Chính phủ Nhật Bản vừa qua đã thông qua một dự luật, cho phép thợ săn chủ động bắn hạ gấu trong khu dân cư mà không cần sự phê duyệt từ cảnh sát. Quyết định này được đưa ra trong bối cảnh số vụ gấu tấn công con người gia tăng đột biến, gây lo ngại lớn về an toàn công cộng.

Trong vòng 12 tháng tính đến tháng 4/2024, Nhật Bản ghi nhận 219 trường hợp con người bị gấu tấn công, khiến 6 người thiệt mạng. Đây là con số cao nhất kể từ khi nước này bắt đầu thống kê số liệu gần hai thập kỷ trước. Sự gia tăng đột biến này được cho là xuất phát từ những thay đổi trong môi trường sống của loài gấu. Biến đổi khí hậu làm ảnh hưởng đến nguồn thức ăn tự nhiên, khiến gấu buộc phải tiến vào các khu dân cư để tìm kiếm thực phẩm. Ngoài ra, tình trạng dân số già và hiện tượng suy giảm dân cư ở các vùng nông thôn cũng làm giảm sự hiện diện của con người trong những khu vực vốn dĩ là rào cản tự nhiên ngăn gấu tiếp cận khu dân cư.

Không chỉ tăng về số lượng các vụ tấn công, mức độ nghiêm trọng của các vụ việc cũng đáng báo động. Một số trường hợp gấu tấn công người ngay tại nơi làm việc hoặc trong khu dân cư đông đúc. Điển hình, hồi tháng 12/2023, một con gấu đã xâm nhập một siêu thị tại miền Bắc Nhật Bản và gây náo loạn trong hai ngày trước khi bị dụ ra ngoài bằng thức ăn tẩm mật ong. Trước khi bị bắt, con gấu đã tấn công một người đàn ông 47 tuổi và tàn phá hoàn toàn khu vực bán thịt trong siêu thị.

Nhằm đối phó với tình trạng trên, Nhật Bản đã sửa đổi luật bảo vệ và quản lý động vật hoang dã, cho phép thực hiện "các vụ bắn hạ khẩn cấp" đối với gấu trong khu dân cư. Trước đây, thợ săn phải chờ sự chấp thuận từ cảnh sát trước khi có thể hành động, ngay cả khi gấu đã xâm nhập vào khu dân cư. Trong nhiều trường hợp, quy trình phê duyệt mất quá nhiều thời gian, dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. Một quan chức Bộ Môi trường Nhật Bản cho biết: "Theo quy định cũ, cảnh sát chỉ có thể ra lệnh bắn trong những tình huống cực kỳ nguy cấp, khi có người bị đe dọa trực tiếp. Điều này khiến công tác xử lý gấu trong khu dân cư gặp nhiều trở ngại."

Việc sửa đổi luật nhằm trao quyền chủ động hơn cho thợ săn, giúp họ có thể hành động nhanh chóng khi phát hiện gấu trong khu dân cư mà không phải chờ lệnh từ cảnh sát. Bộ Môi trường Nhật Bản hy vọng sẽ trình dự luật này lên Quốc hội trong vài tháng tới và sớm đưa vào thực thi trước mùa thu – thời điểm gấu thường xuất hiện nhiều hơn.

Việc nới lỏng quy định cũng phản ánh thực trạng căng thẳng trong việc kiểm soát số lượng gấu hoang dã tại Nhật Bản. Trong 12 tháng qua, hơn 9.000 con gấu đã bị tiêu diệt để ngăn chặn nguy cơ xâm nhập vào khu dân cư. Tuy nhiên, giới chuyên gia nhận định rằng chỉ riêng biện pháp tiêu diệt gấu không thể giải quyết triệt để vấn đề. Cần có thêm các biện pháp dài hạn như cải thiện môi trường sống của gấu, tăng cường rào chắn ở khu vực có nguy cơ cao và nâng cao nhận thức cộng đồng về cách phòng tránh gấu.

×