Cố Nghệ sĩ Ưu tú Quang Hưng (1934-2014) là một trong những ca sĩ lớn thuộc thế hệ đầu tiên của dòng nhạc cách mạng Việt Nam. Ông từng được đồng nghiệp và các chiến sĩ mệnh danh là “Chim sơn ca của các chiến lũy”.

Giọng ca của cố nghệ sĩ Quang Hưng được Nghệ sĩ Nhân dân Quang Thọ nhận xét là chất giọng thép, giàu tính học thuật. Không chỉ nổi tiếng với giọng ca đầy nội lực, ông còn là người đầu tiên thể hiện ca khúc Tiến về Sài Gòn trên sóng phát thanh trong thời khắc lịch sử trọng đại của dân tộc.

Nghệ sĩ Ưu tú Quang Hưng tên thật là Lê Quang Hưng, sinh năm 1934 tại Đan Loan, Bình Giang, Hải Dương. Ông sinh ra trong một gia đình yêu nước. Cha của ông là cụ Lê Phổ Văn, giỏi Nho học và Tây học, từng cắp tráp theo hầu cụ Phan Bội Châu. Mẹ là cụ Nguyễn Thị Hiên, đàn hay, hát giỏi, từng là một giọng ca trù nổi tiếng của Hưng Yên hồi đầu thế kỷ trước. Ông thừa hưởng tình yêu nghệ thuật từ mẹ và sự cứng cáp rắn rỏi của bố được thể hiện rõ trong giọng hát cũng như trong tính cách.

Ông bắt đầu sự nghiệp ca hát từ năm 13 tuổi, sau đó trở thành chiến sĩ - ca sĩ, có mặt tại nhiều mặt trận khác nhau để hát phục vụ các chiến sĩ. Ông từng đoạt giải nhất cuộc thi hát toàn quân “Người lính hát hay và hay hát” năm 1955, được cử tham dự Liên hoan Thanh niên sinh viên Thế giới lần thứ sáu tại Liên Xô (cũ) năm 1957.

Vào năm 1967, khi đang chuẩn bị cùng Đoàn ca múa Quân giải phóng đi lưu diễn ở nước ngoài, nhạc sĩ Lưu Hữu Phước đã trao cho Quang Hưng bản nhạc Tiến về Sài Gòn, yêu cầu ông thu âm bài hát bằng giọng miền Nam. Dù là người miền Bắc, Quang Hưng đã nỗ lực học phát âm giọng Nam trong hai ngày để thể hiện đúng tinh thần của bài hát. Sau khi thu âm thành công, băng cát-xét được mang vào chiến trường Sài Gòn nhưng bị thất lạc. Nhạc sĩ Lưu Hữu Phước phải cất cuộn băng thứ hai vào hộp đạn, giấu trong thùng gạo và chuyển vào mặt trận.

Trưa ngày 30/4/1975, trên Đài Phát thanh Sài Gòn, vào lúc 12 giờ 15 phút, tiếng nhạc hùng tráng bài Tiến về Sài Gòn vang lên, đúng thời điểm quân ta tiến vào thành phố, đánh dấu chiến thắng lịch sử của dân tộc.

Bên cạnh ca khúc Tiến về Sài Gòn đầy hào hùng, tên tuổi ông còn gắn liền với những ca khúc như Anh quân bưu vui tính (Đàm Thanh), Bài ca Hồ Chí Minh (Ewan MacColl), Người Hà Nội (Nguyễn Đình Thi), Trường ca sông Lô (Văn Cao)... Nghệ sĩ Quang Hưng đã tham gia rất nhiều chương trình biểu diễn trong và ngoài nước, góp phần đưa âm nhạc Việt Nam ra thế giới. Ông từng được nhận Huân chương Chiến thắng hạng ba, Huân chương Kháng chiến chống Mỹ hạng nhì và rất nhiều giải thưởng cao quý khác. Với những đóng góp xuất sắc, Quang Hưng đã được Nhà nước phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú, ghi nhận công lao của ông đối với nền âm nhạc cách mạng.

Vào ngày tháng 1/2014, Nghệ sĩ Ưu tú Quang Hưng qua đời tại Hà Nội do tuổi già sức yếu, hưởng thọ 80 tuổi. Sự ra đi của ông là một mất mát lớn đối với nền âm nhạc cách mạng Việt Nam, nhưng những đóng góp của ông sẽ mãi được ghi nhớ và truyền lại cho các thế hệ mai sau.​

×