Lễ hội Lồng tông: 50 nam thanh nữ tú rước kiệu, mâm Tồng suốt 2km có gì đặc biệt?

Vào ngày mùng 8 tháng Giêng hằng năm, Lễ hội Lồng tông của đồng bào dân tộc Tày tỉnh Tuyên Quang được tổ chức tại huyện Chiêm Hoá với mong ước cầu cho quốc thái dân an, nhà nhà yên vui hạnh phúc; mưa thuận, gió hòa, mùa màng bội thu.

7 giờ 30 phút sáng, sau hơn 1 tiếng tế lễ tại khu vực đền Bách Thần (Chiêm Hoá, Tuyên Quang), đoàn rước kiệu và mâm Tồng với 50 nam thanh nữ tú trong trang phục dân tộc rực rỡ từ từ di chuyển qua những con đường làng, tiến về sân vận động Chiêm Hóa.

Trao đổi với PV Dân Việt, bà Nguyễn Thị Hoàn - Tổ trưởng Tổ trực đền Bách Thần cho biết, phần tế lễ của lễ hội Lồng tông nhằm mục đích xin phép đưa các vị thần xuống để chứng kiến, dự lễ để nhân dân bái yết. Qua đó, mong các vị thần phù hộ độ trì cho bách gia trăm họ của huyện Chiêm Hoá để mọi công việc từ trống cấy, chăn nuôi gia súc, gia cầm đến buôn bán... được hanh thông.

“Chiếc kiệu ở phía đầu đoàn lễ là để rước các Ngài xuống, ngoài ra còn có 24 mâm Tồng, thể hiện cho 24 xã của thị trấn Vĩnh Lộc (Chiêm Hóa) - nơi có đền Bách Thần. Trong các mâm Tồng có các hạt giống như gạo, thóc, lúa... - những sản phẩm "sinh ra" và "nuôi sống" con người. Đây là các sản vật của địa phương để dâng tạ ơn các vị thần đã phù hộ cho người dân địa phương có cuộc sống ấm no, hạnh phúc”, bà Hoàn chia sẻ.

Khi được hỏi về người dâng các lễ vật, bà Hoàn cho hay, họ là những nam thanh nữ tú được chọn lựa từ các trường nội trú trên địa bàn tỉnh. Những bạn trẻ này không chỉ có sức khỏe tốt mà còn hiểu biết về phong tục, nghi lễ truyền thống của dân tộc.

Bà Hoàn cũng nhấn mạnh rằng việc được tham gia rước kiệu, mâm Tồng là một vinh dự, thể hiện tinh thần kế thừa và bảo tồn văn hóa. Những người được chọn sẽ phải rèn luyện trước đó để đảm bảo sự trang nghiêm, thành kính trong suốt hành trình rước lễ kéo dài khoảng 2km từ đền Bách Thần đến sân vận động Chiêm Hóa.

Trước khi đoàn khởi hành, một nữ thanh niên tham gia nghi lễ đã chia sẻ cảm xúc với phóng viên: “Được chọn để rước mâm tồng trong lễ hội Lồng tông là một niềm vinh dự lớn đối với em. Đây không chỉ là một nghi thức truyền thống mà còn thể hiện lòng thành kính của thế hệ trẻ với tổ tiên và thần linh. Khi gánh mâm tồng trên vai, em cảm thấy mình như đang góp phần gìn giữ và lan tỏa bản sắc văn hóa của dân tộc”.

Bạn trẻ này bày tỏ, mỗi bước chân đi trong đoàn rước không chỉ là trách nhiệm mà còn là niềm tự hào. “Khi nhìn thấy người dân hai bên đường chăm chú dõi theo, em càng cảm nhận được sự linh thiêng của nghi lễ này”, cô gái tiếp lời.

Rộn ràng Lễ hội Lồng tông: Thót tim khoảnh khắc du khách leo cột 6m lấy cờ trong 15 giây, khán giả "vỡ òa"!

Sau phần lễ trang nghiêm, phần hội của lễ hội Lồng tông diễn ra trong không khí tưng bừng với hàng loạt trò chơi dân gian như tung còn, kéo co cùng nhiều hoạt động văn hóa, thể thao sôi động. Đặc biệt, không gian văn hóa các dân tộc được tái hiện qua các gian trưng bày, thu hút sự quan tâm của đông đảo du khách.

Đặc biệt, ngay ở khu vực gần trung tâm sân vận động, trò chơi trèo cột lấy cờ được nhiều người đăng ký tham gia và cổ vũ. Một trong những khoảnh khắc ấn tượng nhất là phần thể hiện của bạn Nguyễn Gia Hân (19 tuổi, Chiêm Hoá) - người đã chinh phục cột cao 6m chỉ trong 15 giây, khiến không ít khán giả “vỡ òa” cảm xúc.

Chia sẻ với PV Dân Việt, Hân cho biết đây là lần thứ ba mà bạn tham dự lễ hội và chính không khí náo nhiệt cùng những nét văn hóa đặc trưng đã khiến Hân muốn quay lại. “Lần đầu tiên đến đây, em đã bị cuốn hút bởi không khí lễ hội – vừa trang nghiêm, vừa sôi động. Nhưng điều em thích nhất là tinh thần gắn kết của mọi người. Ai cũng hào hứng tham gia, cổ vũ nhiệt tình, dù không quen biết nhưng vẫn động viên nhau hết mình”, Hân cho biết.

Nói về cảm giác sau khi lấy được chiếc cờ ở độ cao 6m, Hân vẫn chưa hết phấn khích: “Lúc đó em chỉ nghĩ phải lấy được lá cờ! Cột cao, lại trơn nên em phải dùng hết sức bám chắc từng đoạn. Khi với được lá cờ, cảm giác thật sung sướng!”

Gia Hân cũng cho biết, trước đây bạn từng thử sức với các trò chơi vận động khác nhưng đây là lần đầu tiên tham gia trèo cột tại lễ hội. “Thấy nhiều anh đi trước không leo nổi, em hơi lo. Nhưng khi bắt tay vào rồi thì chỉ tập trung leo thật nhanh, không nghĩ gì nữa. Chắc chắn năm sau em sẽ quay trở lại và cố gắng lập kỷ lục mới ở trò chơi này”, chàng trai 19 tuổi cười nói.

Giữa không khí sôi động của phần hội trong lễ hội Lồng tông, anh Trần Thế Linh (40 tuổi) cùng con gái vượt gần 100km từ Bắc Kạn sang Chiêm Hóa (Tuyên Quang) để tham gia và cổ vũ các trò chơi dân gian.

Anh Linh hào hứng nói: “Năm nay là lần thứ hai tôi đưa con trai đến lễ hội. Mỗi lần đến đây, tôi đều cảm nhận rõ sự náo nhiệt, sôi động của ngày hội này. Không chỉ có các nghi lễ truyền thống, mà phần hội với những trò chơi như tung còn, kéo co, trèo cột lấy cờ cũng khiến người xem phấn khích”.

Đứng giữa sân vận động chật kín người, cậu con trai nhỏ của anh Linh cũng không giấu được sự thích thú. “Con thích nhất trò tung còn, nhìn các anh chị ném quả còn lên cao mà con chỉ muốn thử ngay”, bé hào hứng chia sẻ.

Anh Linh cho biết, lễ hội không chỉ là dịp để tìm hiểu về văn hóa truyền thống mà còn là cơ hội để anh có kỷ niệm gắn kết với con trai hơn. “Mỗi năm tôi đều tranh thủ đưa con đi trải nghiệm những lễ hội truyền thống như thế này. Vừa vui, vừa giúp con hiểu thêm về phong tục của các dân tộc”.

Khi được hỏi liệu năm sau có quay lại hay không, anh cười: “Chắc chắn rồi! Không khí lễ hội quá tuyệt vời, đi một lần là chỉ muốn đi mãi!”

Theo bà Hà Thị Thảo - Giám đốc Trung tâm Văn hoá, Truyền thông và Thể thao huyện Chiêm Hoá (Tuyên Quang), lễ hội Lồng tông là lễ hội văn hoá lớn nhất của huyện Chiêm Hoá và đây cũng là sản phẩm du lịch đặc trưng mà huyện Chiêm Hoá đang xây dựng.

“Riêng đối với năm 2025, chúng tôi tập trung tham mưu để xây dựng các hoạt động nhằm giới thiệu đến với du khách thập phương những nét văn hoá đặc sắc của đồng bào các dân tộc huyện Chiêm Hoá, thông qua các hoạt động như diễn xướng văn hoá dân gian, các trò chơi, các hoạt động thể thao dân gian, và đặc biệt là các gian hàng trưng bày, giới thiệu những sản phẩm của địa phương và trải nghiệm các không gian văn hoá truyền thống các dân tộc”, bà Thảo cho biết thêm.

×