Đạo diễn Trần Anh Hùng được coi là một trong những đạo diễn gốc Việt thành công nhất nhì trên thế giới. Sự nghiệp đạo diễn của anh kéo dài gần 40 năm, nhưng tính riêng phim dài, anh mới chỉ đạo diễn được 7 phim. 

Đạo diễn Trần Anh Hùng cũng đã mang về những giải thưởng danh giá trong sự nghiệp như Giải Caméra d'Or với Phim đầu tay xuất sắc tại Liên hoan phim Cannes 1993 cho phim Mùa đu đủ xanh. Mới đây nhất, anh giành giải Đạo diễn xuất sắc nhất với phim The taste of things (Muôn vị nhân gian) tại Liên hoan phim Cannes 2023.

Vì phong cách của đạo diễn Trần Anh Hùng hướng tới là những bộ phim mang đậm tính nghệ thuật, không phải phim thương mại, nên những bộ phim do anh làm ra thường có doanh thu khá khiêm tốn.

Mùa đu đủ xanh được coi là bộ phim đầu tiên gây tiếng vang của Trần Anh Hùng khi được trình chiếu tại Mỹ và Canada cũng như Pháp vào năm 1993, thu về khoảng 1,7 triệu USD (gần 27 tỷ đồng). Dù doanh thu ít ỏi, nhưng bộ phim vẫn nhận được lời tán dương khi ấy từ giới phê bình quốc tế. 

Janet Maslin của tờ The New York Times dành những lời khen ngợi cho bộ phim: "Mùi đu đủ xanh là một bộ phim đẹp thanh bình của Trần Anh Hùng về đất nước Việt Nam khi ấy, một nơi có trật tự yên bình khi chưa bị chiến tranh tàn phá... Mùi đu đủ xanh đánh dấu màn ra mắt hoa mỹ, cái nhìn say đắm cho đạo diễn Trần Anh Hùng".

Hai bộ phim có doanh thu thấp trong sự nghiệp của Trần Anh Hùng chính là Mùa hè chiều thẳng đứng và Xích lô, khi lần lượt mang về 284 ngàn USD (khoảng 7 tỷ đồng) và 201 ngàn USD (khoảng 5 tỷ đồng).

Năm 2009, Trần Anh Hùng được Central Films tin tưởng giao cho đạo diễn bộ phim I Come with the Rain với sự tham gia của dàn sao nổi tiếng như Josh Hartnett hay Lee Byung Hun. Tuy nhiên, bộ phim hình sự - kinh dị này được coi là một thất bại cả về doanh thu lẫn nghệ thuật, khi chỉ mang về 4,7 triệu USD (hơn 117 tỷ đồng) trong khoảng kinh phí hơn 18 triệu USD. Bộ phim chỉ được chuyên trang phim ảnh IMDb đánh giá 5/10 điểm và khán giả trang này cho rằng, nhược điểm của phim là câu chuyện bị "rối" và kém hấp dẫn.

Rừng Na Uy (2010) là bộ phim có doanh thu cao nhất, với 18 triệu USD (449 tỷ đồng). Dĩ nhiên, đây vẫn là con số thấp so với các phim trên thế giới. Lý giải cho sự vượt trội doanh thu so với các phim khác mà đạo diễn Việt kiều từng làm chính là vì sức hút của cuốn tiểu tuyết gốc, được chắp bút bởi nhà văn danh tiếng Murakami Haruki là quá lớn. Cuốn tiểu thuyết này có sức lan tỏa toàn thế giới, trong đó có Việt Nam.

Nội dung phim xoay quanh cuộc đời và tình yêu của chàng thanh niên Nhật Toru (Matsuyama Kenichi) với hai cô gái Naoko (Kikuchi Rinko) và Midori (Mizuhara Kiko) với những xúc cảm day dứt và đắng cay. Kể cả vậy, phim không được giới phê bình đánh giá cao.

The Daily Telegraph cho rằng, đạo diễn Trần Anh Hùng đã "dũng cảm" để nỗ lực mang cuốn tiểu thuyết năm 1987 của Murakami Haruki lên màn ảnh rộng, nhưng có nhắc rằng "bộ phim đọng lại cho khán giả chỉ như một bản tóm tắt sách của Murakami".

Stephen Holden của tờ The New York Times viết rằng, bộ phim "ít được nhận thức dưới dạng tường thuật mạch lạc, thay vào đó là một ảo mộng luẩn quẩn bị nhấn chìm trong nỗi đau xót thê lương".

Đến thời điểm hiện tại, phim Muôn vị nhân gian chỉ thu về hơn 7 triệu USD (hơn 174 tỷ đồng) trên toàn thế giới, trong đó thị trường Việt Nam đóng góp hơn 2,5 tỷ đồng.

Sự nghiệp gắn liền với dòng phim nghệ thuật, nhưng Trần Anh Hùng lại có cái nhìn khá cởi mở với dòng phim thương mại, nhất là ở Việt Nam với những hiện tượng như Trấn Thành. Mới đây, khi trở về Việt Nam để quảng bá Muôn vị nhân gian, Trần Anh Hùng chia sẻ rằng: "Đã là phim ảnh thì cần phải có sự đa dạng để khán giả khi đi xem có nhiều sự lựa chọn. Đây là một điều rất hay. Những phim thương mại và đạt được thành công lớn như phim của Trấn Thành là một tín hiệu rất tốt, rất có lợi cho nền điện ảnh của Việt Nam. Ở bất cứ quốc gia nào, những tác phẩm điện ảnh ăn khách làm cho nền điện ảnh được sống. Ta cứ tưởng tượng một thế giới, một xã hội mà nó chỉ có phim nghệ thuật thôi chắc cũng buồn lắm! Nó sẽ chỉ có những phim quá buồn, quá nghiêm túc thì cũng không hay".

Dù vậy nam đạo diễn cũng cho rằng: "Nếu chúng ta có những bộ phim có khả năng "đẻ" ra nhiều tiền như thế thì tôi mong muốn những nhà đầu tư hoặc là những nhà sản xuất nghĩ đến việc dành một phần tiền cho phim nghệ thuật. Để nền điện ảnh thật sự có một đời sống thì cần phải có sự tác động qua lại giữa phim nghệ thuật và phim thương mại".

×