Bình luận
0
Vượt cầu Bình Than sang bên kia sông Đuống, đây Đền Cao Lỗ Vương, kia bãi Nguyệt Bàn, xuôi Lục Đầu giang mênh mang sóng nước, theo đê hữu sông Thái Bình về xã Lai Hạ, huyện Lương Tài (tỉnh Bắc Ninh)- quê hương của danh nhân khoa bảng Hàn Thuyên.
Dẫn vào đền thờ Hàn Thuyên ở khu Đồng Bến, phía Tây Bắc thôn Lai Hạ, xã Lai Hạ, thay cho con đường nhỏ ngày xưa, mưa lầy, nắng bụi, nay là con đường nhựa phẳng lỳ, rộng rãi, kết nối đi nhiều ngả.
Cũng chẳng còn dấu tích ngôi đền nhỏ mà hiển hiện một quần thể di tích lịch sử, tâm linh bề thế, khang trang giữa sức sống của mênh mông ruộng đồng và trù phú làng quê.
Dâng nén tâm nhang, thành kính tri ân bậc tiền nhân, chúng tôi được đồng chí Bí thư Đảng uỷ xã Lai Hạ Phạm Đăng Biển và ông Nguyễn Hữu Dính, Trưởng tộc dòng họ cụ Hàn Thuyên ở thôn Lai Hạ đưa tham quan khu đền và tìm hiểu về danh nhân khoa bảng Hàn Thuyên.
Thời gian trôi qua mấy thế kỷ, chiến tranh, địch hoạ… khiến tư liệu về Hàn Thuyên không còn nhiều. Cụ Nguyễn Thuyên (tức Hàn Thuyên), sinh ngày 15-2, mất ngày 17-5 (chưa rõ năm sinh và năm mất), người thôn Lai Hạ, xã Lai Hạ, huyện Lương Tài (Bắc Ninh).
Nguyễn Thuyên là cháu gọi cụ Nguyễn Dương là ông nội. Cụ Nguyễn Dương là võ cử làm quan thời nhà Lý được phong Thái Bảo- Quận công. Nguyễn Thuyên đỗ Thái học sinh (Tiến sĩ) năm 1247 và làm quan triều Trần đến Hình bộ thượng thư, có nhiều công lao trong việc xây dựng triều chính, giữ kỷ cương, phép nước và an dân.
Đền thờ Hàn Thuyên, xã Lai Hạ, huyện Lương Tài (tỉnh Bắc Ninh).
Hàn Thuyên nổi tiếng trong lịch sử với bài Văn tế cá sấu. Dựa vào những hiện vật đang lưu giữ tại đền thờ Hàn Thuyên và dày công lật tìm cứ liệu từ Đại Việt sử ký toàn thư (1993), Nxb Khoa Học Xã Hội; Văn học Việt Nam thế kỷ X đến nửa đầu thế kỷ XVIII (1998), Nxb Giáo dục; Lịch sử Đảng bộ xã Lai Hạ (2018)… về sự kiện này, được biết: Năm Nhâm Ngọ (1282) niên hiệu Thiệu Bảo, thứ 4 đời Trần Nhân Tông “…tháng tám, mùa thu có cá sấu đến sông Phú Lương (sông Hồng ngày nay).
Nhà vua sai quan Hình bộ thượng thư là Nguyễn Thuyên làm bài văn thả xuống sông, cá sấu tự nhiên bỏ đi, nhà vua thấy việc đó giống như việc Hàn Dũ bèn cho Nguyễn Thuyên được đổi họ Hàn…”.
Ông Nguyễn Hữu Dính còn cho biết thêm câu chuyện vẫn được dòng họ ông kể lại qua bao đời: “Nhờ công đuổi được cá sấu, vua Trần ngỏ ý ban thưởng cho Hàn Thuyên nhưng ông chỉ xin vua cho người dân Lai Hạ vốn nghề nông và chài lưới còn nhiều khó khăn được đặc quyền đánh bắt cá ở một số con sông trong vùng”.
Hiện nay có một số văn bản tương truyền là bài Văn tế cá sấu của Hàn Thuyên. Các văn bản đó người đời sau đã sửa chữa nên không còn nguyên gốc.
Tại đền thờ Hàn Thuyên hiện treo một văn bản bài Văn tế cá sấu với phần dịch nghĩa, hàm chứa đầy tinh thần tự tôn dân tộc, như sau: “Kia hỡi ngặc ngư mày có hay ?/Bể Đông rộng rãi là nơi mày/ Phú Lương đây thuộc về thánh vực/ Lạc lối đâu mà lại tới đây/ Phải biết rằng người Việt ta xưa/ Vốn dân chài lưới có đâu vừa/ Đời Hùng vẽ mình vua dậy bảo/ Ngày đêm sông nước đảo long chừa/ Thánh thần đã dõi bấy chiều nay/ Đây từ hải ấp ngôi trời hay/ Võ công vang dậy bốn phương tĩnh/ Bể bể sông sông cũng nặng trong/ Từ nay xa dân dân cày cấy/Các vật đều yên đâu an đấy/ Ta vâng thánh thượng bảo ngay mày/ Về ngay biển Đông mà vùng vẫy”.
Là người từng có nhiều năm nghiên cứu văn học và văn hoá Việt Nam, giảng dạy tại các trường Đại học và công tác tại Viện nghiên cứu Đông Nam Á thuộc Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, Phó Giáo sư, Tiến sĩ văn học Lại Phi Hùng hiện là giảng viên cao cấp Khoa Du lịch và Khách sạn, Đại học Kinh tế quốc dân trao đổi: Trước đây có người đã cho rằng bài Văn tế cá sấu đó được viết bằng chữ Nôm, nhưng điều đó không lấy gì làm chắc chắn vì bài văn đã được thả xuống sông không còn lưu truyền văn bản.
Trong Đại Việt sử ký toàn thư ghi lại: “Hàn Thuyên lại giỏi làm thơ phú quốc ngũ. Thơ phú nước ta dùng nhiều quốc ngữ, thực bắt đầu từ đấy (từ sự kiện bài Văn tế cá sấu)”. Và vua Tự Đức từng có thơ khen Hàn Thuyên: “Quốc ngữ văn chương mới nhúng tay/Chẳng quên tiếng mẹ khá khen thay/Sông Lô đuổi sấu in Hàn Dũ/Nên được nhà vua đổi họ ngay”. Dựa vào cứ liệu trên có thể thấy nhiều khả năng bài văn tế được viết bằng chữ Nôm.
Cũng theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ văn học Lại Phi Hùng: Đóng góp đặc biệt quan trọng của Hàn Thuyên là với nền văn học viết bằng chữ Nôm của dân tộc. Ông được coi là người đầu tiên mang chữ Nôm dùng vào văn học, cụ thể là dùng luật thơ Đường làm thơ Nôm nên đời sau gọi thơ Nôm theo Đường luật là “Hàn luật”, đồng thời là tác giả của tập thơ Phi sa tập.
Nhờ có ông áp dụng vào thơ phú chữ Nôm đã khởi đầu trong việc giúp tiếng nói đời thường của dân tộc trở thành ngôn ngữ văn học, đưa ngôn ngữ tiếng Việt lên đỉnh cao mới để nuôi dưỡng, gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa, tinh thần dân tộc.
Tưởng nhớ công lao to lớn của danh nhân khoa bảng Hàn Thuyên, người dân Lai Hạ lập đền thờ tại đất ở của cụ ngày xưa từ thế kỷ XIV và tổ chức lễ hội đền vào ngày 17-5 (Âm lịch) hằng năm. Năm 1995, đền thờ Hàn Thuyên được xếp hạng Di tích Quốc gia.
Theo thời gian và thăng trầm của lịch sử, chiến tranh, đền thờ Hàn Thuyên nhiều lần bị tàn phá. Trên nền cũ, người dân vùng đất nghèo Lai Hạ thành kính dựng ngôi đền nhỏ ba gian với gỗ bạch đàn, lợp ngói và nung nấu quyết tâm, nỗ lực tu bổ nơi thờ tự khang trang hơn để tưởng nhớ người con ưu tú của quê hương.
Đồng chí Phạm Đăng Biển, Bí thư Đảng uỷ xã Lai Hạ cho biết: Năm 2004, UBND xã Lai Hạ (huyện Lương Tài, tỉnh Bắc Ninh) đã thành lập Ban vận động xây dựng ngôi đền mới.
Suốt gần 20 năm từng bước kiên trì tôn tạo với nhiều nỗ lực của các cấp và nguồn kinh phí hơn 20 tỷ đồng của tỉnh, huyện, con em quê hương và các nhà hảo tâm, đền thờ Hàn Thuyên đã cơ bản hoàn thành các hạng mục theo quy hoạch tổng thể, bề thế, khang trang từ nghi môn, tiền tế, thượng điện, hậu cung, tả vu, hữu vu, nhà bia...
Hệ thống các bia đá, các di vật thời Lý, Trần lưu giữ tại di tích mang giá trị sâu sắc. Cùng với đó là các di sản văn hóa phi vật thể phong phú bồi đắp thêm giá trị khu di tích.
Trân trọng tiếp nối những giá trị cha ông trao truyền, đền thờ Hàn Thuyên vẫn luôn là trung tâm sinh hoạt văn hóa cộng đồng của nhân dân địa phương. Tại đây, hằng năm, xã Lai Hạ vẫn tổ chức biểu dương, khen thưởng giáo viên, học sinh thuộc các trường của xã đạt thành tích cao trong công tác, học tập.
Các cấp bộ Đoàn của huyện Lương Tài tổ chức các đợt kết nạp đoàn viên mới. Trường THPT Hàn Thuyên (thành phố Bắc Ninh) và Trường THCS Hàn Thuyên (huyện Lương Tài, tỉnh Bắc Ninh) cũng thường xuyên tổ chức cho cán bộ, giáo viên và học sinh về dâng hương, tham quan…
Và các hoạt động đó đều gắn với giáo dục để bồi đắp truyền thống hiếu học, tri ân công lao của bậc tiền nhân, nhân lên niềm tự hào, tự tôn dân tộc, tình yêu quê hương, đất nước và ý thức trách nhiệm gìn giữ văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.
Từ năm 2021 đến nay, xã Đức Hợp (tỉnh Hưng Yên mới, trước đây Đức Hợp thuộc huyện Kim Động) đã huy động 623,7 tỷ đồng đầu tư thực hiện 164 công trình xây dựng cơ bản, công trình hạ tầng kỹ thuật. Trong đó, ngân sách cấp trên hỗ trợ trên 193 tỷ đồng, ngân sách xã và các nguồn khác là trên 430 tỷ đồng.
Tôi bắt đầu ra quán cà phê một mình nhiều hơn, chỉ để ngồi nghĩ về điều đó.
Chia sẻ
Thời tiết khô nóng, đám cháy bùng phát rồi nhanh chóng lan rộng ở khu vực rừng thông tại xã Tân Châu, Nghệ An. Hàng trăm người nỗ lực dập lửa trong đêm.
Chia sẻ
Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ đạo Bộ Nội vụ, UBND tỉnh Điện Biên báo cáo ngay trong ngày 4/8, trình cấp có thẩm quyền khen thưởng xứng đáng hành động dũng cảm, dám làm dám chịu trách nhiệm của Trưởng bản Mùa A Thi, cứu 90 người dân bản Háng Pu Xi, xã Xa Dung, tỉnh Điện Biên khỏi thảm họa lũ quét, sạt lở đất.
Chia sẻ
Người sinh vào 3 ngày Âm lịch này thực sự may mắn sẽ không gặp bất kỳ tai họa hay xui xẻo nào trong cuộc sống, tương lai dễ dàng giàu có.
Chia sẻ
Phải nói rằng những đóng góp của Khang Hi, Ung Chính và Càn Long đã làm cho nhà Thanh trở nên hùng mạnh và rộng lớn. “Khang Càn thịnh thế” là thời đại thịnh vượng cuối cùng của triều đại phong kiến cổ đại Trung Quốc.
Chia sẻ
Tiền đạo Tiến Linh ấn tượng hơn cả chính là sự cuồng nhiệt của khán giả. Anh bày tỏ: “Linh đã quen với không khí cổ vũ của ĐT Việt Nam, nhưng hôm nay vẫn cảm thấy bất ngờ về sức hút của trận đấu. Việc bóng đá 7 người ngày càng phát triển và có nhiều khán giả theo dõi là điều rất tích cực cho phong trào bóng đá cộng đồng.
Chia sẻ
Chiều 3/8, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã trực tiếp đến thăm hỏi, động viên bà con vùng lũ và làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Điện Biên để nắm bắt tình hình và chỉ đạo công tác khắc phục hậu quả thiên tai.
Chia sẻ
Chiều 3/8 theo giờ địa phương (tối cùng ngày theo giờ Việt Nam), chuyên cơ chở Chủ tịch nước Lương Cường và Phu nhân cùng đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã tới sân bay quốc tế ở thủ đô Cairo, bắt đầu chuyến thăm cấp Nhà nước Cộng hòa Ả-rập Ai Cập theo lời mời của Tổng thống Abdel Fattah Al Sisi và Phu nhân.
Chia sẻ
Thép xanh Nam Định ra quyết định phũ phàng với Nguyễn Xuân Son?; Inter Miami lo “sốt vó” vì chấn thương của Messi; CĐV Tenerife và Las Palmas ẩu đả ở trận giao hữu; ĐT nữ Anh sắp được khen thưởng; Arsenal theo đuổi sao trẻ người Pháp.
Chia sẻ
Các nước châu Âu nên chú ý đến những vấn đề thực sự, chứ không phải mối đe dọa từ Nga mà họ tự tạo ra, nghị sĩ Ukraine Artem Dmitruk lưu ý trên Telegram.
Chia sẻ
Liên tục vượt lên dẫn trước, nhưng trong một ngày mà Bích Tuyền và Thanh Thuý bị hàng chắn ĐT bóng chuyền nữ Thái Lan phong toả cực tốt, ĐT bóng chuyền nữ Việt Nam đã nhận thất bại 2-3 ở trận cuối chặng 1 SEA V.League 2025.
Chia sẻ
Tháng 6 nhuận, 4 con giáp kiếm tiền nhờ các mối quan hệ tốt, vượt qua khó khăn, sự nghiệp cất cánh, tích lũy thêm nhiều của cải.
Chia sẻ
Thiền vu Mặc Đốn là người đã thống nhất các bộ lạc Hung Nô và từng gây chiến với nhà Hán, khiến Hán Cao Tổ Lưu Bang phải giảng hòa, đồng thời chấp nhận cống nạp con gái của các gia đình quý tộc suốt 70 năm...
Chia sẻ
Dù đã được xếp hạng là Di tích quốc gia đặc biệt, nhưng đến nay Di tích khảo cổ Vĩnh Hưng, xã Châu Thới, tỉnh Cà Mau mới, (trước sáp nhập tỉnh Bạc Liêu, Cà Mau, xã Châu Thới thuộc huyện Vĩnh Lợi, tỉnh Bạc Liêu cũ) vẫn chưa được đầu tư tương xứng để phát huy giá trị, đặc biệt là trong phát triển du lịch.
Chia sẻ
Buổi sáng, 2 cháu nhỏ ở xã Quỳnh Sơn, Nghệ An rủ nhau đi chơi rồi “mất tích”. Đến chiều tối, thi thể hai cháu được tìm thấy ở hồ nước trên địa bàn xã.
Chia sẻ
Ngày 3/8, trong buổi kiểm tra thể lực bắt buộc trước mùa giải V.League 2025/2026, trọng tài Trần Đình Thịnh (Đồng Nai) bất ngờ gặp vấn đề nghiêm trọng về sức khoẻ. Ông được đưa đi cấp cứu ngay sau khi ngã quỵ giữa sân thi.
Chia sẻ
Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu cấp ủy, chính quyền địa phương các cấp lo đảm bảo cho những người mất nhà cửa do mưa lũ có chỗ ở, không để người dân đói rét, đảm bảo cuộc sống cơ bản.
Chia sẻ
Trong 24 giờ qua, quân đội Nga đã giáng đòn mạnh tấn công cơ sở hạ tầng của sân bay quân sự phục vụ Lực lượng Vũ trang Ukraine và các điểm triển khai tạm thời của lính đánh thuê nước ngoài, Bộ Quốc phòng Nga ngày 3/8 thông báo.
Chia sẻ
Để chuẩn bị cho mùa giải 2025/2026, SLNA đã quyết định triệu hồi 2 tài năng trẻ gồm tiền vệ Nguyễn Xuân Bình và tiền vệ Lê Văn Quý. Mùa giải vừa qua, Nguyễn Xuân Bình thi đấu cho CLB Trẻ TP. Hồ Chí Minh, còn Lê Văn Quý khoác áo CLB Hòa Bình ở giải hạng Nhất Quốc gia theo dạng cho mượn.
Chia sẻ
Gò Cỏ là ngôi làng cổ nằm ven biển Sa Huỳnh, tỉnh Quảng Ngãi, nơi bạn có thể gặp gỡ ngư dân vừa chài lưới bắt cá mỗi ngày vừa làm homestay.
Chia sẻ
Hương Giang chính là MC khiếm thị đầu tiên của VTV - người đã truyền cảm hứng cho hàng nghìn bạn trẻ về nghị lực vượt lên số phận.
Chia sẻ
Trước thời gian công bố điểm chuẩn đại học 2025, thí sinh tham khảo lại top 20 ngành có điểm chuẩn cao nhất cả nước năm 2024.
Chia sẻ
Nhiều hộ dân tại xã Hòa Mỹ, tỉnh Đắk Lắk mới (trước sáp nhập tỉnh Phú Yên, Đắk Lắk, xã Hòa Mỹ thuộc huyện Tây Hòa, tỉnh Phú Yên), thay vì đốt rơm rạ sau mùa thu hoạch–một thói quen gây ô nhiễm môi trường đã chủ động thu gom, cuộn rơm để trồng nấm rơm. Không chỉ vậy, bà con còn tận dụng khoảng sân, đất trống quanh nhà để trồng nấm rơm, nhờ đó tạo thêm nguồn thu nhập mà không cần đầu tư lớn.
Chia sẻ
Sáng ngày 3/8, tại Trung tâm Huấn luyện vận động viên trẻ quốc gia đã diễn ra Giải vô địch quốc gia bắn súng trẻ 2025. Giải đấu quy tụ hơn 180 tay súng trẻ tài năng trên cả nước.
Chia sẻ
Càn Long nổi tiếng không chỉ phong lưu, đa tình mà còn là một vị vua sống lâu nhất trong thời cổ đại Trung Quốc. Tuy nhiên, ở thời kỳ của ông lại không xảy ra việc tranh giành ngôi vàng kịch liệt giữa các con trai.
Chia sẻ
Giá cổ phiếu VIC, VHM và VPL lao dốc khiến tài sản tỷ phú Phạm Nhật Vượng "bốc hơi" hơn 1 tỷ USD chỉ trong phiên 1/8, giữa làn sóng nhà đầu tư ồ ạt chốt lời sau chuỗi tăng nóng.
Chia sẻ
Sáng 2/8, trong không khí chào mừng Đại hội đại biểu Đảng bộ xã Tân Khánh (tỉnh Thái Nguyên) lần thứ nhất và hướng tới mục tiêu xây dựng nông thôn mới nâng cao, cấp ủy, chính quyền và nhân dân địa phương đã đồng loạt tổ chức ra quân tổng vệ sinh môi trường trên toàn địa bàn với sự tham gia của hàng trăm cán bộ chiến sỹ quân đội và người dân.
Chia sẻ
Bảng xếp hạng 6 tháng đầu năm cho thấy, nhóm ngân hàng quốc doanh trụ vững đầu bảng khi tổng tiền gửi vượt 7,4 triệu tỷ đồng, tăng 432.131 tỷ đồng so với đầu năm.
Chia sẻ
Hà Châu Phi là hậu vệ thuộc biên chế CLB Đông Á Thanh Hóa. Cầu thủ 22 tuổi cũng là thành viên của U23 Việt Nam.
Chia sẻ
Thời gian qua, gần 90.000 nhà ở tại TP.HCM đã được cơ quan chức năng tháo gỡ vướng mắc, hoàn tất thủ tục cấp sổ hồng. Tuy nhiên, vẫn còn hàng ngàn nhà ở vì nhiều yếu tố mà đến nay vẫn chưa được giải quyết.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Bảo Anh 
