Bình luận
0
Không chỉ là một nhà khoa bảng lừng danh chữ nghĩa, Lý Công Bình còn là tướng lĩnh tài ba, 2 lần dẫn quân đánh bại dã tâm xâm lược Đại Việt của Đế quốc Angkor.
Lý Công Bình là một nhân vật lịch sử có thật, tuy nhiên ông cũng là nhân vật để lại nhiều tranh cãi về tên tuổi, thân thế. Thần tích làng Thanh Nghĩa, xã Đồn Xá (Bình Lục, Hà Nam) đồng nhất Lý Công Bình với nhân vật Cương Công và cho rằng, ông là người khai khoa cho truyền thống khoa bảng đất Hà Nam với học vị Thái học sinh (năm 1125).
Theo đó, vào thời vua Lý Nhân Tông, Lý Thần Tông (1072 - 1138), làng Thanh Nghĩa có ông bà Nguyễn Danh Khang - Trương Thị Nguyệt nhiều đời chuyên tâm làm việc thiện, tu nhân, tích đức.
Năm Tân Dậu (1081), bà Trương Thị Nguyệt sinh người con trai mặt mũi khôi ngô, tuấn tú, đặt tên là Cương Công. Năm 7 tuổi Cương Công đã bộc lộ rõ sự thông minh, sáng dạ, học một biết mười, lên 11 tuổi đã ra dáng một tráng nhi văn võ toàn tài.
Năm 1125, triều đình mở khoa thi kén chọn người tài, Cương Công xin cha mẹ ứng thí và đỗ Đệ nhị Hoàng giáp. Năm Mậu Thân (1128), vua Lý Thần Tông cho vời Đệ nhị Hoàng giáp Cương Công vào triều.
Thấy Cương Công dung mạo khôi ngô, phong thái khoan thai, đĩnh đạc, trí lực toàn tài, nhà vua vô cùng mừng vui bèn se duyên, tác mối gả con gái là Lan Hoa công chúa cho và ban quốc tính đổi họ tên phò mã Cương Công thành Lý Công Bình.
Tuy nhiên, xét theo sử liệu đăng khoa thì hầu hết các chi tiết về nhân vật Cương Công – Lý Công Bình đều mâu thuẫn với lịch sử, bởi thời nhà Lý chưa có danh hiệu Tiến sĩ và càng không có việc chia cấp bậc đệ nhất, đệ nhị để gọi là Hoàng giáp. Mãi đến thời nhà Trần, danh hiệu Hoàng giáp (đệ nhị giáp) mới được quy định lần đầu vào năm Kiến Trung thứ 8 (1232).
Theo đó, Hoàng giáp là danh hiệu đứng thứ hai trong hệ thống các loại học vị Tiến sĩ, trên đệ tam giáp nhưng dưới đệ nhất giáp. Đặc biệt trong năm 1125, nhà Lý không có khoa thi nào. Thứ hai, vua Lý Thần Tông sinh năm 1116, nghĩa là đến năm 1128 mới 13 tuổi. Ở tuổi 13 thì không thể có công chúa đủ tuổi để gả chồng.
Một số nguồn tư liệu địa phương ở Vĩnh Phúc lại cho Lý Công Bình là Phạm Công Bình, người xã An Lạc, huyện Yên Lạc, phủ Tam Đái, Sơn Tây (nay là thôn Yên Lạc, xã Đồng Văn, huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc).
Nguồn tư liệu và dấu tích hiện còn tại đền thờ thôn An Lạc lại khẳng định Phạm Công Bình đỗ Trạng nguyên (hoặc Thủ khoa sau được thờ tự với danh hiệu Trạng nguyên) khoa Mậu Thìn niên hiệu Trinh Khánh thứ 3 đời Lý Huệ Tông.
Nguồn tư liệu này lý giải Lý Công Bình vốn họ Phạm, sau được ban quốc tính (họ Lý), đến thời Trần phải kiêng húy Trần Lý nên sử ghi là Nguyễn Công Bình. Tuy nhiên, thời vua Lý Huệ Tông không hề có năm Mậu Thìn cũng như niên hiệu là Kiến Gia.
Do đó, một số nguồn cho rằng Phạm Công Bình đỗ năm Kiến Gia thứ 3 (1214). Thế nhưng điều này lại mâu thuẫn vì Lý Công Bình là nhân vật sống vào nửa đầu thế kỷ 12 mà thời Kiến Gia là đầu thế kỷ 13.
Có nguồn khác cho rằng Phạm Công Bình thi đỗ vào năm 1123, tức năm Thiên Phù Duệ Vũ thứ 4 thời Lý Nhân Tông. Tuy nhiên, tất cả các chính sử đều không ghi chép gì về khoa cử trong hai năm 1123 và 1214. Vì thế, Lý Công Bình, Phạm Công Bình, Nguyễn Công Bình có phải là một người hay không vẫn là những nghi vấn, đồng thời là những câu hỏi chưa có đáp án đồng nhất.
Tuy nhiên, dù thế nào cũng phải khẳng định nhân vật Lý Công Bình là có thật, được chính sử như "Đại Việt sử ký bản kỷ toàn thư", tập I, bản khắc in năm Chính Hòa thứ 18 ghi chép.
Theo thần tích làng Thanh Nghĩa, sau khi trở thành phò mã, Lý Công Bình lạy tạ rồi xin nhà vua rước Lan Hoa công chúa về quê bái yết gia tiên, ra mắt cha mẹ, họ mạc. Ông bà Nguyễn Danh Khang - Trương Thị Nguyệt cùng dân làng Thanh Nghĩa mừng vui khôn xiết, mở hội ăn mừng.
Ít lâu sau thân phụ, thân mẫu Lý Công Bình cùng đột ngột qua đời, Lan Hoa công chúa xót thương vô cùng, hết lòng lo liệu chu tất mọi việc rồi xin vua cha ở lại quê chồng chịu tang cho trọn đạo dâu con.
Sẵn lòng thảo hiền và ý nguyện góp sức hộ quốc an dân, Lan Hoa công chúa nhất mực chăm lo, truyền dạy dân chúng Thanh Nghĩa cung cách làm ăn, lại dốc lòng bỏ tiền tôn tạo đường sá, cầu cống, mở mang chợ.
Mấy năm sau, đất nước có ngoại bang xâm lấn, vua Lý Thần Tông triệu phò mã Lý Công Bình cùng Lan Hoa công chúa về triều bàn việc. Vua phong Lý Công Bình là đại tướng, cấp 10 vạn quân, lại thuận theo ý con gái cấp cho Lan Hoa 3 vạn binh để cùng chồng đi dẹp giặc ngoại bang, giữ yên bờ cõi.
Lúc này người Khmer hùng bá Đông Nam Á, những cuộc chinh phục khắp nơi giúp người Khmer bá chủ vùng đất rộng lớn đến 1,2 triệu km2, bao gồm cả Miến Điện (Myanmar), Campuchia, Lào, Thái Lan, vùng Nam Bộ thuộc Việt Nam ngày nay, hình thành Đế quốc Angkor rộng lớn với sự trị vì của vua Suryavarman II. Trong khi đó diện tích của Đại Việt thời nhà Lý nhỏ bé, lại có nhiều địch thủ nhòm ngó.
Ngày 4 tháng Chạp năm Đinh Mùi (1127), vua Lý Nhân Tông mất, Lý Thần Tông lên nối ngôi khi mới 12 tuổi. Nghe tin vua Đại Việt mất, vua mới lại còn nhỏ tuổi, vua Suryavarman II cho rằng thời cơ đã đến liền nhanh chóng cất quân chinh phục Đại Việt.
Việc này, sách "Đại Việt sử ký bản kỷ toàn thư" chép: "Suryavarman II cho 20.000 quân sang tấn công bến Ba Đầu thuộc châu Nghệ An. Triều đình nhà Lý cử Nhập nội Thái phó Lý Công Bình điều động các đô quan chức đi đánh dẹp.
Đến tháng 2, Lý Công Bình đại phá quân Chân Lạp, gửi thư báo thắng trận về kinh thành Thăng Long. Lý Thần Tông đến các cung Thái Thanh, Cảnh Linh và các chùa quán trong thành để lễ tạ ơn Phật và Đạo. Đến tháng 3, Lý Công Bình về kinh thành, dâng số tù nhân bắt được là 169 người".
Sau đó Suryavarman II còn 2 lần tấn công Đại Việt (tháng 8/1128 và năm 1132) nhưng đều bị đánh bại và đến năm 1135, Chân Lạp buộc phải triều cống Đại Việt trở lại.
Cuối năm 1135 và năm 1136, các đại thần nhà Lý là Trương Bá Ngọc (Lê Bá Ngọc), Lưu Khánh Đàm, Dương Anh Nhĩ lần lượt qua đời, triều đình nhà Lý mất đi nhiều trụ cột. Tháng 1/1137, Suryavarman II lần thứ tư đem quân sang đánh Đại Việt, cho tướng Tô Phá Lăng tấn công Nghệ An.
Lý Công Bình khi đó đang giữ chức Thái úy được cử đi đánh dẹp. Đến tháng 2, trước đó Nghệ An xảy ra động đất và nước sông hiện màu đỏ như máu, Lý Công Bình báo cáo về triều đình, sau đó đem quân đánh bại quân đội Chân Lạp.
Sử sách không ghi chép gì về việc phong thưởng cho Lý Công Bình sau khi thắng trận. Bởi vậy khi bàn về việc vua làm lễ tạ ơn trời đất và Đạo mà không ban thưởng công trạng, sử gia Lê Văn Hưu viết trong "Đại Việt sử ký toàn thư" rằng: "Phàm việc trù tính ở trong màn trướng đều là công của người tướng giỏi cầm quân làm nên. Thái phó Lý Công Bình phá được quân Chân Lạp vào cướp ở châu Nghệ An và sai người báo tin thắng trận, Thần Tông đáng lẽ phải làm lễ cáo thắng ở Thái Miếu rồi xét công ở triều đình để thưởng cho bọn Công Bình về công đánh giặc, đàng này lại quy công cho Phật và Đạo đi các chùa quán để lạy tạ, như thể không phải là cách để ủy lạo kẻ có công và cổ vũ chí khí của quân sĩ".
Tuy nhiên, thần tích làng Thanh Nghĩa lại khẳng định, sau khi lập công hiển hách, Lý Công Bình cùng Lan Hoa công chúa được vua ban thưởng, cho lập ấp ở phủ Lý Nhân. Công việc đại sự còn dở dang thì Lan Hoa công chúa đột ngột qua đời. Vua Lý Thần Tông vô cùng thương xót, bèn cho phò mã Lý Công Bình về quê hương Thanh Nghĩa lập đền phụng thờ.
Lý Công Bình xây đền, tự tay viết bài vị, lại bày tỏ tâm nguyện với dân làng Thanh Nghĩa rằng sau này khi qua đời sẽ được viết bài vị thờ cùng hiền thê công chúa. Sau khi Lý Thần Tông băng hà (năm 1138), Lý Anh Tông lên ngôi kế vị lại cho vời Lý Công Bình vào triều cùng chăm lo chính sự, góp sức vun đắp nền thịnh trị, thái bình.
Khắc nhớ công ơn cha mẹ sinh thành, ghi tạc nghĩa tình phu thê sâu nặng, Đại tướng Lý Công Bình về quê ban tiền của mua ruộng làm đất công, lập lệ cho dân làng thờ tự lâu dài. Mọi việc chu tất, ông đem theo vài chục gia nhân đi hộ vệ tìm về Quyền Châu thăm lại chiến trường xưa, nơi đã cùng Lan Hoa lập công lớn.
Đúng mùng 10 tháng 10 năm Tân Dậu (1141), ông đến đỉnh núi Lĩnh Sơn ngoạn cảnh, trời bỗng thình lình nổi mưa to, gió lớn, Lý Công Bình thoắt cái hiển linh hóa thánh… Gia nhân theo hầu vội về tâu với Lý Anh Tông, nhà vua bàng hoàng trước sự lạ, lập tức phong sắc "Thượng đẳng phúc thần" và chuẩn cho dân làng Thanh Nghĩa lập ngôi thờ phụng để muôn đời ghi tạc công lao, ân đức.
Dân làng Thanh Nghĩa lập bài vị, tôn trí Thiên Cương đại vương Lý Công Bình tại đình làng. Cứ ba năm một kỳ, hội làng Thanh Nghĩa với đầy đủ lề tục rước xách, tế lễ, hội hè để truyền tụng lề xưa, tích cũ. Đình Thanh Nghĩa nổi tiếng bởi kiến trúc độc đáo theo lối nội công - ngoại kích, 5 nóc, 10 mái, 17 gian, 52 cột và có nét dáng cổ kính bề thế.
Năm 2009, theo Quyết định số 305/QÐ-BVHTTDL của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, đình Thanh Nghĩa được công nhận di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia.
Khi nhắc đến tham quan nổi tiếng lịch sử Trung Quốc, người ta thường nghĩ ngay đến Hòa Thân. Thế nhưng, ít ai biết rằng vẫn còn có một tên đại tham quan, số tiền tham ô được cũng chẳng hề thua kém Hòa Thân, nhưng ông ta lại thông minh hơn Hòa Thân rất nhiều. Người này chính là Dịch Khuông.
Chị đồng nghiệp đã làm thử lời khuyên của tôi.
Chia sẻ
Chủ tịch Đà Nẵng có chỉ đạo "nóng" sau vụ xe khách biển 43 gây tai nạn làm 10 người chết ở Hà Tĩnh, thông tin vừa được UBND TP Đà Nẵng cho hay.
Chia sẻ
Người sinh vào 3 tháng Âm lịch trải qua nhiều khó khăn, thiệt thòi, tuổi trẻ phải bươn chải, không có điểm tựa vững chắc nhưng về già lại "vững như bàn thạch".
Chia sẻ
Giáo sư Glenn Diesen nhắc lại rằng cựu Tổng thống Nga Yeltsin từng cảnh báo rằng Nga sẽ không chấp nhận sự bá quyền toàn cầu của phương Tây.
Chia sẻ
Ngày 4/8, đại diện Đội tuần tra kiểm soát giao thông đường bộ cao tốc số 6, phòng 6, Cục Cảnh sát Giao thông (Bộ Công an) cho biết, đã tiếp nhận thông tin của người dân phản ánh về xe khách giường nằm có dấu hiệu vi phạm giao thông trên cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây, qua địa bàn tỉnh Lâm Đồng.
Chia sẻ
Cơ quan công an khởi tố ông Nguyễn Quang Vinh Bình- nguyên Chi cục trưởng và ông Võ Giang- Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản TP.Huế.
Chia sẻ
Chiều 4/8, nhạc sĩ, ca sĩ, đại úy Hoàng Hồng Ngọc tổ chức họp báo giới thiệu về liveshow “Bông hoa ánh thép” kỷ niệm 15 năm trong sự nghiệp hoạt động nghệ thuật.
Chia sẻ
Trả lời PV Dân Việt, cựu trưởng ban trọng tài Dương Văn Hiền cho biết: "Tôi khá bất ngờ về trường hợp của trọng tài Trần Đình Thịnh, cách đây khoảng vài tháng anh Thịnh thường mất ngủ vào ban đêm, đó có thể là nguyên nhân".
Chia sẻ
Vụ tai nạn thương tâm xảy ra tại địa bàn xã Định Hóa, tỉnh Ninh Bình khiến một người đàn ông tử vong tại chỗ.
Chia sẻ
Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa cho biết, Đặc phái viên của ông – Steve Witkoff – dự kiến sẽ tới Nga vào cuối tuần này để thúc đẩy một thỏa thuận ngừng bắn cho cuộc chiến Ukraine. Đây được cho là "cơ hội cuối cùng" của Nga.
Chia sẻ
Bác sĩ Bệnh viện Trung ương Huế đã xuyên đêm vào TP.Hồ Chí Minh lấy quả tim của người hiến đưa về Huế ghép thành công cho bệnh nhân 56 tuổi.
Chia sẻ
VIC gây sốc với giao dịch thỏa thuận hơn 9.800 tỷ đồng, góp hơn 6 điểm cho VN-Index. Cổ phiếu bất động sản đồng loạt bật tăng, nhóm ngành dẫn sóng với 6 mã kịch trần.
Chia sẻ
Trương Lỗ là cháu đời thứ 10 của Trương Lương thời Tây Hán, vào cuối thời Đông Hán, ông đã tấn công và giết chết Thái Thú của Hán Trung, một bộ phận khác của Tư Mã Trương Tú sau khi ly khai Hán Trung gần 30 năm, tại sao cuối cùng ông ta lại đầu hàng Tào Tháo?
Chia sẻ
Chiều 4/8, tại Hà Nội, Cục Thể dục Thể thao Việt Nam, Báo Tiền Phong và Hiệp hội Golf Việt Nam (VGA) đã phối hợp tổ chức họp báo công bố Giải vô địch Golf Quốc gia 2025 Cúp VinFast - Gia Lai.
Chia sẻ
Tình trạng ô tô hàng 2, hàng 3 chiếm dụng lòng đường Nguyễn Xiển (đoạn trước khu đô thị Kim Văn - Kim Lũ, phường Định Công, Hà Nội) không chỉ tái diễn mà còn ngày một nghiêm trọng. Bất chấp nhiều lần báo chí phản ánh, những hàng xe ô tô vẫn "dàn trận" chiếm dụng nhiều làn đường, thách thức sự kiên nhẫn của người dân và hiệu quả quản lý của cơ quan chức năng.
Chia sẻ
Vadim Nguyễn là tân binh Việt kiều của CLB SHB Đà Nẵng ở mùa giải 2025/2026. Cầu thủ sinh năm 2005 đến từ Nga, mang 2 quốc tịch và cùng công ty quản lý với thủ môn Đặng Văn Lâm.
Chia sẻ
Phát biểu trong một cuộc phỏng vấn gần đây với kênh Fox News, Phó Chánh văn phòng Nhà Trắng Stephen Miller, một trong những trợ lý thân cận nhất của cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump bất ngờ cáo buộc Ấn Độ đang gián tiếp tài trợ cho cuộc chiến của Nga tại Ukraine thông qua việc mua dầu từ Moscow.
Chia sẻ
Cảnh sát xác định tài xế ô tô con có hành vi giật chìa khóa trên đường Vành đai 3 là ông B.T.S. (SN 1977, quê Thanh Hóa).
Chia sẻ
20 doanh nghiệp bất động sản tư nhân đã nộp hơn 63.200 tỷ đồng vào ngân sách năm 2024, tăng 60% so với năm trước. Vinhomes, BIM Group, Nam Long… tiếp tục giữ vị trí dẫn đầu.
Chia sẻ
4 con giáp có mọi thứ thuận lợi trong nửa đầu tháng 6 nhuận Âm lịch, họ được bạn bè giúp đỡ, sự nghiệp vững mạnh, không lo thiếu tiền tiêu
Chia sẻ
Chiều 4/8, tại phường Phan Thiết, Thanh tra tỉnh Lâm Đồng đã tổ chức công bố các quyết định của Chánh Thanh tra tỉnh Lâm Đồng về việc thanh tra đối với các dự án có khó khăn, vướng mắc, chậm tiến độ, tồn động kéo dài, hiệu quả thấp, nguy cơ gây thất thoát, lãng phí trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng.
Chia sẻ
Vệ Thanh được xem là một trong các đại danh tướng trong lịch sử phong kiến Trung Quốc cùng với Bạch Khởi, Hàn Tín, Lý Tĩnh, Nhạc Phi và Từ Đạt, do có công đánh quân rợ phía bắc mở rộng bờ cõi cho nhà Hán và là tấm gương sáng cho các tướng lĩnh đời sau.
Chia sẻ
Phó Thủ tướng Nguyễn Hòa Bình trực tiếp đến Đồng Nai kiểm tra thực tế 2 dự án lớn, mở đầu cho quá trình tháo gỡ khó khăn các dự án tồn đọng đang kéo dài và làm nghẽn dòng chảy phát triển của địa phương.
Chia sẻ
Ban Bí thư đã bổ nhiệm ông Nguyễn Thanh Bình, Vụ trưởng Vụ Tổ chức - Điều lệ của Ban Tổ chức Trung ương giữ chức Phó trưởng Ban Tổ chức Trung ương.
Chia sẻ
Những ngày gần đây, nền nhiệt tại Hà Nội khoảng 50 độ C, nắng nóng gay gắt, oi bức khiến nhiều người dân Thủ đô đổ về các bãi tắm tự phát trên sông Hồng, hồ Tây để giải nhiệt.
Chia sẻ
Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov nhấn mạnh, Tổng thống Nga Putin liên tục không loại trừ khả năng tổ chức một cuộc gặp như vậy. Ông cũng nhấn mạnh "không có người chiến thắng trong chiến tranh hạt nhân"
Chia sẻ
Công an TP Đà Nẵng bắt đối tượng truy nã nguy hiểm Lý Văn Sang khi đối tượng lẩn trốn lên bãi vàng, thông tin vừa được Công an TP Đà Nẵng cung cấp.
Chia sẻ
Vườn quốc gia Côn Đảo nằm trên địa bàn Đặc khu Côn Đảo, thuộc TP Hồ Chí Minh (trước sáp nhập tỉnh Bình Dương, Bà Rịa-Vũng Tàu, TPHCM, Côn Đảo là huyện đảo của tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu cũ), từ lâu đã được biết đến là một trong những địa điểm sinh sản quan trọng bậc nhất của rùa biển tại Việt Nam, chiếm tới 90% số lượng rùa về đẻ trứng trên cả nước.
Chia sẻ
Thép xanh Nam Định chia tay 2 ngoại binh; Franco Baresi phẫu thuật thành công; Ronaldo không mang điện thoại vào phòng ngủ; diễn viên người Mỹ bị nhiều ngôi sao Premier League gạ gẫm; Betis muốn tiếp tục mượn Antony.
Chia sẻ
Theo Dự thảo Nghị định quy định chính sách tiền lương, phụ cấp, chế độ hỗ trợ, thu hút đối với nhà giáo, dự kiến bảng lương giáo viên tiểu học 2026 tăng cao.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Trần Siêu (Theo Giáo Dục và Thời Đại) 
