Đăng nhập/ Đăng ký
| 
Bình luận
3
Cụ thể, Bia Phước Thiện được phát hiện vào năm 1992 tại một cánh đồng thuộc thôn Phước Thiện, xã Phước Sơn, huyện Ninh Phước, tỉnh Ninh Thuận, cách thành phố Phan Rang - Tháp Chàm 10km về phía Tây.
Bảo vật Quốc gia bia Phước Thiện hiện được trưng bày ở bảo tàng tỉnh Ninh Thuận. Ảnh: Đức Cường
Qua nghiên cứu đây là một hiện vật quý có niên đại từ cuối thế kỷ thứ VIII, giúp các nhà nghiên cứu lịch sử Champa gợi mở về lịch sử Panduranga nói chung và nơi phát hiện Bia Phước Thiện nói riêng.
Văn bia Phước Thiện có những đoạn viết quan trọng liên quan đến đời sống xã hội, tôn giáo và việc xây dựng đền tháp ở Panduranga trong những thế kỷ VIII – IX. Văn khắc Chăm thời kỳ đầu, ngôn ngữ biểu đạt luôn luôn là tiếng Phạn (Sancrit), khởi nguồn từ Ấn Độ.
Bia Phước Thiện được làm bằng đá sa thạch cao cao là 93,2cm, thân bia để khắc chữ có chiều cao là 78,8cm.
Gần với thân bia là phần khớp mộng dạng khối hộp chữ nhật thót đáy để cắm vào để bia là 14,4cm (bị tróc đôi chút), bề dày bia là 12,1cm. Bia Phước Thiện có dạng mũi lá đề, điểm lượn tròn rộng nhất của hình lá đề là 44,5cm và hơi thon xuống dưới.
Cận cảnh những chữ viết trên bia Phước Thiện. Ảnh: Đức Cường
Trên 2 mặt của bia Phước Thiện có khắc chữ dang Sanscrit (các mặt của tấm bia đặt tên với ký hiệu như sau: Mặt chính (mặt trước) của bia được gọi là Mặt A, mặt sau lưng là Mặt B).
Nội dung văn bản ghi trên bia được các nhà nghiên cứu về khảo cổ học và ngôn ngữ học xác định đã được khắc vào thời kỳ của Satyavarman, niên đại 705 thuộc kỷ nguyên Saka (năm 783 sau Công nguyên), khoảng cuối thế kỷ VIII. Về hình dạng ký tự là kiểu chữ cổ cùng một người khác. Chữ viết được khắc rất tinh xảo và bao gồm các họa tiết trang trí xuyên suốt, chữ viết trang trí công phu này là duy nhất trong kho văn bản Champa.
Bảo vật thứ 3 được công nhân đợt này là tượng thờ Vua Pô Klong Garai, hiện thờ tại Tháp Pô Klong Garai, phường Đô Vinh, thành phố Phan Rang - Tháp Chàm (Ninh Thuận). Tượng thờ Vua Pô Klong Garai có niên đại vào khoảng cuối thế kỷ XVI - đầu thế kỷ XVII.
Cụm tháp Chăm Po Klong Garai nơi thờ tượng thờ Vua Pô Klong Garai ở phường Đô Vinh, TP. Phan Rang - Tháp Chàm. Ảnh: Đức Cường
Tháp Pô Klong Garai, tiếng Châm gọi là "Bimong Po Klong Garai" nằm trên đồi Trầu "Mbuen Hala" thuộc địa phận phường Đô Vinh, cách trung tâm thành phố Phan Rang - Tháp Chàm khoảng 6 km về phía Tây.
Tháp Po Klong Garai để thờ vua Po Klong Garai, đây là vị vua đa tài trị vì vương quốc Champa từ 1151-1205.
Tính đến nay, tỉnh Ninh Thuận có 4 hiện vật được công nhận là bảo vật Quốc gia gồm: Bia Phước Thiện, tượng thờ Vua Pô Klong Garai, bia Hòa Lai và phù điêu Pô Rôme.
Phù điêu Pô Rôme ở trong tháp Chăm Pô Rôme ở huyện Ninh Phước, tỉnh Ninh Thuận. Ảnh: Đức Cường
Ngoài ra, trong đợt này, ở tỉnh Bình Thuận cũng có 1 hiện vật liên quan đến văn hóa Chăm được công nhận là bảo vật Quốc gia đó là Linga vàng Po Dam, niên đại thế kỷ VIII - IX; hiện lưu giữ tại Bảo tàng tỉnh Bình Thuận.
Cụm tháp Chăm Po Dam ở huyện Tuy Phong, tỉnh Bình Thuận. Ảnh: Đức Cường
Công nhận bảo vật quốc gia (đợt 12, năm 2023) cho các hiện vật, nhóm hiện vật sau:
1. Sưu tập mũi khoan đá Thác Hai, niên đại: 4.000 - 3.000 năm cách ngày nay; hiện lưu giữ tại Bảo tàng tỉnh Đắk Lắk.
2. Thạp đồng Kính Hoa II, niên đại: Khoảng Thế kỷ III - II trước công nguyên; hiện lưu giữ tại Sưu tập tư nhân Nguyễn Văn Kính, thành phố Hà Nội.
3. Sưu tập đàn đá Khánh Sơn, niên đại: Khoảng 2.500 - 3.000 năm cách ngày nay; hiện lưu giữ tại Bảo tàng tỉnh Khánh Hoà.
4. Bình đồng Đông Sơn (An Biên), niên đại: Văn hóa Đông Sơn, Thế kỷ II - I trước sau Công nguyên; hiện lưu giữ tại Sưu tập tư nhân An Biên, thành phố Hải Phòng.
5. Trống đồng Sao Vàng, niên đại: Văn hóa Đông Sơn (khoảng 2.000 năm cách ngày nay); hiện lưu giữ tại Bảo tàng Lịch sử quốc gia.
6. Sưu tập vàng lá Châu Thành, Trà Vinh, niên đại: Văn hóa Óc Eo giai đoạn muộn: Thế kỷ VII - IX; hiện lưu giữ tại Bảo tàng Tổng hợp tỉnh Trà Vinh.
7. Phù điêu Đản sinh Brahma Mỹ Sơn E1, niên đại: Thế kỷ VII - VIII; hiện lưu giữ tại Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng.
8. Tượng Shiva Mỹ Sơn C1, niên đại: Thế kỷ VIII; hiện lưu giữ tại Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng.
9. Linga vàng Po Dam, niên đại: Thế kỷ VIII - IX; hiện lưu giữ tại Bảo tàng tỉnh Bình Thuận.
10. Bia Phước Thiện, niên đại: Cuối thế kỷ VIII đầu thế kỷ IX; hiện lưu giữ tại Bảo tàng tỉnh Ninh Thuận.
11. Phù điêu Nữ thần Uma, niên đại: Khoảng thế kỷ IX - X; hiện lưu giữ tại Bảo tàng tỉnh Bạc Liêu.
12. Phù điêu Apsara Trà Kiệu, niên đại: Thế kỷ X; hiện lưu giữ tại Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng.
13. Sưu tập cột kinh Phật thời Đinh, niên đại: Thế kỷ X; hiện lưu giữ tại Bảo tàng tỉnh Ninh Bình.
14. Lá đề trang trí chim phượng đất nung thời Lý, Hoàng thành Thăng Long, niên đại: Thế kỷ XI; hiện lưu giữ tại Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long - Hà Nội.
15. Hai tượng sư tử đá thành Đồ Bàn, niên đại: Cuối thế kỷ XI - đầu thế kỷ XII; hiện lưu giữ tại Bảo tàng tỉnh Bình Định.
16. Bình gốm hoa nâu, niên đại: Thế kỷ XI - XII; hiện lưu giữ tại Sưu tập tư nhân An Biên, thành phố Hải Phòng.
17. Chum gốm hoa nâu Hiệp An thời Trần, niên đại: Thế kỷ XIII - XIV; hiện lưu giữ tại Bảo tàng tỉnh Hải Dương.
18. Đao cẩn tam khí, Hoàng thành Thăng Long, niên đại: Thời Trần, thế kỷ XIV; hiện lưu giữ tại Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long - Hà Nội.
19. Bia "Đại bi Diên Minh tự bi", niên đại: Thời Trần, năm Đinh Mão, niên hiệu Khai Thái thứ 4 (1327); hiện lưu giữ tại Ủy ban nhân dân xã Lạc Đạo, huyện Văn Lâm, tỉnh Hưng Yên.
20. Mô hình đất nung kiến trúc thời Lê sơ, Hoàng thành Thăng Long, niên đại: Thế kỷ XV; hiện lưu giữ tại Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long - Hà Nội.
21. Thẻ bài cung nữ ra vào nội cung thời Lê sơ, Hoàng thành Thăng Long, niên đại: Tháng 4, năm Quang Thuận thứ 7, đời vua Lê Thánh Tông (1466); hiện lưu giữ tại Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long - Hà Nội.
22. Lư hương gốm men lam xám, niên đại: Khoảng niên hiệu Hưng Trị (1588 - 1591), đời vua Mạc Mậu Hợp; hiện lưu giữ tại Sưu tập tư nhân An Biên, thành phố Hải Phòng.
23. Tượng thờ Vua Pô Klong Garai, niên đại: Thế kỷ XVI - XVII; hiện thờ tại Tháp Pô Klong Garai, phường Đô Vinh, thành phố Phan Rang - Tháp Chàm, tỉnh Ninh Thuận.
24. Bộ tượng Tam Thế Phật chùa Côn Sơn, niên đại: Thời Lê trung hưng; hiện thờ tại chùa Côn Sơn, phường Cộng Hòa, thành phố Chí Linh, tỉnh Hải Dương.
25. Mộc bản chùa Trăm Gian, Niên đại: Thế kỷ XVII - XX; hiện lưu giữ tại chùa Trăm Gian, xã An Bình, huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dương.
26. Cặp rồng đá thành bậc đền Thượng (Cổ Loa), Thời Lê trung hưng, niên đại: Năm Nhâm Tý, niên hiệu Long Đức nguyên niên (1732); hiện lưu giữ tại Khu di tích Cổ Loa, thuộc Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long - Hà Nội.
27. Mộc bản chùa Dâu, niên đại: Từ năm 1752 - 1859; hiện lưu giữ tại chùa Dâu, phường Thanh Khương, thị xã Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh.
28. Bảo kiếm an dân, niên đại: Niên hiệu Khải Định (1916-1925); hiện lưu giữ tại Bảo tàng Lịch sử quốc gia.
29. Khuôn in tín phiếu mệnh giá một đồng và khuôn in tín phiếu mệnh giá năm mươi đồng, niên đại: Từ năm 1947; hiện lưu giữ tại Bảo tàng Tổng hợp tỉnh Quảng Ngãi.
Sau khi sáp nhập Đà Nẵng - Quảng Nam, trung tâm chính trị - hành chính đặt tại Thành phố Đà Nẵng hiện nay. Đây là nơi có 2 Hoa hậu Việt Nam tài sắc, được nhiều người nhắc đến.
Tôi không ngờ, bài học làm cha mẹ lại khó đến thế.
Chia sẻ
Vua Tự Đức, cũng đồng thời là một thi sĩ nổi tiếng thời Nguyễn. Trong Việt sử tổng vịnh, phần Đế vương, khi viết về vua Lý Cao Tông nhà Lý, ông đã nghiêm phê tiền nhân khá nặng nề: Trong thời gian tại vị, Lý Cao Tông xây dựng dinh thự không ngớt và Đế vui chơi không có chừng mực; giặc giã và trộm cướp trong nước nổi lên như ong, nhân dân đói khát khổ sở gấp bội những năm khác. Cơ nghiệp nhà Lý bắt đầu suy đốn từ đấy.
Chia sẻ
Sau khi Thục Hán mất Kinh Châu, tướng quân yêu quý nhất của Lưu Bị là Quan Vũ cũng bị bắt giết, khiến ông vô cùng đau đớn và tức giận. Vì vậy sau khi xưng đế, ông quyết định thân chinh cầm quân đi đánh Đông Ngô.
Chia sẻ
Ai sở hữu 3 ngày sinh Âm lịch này khi còn trẻ nghèo khó, vất vả nhưng sau này lại có cơ hội phất nhanh, gia đình hạnh phúc, nhiều tiền khi về già.
Chia sẻ
Mỗi khi hè về cũng là lúc “cao nguyên trắng” Bắc Hà (huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai) rộn rã tiếng vó ngựa với giải đua ngựa truyền thống. Năm nay, giải đua được khởi tranh vào ngày 3/5, tại sân vận động trung tâm huyện Bắc Hà. Đây là hoạt động văn hóa, thể thao độc đáo, khởi động cho chuỗi sự kiện hấp dẫn tại Festival mùa hè Bắc Hà 2025.
Chia sẻ
Thủ tướng Úc Anthony Albanese đã giành được nhiệm kỳ thứ hai trong cuộc bầu cử ngày 3/5. Cuộc bầu cử dường như là một thất bại đối với các đối thủ bảo thủ của ông, khi cử tri chọn sự ổn định thay vì thay đổi trong bối cảnh hỗn loạn toàn cầu do Tổng thống Mỹ Donald Trump gây ra.
Chia sẻ
Ở cuộc tiếp đón SLNA tại vòng 21 V.League, Hải Phòng thi đấu áp đảo khi tung ra tới 19 pha dứt điểm (8 pha trúng đích, theo thống kê của trang Flashscore) nhưng do không thể tận dụng cơ hội mà mình có được nên đội chủ sân Lạch Tray vẫn bị đối thủ cầm hòa 0-0.
Chia sẻ
Andriy Kovalenko, người đứng đầu Trung tâm Chống Tin giả thuộc Hội đồng An ninh và Quốc phòng Quốc gia Ukraine, cáo buộc Nga đang tuyển mộ nhiều thanh thiếu niên người Ukraine để thực hiện các vụ tấn công chống lại chính đất nước mình. Ông nhắc lại vụ việc một thiếu nữ 15 tuổi kích nổ khối chất nổ tại trụ sở cảnh sát quận Slobidskyi.
Chia sẻ
Trong dịp lễ kéo dài nhiều ngày, Hồ Ngọc Hà đưa hai con Leon và Lisa đi cắm trại ở Đà Lạt. Kim Lý cùng Subeo đi tham quan trường học ở nước ngoài.
Chia sẻ
Gió đổi chiều với Công Phượng ở ĐT Việt Nam; M.U sa thải nhân viên lâu năm nhất; Carreras được Real và Atletico săn đón; Arsenal nhảy vào cuộc đua giành Trincao; gia đình Văn Hậu tổ chức sinh nhật con trai.
Chia sẻ
Trong một đợt không kích quy mô chưa từng có vào rạng sáng ngày 3/5, lực lượng Nga đã phóng tổng cộng 183 máy bay không người lái (UAV) và hai tên lửa đạn đạo Iskander-M nhằm vào Ukraine, theo báo cáo từ Không quân Ukraine.
Chia sẻ
Dịp nghỉ lễ 30/4 – 1/5 năm nay trùng với kỷ niệm 50 năm ngày thống nhất đất nước. Trong những ngày cuối cùng của kỳ nghỉ, hàng ngàn người dân từ khắp mọi miền Tổ quốc vẫn đổ về Thủ đô Hà Nội, xếp hàng dài hàng cây số để vào Lăng viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Chia sẻ
Đại diện Bộ Công an cho biết, Công an cấp huyện các năm trước tham gia vào việc hỗ trợ bảo đảm an ninh, an toàn kỳ thi ở các địa phương nay đã chuyển về cấp tỉnh và cấp xã.
Chia sẻ
3 con giáp sẽ bước vào giai đoạn may mắn vào thời điểm 2 tuần tới. Công sức họ bỏ ra sẽ được đền đáp xứng đáng, sự nghiệp phát triển, tiền túi rủng rỉnh.
Chia sẻ
NSND Nguyễn Xuân Bắc và NSND Nguyễn Thị Thu Hà đều có những đóng góp quan trọng cho nền nghệ thuật nước nhà.
Chia sẻ
Trong văn bản gửi các tỉnh, thành phố, Bộ Y tế nhấn mạnh, địa phương cần tăng cường thanh, kiểm tra các sản phẩm thực phẩm trên thị trường, tập trung phát hiện các nguyên liệu không rõ nguồn gốc, thực phẩm giả, thực phẩm bảo vệ sức khỏe giả, thực phẩm chưa thực hiện thủ tục tự công bố/đăng ký...
Chia sẻ
Tổng thống Mỹ Donald Trump cùng nhóm đàm phán của ông tin rằng cách duy nhất để kết thúc cuộc chiến Nga–Ukraine là Kiev phải nhượng lãnh thổ cho Nga bởi họ sẽ không thể giành lại toàn bộ lãnh thổ đã bị Nga chiếm giữ.
Chia sẻ
Hậu vệ Hồ Văn Cường đã tổ chức lễ thành hôn với bà xã Nguyễn Linh tại quê nhà Nghệ An. Trước đó, vào hồi tháng 3 vừa qua, cả hai đã làm lễ ăn hỏi.
Chia sẻ
Mức lương cơ sở dùng để tính lương cấp bậc Thượng tá Quân đội nhân dân năm 2025 được điều chỉnh lên 2,34 triệu đồng/tháng, theo Nghị định 73/2024/NĐ-CP. Với hệ số lương hiện hành là 7,3, nhiều người đặt câu hỏi: Mức lương thực tế của Thượng tá Quân đội nhân dân trong năm 2025 sẽ được tính như thế nào?
Chia sẻ
Tiền vệ Việt kiều Viktor Lê vừa đặt bút ký vào bản hợp đồng mới có thời hạn 2 năm với Hồng Lĩnh Hà Tĩnh.
Chia sẻ
Trước khi sáp nhập với tỉnh Quảng Ngãi, tỉnh Kon Tum đã thành lập tổ công tác liên ngành phối hợp triển khai lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án đầu tư xây dựng tuyến đường cao tốc Quảng Ngãi - Kon Tum, nhằm kết nối hai địa phương trong tương lai.
Chia sẻ
Chính quyền Tổng thống Donald Trump vừa chính thức chấm dứt chính sách miễn thuế đối với các mặt hàng nhập khẩu có giá trị thấp (de minimis) từ Trung Quốc và Hồng Kông, đánh dấu bước leo thang mới trong cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung.
Chia sẻ
Giữa rừng già Tà Thiết, khi các cánh quân đã áp sát Sài Gòn, các vị tướng trầm ngâm nhắc tới Bác Hồ. Người đã đi xa, nhưng khát vọng của Bác về một nước Việt Nam thống nhất chưa bao giờ nguôi. Vì vậy, Bộ Chỉ huy chiến dịch đã thống nhất: đòn tổng công kích lịch sử này sẽ mang tên Người – Chiến dịch Hồ Chí Minh.
Chia sẻ
Một "chiến công" xuất sắc vừa được Công an tỉnh Lai Châu ghi dấu, khi các lực lượng chức năng phối hợp với nhau phá thành công Chuyên án 425L, triệt phá một đường dây mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy hoạt động tinh vi nơi vùng biên giới.
Chia sẻ
Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia vừa thông tin về tình hình trật tự an toàn giao thông ngày 3/5/2025, trên toàn quốc xảy ra 51 vụ giao thông đường bộ.
Chia sẻ
Quế Ngọc Hải đã hết cơ hội? Cựu sao Liverpool “ngồi mát ăn bát vàng” tại AC Milan; HLV Conte chê M.U không biết dùng McTominay; Real Madrid như ngồi trên đống lửa vì Bellingham; Cựu tuyển thủ Brazil tự nhận là người lưỡng tính.
Chia sẻ
Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF) quyết định hủy bỏ kết quả ba trận đấu của Phú Thọ và giáng CLB này xuống hạng Ba từ mùa giải 2026.
Chia sẻ
Ông Zelensky đã bác bỏ đề xuất của Nga về ngừng bắn của trong dịp kỷ niệm 80 năm Chiến thắng. Ông cũng tuyên bố rằng chính quyền Kiev không thể đảm bảo an toàn cho các vị khách nước ngoài tham dự lễ duyệt binh Ngày Chiến thắng 9/5 tại Moscow.
Chia sẻ
Viện KSND tỉnh Vĩnh Long đã ban hành Quyết định số 01/QĐ-VKS hủy bỏ quyết định không khởi tố vụ án hình sự số 73/QĐ-ĐTTH ngày 23/1/2025 của Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Trà Ôn liên quan đến vụ tai nạn giao thông khiến một nữ sinh tử vong.
Chia sẻ
Trong quý 1/2025, nếu như thị trường điện thoại thông minh toàn cầu chỉ tăng nhẹ 0,2% thì tại Việt Nam, doanh số lại có phần khởi sắc.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đức Cường 
