Ngày 14/1/2020, Bộ Tài chính Mỹ (BTC Mỹ) đã ban hành báo cáo về “Chính sách kinh tế vĩ mô và ngoại hối của các đối tác thương mại lớn của Hoa Kỳ” (sau đây gọi là báo cáo). Tại báo cáo kỳ này, Bộ Tài chính Mỹ đã đưa danh sách các quốc gia cần giám sát (danh sách giám sát) gồm 10 nước, bao gồm: Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Đức, Ý, Ailen, Singapore, Malaysia, Thụy Sỹ và Việt Nam.

Như vậy, Việt Nam tiếp tục có tên trong danh sách giám sát, nhưng không bị xem là thao túng tiền tệ như một số quan ngại tính toán thời gian qua.

Báo cáo trên đưa ra nhận định, thặng dư thương mại hàng hóa của Việt Nam với Hoa Kỳ tiếp tục tăng đáng kể, đạt 47 tỷ USD trong bốn quý cho đến tháng 6/2019. Trong cùng thời gian này, thặng dự cán cân vãng lai trên GDP của Việt Nam đã giảm dần, xuống còn 1,7% GDP.

Điểm được chú ý đối với chính sách tiền tệ của Việt Nam, phía Mỹ cho là can thiệp vào thị trường ngoại hối thường xuyên, nhưng quan trọng là theo cả hai chiều.

Các cơ quan chức năng của Việt Nam đã chuyển đến Bộ Tài chính Mỹ những dữ liệu đáng tin cậy rằng các giao dịch mua ròng ngoại hối là 0,8% GDP trong bốn quý cho đến tháng 6/2019. Các giao dịch mua ròng này diễn ra trong bối cảnh dự trữ vẫn nằm dưới các chỉ số bảo đảm tiêu chuẩn và có cơ sở hợp lý để xây dựng lại dự trữ.

Quãng Ngân hàng Nhà nước bán ra ngoại tệ can thiệp và giữ ổn định tỷ giá trong nửa cuối năm 2018 trở thành yếu tố quan trọng khi Mỹ đánh giá (Nguồn: Trung tâm Nghiên cứu kinh tế MSB)

Điểm quan trọng là Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã can thiệp cả ở hai hướng, trong đó việc bán ra ngoại tệ để giữ ổn định tỷ giá, tránh phá giá VND, được phía Mỹ ghi nhận.

Đó là quãng can thiệp trong nửa cuối năm 2018. Giai đoạn đó, tỷ giá USD/VND tăng mạnh, theo hướng VND mất giá mạnh. Ngân hàng Nhà nước đã có quãng bán ròng ngoại tệ khá lớn. Dù lượng ngoại tệ bán ra đi cùng với dự trữ ngoại hối tạm giảm đi, nhưng nhà điều hành đã tạo chiều can thiệp cần thiết mà phía Mỹ ghi nhận.

Tuy nhiên, báo cáo trên cũng nêu khuyến nghị, Việt Nam nên giảm bớt sự can thiệp và cho phép các biến động trong tỷ giá hối đoái phản ánh các nguyên tắc kinh tế cơ bản, bao gồm sự đánh giá dần dần tỷ giá hối đoái thực sự hiệu quả. Việt Nam cũng nên tăng tính minh bạch của can thiệp ngoại hối và nắm giữ dự trữ.

Một điểm được chú ý nữa là, kết luận trên gắn với kỳ đánh giá từ nửa cuối 2018 đến tháng 6/2019, bao gồm quãng Ngân hàng Nhà nước Việt Nam bán ra mạnh ngoại tệ để ổn định tỷ giá. Còn kỳ đánh giá tiếp theo, một phần còn nằm ở tương lai.

Liên quan đến vấn đề này, Vụ chính sách tiền tệ Ngân hàng cho biết, theo quy định của Đạo luật Xúc tiến và tăng cường thương mại năm 2015 của Mỹ, Bộ tài chính nước này cần thực hiện phân tích nâng cao về chính sách tỷ giá và kinh tế đối ngoại của các đối tác thương mại lớn thỏa mãn các tiêu chí về thặng dự thương mại song phương với Mỹ, thặng dư cán cân vãng lai và can thiệp ngoại tệ.

Các tiêu chí này đã được lượng hóa cụ thể tại báo cáo tháng 1/2020 như sau: Thặng dư thương mại hàng hóa song phương với Hoa Kỳ ít nhất 20 tỷ USD; Thặng dư cán cân vãng lai tương đương ít nhất 2% GDP; Can thiệp một chiều và kéo dài trên thị trường ngoại tệ, thể hiện qua việc mua ròng ngoại tệ trong ít nhất 6 tháng trên giai đoạn 12 tháng với tổng lượng ngoại tệ mua ròng tương đương ít nhất 2% GDP trong giai đoạn 12 tháng.

Trước đó tại báo cáo tháng 5/2019, lần đầu tiên Việt Nam trở thành một trong 9 quốc gia nằm trong danh sách giám sát do đáp ứng hai tiêu chí về thặng dư thương mại song phương với Mỹ và thặng dư cán cân vãng lai. Báo cáo tháng 5/2019 cũng nêu một quốc gia vào danh sách giám sát sẽ tiếp tục được theo dõi trong hai kỳ báo cáo tiếp theo.

“Do đó, tại Báo cáo tháng 1/2020, Việt Nam tiếp tục nằm trong Danh sách giám sát dù chỉ đáp ứng một tiêu chí về thặng dư thương mại song phương: Thặng dư thương mại hàng hóa song phương với Mỹ ở mức 47 tỷ USD; Thặng dư cán cân vãng lai tương đương 1,7% GDP; Can thiệp mua ròng trên thị trường ngoại tệ tương đương 0,8% GDP. Tại báo cáo tháng 1/2010 này, Bộ Tài chính Mỹ đã lập danh sách giám sát gồm 10 đối tác thương mại lớn, đồng thời kết luận không có đối tác thương mại nào thao túng tiền tệ”, Vụ chính sách tiền tệ nêu rõ.

Tin liên quan

Trung Quốc bị Mỹ chỉ tên, Việt Nam làm gì để không mang mác thao túng tiền tệ?

Với việc Việt Nam tiếp tục nằm trong danh sách giám sát, trong thời gian tới, Bộ Tài chính Mỹ sẽ tiếp tục theo dõi các thông tin, số liệu về thương mại, cán cân vãng lai, các chính sách kinh tế vĩ mô, tiền tệ của Việt Nam và có thể sẽ tiếp tục trao đổi, làm việc với các cơ quan hữu quan của Việt Nam nếu cần thiết.

Đồng thời, Ngân hàng Nhà nước cho biết sẽ tiếp tục phối hợp với các Bộ, ngành liên quan để trao đổi, làm việc về các vấn đề mà Bộ tài chính Mỹ quan tâm trên tinh thần hợp tác, đồng thời tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ nhằm kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế một cách hợp lý, điều hành tỷ giá linh hoạt, phù hợp với các cân đối vĩ mô, diễn biến thị trường và mục tiêu chính sách tiền tệ, không nhằm tạo lợi thế cạnh tranh thương mại quốc tế không công bằng.

Trước đó, tại Hội nghị ngành ngân hàng 2020 diễn ra mới đây, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Lê Minh Hưng đã khẳng định: một trong những ưu tiên của Việt Nam năm 2020 là tiếp tục làm việc với các đối tác thương mại lớn để chứng minh Việt Nam không thao túng tiền tệ.

"Ngân hàng Nhà nước không bao giờ dùng tỷ giá để tạo cạnh tranh với đối tác thương mại, không can thiệp có chủ đích vào chính sách tiền tệ để tạo thuận lợi trong xuất nhập khẩu hàng hoá. Việt Nam không thao túng tiền tệ", Thống đốc Lê Minh Hưng nhấn mạnh.

Trong năm 2019, Ngân hàng Nhà nước cũng đã tích cực phối hợp với các bộ ngành để làm việc với các đối tác, khẳng định Việt Nam điều hành tiền tệ và tỷ giá theo diễn biến thị trường và không dùng tỷ giá để cạnh tranh thương mại, không gây bất bình đẳng với các đối tác Việt Nam có quan hệ thương mại.

×