Đăng nhập/ Đăng ký
| 
Bình luận
0
Cuộc đời Đình nguyên Thám hoa Phan Kính đã để lại nhiều giai thoại đẹp và hết sức kỳ bí. Tài năng của ông được người đời thán phục và ca ngợi hết lời.
Đặng Trần Côn - tác giả “Chinh phụ ngâm” viết về ông rằng: “Học sâu như biển, kình nghê vùng vẫy trận văn, lời sắc hơn dao, phù dung tơi bời ngọn bút”.
Phan Kính (1715 - 1761) tự là Dĩ Trực, hiệu Tĩnh Trai, sinh ngày 6/12/1715, quê làng Vĩnh Gia, xã Lai Thạch, huyện La Sơn (nay là xã Song Lộc, Can Lộc, Hà Tĩnh). Ông sinh trưởng trong một gia đình khoa bảng, cha ông là Phan Quán làm quan đến chức Đông các Đại học sĩ.
Phan Kính vốn thông minh, sáng dạ, tuổi nhỏ đã nổi tiếng thần đồng, năm Nhâm Dần (1722) trong kỳ sát hạch, bài văn của Phan Kính khi đó mới 8 tuổi được xếp thứ nhất. Người cậu ruột là Nguyễn Quỳnh (Giám sinh Quốc Tử Giám) biết chuyện, tìm đến huấn đạo xem bài thi của cháu, thấy bài thơ thất ngôn ca ngợi thời Đường ngu có câu: “Đệ nhất hoa huân thâm hoán tưởng/Khả tam sự nghiệp đốc tư duy…” - Nghĩa là: Nhất lập huân công lòng nổi dậy/Ba kỳ sự nghiệp chí vươn lên. Người cậu rất ngạc nhiên và tự hào, cảm ơn vị huấn đạo rồi nói: “Rất xứng đáng”.
Năm Giáp Thìn (1724), Phan Kính mới 10 tuổi đi dự kỳ thi hương trường huyện La Giang. Quan giám khảo là người Đức Quang (Đức Thọ) thấy Phan Kính bé nhỏ, nhưng bài vở lại đạt loại ưu nên ra thêm một vế câu đối: “La Sơn, Lai Thạch thằng bé lách chách vào hạch trường hương”.
Sau hồi suy nghĩ, Phan Kính đối đáp: “Nghệ An, Đức Quang, võng lọng nghênh ngang làm quan giám khảo”. Thấy Phan Kính nhỏ tuổi mà thông minh, có khẩu khí tốt, đối đáp chặt chẽ nên quan giám khảo lấy đỗ hàng đầu.
Năm Phan Kính 14 tuổi, người bố đưa con đến học với một vị Thám hoa ở Nghệ An. Thấy cậu bé thông minh, vị Thám hoa này viết thư giới thiệu ra Thăng Long học với Bảng nhãn Hà Tông Huân đang giữ chức Hựu thị lang Công bộ. Từ đó, sức học của Phan Kính ngày càng tăng tiến.
Năm 1730 có đến 400 sĩ tử trình văn ở Quốc Tử Giám, Phan Kính đỗ đầu. Dù khi ấy mới chỉ 15 tuổi, ông đã được suy tôn là đứng đầu trong nhóm “Nghệ An ngũ tuyệt” (5 người văn chương tuyệt tác của xứ Nghệ ở Thăng Long). Lúc này, Phan Kính đã đàm đạo với những danh sĩ lớn như Đặng Trần Côn, Lê Quý Đôn.
Sau 5 năm học ở Thăng Long, năm 1735, Phan Kính trở về Nghệ An, được cụ Nguyễn Danh Nho vì yêu mến tài đức mà gả người con gái cho, người vợ này cũng là chị gái của La Sơn phu tử Nguyễn Thiếp.
Cho mãi đến năm Quý Hợi (1743), Phan Kính mới trở lại Thăng Long tham dự kỳ thi hội với hơn 3.000 sĩ tử. Sau nhiều phen lận đận nơi trường ốc, khi qua bến đò Phù Trạch ra đến giữa sông Lam, Phan Kính ném một con dao xuống sông mà thề rằng: “Thi hội, thi đình lần này không đỗ, ta quyết không trở về qua đây nữa”.
Trên đường đi gặp một ông phú hộ, biết tiếng Phan Kính là người hay chữ nên xin giúp làm một bài văn tế. Phan Kính giúp ngay nên đến trường thi bị trễ, không kịp làm thủ tục, cổng trường đã đóng chặt. Phan Kính buồn chán tính đợi khoa sau.
Bất ngờ thay, đêm ấy trời đổ mưa to gió lớn, lều chõng của các sĩ tử bị đổ hết, ban giám khảo phải xin phép hoãn lại hôm sau. Nhà vua phê chuẩn lệnh hoãn và cho xem xét các trường hợp đến chậm được vào trường thi. Khi xét đến Phan Kính, chúa Trịnh nói: “Anh này thế nào cũng đỗ”.
Quyển thi của Phan Kính được nhà vua ngự phê “Cho đỗ Đệ nhất giáp tiến sĩ cập đệ đệ tam danh” (Đỗ đầu khoa thi với danh vị Thám hoa) - là học vị cao nhất của khoa thi năm Quý Hợi do khoa thi này triều đình không lấy Trạng nguyên, Bảng nhãn.
Sau lễ xướng danh, dự yến tiệc trong cung vua, Đình nguyên Thám hoa Phan Kính được vua Cảnh Hưng ban cho áo mũ khôi nguyên, cành hoa bằng vàng, đai lưng bằng bạc khảm đồi mồi, hốt ngà bọc gấm. Tết Nguyên đán năm Giáp Tý (1744), tân Thám hoa được triều đình cấp ngựa và tiền về quê vinh quy bái tổ.
Các văn thân người huyện La Sơn đang tại chức ở triều đến tiễn chân, bản huyện (La Sơn) thì có bức trướng bằng lụa mừng do Xuân Quân công Nguyễn Nghiễm, người làng Tiên Điền (thân sinh Đại thi hào Nguyễn Du) soạn văn và Lễ bộ tư vụ Hải thượng thạch trai Lê Tán viết. Nội dung ca ngợi, chúc mừng và hi vọng “Ngày nay hầu là vị tân khoa đứng hàng thứ nhất ở sân triều, ngày sau hầu sẽ là đại thần có công bậc nhất, hầu hãy gắng lên”.
Sau vài tháng nghỉ ngơi, tháng 6/1744 Thám hoa Phan Kính ra kinh đô Thăng Long và được vua Cảnh Hưng sắc phong giữ chức Hàn lâm viện đãi chế chuyên việc cung phụng từ lệnh ở bên vua. Năm sau, ông được cử làm Tuyên úy phó sứ đi kinh lý trấn Nghệ An.
Năm 1747, ông vâng lệnh đi Kinh Bắc làm giám khảo kỳ thi hương. Đầu năm 1748, triều đình bổ dụng chức Hiệp đồng trấn Sơn Tây giúp việc ổn định, trấn an bản xứ. Năm 1749, ông nhận phụng chỉ của Lê triều làm Tham mưu Sơn Tây đạo, đồng thời chỉ huy cánh quân phía tả kiêm Nhung vụ sự ở xứ Thái Nguyên.
Ông đã hiến kế cho Nguyên soái phủ lấy lại trấn Sơn Tây. Với công đức tạo dựng, Phan Kính được dân chúng trong vùng suy tôn là phúc thần. Chúa Trịnh Doanh xin vua giáng chiếu thăng cho Phan Kính hàm “Đông các Đại học sĩ” và điều đi nhậm chức Đốc đồng trấn thủ sự vụ xứ Thanh Hóa.
Năm 1759, triều đình tiếp tục cử ông làm Đốc đồng Tuyên Quang kiêm thừa Chánh sứ. Thời gian này có xảy ra lộn xộn ở hai bên biên giới Việt – Trung, triều Lê cử Phan Kính làm Kinh lược sứ, đem theo 500 quân hộ tống lên biên giới hội khám cùng Thống đốc Vân Nam là Kinh lược sứ của nhà Thanh để lập lại kỷ cương, ổn định tình hình biên giới giữa hai nước.
Sau khi đã ổn định tình hình, triều đình cử Phan Kính sang sứ triều Thanh ký văn kiện chính thức về biên giới. Vua Càn Long rất mến phục tài trí của Phan Kính nên đã gia phong cho ông danh vị “Lưỡng quốc Đình nguyên Thám hoa”. Vua Càn Long cũng ban tặng một chiếc áo cẩm bào và hai bức trướng, có ghi hai dòng chữ “Thiên triều đặc tứ Bắc Đẩu dĩ Nam nhất nhân nhi dĩ” (về phía Nam sao Bắc Đẩu chỉ có một người mà thôi) và bức “khả cần khả phong”.
Theo một số chuyện kể, thì sau khi hoàn thành việc diệt giặc cỏ, xác định đường biên giới, năm 1761 nhà Thanh tổ chức liên hoan bên hồ Động Đình, triều đình nhà Lê cử Phan Kính đi dự. Sau khi dự tiệc, Phan Kính về nhà nghỉ ở hồ Động Đình thì bị đột tử, khi ấy ông mới 47 tuổi. Nghe tin, vua nhà Thanh bày tỏ thương tiếc, cho đóng 18 cỗ quan tài, khâm liệm rồi đưa về nước.
Tuy nhiên, nguồn sử liệu khác lại khẳng định Thám hoa Phan Kính bị nhiễm chướng khí nơi biên ải, qua đời tại quân doanh Hưng Hóa ngày 7/7/1761, thọ 47 tuổi.
Thi thể ông được rước về kinh đô Thăng Long. Vua Lê Hiển Tông và Minh đô vương Trịnh Doanh đã cấp lễ vật, tử tuất rất trọng hậu và tự tay đề bức trướng phúng viếng: “Lưỡng đồ văn hữu vũ/Vạn lý hiểm vi di” - Hai đường kiêm văn, võ/Vạn dặm hiểm lại bình.
Nhà vua lấy làm thương tiếc đã ban sắc truy phong ông chức Hữu thị lang Bộ hình, tước Quỳ dương bá, giao cho Bộ Lễ cùng binh lính hộ tống linh cữu Phan Kính về mai táng tại quê nhà. 23 năm sau, vua Lê phong sắc tôn Phan Kính là Thành hoàng. Vua chu cấp tiền, cử thợ giỏi về địa phương xây dựng đền thờ, lăng tẩm tại thôn Vĩnh Gia và giao cho ba tổng Lai Thạch, Hòa Lâm, Bình Hồ thuộc huyện La Sơn thờ phụng.
Năm 1992, nhà thờ Lưỡng quốc Đình nguyên Thám hoa Phan Kính được xếp hạng là Di tích lịch sử quốc gia. Tên ông được chọn đặt cho đường phố ở Vinh (Nghệ An) và Hồng Lĩnh (Hà Tĩnh). Tên của ông cũng được chọn đặt cho một trường tiểu học tại xã Song Lộc (Can Lộc).
"Tiêu Dao nhị tiên" là 2 nhân vật quan trọng bậc nhất của Minh giáo. Trong Minh giáo, hai vị sứ giả chỉ xếp sau giáo chủ Dương Đỉnh Thiên.
Một giáo sư nhạc jazz hàng đầu tại Nhạc viện Hoàng gia Scotland đã bị sa thải sau khi bị cáo buộc có quan hệ với nữ sinh viên.
Chia sẻ
Hoa hậu H'Hen Niê và chồng cho biết thiên thần nhỏ sắp chào đời sẽ mang họ mẹ hoặc cha, tùy thuộc vào giới tính.
Chia sẻ
Tối 15/6, Gala “Đẹp và Chất" đã đưa cán bộ nhân viên ROX Group và khách mời đi qua hành trình đầy cảm xúc từ những khoảnh khắc đẹp nhất trong mùa ROXMei 2025, thời khắc ý nghĩa khởi đầu cho hành trình 30 năm thuận ích đến những phút giây thăng hoa cùng âm nhạc.
Chia sẻ
Chương trình Vinh quang Việt Nam 2025 với chủ đề "Tự hào và Khát vọng" sẽ tôn vinh 19 tấm gương anh hùng và điển hình tiên tiến, trong đó Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam (Agribank) là ngân hàng duy nhất được vinh danh.
Chia sẻ
Không chỉ là điểm đến lý tưởng để kinh doanh hay an cư, các căn shophouse nằm trên “thương phố tỷ đô” Tương Lai và Hạnh Phúc thuộc Vinhomes Royal Island (Vũ Yên, Hải Phòng) còn là “cỗ máy sinh lời” đa năng cho nhà đầu tư. Với thiết kế linh hoạt, khả năng khai thác tối đa và tiềm năng tăng giá mạnh mẽ, dòng sản phẩm này đang thu hút sự quan tâm lớn trên thị trường.
Chia sẻ
Lấy ví dụ từ những thách thức của ngành hàng sầu riêng, GS.TS Nguyễn Thị Lan cho rằng, để xuất khẩu nông sản bền vững, Việt Nam cần một cách tiếp cận hệ thống, giải quyết căn cơ các vấn đề từ quy hoạch vùng trồng, kiểm soát chất lượng đến xây dựng thương hiệu.
Chia sẻ
Chuỗi sự kiện “Anh trai vượt ngàn chông gai” tại Ocean City cuối tuần qua đã thu hút kỷ lục với hơn 220.000 lượt khách. Kết thúc trong kịch bản “bất ngờ” dưới cơn mưa tầm tã tháng 6, song chương trình đã để lại ấn tượng khó phai với các “Gai con” về tinh thần “vượt chông gai” cũng như công tác tổ chức và an ninh “10 điểm không nhưng” tại Ocean City.
Chia sẻ
Thị trường chứng khoán Việt Nam vừa chứng kiến một bước ngoặt quan trọng. VPBankS và Fintech AI chính thức trở thành đối tác chiến lược, cùng phát triển StockGuru - giải pháp AI độc quyền hứa hẹn mang đến trải nghiệm đầu tư thông minh chưa từng có cho nhà đầu tư Việt Nam.
Chia sẻ
Các vụ nổ rung chuyển Tehran và còi báo động không kích vang lên ở Tel Aviv khi Israel và Iran phóng tên lửa và UAV tấn công lẫn nhau. Quân đội Israel tuyên bố giết chết tổng tham mưu trưởng thời chiến của Iran, trong khi Iran đang chuẩn bị cho cái mà họ gọi là cuộc tấn công tên lửa lớn nhất và dữ dội nhất vào lãnh thổ Israel.
Chia sẻ
Bạn là hộ kinh doanh và còn băn khoăn về cách áp dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền theo nghị định 70/2025/NĐ-CP? Đừng bỏ lỡ cơ hội tham gia webinar trực tuyến “Hỏi đáp thuế và nghị định 70/2025/NĐ-CP cùng chuyên gia” do VNPT tổ chức vào 15h00, ngày 18/6/2025, phát sóng trực tiếp trên fanpage VNPT VinaPhone.
Chia sẻ
Ba tỉnh Lâm Đồng, Đắk Nông và Bình Thuận được hợp nhất thành một đơn vị hành chính cấp tỉnh mới với tên gọi tỉnh Lâm Đồng, trung tâm chính trị - hành chính đặt tại thành phố Đà Lạt. Đây là một bước đi chiến lược nhằm tinh gọn bộ máy, tăng cường hiệu lực quản lý và phát huy hiệu quả các nguồn lực phát triển vùng đất Nam Tây Nguyên – Duyên hải Nam Trung Bộ.
Chia sẻ
Ngay sau khi cùng Hải Phòng đánh bại B.Bình Dương 4-2, Lucao và đội chủ sân Lạch Tray đã bóng gió tới việc chia tay nhau khi mùa giải 2024/2025 khép lại. Nhiều khả năng, chân sút 33 tuổi người Brazil này sẽ gia nhập CLB Ninh Bình.
Chia sẻ
Bộ Y tế cho biết, thời gian gần đây, liên quan đến lĩnh vực giám định pháp y, pháp y tâm thần và bắt buộc chữa bệnh tâm thần đã xảy ra một số vụ việc như đưa hối lộ, nhận hối lộ, môi giới hối lộ, tổ chức sử dụng trái phép chất ma tuý trong các cơ sở giám định và bắt buộc chữa bệnh, làm giả bệnh án tâm thần,… gây bức xúc trong xã hội.
Chia sẻ
Thực phẩm bảo vệ sức khỏe Cao Việt Hoàng vi phạm về quảng cáo thực phẩm trên nhiều trang web, gây hiểu lầm cho người tiêu dùng.
Chia sẻ
Triệu Lệ Dĩnh đang mất điểm trong mắt công chúng khi “Tại nhân gian” trở thành tác phẩm có lượt xem trung bình thấp kỷ lục trong sự nghiệp của cô từ năm 2023 đến 2025.
Chia sẻ
Lãnh đạo TP.HCM yêu cầu các đơn vị khẩn trương khắc phục sự cố sạt lở bờ bao sông Sài Gòn trên địa bàn ấp 3, xã Bình Mỹ, huyện Củ Chi.
Chia sẻ
Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy, Công an TP.Hải Phòng vừa bắt giữ 8 đối tượng liên quan tội phạm về ma tuý, thu giữ 1,43kg ma túy tổng hợp, 7 điện thoại di động, 1 khẩu súng và 5 viên đạn.
Chia sẻ
Thấy việc dùng methanol (một loại cồn công nghiệp độc hại) để sản xuất lại lợi nhuận cao hơn, ông Phạm Đình Tuấn cùng anh trai đã dùng chất này để pha chế cồn y tế, sau đó đóng chai bán ra thị trường.
Chia sẻ
Phát huy tinh thần đoàn kết, trong những năm qua, Đảng bộ Công ty Điện lực Quảng Nam (PC Quảng Nam) đã lãnh đạo đơn vị không ngừng sáng tạo, nỗ lực vượt khó, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ sản xuất - kinh doanh, quốc phòng – an ninh; thực hiện có hiệu quả công tác xây dựng Đảng, đoàn thể, quy chế dân chủ cơ sở; phòng chống tham nhũng, lãng phí; xây dựng văn hóa doanh nghiệp, công tác xã hội. Đảng bộ PC Quảng Nam được Thành ủy Tam Kỳ tặng cờ "Đảng bộ trong sạch vững mạnh tiêu biểu" 5 năm liền.
Chia sẻ
Từ Hi Thái hậu nổi tiếng vì sự xa hoa bậc nhất trong lịch sử Trung Quốc. Mỗi bữa cơm của bà đều vô cùng xa xỉ và lãng phí, bất chấp sự suy vi từng ngày của Thanh triều.
Chia sẻ
Mới đây, em trai của Nghệ sĩ Ưu tú Hoài Linh đưa ra thông báo khẩn về tình trạng sức khỏe của nam nghệ sĩ.
Chia sẻ
Khi các cuộc tấn công giữa Israel và Iran vẫn tiếp diễn, nền kinh tế toàn cầu có thể phải đối mặt với cú sốc bất lợi nếu căng thẳng không được kiềm chế.
Chia sẻ
Với lĩnh vực quy hoạch đô thị và nông thôn, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 145/2025/NĐ-CP quy định về phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương 2 cấp, phân quyền, phân cấp.
Chia sẻ
Từ ngày 1/7, Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 chính thức có hiệu lực. Theo đó, lao động tham gia BHXH tự nguyện sẽ được "nới" thêm nhiều quyền lợi.
Chia sẻ
Trận ra quân của Chelsea ở đấu trường FIFA Club World Cup 2025™ năm nay không thu hút nhiều sự quan tâm, khi mà số lượng cổ động viên đến sân là rất thấp.
Chia sẻ
Thanh niên nhập viện không có giấy tờ tùy thân, không người thân, hoàn toàn "vô danh" nhưng các bác sĩ vẫn gắng sức cứu sống bằng mọi cách.
Chia sẻ
Lãi suất ngân hàng cao nhất hôm nay 17/6: Sau hơn 7 tháng duy trì mức lãi suất ổn định, ngân hàng HDBank vừa có điều chỉnh biểu lãi suất niêm yết với nhiều điểm đáng chú ý.
Chia sẻ
Anh hùng Lao động, nhà báo, Nghệ sĩ Nhân dân Phạm Khắc vừa được đề xuất lấy tên để đặt tên cho một con đường ở Q1, TP Hồ Chí Minh.
Chia sẻ
Giám đốc và Phó Giám đốc Công an tỉnh Yên Bái được Bộ trưởng Bộ Công an điều động đảm nhiệm công tác mới. Đại tá Lê Thị Thanh Hằng, Phó Giám đốc Công an tỉnh được giao phụ trách Công an tỉnh Yên Bái.
Chia sẻ
Bữa cơm bàn chuyện hôn sự của chúng tôi đã kết thúc thất bại, với lý do chưa bao giờ tôi ngờ đến.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Trần Siêu 
