Vào thời điểm giao mùa giữa mùa mưa và mùa nắng, tại huyện vùng cao A Lưới xuất hiện loài côn trùng có tên là bọ rầy gây hại các diện tích hoa màu. Với nhiều người, chỉ nhìn thấy bọ rầy đã phải sởn gai ốc, nhưng tại A Lưới, loài côn trùng gây hại mùa màng này lại là thực phẩm hấp dẫn, bổ dưỡng.

Cứ vào tháng 3 hàng năm, tại huyện vùng cao A Lưới, những con sùng đất, loài côn trùng nhỏ như hạt đậu bắp bắt đầu bò lên từ lòng đất rồi biến thành những con bọ rầy có cánh, kích thước bằng ngón tay cái. Trước đây, khi vào mùa loài bọ rầy xuất hiện cắn phá đọt non của ngô, sắn, người dân A Lưới rất lo lắng và thường dùng thuốc để tiêu diệt nhằm bảo vệ các diện tích cây trồng.

Về sau, nhận thấy loài bọ rầy là một loại thực phẩm béo bùi, bổ dưỡng, người dân tiến hành săn bắt để làm thực phẩm. Từ đó, cứ vào tháng 3 là đến mùa săn bọ rầy của người dân A Lưới. Từ chỗ bọ rầy là kẻ thù gây hại cho mùa màng, người dân nơi đây đã coi loài côn trùng này như nguồn tài nguyên thực phẩm bổ dưỡng trời ban.

"Mỗi năm, khi cây sắn và cây ngô đâm chồi thì cũng là lúc bọ rầy xuất hiện. Bọ rầy ăn hết đọt non của cây sắn và ngô. Người dân chúng tôi đã thích ứng với sự xuất hiện của chúng khi biết bọ rầy là loại thực phẩm ngon, bổ dưỡng. Những buổi săn bắt bọ rầy không chỉ là hoạt động kiểm soát tự nhiên mà còn trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa ẩm thực của cộng đồng", ông Nguyễn Văn Viên (49 tuổi), một người dân đi săn bọ rầy ở A Lưới cho biết.

Mỗi ngày, khi bóng tối chuẩn bị bao trùm các dãy núi sừng sững, nhiều người dân ở A Lưới mang theo lưới, que xiên và đèn pin di săn bọ rầy. Một giờ theo chân ông Nguyễn Văn Viên (49 tuổi) ở A Lưới đi săn bọ rầy, chúng tôi cùng ông Viên hứng khởi mang về "chiến lợi phẩm" là những chai nhựa đựng đầy bọ rầy.

Bọ rầy sau khi săn bắt được ông Viên cắt bỏ chân, cánh, chỉ lấy phần thân và đầu. Sau đó bọ rầy được ông chế biến theo nhiều cách, như rang muối, nướng hoặc xào. "Cách chế biến món ngon nhất từ loại bọ rầy này là rang muối và nướng. Làm theo cách này bọ rầy sẽ ngọt, béo bùi và có mùi thơm đặc trưng khó cưỡng", ông Viên chia sẻ.

Với những người miền xuôi, bọ rầy trông rất khó nuốt. Nhưng sự chế biến khéo léo bởi bàn tay của những người đồng bào vùng cao A Lưới, bọ rầy trở thành món ăn thơm ngon độc đáo, để lại ấn tượng khó quên cho những người đặt chân đến A Lưới.

Bà Hồ Thị Lá (41 tuổi) cho biết: "Việc săn bắt và chế biến bọ rầy không chỉ cung cấp một nguồn thực phẩm dồi dào mà còn là một biện pháp kiểm soát sâu bệnh tự nhiên. Bằng cách loại bỏ một số lượng lớn bọ rầy khỏi cây trồng, người dân chúng tôi đã giảm đáng kể lượng thuốc trừ sâu cần sử dụng trong canh tác. Điều này không chỉ bảo vệ môi trường mà còn cải thiện sức khỏe của cây trồng và con người".

Nhiều năm trở lại đây, thực phẩm chế biến từ bọ rầy trở thành món ăn yêu thích của không ít du khách đến khám phá A Lưới vào tháng 3. Nhiều du khách bảo rằng, đến A Lưới vào thời điểm này nếu không ăn bọ rầy rang muối, bọ rầy nướng do người dân nơi đây chế biến thì coi như... chưa đến A Lưới.

"Bằng cách khéo léo kết hợp giữa tinh túy ẩm thực và nguồn tài nguyên tại địa phương, người dân huyện vùng cao A Lưới đã tạo ra trải nghiệm ẩm thực vô cùng đặc sắc cho du khách qua các món ăn chế biến từ bọ rầy. Không chỉ là văn hóa ẩm thực độc đáo, đây còn là khả năng thích ứng thông minh của họ với môi trường xung quanh", một du khách tham quan A Lưới cho biết. 

×