Nghệ sĩ Ưu tú phim "Bao giờ cho đến tháng Mười" hé lộ lần đầu bị đạo diễn mắng đầy cay nghiệt

Nghệ sĩ Ưu tú phim "Bao giờ cho đến tháng Mười" bị đạo diễn cắt vai

Năm 1984, phim truyện nhựa Bao giờ cho đến tháng Mười (kịch bản và đạo diễn: NSND Đặng Nhật Minh) ra đời và lập tức trở thành một tượng đài của nền điện ảnh Việt Nam hiện đại.

Lấy nhân vật chính là người phụ nữ, đạo diễn Đặng Nhật Minh đã góp phần làm tăng vẻ đẹp thầm kín cao cả trong tâm hồn người phụ nữ Việt Nam. Bao giờ cho đến tháng Mười là một bộ phim mang nhiều bản sắc dân tộc, một bộ phim thành công của điện ảnh Việt Nam những năm đầu thập niên 1980.

Bao giờ cho đến tháng Mười do đạo diễn Đặng Nhật Minh tự viết kịch bản về đề tài hậu chiến. Phim xoay quanh Duyên (Nghệ sĩ Ưu tú Lê Vân) - người vợ trẻ phải giấu nỗi đau mất chồng với gia đình. Bộ phim nhận nhiều giải thưởng trong và ngoài nước, là một trong những bộ phim châu Á xuất sắc nhất mọi thời đại do CNN bình chọn.

Nghệ sĩ Ưu tú Hữu Mười đảm nhận vai thầy giáo Khang không giấu được cảm xúc khi nhớ về tác phẩm Bao giờ cho đến tháng Mười. "Phim để lại cho tôi nhiều kỷ niệm vui cũng nhiều mà buồn cũng tận cùng. Chưa bao giờ thấy 2 diễn viên cùng một phim đều được giải thưởng. Đó là cảm giác rất vinh dự", NSƯT Hữu Mười chia sẻ.

Trong chương trình Cine 7, NSƯT Hữu Mười cũng kể lại một kỷ niệm nhớ đời khiến anh bị đạo diễn đuổi khỏi vai diễn. "Tôi bị đuổi khỏi vai khi đóng được gần một nửa phim. Lúc bị đuổi khỏi vai diễn mơ ước trở thành "tài tử quốc dân" của tôi tan thành mây khói", NSƯT Hữu Mười nói.

Khi đoàn phim quay cảnh hát chèo, Nghệ sĩ Ưu tú Hữu Mười đã bị phân tâm bởi những người dân hâm mộ mình. Bởi vậy khi đoàn chuẩn bị quay, ông ngồi nói chuyện với khán giả, ăn nhót và uống trà mà quên mất nhiệm vụ nên đoàn phải đi tìm. Đến khi ông trở về đoàn đã có lệnh đóng máy.

"Chưa bao giờ tôi bị đạo diễn Đặng Nhật Minh mắng một cách cay nghiệt như vậy. Anh nói đoàn mai phải về Hà Nội và chuẩn bị thay vai của tôi. Lúc đó, tôi cảm giác chân trời nghệ thuật sụp đổ. Với diễn viên việc bị thay vai rất kinh khủng", NSƯT Hữu Mười kể.

Dù vậy, cuối cùng NSƯT Hữu Mười không bị đuổi, phim vẫn tiếp tục quay và trở thành một kiệt tác điện ảnh. "Sau này khi học đạo diễn tôi hiểu những cơn nóng giận như thế là chính xác. Bởi vì một người đạo diễn khi ra đoàn làm phim, nếu diễn viên đến muộn, không tập trung vào vai hoặc không kỷ luật thì tôi cũng không chấp nhận được", NSƯT Hữu Mười nói.

Nghệ sĩ Ưu tú Hữu Mười với 40 năm làm nghề vẫn mong được đóng nhiều phim hơn

NSƯT Hữu Mười tên đầy đủ là Nguyễn Hữu Mười, sinh năm 1957 tại huyện Kim Động, tỉnh Hưng Yên. Năm 1974, anh thi đỗ lớp Diễn viên điện ảnh khóa II. Năm 1977, anh tốt nghiệp và trở thành diễn viên biên chế của Hãng phim truyện Việt Nam.

Trong khoảng thời gian từ năm 1987 đến năm 1994, anh theo học ngành đạo diễn điện ảnh tại trường VGIK (Liên Xô cũ) sau đó về nước làm đạo diễn tại Hãng Phim truyện Việt Nam. Năm 2003, NSƯT Hữu Mười chuyển công tác về Trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội, đảm nhiệm chức vụ Trưởng khoa Truyền hình cho đến khi nghỉ hưu.

Đạo diễn, NSƯT Nguyễn Hữu Mười từng ghi dấu ấn đậm nét trong lòng khán giả yêu điện ảnh Việt Nam với các vai diễn ông giáo Thứ (phim “Làng Vũ Đại ngày ấy”), thầy giáo Khang (phim “Bao giờ cho đến tháng Mười”).

Thời gian đầu anh thường hóa thân vào những vai diễn như người công nhân, người lính trở về sau chiến tranh và thường chỉ đóng các vai thứ chính. Anh kể, khi đó “được đóng phim là sung sướng lắm rồi”.

Mỗi lần đóng phim là cắt tem gạo mang theo để nộp cho đoàn làm phim. Diễn viên thời đó không có cát-xê mà nhận lương của hãng. Ngoài ra, diễn viên sẽ nhận được tiền bồi dưỡng sau khi đóng xong.

Ông kể, vai thứ trong phim được bồi dưỡng khoảng 10 đến 15 đồng. Trong suốt những năm bắt đầu sự nghiệp diễn xuất, nghệ sĩ Hữu Mười tham gia nhiều phim như: “Khôn dại”, “Ngày ấy ở sông Lam”, “Phương án ba bông hồng”...

Nhưng phải đến khi vào vai ông giáo Thứ (phim “Làng Vũ Đại ngày ấy”), thầy giáo Khang (phim “Bao giờ cho đến tháng Mười”) - hai vai diễn giúp ông được khán giả biết tới và được giới chuyên môn công nhận. Đến nay, vai thầy giáo Khang, giáo Thứ vẫn được nhiều khán giả nhớ tới và gọi thay vì tên thật.

Trong sự nghiệp làm đạo diễn, ông có nhiều tác phẩm ghi dấu ấn trong lòng khán giả như: “Chiếc hộp gia bảo”, “Nhịp sống”, “Xóm bờ sông”, “Những kẻ lãng mạn”, “Cuộc phiêu lưu không định trước”, “Trở lại chùa Dâu”... Đặc biệt, bộ phim truyện nhựa “Mùi cỏ cháy” do NSƯT Nguyễn Hữu Mười làm đạo diễn được giới chuyên môn đánh giá cao, liên tiếp các giải thưởng như Bông Sen Bạc tại LHP Việt Nam lần thứ 17 (2011) và giành giải Cánh diều Vàng 2011 cho phim điện ảnh xuất sắc nhất.

Dự án mới đây nhất của ông là bộ phim “Trên đỉnh bình yên” năm 2016. Sau nhiều năm lăn lộn trong vai trò diễn viên, đạo diễn ở Hãng Phim truyện Việt Nam, nghệ sĩ Hữu Mười bắt đầu tham gia công tác giảng dạy từ năm 2003.

"Chuyên đóng vai ông giáo lại chuyển sang làm thầy giáo đúng là như phim vận vào người”, ông tâm sự. Đạo diễn, NSƯT Nguyễn Hữu Mười từng là trưởng Khoa truyền hình, Đại học Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội.

Sau một chặng đường hơn 40 năm làm nghề, năm 2017, nghệ sĩ Hữu Mười chính thức nghỉ hưu theo chế độ. Nhìn lại chặng đường đã đi trong lĩnh vực nghệ thuật, ông chia sẻ: “Ngoài phim ảnh không có sở thích nào khác. Nhìn lại, giá như mình được làm nhiều hơn, để lại được nhiều vai hơn, được đóng nhiều phim hơn thì thích hơn”.

×