Ngân sách "lời" hơn 1,6 tỷ USD từ dầu thô, đủ dư địa giảm thuế xăng dầu

Báo cáo thực hiện ngân sách nhà nước năm 2022, dự toán ngân sách nhà nước, phương án phân bổ ngân sách trung ương năm 2023 và kế hoạch tài chính 3 năm 2023-2025, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết trong 9 tháng đầu năm 2022, thu ngân sách nhà nước bằng 94% dự toán, trong đó thu nội địa đạt 88,9% dự toán, thu cân đối từ hoạt động xuất nhập khẩu đạt 108,8% dự toán. 

Đánh giá cả năm thu ngân sách ước tăng 14,3% so với dự toán. Tỷ lệ huy động ngân sách nhà nước đạt 17,2% GDP, từ thuế, phí đạt 13,9% GDP, trong đó thu nội địa đạt 9,8%, thu dầu thô vượt 141%, thu cân đối từ hoạt động xuất nhập khẩu vượt 23,6%.

Số thu ngân sách từ dầu thô nhận được sự quan tâm đặc biệt trong bối cảnh thị trường xăng dầu đang nóng.

So với dự toán thu dầu thô trong thu ngân sách nhà nước năm 2022 Quốc hội giao cho Bộ Tài chính, số thu cả năm chỉ 28.200 tỷ đồng. Như vậy, đến hết 9 tháng 2022, số thu đã đạt 60.100 tỷ đồng, bằng 113% dự toán, tăng hơn 31.900 tỷ đồng so với dự toán cả năm (tương đương 1,27 tỷ USD).

Ước tính số thu dầu thô cả năm khoảng 68.000 tỷ đồng, bằng 141% dự toán, tăng hơn 39.800 tỷ đồng so với dự toán, tương đương khoản lời cho ngân sách đạt khoảng 1,6 tỷ USD.

Thu từ dầu thô vượt dự toán là dữ liệu quan trọng nhằm giúp cơ quan điều hành có dư địa để điều chỉnh các loại thuế phí liên quan đến xăng dầu trong nước, trong đó đặc biệt là thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt và thuế giá trị gia tăng.

Theo báo cáo của Tổng cục Hải quan, luỹ kế hết ngày 15/10, Việt Nam xuất khẩu hơn 1,7 triệu tấn dầu thô, kim ngạch hơn 1,5 tỷ USD, lượng xuất khẩu giảm 700.000 tấn so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, do giá dầu thô thế giới tăng mạnh, nên giá trị tăng hơn 300 triệu USD, so với cùng kỳ năm trước.

Ngoài thu ngân sách từ dầu thô gây chú ý dư luận, Bộ trưởng Tài chính cho biết, chi ngân sách ước thực hiện hết tháng 9 đạt 60,9% dự toán, trong đó chi đầu tư, phát triển đạt 48,1% dự toán. 

Đánh giá cả năm, chi ngân sách nhà nước bằng 114,1% dự toán, trong đó giải quyết vốn đầu tư công ước đạt 96% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao. 

Chi trả nợ lãi đạt 96,1%, chi thường xuyên đạt 100,7% dự toán. Đến hết tháng 9/2022, đã sử dụng nguồn dự phòng ngân sách trung ương chủ yếu là để bổ trợ cho các địa phương chi phòng, chống dịch, hỗ trợ người dân. Số dự phòng còn lại tiếp tục ưu tiên cho các công tác phòng chống thiên tai, dịch bệnh, bão lũ, hỗ trợ người dân và các nhiệm vụ cấp bách khác trong các tháng cuối năm.

Bội chi tăng thêm cho nhiệm vụ thuộc chương trình phục hồi và dự án cần đẩy nhanh tiến độ của Nghị quyết 43 là 0,41% GDP. Theo đó, bội chi ngân sách năm 2022 ước thực hiện bằng 4,5% GDP, trong phạm vi Quốc hội cho phép. 

Trong điều hành, Chính phủ đã và đang chỉ đạo phấn đấu tăng thu ngân sách, rà soát tiết kiệm chi, cắt giảm những nhiệm vụ chi không cần thiết để tiếp tục giảm mức bội chi so với báo cáo.

Về kế hoạch tài chính 3 năm 2023-2025, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, tỷ trọng chi đầu tư phát triển, chi thường xuyên trong tổng chi ngân sách đảm bảo bám sát mục tiêu kế hoạch tài chính 5 năm, đảm bảo thực hiện một số mục tiêu, nhiệm vụ quan trọng như: kinh phí đảm bảo cho quốc phòng, an ninh và phát triển kinh tế, xã hội; cải cách tiền lương cho cán bộ, công chức, thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia, bố trí kinh phí cho các nhiệm vụ chi đầu tư phát triển khác.

Ghi nhận thu ngân sách nhà nước 9 tháng đầu năm đạt cao Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Nguyễn Phú Cường cho biết tổng số thu cân đối NSNN vượt dự toán khá cao, tăng 14,3% so với dự toán, tăng 2,9% so với ước thực hiện năm 2021. 

Trong đó, cả ngân sách trung ương và ngân sách địa phương đều vượt dự toán. Bên cạnh đó, cũng lưu ý một số vấn đề như công tác dự trong xây dựng dự toán; đánh giá kỹ vai trò chủ đạo của NSTW, cơ cấu tăng thu NSNN vẫn chưa vững chắc, tỷ trọng tăng thu từ đất còn lớn; thu NSĐP không đồng đều giữa các địa phương, nhiều địa phương ước không đạt dự toán; tồn tại bất cập trong phân cấp nguồn thu giữa trung ương và địa phương.

Ủy ban Tài chính – Ngân sách cũng đề nghị Chính phủ đánh giá kỹ về ước thực hiện các khoản thu NSNN năm 2022, bảo đảm thu đúng, thu đủ, sát với tình hình thực tế; đề nghị báo cáo rõ nguyên nhân, trách nhiệm và giải pháp trong việc nhiều năm liền thu từ cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp không đạt dự toán; đề nghị đánh giá kỹ nguyên nhân của tình trạng nợ thuế có xu hướng tăng.

×