E-magazine

Không ai nghĩ được rằng, ở thời điểm ấy bà lại chia tay với tỷ phú Jeff, nhận về ¼ số cổ phần tại Amazon và gần như ngay lập tức lên kế hoạch quyên góp tất cả. Tháng 5/2019, bà ký cam kết hứa cho đi một nửa tài sản của mình cho những hoạt động từ thiện. "Tôi sẽ tiếp tục từ thiện cho đến khi két sắt của mình trống rỗng", bà viết.

Scott không nói đùa, bà quyên góp tiền với một tốc độ kỷ lục. Chỉ trong hơn 2 năm, người phụ nữ tốt bụng đã gửi 8,6 tỷ USD đến 780 tổ chức liên quan đến những lĩnh vực bình đẳng giới, công bằng chủng tộc, sức khỏe cộng đồng… Điều đặc biệt là số tiền này không cần thông qua văn phòng nào, thậm chí không cần có cả địa chỉ để gửi thư. Bà chỉ cần sự hỗ trợ từ người chồng mới, Dan Jewett, cùng các nhà nghiên cứu và cố vấn từ công ty tư vấn phi lợi nhuận Bridgespan. Bà không cần một ban giám đốc, không hợp tác với quỹ từ thiện nào (nên cũng không cần báo cáo tài chính). Để so sánh, Quỹ Gates, với gần 1.800 nhân viên, đã quyên góp 5,8 tỷ USD vào năm 2020. Trong cùng thời điểm, bà Scott quyên góp nhiều hơn 5,8 tỷ USD một chút.

Quan trọng hơn cả, MacKenzie Scott luôn áp dụng triết lý "không ràng buộc", nghĩa là mỗi tổ chức có thể sử dụng tiền quyên góp theo cách họ thấy phù hợp. "Điều này khiến cho những người nhận có thể thực sự giải quyết vấn đề của họ", Scott viết trên Medium vào tháng 6/2021.

"Món quà này thực sự có ý nghĩa và giá trị vô cùng lớn", giám đốc điều hành của Quỹ Accion Opportunity, Luz Urrutia, nói với Forbes vào tháng Bảy. Accion là một tổ chức cho vay cung cấp cho những doanh nghiệp nhỏ do phụ nữ và người da màu làm chủ ở California; Tổ chức này đã nhận được 15 triệu đô la từ Scott trong năm 2021.

MacKenzie Scott sinh ra đã "ngậm thìa vàng". Gia đình của bà có một ngôi nhà ở thị trấn Tony Marin County, California và một biệt thự rộng lớn ở Pacific Heights của San Francisco. Cha của bà, Jason Baker Tuttle, điều hành một công ty đầu tư ở San Francisco, trong khi mẹ của bà, Holiday, hoạt động tích cực trong nhiều lĩnh vực từ thiện.

Lên trung học, Scott đến học tại Hotchkiss, một trường nội trú ưu tú của Connecticut có sân gôn chín lỗ và hồ nước trong khuôn viên trường. Thời điểm này, bà bắt đầu say mê với việc viết tiểu thuyết. Hy vọng của bà là đến Princeton và được theo học nhà văn Toni Morrison.

Tuy nhiên vào năm 1987, khi bà kết thúc năm học cuối cấp, cả gia đình đã gặp một biến cố lớn. Một năm trước đó, Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch đã bắt đầu điều tra Jason và công ty đầu tư của ông sau khi có đơn khiếu nại. Vào tháng 3/1987, cha mẹ Scott nộp đơn phá sản.

Gia đình chuyển từ California đến Florida, và mặc dù cha của Scott đã nộp đơn xin thành lập một công ty đầu tư khác, nhưng một thẩm phán hành chính đã bác đơn. Năm 1990, thẩm phán đó đã cấm Jason không được tư vấn về các khoản đầu tư. "Thói chi tiêu xa hoa của anh ta là lý do khiến công ty không thể hoàn trả phần lớn số tiền mà họ nợ khách hàng", thẩm phán cho biết. Không rõ cha của Scott sau đó tiếp tục làm gì. Cũng trong năm 1990, mẹ của Scott làm quản lý cho một cửa hàng quần áo nhỏ ở Palm Beach.

Những rắc rối tài chính của gia đình đã ảnh hưởng đến cuộc sống của Scott. "Tôi đã phải làm nhiều công việc khác nhau để có thể đến trường," bà nói vào năm 2013. "Làm việc 30 giờ một tuần, trong khi lịch học thì dày đặc. Sau đó, tôi đã trúng tuyển Princeton, thật tuyệt vời, đó là một cơ hội lớn".

Sau khi tốt nghiệp, Scott chuyển đến New York, nhưng lúc đó bà gặp nhiều khó khăn trong việc kiếm sống. Mặc dù nuôi hy vọng trở thành một tiểu thuyết gia, bà vẫn phải cần tiền để ổn định. Sau đó, bà nhận công việc tại D.E. Shaw, một quỹ đầu cơ định lượng. Bà làm trong văn phòng, bên cạnh một giám đốc điều hành trẻ tuổi. Hai người có ấn tượng rất tốt về nhau. Tên của chàng trai là Jeff Bezos. Ba tháng sau khi gặp nhau tại Shaw, Bezos và Scott đã đính hôn. (Bà từng nói với Vogue rằng bà là người theo đuổi trước). Họ kết hôn vào tháng 9/1993, khi Scott mới 23 tuổi.

Những hình ảnh khi Jeff Bezos và MacKenzie Scott mới gặp nhau.

Khi ở Shaw, nhận ra tốc độ tăng trưởng dữ dội của việc sử dụng internet, Bezos quyết định phải tham gia vào mảng bán hàng trực tuyến. Bezos chia sẻ trong một bài phát biểu năm 2010: "Tôi nói với vợ MacKenzie rằng tôi muốn bỏ việc, tôi muốn làm một điều điên rồ và tôi không chắc hậu quả sẽ ra sao. Scott chấp nhận rủi ro. Cô ấy muốn tôi theo đuổi đam mê của mình". Cả hai đều rời bỏ D.E. Shaw, và vào năm 1994, khi Scott cầm lái và Bezos ngồi trên ghế sau gõ kế hoạch kinh doanh cho một cửa hàng sách trực tuyến, cặp đôi lái xe đến Seattle.

Đối với Scott, sách là nghệ thuật, bà luôn muốn trở thành một nhà văn từ khi mới 6 tuổi. Trong khi đó, đối với Jeff Bezos, sách là một cơ hội. "Tôi đã chọn sách là sản phẩm đầu tiên, sách rất phù hợp để bán trực tuyến", ông nói với một người phỏng vấn vào năm 1997. Jeff nhấn mạnh: "Một hiệu sách trực tuyến là một kế hoạch kinh doanh hợp lý trong thời điểm internet bắt đầu phát triển".

Bezos và Scott bắt đầu kinh doanh trong nhà để xe của họ, sau đó chuyển đến một văn phòng tồi tàn trong một khu công nghiệp tại Seattle. Scott từng là quản trị viên kiêm quản lý sổ sách của công ty, các nhân viên sẽ đến gặp bà để giải quyết các vấn đề liên quan đến tiền lương hoặc nhận hỗ trợ đặt vé đi du lịch.

Mặc dù Bezos đã chọn mặt hàng kinh doanh là sách, niềm đam mê của vợ mình, nhưng mối quan tâm của ông rõ ràng là xoay quanh việc phát triển công ty. Amazon đã được IPO vào năm 1997. Các nhân viên liên tục kiểm tra giá cổ phiếu của công ty từng phút một. Trang web mở rộng sang âm nhạc, sau đó trở thành một thị trường tự do bằng cách cho phép các nhà cung cấp bên thứ ba nhảy vào. Cuối năm 1999, Bezos đạt danh hiệu "Nhân vật tiêu biểu của năm" của Time, "Ông hoàng của thương mại trực tuyến". Số lượng nhân viên của Amazon cũng tăng lên với tốc độ chóng mặt. Rất nhanh sau đó, công ty đã tràn ngập "một loạt người có bằng MBA".

Năm 2005, Scott xuất bản cuốn sách đầu tiên, The Testing of Luther Albright, kể về một kỹ sư sống xa cách với gia đình, thờ ơ với vợ và con trai vì quá chú trọng công việc cùng những mối quan hệ phức tạp. Cuốn tiểu thuyết không nhận được phản hồi tích cực, tờ New York Times chỉ trích Scott "nặng về chủ nghĩa tượng trưng". Theo NPD BookScan, cuốn sách chỉ bán được với số lượng ít hơn 2.000 bản. Năm 2013, Scott xuất bản cuốn sách thứ hai của cô, Traps. Tuy nhiên, cuốn sách này cũng không được lòng giới phê bình lẫn độc giả.

Quay về thời điểm hiện tại khi mà chồng cũ của bà đang say mê với các kế hoạch bay vào vũ trụ, Scott lại sử dụng khối tài sản khổng lồ của mình để không chỉ hỗ trợ các tổ chức phi lợi nhuận làm việc tốt mà còn góp phần thách thức hệ thống tích lũy tài sản và quyền lực ở đất nước này. "Việc tôn vinh các nhà hảo tâm quá mức có thể sẽ làm bóp méo vai trò và mục đích tốt đẹp ban đầu của họ", Scott viết trong bài đăng hồi tháng 6.

Nhiều phụ nữ quyền lực nhất thế giới vẫn dưới quyền người khác. Chẳng hạn như Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris đứng sau Tổng thống Joe Biden. Trong khi đó, Chủ tịch của Ngân hàng Trung ương Châu Âu, Christine Lagarde có một ban điều hành (và hội đồng quản lý) hỗ trợ quá trình ra quyết định. Ngay cả Melinda French Gates, hiện đã trở thành tỷ phú sau khi ly hôn với người đồng sáng lập Microsoft Bill Gates, cũng lãnh đạo Quỹ Gates cùng với chồng cũ. Trong khi đó, MacKenzie Scott lại không có mối ràng buộc như vậy.

Vì những lý do này, lần đầu tiên Forbes vinh danh Scott là "Người phụ nữ quyền lực nhất thế giới". Bà đã thay thế vị trí của cựu thủ tướng Đức Angela Merkel. Merkel từng giữ vị trí đầu tiên 15 trong số 17 năm Forbes công bố bảng xếp hạng này. Những năm duy nhất bà không đứng đầu là năm 2004, sau Ngoại trưởng Mỹ Condoleezza Rice, và năm 2010, khi Đệ nhất phu nhân Mỹ Michelle Obama được công nhận.

Favianna Rodriguez, người hỗ trợ cho các cộng đồng da màu ở Oakland, California, cho biết: "Hy vọng rằng những hành động của MacKenzie sẽ truyền cảm hứng cho các tổ chức lĩnh vực từ thiện. Chúng ta không có nhiều thời gian. Thế giới đang phải đối mặt với những cuộc khủng hoảng dịch bệnh, khủng hoảng kinh tế, khủng hoảng khí hậu…"

Với 57 tỷ USD vẫn còn để cho đi, Scott đang ấp ủ những kế hoạch lớn hơn nữa để giúp đỡ mọi người. Như bà vẫn nói: "Sự hào phóng là điều tốt đẹp. Chia sẻ để lan tỏa yêu thương".

×