, dân làng nghi hoặc, nhưng khi cổng đình hoàn thiện, ai nấy đều trầm trồ trước nét đẹp giao thoa giữa xưa và nay.

Với ông Nhẫn, những chiếc cối đá là chứng nhân thời gian, lưu giữ hương rơm rạ, tiếng chày giã, nụ cười mẹ hiền và lời ru của bà.

"Tôi chỉ mong sau này người ta vẫn nhớ có một ông già nhỏ bé ở Thái Bình, giữ gìn từng chiếc cối đá", người đàn ông nói.

Giữa nhịp sống hối hả của thời hiện đại, hành trình của ông Trần Công Nhẫn với trái tim rộng lớn, đã viết nên một câu chuyện đẹp về tình yêu quê hương và ký ức Việt.

×