Bình luận
0
Từ đội viên Đội thiếu sinh quân đến Giáo sư ngành múa
Trong lịch sử nghệ thuật múa, Nghệ sĩ Nhân dân Lê Ngọc Canh là vị Giáo sư đầu tiên của ngành. Ông đã có nhiều đóng góp to lớn cho sự phát triển của ngành nghệ thuật múa Việt Nam. Ông là một trong số ít nghệ sĩ múa được trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học nghệ thuật.
GS.TS. Nghệ sĩ Nhân dân Lê Ngọc Canh sinh năm 1933, mất năm 2022. Ông sinh ra ở làng nghề truyền thống Đa Sỹ, xã Kiến Hưng, thị xã Hà Đông, tỉnh Hà Tây (nay là phường Kiến Hưng, quận Hà Đông, TP Hà Nội).
Ông từng giữ chức Phó Viện trưởng Viện nghiên cứu Văn hóa; Phó Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Múa Việt Nam; Tổng biên tập Tạp chí Nhịp điệu của Hội Nghệ sĩ Múa Việt Nam…
Lúc sinh thời, Nghệ sĩ Nhân dân Lê Ngọc Canh kể rằng, ông tham gia cách mạng từ năm 1946. Năm 13 tuổi, ông vào Đội thiếu sinh quân quyết tử của Thủ đô, từng tham gia chiến đấu trong 60 ngày khói lửa bảo vệ Hà Nội, giam cầm chân Pháp, tạo điều kiện cho cả nước bước vào cuộc kháng chiến trường kỳ.
Chàng thiếu niên của gia đình nghèo trong làng Đa Sỹ ngày ấy không thể ngờ, nhờ quân đội mà mình “bén duyên” với nghệ thuật múa.
Theo đó, khi theo Trung đoàn Thủ đô rút lên chiến khu Việt Bắc, nghệ sĩ Lê Ngọc Canh đã được xem đồng bào dân tộc múa và được họ dạy nhiều điệu múa của đồng bào mình. Niềm yêu thích múa ngấm dần, trở thành một phần sở thích những lúc rỗi rãi. Đồng chí phụ trách Thiếu sinh quân lúc ấy thấy ông có vóc dáng nhỏ nhắn, lại yêu thích văn nghệ nên chuyển ông về Đội Văn nghệ phục vụ bộ đội và nhân dân chiến khu. Từ cái duyên ấy, tình yêu với những điệu múa, lời ca cứ ngấm sâu, lớn dần rồi thành cái nghiệp khiến GS.TS. Nghệ sĩ Nhân dân Lê Ngọc Canh gắn bó tâm huyết trọn một đời.
Không bằng lòng với trình độ còn hạn hẹp của bản thân, vào quân đội, ông vừa công tác, vừa tranh thủ học văn hóa. Liên tiếp tốt nghiệp Đại học Sư phạm chuyên ngành Văn học, Đại học Ngoại ngữ chuyên tu tiếng Nga, tiếng Bulgari, nghệ sĩ Lê Ngọc Canh trở thành một trong số nghệ sĩ múa hiếm hoi được chọn sang Bulgari để đào tạo Tiến sĩ nghệ thuật học.
Trong thời gian này, cụ thể là năm 1962, nghệ sĩ Lê Ngọc Canh sáng tác kịch múa Anh hùng Bế Văn Đàn – tác phẩm đã đoạt Huy chương Vàng quốc gia và cùng các cộng sự sáng tác kịch múa Ngọn lửa Nghệ Tĩnh - tác phẩm sau này được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh năm 2000.
Miệt mài 4 năm ở xứ người, vượt rất nhiều nỗi khó khăn, năm 1973, nghệ sĩ Lê Ngọc Canh bảo vệ thành công luận án Tiến sĩ nghệ thuật học. Ông trở thành một trong những Tiến sĩ nghệ thuật học đầu tiên của ngành múa. Trở về nước, ông cứ nhớ mãi lời thầy hướng dẫn: “Phát triển nghệ thuật múa phải bằng hai chân, cả lý luận và thực tiễn, nếu không sẽ giống như người bị cà thọt, khó đi được xa…” nên quyết định vừa tham gia biểu diễn, vừa nghiên cứu và sáng tác.
Nghệ sĩ Nhân dân Lê Ngọc Canh có “biệt tài” bắt nhanh được những ý tưởng chợt lóe lên khi thực tiễn, chất liệu sống ăn nhập với những ký ức, kiến thức mà ông được trang bị, giúp ông có thể sáng tạo nhanh, chuẩn. Tài năng của ông liên tiếp được khẳng định qua các tác phẩm như: Giã gạo dưới trăng, Biển và lửa quê tôi, Ngẫu hứng tâm linh… Riêng tác phẩm Giã gạo dưới trăng từng được Huy chương Vàng quốc tế và được Nhà hát Ca múa nhạc Dân gian Bungari biểu diễn.
Trong gần 80 năm hoạt động nghệ thuật, Nghệ sĩ Nhân dân Lê Ngọc Canh đã tạo nên “gia tài” khổng lồ với 174 tác phẩm nghệ thuật, từ kịch múa, thơ múa, múa dân tộc đến múa hiện đại và những tác phẩm đó đưa lại cho ông hàng chục Giải thưởng và Bằng khen của Hội nghệ sĩ Múa Việt Nam, Huy chương Vàng và Huy chương Bạc quốc gia.
Không chỉ nổi bật trong lĩnh vực sáng tác, Nghệ sĩ Nhân dân Lê Ngọc Canh còn công bố rất nhiều công trình khoa học về nghệ thuật múa. Để làm công tác nghiên cứu, không như nhiều người chỉ chăm chú với sách vở, ông chấp nhận vất vả, yêu thích đi điền dã. Dấu chân ông trải khắp miền đất nước, từng trèo đèo lội suối, ăn ngủ cùng đồng bào từ vùng núi cao Tây Bắc, Tây Nguyên, Nam Trung Bộ cho tới mảng đất đồng bằng sông Cửu Long, Nam Bộ…
Đi để tìm hiểu, ghi chép, tìm cách bảo tồn những điệu múa cổ của các dân tộc ít người mà giàu truyền thống văn hóa như: Mường, Tày, Thái, Mông, Dao, Khơme, Chăm, Mạ…
GS.TS. Nghệ sĩ Nhân dân Lê Ngọc Canh từng tâm sự rằng, ông đi nhiều vì đam mê, vì yêu thích nên không cảm thấy mệt mỏi mà còn vui, thấy mình “được” rất nhiều. Càng đi, ông càng thấy kho tàng nghệ thuật múa dân gian, dân tộc của đất nước mình phong phú và càng thấy kết quả lao động của mình nhỏ bé. Chưa kể, rất nhiều cái “được” khác, là tình cảm mộc mạc, chân thành, là nhiệt huyết, đam mê của các nghệ nhân múa khắp các vùng miền. Vì lẽ đó, khi được cùng ăn, cùng ở với đồng bào ông lại càng có thêm động lực để sáng tạo và nghiên cứu.
Ông từng làm chủ nhiệm đề tài nghiên cứu Sưu tầm và phục hồi múa cổ Thăng Long trong suốt 15 năm (2005-2019). Kết quả thật không phụ sự dày công sưu tầm, nghiên cứu khi nhóm nghiên cứu của ông đã sưu tầm, phục dựng hơn 50 điệu múa cổ như: múa Rắn lột ở phường Việt Hưng, quận Long Biên; múa Xếp chữ ở làng Chử Xá, xã Văn Đức, huyện Gia Lâm; múa Trống Bồng ở làng Triều Khúc, xã Tân Triều, huyện Thanh Trì…
GS.TS. Nghệ sĩ Nhân dân Lê Ngọc Canh biên soạn và xuất bản hơn 20 cuốn sách, công trình nghiên cứu về nghệ thuật múa và văn hóa như: Đại cương nghệ thuật múa; Nghệ thuật múa chèo; Nghệ thuật múa tộc người Mạ; 100 điệu múa truyền thống Việt Nam; Nghệ thuật múa tín ngưỡng dân tộc Việt Nam; Nghệ thuật múa cổ truyền vùng Hà Nội mở rộng; Múa cổ truyền Thăng Long - Hà Nội; Văn hóa làng Đa Sỹ; Nghệ thuật múa trong lễ hội ở Thăng Long - Hà Nội… Ông là một trong những Tiến sĩ, nhà nghiên cứu được đánh giá cao bởi những tác phẩm nghiên cứu thực sự là cơ sở để “góp phần hình thành cơ sở lý luận, văn hóa, khoa học và cơ sở thực tiễn chuyên ngành nghệ thuật múa ở Việt Nam”.
Nghệ sĩ Nhân dân Lê Ngọc Canh cũng nổi tiếng trong giới với tư cách là một nhà giáo tâm huyết và nhiệt thành. Ông đã tham gia giảng dạy tại 5 trường đại học và viện nghiên cứu; biên soạn 12 giáo trình là tác giả, được ứng dụng giảng dạy ở 7 trường đại học và viện nghiên cứu; hướng dẫn khoa học cho hàng chục Tiến sĩ, Thạc sĩ. Các học trò của ông có thể kể đến: Nghệ sĩ Nhân dân Ấu Dũng, Nghệ sĩ Nhân dân Phạm Anh Phương, Nghệ sĩ Nhân dân Lê Ngọc Văn, Nghệ sĩ Nhân dân Nguyễn Văn Hiếu, Nghệ sĩ Nhân dân Vũ Việt Cường…
Trọn một đời đam mê sáng tạo, nghiên cứu và giảng dạy nghệ thuật múa… GS.TS. Nghệ sĩ Nhân dân Lê Ngọc Canh đã được nhận nhiều phần thưởng cao quý như: Huân chương Lao động hạng Nhì năm 1998; Giải thưởng Nhà nước và Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học nghệ thuật.
Ngoài ra, ông còn sở hữu Huy chương Vàng quốc tế; 17 Huy chương Vàng quốc gia; 3 Huy chương Vàng cho biên đạo, đạo diễn xuất sắc; 10 Huy chương Bạc quốc gia do Bộ VHTTDL trao tặng và danh hiệu Công dân Thủ đô Ưu tú năm 2020. Trước đó, ông được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân năm 2001 và phong hàm Giáo sư năm 2014 - trở thành vị Giáo sư đầu tiên của nghệ thuật múa Việt Nam.
Những ngày tháng cuối cùng của cuộc đời, Nghệ sĩ Nhân dân Lê Ngọc Canh vẫn canh cánh nỗi trăn trở, đến thời điểm này, ông vẫn chưa tìm được người nào thực sự tâm huyết với nghệ thuật múa để tiếp nối sự nghiệp của ông trên con đường mà ông đã dành trọn một đời theo đuổi.
Ca sĩ Duy Mạnh đã yêu cầu BTC liveshow “Anh em kết đoàn 3” ứng trước 1 tỷ đồng để hỗ trợ bà con vùng lũ Nghệ An mới nhận lời tham gia đêm nhạc.
Câu chuyện đã trôi qua, vấn đề của con tôi đã được giải quyết nhưng tôi vẫn cứ nhớ mãi.
Chia sẻ
Trong tiểu thuyết “Ma Thổi Đèn” của tác giả Thiên Hạ Bá Xướng có một chương viết về nước Điền và vua Điền, cụ thể là chương “Trùng Cốc Vân Nam”. Ở đó, nước Điền và vua Điền hiện lên với những chi tiết rùng rợn, nhưng thực tế lịch sử thì như thế nào?
Chia sẻ
Tinh Tú lão quái Đinh Xuân Thu là nghịch đồ của chưởng môn phái Tiêu Dao Vô Nhai Tử. Hắn lập kế giết thầy, phản bội sư môn, bản tính tàn bạo. Đinh Xuân Thu thậm chí còn ép các đệ tử phải đối đầu, ám hại lẫn nhau. Về sau, Đinh Xuân Thu bị Hư Trúc đánh bại và sống phần đời còn lại ở Thiếu Lâm tự.
Chia sẻ
Cuộc đối đầu giữa Nga và Ukraine ngày càng căng thẳng, khi cả hai bên liên tiếp đưa ra tuyên bố gây chấn động về tổn thất của đối phương. Giữa lúc chiến sự dồn dập, triển vọng đàm phán hòa bình tiếp tục mờ mịt, theo Shafaq News.
Chia sẻ
Chiều 5/8, tại Trụ sở Trung ương Đảng, Ban Chỉ đạo Trung ương về hoàn thiện thể chế, pháp luật tổ chức phiên họp chuyên đề dưới sự chủ trì của Tổng Bí thư Tô Lâm, Trưởng ban Chỉ đạo.
Chia sẻ
Đoạn clip ghi lại cảnh gió lốc kinh hãi vừa xảy ra tại bản Xằng Trên, xã Mỹ Lý, Nghệ An. Đây là nơi bị tàn phá nặng nề trong trận lũ lịch sử.
Chia sẻ
Chiều ngày 5/8, tỉnh Lạng Sơn tổ chức tuyên dương và trao thưởng cho các huấn luyện viên và vận động viên đã đạt được những thành tích ấn tượng tại các giải đấu quốc tế, khu vực và đội bóng đá U11 của tỉnh.
Chia sẻ
Năm tháng rèn luyện tại Tây Ban Nha giúp tiền vệ Việt kiều Julien Nguyễn (19 tuổi) trưởng thành. Anh luôn chờ ngày có quốc tịch Việt Nam để được cống hiến cho quê hương.
Chia sẻ
Theo tiến sĩ Nguyễn Việt, làm những bộ phim về lịch sử, việc tranh cãi là điều không thể tránh khỏi, tuy nhiên các bạn trẻ hãy mạnh dạn làm, bởi luôn có sự đồng hành của chuyên gia khảo cổ, chuyên gia lịch sử, văn hóa.
Chia sẻ
Các cơ quan chống tham nhũng của Ukraine vừa bắt giữ một loạt quan chức cấp cao, bao gồm cả một nghị sĩ thuộc Đảng “Đầy tớ của nhân dân” của Tổng thống Volodymyr Zelensky, vì bị cáo buộc dính líu đến đường dây tham nhũng lớn trong việc mua sắm thiết bị quân sự không người lái.
Chia sẻ
Sau khi chính thức được cấp phép nhập khẩu vào Việt Nam từ cuối năm 2024, năm 2025 là năm đánh dấu mùa vụ đầu tiên trái việt quất Canada có mặt tại Việt Nam. Bà Leigh McCumber, Đại biện lâm thời Đại sứ quán Canada tại Việt Nam cho biết, Canada kỳ vọng rất cao vào tương lai hợp tác xuất khẩu nông sản với Việt Nam, đặc biệt là các loại trái cây cao cấp.
Chia sẻ
Lực lượng không quân tham gia nhiệm vụ A80 sử dụng 40 máy bay, còn lực lượng hải quân, gồm tàu ngầm, tàu hộ vệ tên lửa, tàu tên lửa, tàu hộ vệ chống ngầm, các loại tàu cảnh sát biển, kiểm ngư, quân y, biên phòng...
Chia sẻ
NATO đang cố tình đe dọa các nước phương Tây bằng những phát ngôn về chiến tranh với Nga, người đứng đầu Cục An ninh Quốc gia Ba Lan, Tướng Dariusz Lukowski, phát biểu trong một cuộc phỏng vấn với tờ báo Ba Lan Rzeczpospolita.
Chia sẻ
Các doanh nghiệp vận tải được khuyến cáo không tăng giá cước, trường hợp kê khai điều chỉnh giá cước nhưng không vượt quá 40% ngày thường, chỉ áp dụng trong 2 ngày cao điểm 29 và 30/8.
Chia sẻ
HLV Thép xanh Nam Định báo tin sốc về Nguyễn Xuân Son; Ronaldo kêu gọi Al-Nassr mua Greenwood; Watkins muốn đầu quân cho M.U; Partey hầu tòa vì cáo buộc hiếp dâm; Newcastle tăng giá mua Sesko.
Chia sẻ
Lực lượng công an tham gia tổng hợp luyện diễu hành hàng với loạt khí tài, xe bọc thép, xe chống bạo loạn… thể hiện sức mạnh to lớn của lực lượng CAND.
Chia sẻ
Sáng 5/8/2025, VinFast chính thức bàn giao những chiếc xe MPV 7 chỗ Limo Green đầu tiên cho khách hàng, đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong hành trình chuyển đổi xanh của ngành vận tải.
Chia sẻ
Hướng đến mục tiêu hỗ trợ cộng đồng hộ kinh doanh, tiểu thương và doanh nghiệp nhỏ và vừa (doanh nghiệp SME) chuyển đổi số, Vietcombank đã chính thức triển khai bộ giải pháp thanh toán số toàn diện cùng nhiều ưu đãi tài chính thiết thực, giúp khách hàng dễ dàng tuân thủ quy định mới tại Nghị định 70/2025/NĐ-CP của Chính phủ.
Chia sẻ
Phó Chủ tịch UBND TP Trương Việt Dũng yêu cầu các sở, ban, ngành và UBND xã, phường rà soát toàn bộ TTHC không yêu cầu nộp bản sao chứng thực, nghiêm cấm tình trạng lạm dụng yêu cầu bản sao chứng thực khi tiếp nhận hồ sơ.
Chia sẻ
Mặc dù được các bác sỹ Bệnh viện Đà Nẵng tập trung cứu chữa, thế nhưng phép màu đã không đến với bé L.A.K (14 tháng tuổi)- người bị bảo mẫu Nguyễn Thị Quyên (40 tuổi), trú ở phường Cẩm Thành, tỉnh Quảng Ngãi 2 lần ôm ném xuống nền nhà.
Chia sẻ
3 con giáp nữ này không chỉ thu hút tài lộc và thịnh vượng cho bản thân mà còn giúp chồng con thăng tiến trong sự nghiệp, tuổi già an hưởng phúc lành.
Chia sẻ
Bùi Hữu Hiếu- đối tượng điều hành đường dây buôn bán ma túy quy mô lớn ở TP.Huế lĩnh án sau khi bị đưa ra xét xử sơ thẩm.
Chia sẻ
Nghệ sĩ Xuân Hinh cho biết, ông chỉ mong các con thuận vợ thuận chồng, tâm đầu ý hợp và có thêm nhiều cháu để vui cửa, vui nhà.
Chia sẻ
Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Denys Shmyhal vừa công bố một cơ chế viện trợ quân sự hoàn toàn mới do Mỹ và NATO phối hợp triển khai, nhằm tăng tốc hỗ trợ vũ khí cho Ukraine trong bối cảnh cuộc chiến với Nga vẫn chưa có hồi kết.
Chia sẻ
Chiều 5/8, Thượng tướng Phạm Thế Tùng, Thứ trưởng Bộ Công an cùng Đoàn công tác của Bộ Công an làm việc với Công an tỉnh An Giang về công tác triển khai xây dựng đặc khu Phú Quốc thành “Đơn vị kiểu mẫu về an ninh trật tự và văn minh đô thị”.
Chia sẻ
Chiều 5/8/2025 (giờ địa phương), Chủ tịch nước Lương Cường và Tổng thống Ai Cập Abdel Fattah El-Sisi chứng kiến lễ ký văn kiện hợp tác giữa hai nước và gặp gỡ báo chí để thông tin về kết quả hội đàm. Theo đó, hai bên nhất trí nâng cấp quan hệ Việt Nam - Ai Cập lên Đối tác toàn diện.
Chia sẻ
Rất nhanh chóng, chỉ 1 ngày sau khi xác nhận tham dự V.League 2025/2026, đội PVF-CAND đã mua sắm ngoại binh và ra mắt người đứng đầu CLB.
Chia sẻ
Với độ cao hơn 710m so mực nước biển, núi Cấm, huyện Tịnh Biên, tỉnh An Giang (trước thời điểm sáp nhập tỉnh Kiên Giang với tỉnh An Giang) là một trong những ngọn núi cao nhất ở miền Tây. Núi Cấm ở tỉnh An Giang ví như “Đà Lạt 2”, trở thành nơi phát triển của nhiều loại rau rừng quý hiếm
Chia sẻ
Chiều tối 5/8, nhiều khu vực ở TP.HCM mưa lớn sau nhiều ngày nắng nóng. Mưa lớn bất ngờ gây ngập cục bộ ở một số nơi, người dân lưu thông khó khăn.
Chia sẻ
Ở tuổi 45, nam diễn viên Huỳnh Tông Trạch khẳng định không có ý định kết hôn hay sinh con, đồng thời bác bỏ tin đồn tình cảm với bạn diễn Thái Khiết sau phim “Chấp pháp giả môn”.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Khiết Đan 
