Bạn đọc Hữu Thọ (TP. Cần Thơ) hỏi:

Công ty tôi vừa bị cơ quan thuế kiểm tra và ra quyết định truy thu thuế giá trị gia tăng cho các hóa đơn đầu vào từ năm 2023 được cho là không hợp lệ. Tuy nhiên, chúng tôi đã nộp đầy đủ thuế theo báo cáo tài chính từng năm. Vậy xin hỏi trong trường hợp này cơ quan thuế có quyền truy thu hay không, thời hạn truy thu thuế là bao lâu kể từ thời điểm phát sinh nghĩa vụ thuế?

Trả lời:

Truy thu thuế là gì?

Luật sư Nguyễn Bá Huy- Giám đốc Công ty Luật TNHH Tín Hải cho biết, hiện nay chưa có văn bản pháp luật nào quy định cụ thể về định nghĩa truy thu thuế. Tuy nhiên, có thể hiểu truy thu thuế là hoạt động của cơ quan nhà nước có thẩm quyền (thường là cơ quan thuế hoặc hải quan) yêu cầu người nộp thuế phải nộp bổ sung các khoản thuế còn thiếu từ các kỳ tính thuế trước đó vào ngân sách nhà nước, dựa trên việc kiểm tra, thanh tra hoặc phát hiện sai sót, thiếu sót trong việc kê khai và nộp thuế trước đó. Đây là biện pháp nhằm đảm bảo tuân thủ pháp luật thuế và bảo vệ nguồn thu ngân sách.

Các trường hợp bị truy thu thuế

Căn cứ Luật Quản lý thuế 2019 thì các trường hợp có thể bị truy thu thuế 2025 bao gồm:

Khai sai dẫn đến thiếu thuế: Người nộp thuế kê khai không đúng thu nhập chịu thuế, các khoản khấu trừ, hoặc áp dụng sai thuế suất, dẫn đến số thuế nộp thấp hơn thực tế.

Không kê khai hoặc trốn thuế: Không nộp tờ khai thuế hoặc cố ý không kê khai toàn bộ thu nhập, doanh thu chịu thuế (ví dụ: thu nhập từ kinh doanh online, chuyển nhượng tài sản không khai báo).

Chậm nộp thuế hoặc nộp thiếu thuế: Trường hợp đã có quyết định truy thu thuế từ các năm trước nhưng người nộp thuế chưa thực hiện đầy đủ nghĩa vụ nộp thuế.

Sai sót trong áp dụng chính sách miễn, giảm thuế: Người nộp thuế áp dụng sai các quy định về miễn, giảm thuế (ví dụ: đã nhận hoàn thuế GTGT nhưng sau đó bị phát hiện không đủ điều kiện hưởng), cơ quan thuế sẽ truy thu lại.

Thay đổi chính sách thuế áp dụng hồi tố: Nếu có quy định mới trong năm 2025 yêu cầu áp dụng hồi tố (ví dụ: điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh, thuế suất), cơ quan thuế có thể truy thu phần thuế chênh lệch từ các kỳ trước.

Thời hạn truy thu thuế thu nhập doanh nghiệp

Theo Điều 8 Nghị định 125/2020/NĐ-CP quy định về thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính về thuế, hóa đơn; thời hạn được coi là chưa bị xử phạt; thời hạn truy thu thuế như sau:

a) Quá thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính về thuế thì người nộp thuế không bị xử phạt nhưng vẫn phải nộp đủ tiền thuế truy thu (số tiền thuế thiếu, số tiền thuế trốn, số tiền thuế được miễn, giảm, hoàn cao hơn quy định, tiền chậm nộp tiền thuế) vào ngân sách nhà nước trong thời hạn mười năm trở về trước, kể từ ngày phát hiện hành vi vi phạm. Trường hợp người nộp thuế không đăng ký thuế thì phải nộp đủ số tiền thuế thiếu, số tiền thuế trốn, tiền chậm nộp tiền thuế cho toàn bộ thời gian trở về trước, kể từ ngày phát hiện hành vi vi phạm.

b) Thời hạn truy thu thuế tại điểm a khoản này chỉ áp dụng đối với các khoản thuế theo pháp luật về thuế và khoản thu khác do tổ chức, cá nhân tự khai, tự nộp vào ngân sách nhà nước.

Đối với các khoản thu từ đất đai hoặc khoản thu khác do cơ quan có thẩm quyền xác định nghĩa vụ tài chính của tổ chức, cá nhân thì cơ quan có thẩm quyền xác định thời hạn truy thu theo quy định của pháp luật về đất đai và pháp luật có liên quan nhưng không ít hơn thời hạn truy thu theo quy định tại điểm a khoản này.

Mức phạt khi bị truy thu thuế thu nhập doanh nghiệp 

Theo quy định của pháp luật, mức phạt khi bị truy thu thuế thu nhập doanh nghiệp được quy định tại Điều 126 Luật Quản lý thuế năm 2019. Cụ thể, mức phạt như sau:

1. Trường hợp người nộp thuế có hành vi trốn thuế, gian lận thuế, thì bị phạt tiền 20% số tiền thuế trốn.

2. Trường hợp người nộp thuế chậm nộp tiền thuế so với thời hạn quy định, thì bị phạt tiền chậm nộp bằng 0,03%/ngày tính trên số tiền thuế chậm nộp.

3. Trường hợp người nộp thuế khai sai dẫn đến thiếu số tiền thuế phải nộp, thì bị phạt tiền 10% số tiền thuế thiếu.

4. Trường hợp người nộp thuế không nộp tiền thuế hoặc nộp không đủ tiền thuế đến mức bị truy thu, thì bị phạt tiền 10% số tiền thuế nộp thiếu.

5. Trường hợp người nộp thuế khai sai dẫn đến thiếu số tiền thuế phải nộp nhưng đã nộp đủ số tiền thuế phải nộp theo quy định, thì bị phạt tiền 0,05%/ngày tính trên số tiền thuế thiếu nhưng đã nộp đủ.

6. Trường hợp người nộp thuế không nộp tiền thuế hoặc nộp không đủ tiền thuế đến mức bị truy thu nhưng đã nộp đủ số tiền thuế phải nộp theo quy định, thì bị phạt tiền 0,05%/ngày tính trên số tiền thuế nộp thiếu nhưng đã nộp đủ.

7. Trường hợp người nộp thuế khai sai dẫn đến thiếu số tiền thuế phải nộp, nhưng có tình tiết giảm nhẹ thì mức phạt được giảm xuống không quá 50% mức phạt tối đa.

8. Trường hợp người nộp thuế không nộp tiền thuế hoặc nộp không đủ tiền thuế đến mức bị truy thu, nhưng có tình tiết giảm nhẹ thì mức phạt được giảm xuống không quá 50% mức phạt tối đa.

9. Trường hợp người nộp thuế khai sai dẫn đến thiếu số tiền thuế phải nộp, nhưng có tình tiết tăng nặng thì mức phạt được tăng lên không quá 100% mức phạt tối đa.

10. Trường hợp người nộp thuế không nộp tiền thuế hoặc nộp không đủ tiền thuế đến mức bị truy thu, nhưng có tình tiết tăng nặng thì mức phạt được tăng lên không quá 100% mức phạt tối đa.

Các tình tiết giảm nhẹ được quy định tại Điều 127 Luật Quản lý thuế năm 2019 bao gồm: Người nộp thuế đã tự giác khai bổ sung hồ sơ khai thuế và nộp đủ số tiền thuế thiếu, tiền chậm nộp phát sinh trước khi cơ quan thuế phát hiện; Người nộp thuế đã tích cực phối hợp với cơ quan thuế trong việc giải quyết vụ việc; Người nộp thuế đã khắc phục hậu quả do hành vi vi phạm gây ra.

Các tình tiết tăng nặng được quy định tại Điều 128 Luật Quản lý thuế năm 2019 bao gồm: Người nộp thuế tái phạm hành vi trốn thuế, gian lận thuế; Người nộp thuế đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi trốn thuế, gian lận thuế nhưng chưa chấp hành xong quyết định xử phạt; Người nộp thuế đã có hành vi trốn thuế, gian lận thuế gây hậu quả nghiêm trọng.

×