Chúng tôi tìm gặp bà Bùi Thị Gái qua lời giới thiệu của những vị khách du lịch đến từ Hà Nội đang thưởng thức hải sản ở biển Cửa Việt. Họ đưa cho chúng tôi xem nhãn hiệu cơ sở nước mắm Hồng Gái với lời khen tấm tắc: “Nước mắm Hồng Gái đạt OCOP 3 sao, thơm ngon. Không dùng thì phí cả một gian bếp”.

Lời giới thiệu “ngọt lịm” ấy khiến chúng tôi tò mò tìm đến người phụ nữ ở tuổi 61, để hỏi xem bí quyết gì đã khiến những vị khách phương xa đến với nước mắm Hồng Gái.

Đang loay hoay khuấy đảo bể mắm, bà Gái cho biết bản thân sản xuất nước mắm từ năm 2006 đến nay. Trước đó, hàng ngày bà ra cảng biển Cửa Việt, cách nhà chừng 500 mét mua rất nhiều cá tươi rồi vượt chặng đường gần 100km lên xã Tân Lập (huyện Hướng Hóa, Quảng Trị) bán lại kiếm lời.

Mỗi ngày cày cuốc với chiếc xe máy cà tàng, bà Gái kiếm được trên dưới 100.000 đồng. Thu nhập ít ỏi ấy khiến gia đình bà thuộc diện nghèo khó khi phải tằn tiện chắt bóp nuôi 3 người con ăn học. Để có thêm thu nhập, bà Gái sản xuất nước mắm truyền thống bán quanh xóm, nhưng lời lãi chẳng bao nhiêu bởi quy mô quá nhỏ.

Mãi đến năm 2006, trên đường đi buôn cá từ huyện Hướng Hóa trở về, bà Gái bị tai nạn giao thông. Tuy chỉ bị thương nhẹ nhưng đã khiến bà khiếp sợ không dám đi xa. Ở nhà thất nghiệp, đêm nào bà Gái cũng văng vẳng trong đầu câu hỏi: “Mình ở biển, cá rất nhiều thì tội gì không mở rộng quy mô sản xuất nước mắm đem bán và mình sẽ trở thành bà chủ?”. Thế rồi câu hỏi ấy trở thành niềm động lực để bà thực hiện ước mơ.

Bà Gái cho biết, nước mắm bà làm không hề có bí quyết hay chất lạ nào, hoàn toàn từ cá mà ra. Cá sau khi mua về đem rửa sạch, để ráo nước rồi cho vào bể trộn đều với muối (tỷ lệ 4kg cá - 1kg muối), đậy kín, nén chặt trong vòng 1 tháng. Sau đó cứ một tuần bà Gái lại khuấy đảo một lần để mắm chín đều.

Sau khoảng 10 tháng, mắm có màu vàng tươi thì được chắt lọc ra chai. Mỗi tạ cá nục tươi sẽ sản xuất ra 35 lít nước mắm, với cá cơm cho ra 40 lít. Ngoài ra, bà Gái còn sản xuất nước mắm làm từ ruốc biển. Đây là loại nước mắm hảo hạng, góp phần vào việc tạo ra sản phẩm đặc trưng nước mắm ở Cửa Việt.

Làm ra được nước mắm thơm, ngon nhưng để có đầu ra là cả một quá trình gian khổ. Ban đầu, bà Gái đem nước mắm bỏ ở cửa hàng tạp hóa, đi dọc bờ biển quanh thị trấn Cửa Việt để bán cho du khách. Bạn bè, khách phương xa đến nhà chơi, bà Gái sẵn sàng biếu tặng nước mắm do mình làm ra.

Thế rồi tiếng lành đồn xa, nước mắm của bà cứ theo con đường truyền miệng ra đến Hà Nội, vào tới TP.Hồ Chí Minh… trở thành bạn đồng hành không thể thiếu với nhiều nhà nội trợ.

Được sự hỗ trợ của chính quyền địa phương, Sở Nông nghiệp và Môi trường, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Quảng Trị, tháng 12/2024, nước mắm Hồng Gái được UBND tỉnh Quảng Trị công nhận đạt OCOP 3 sao. Nhờ đó, thương hiệu nước mắm Hồng Gái ngày càng được nhiều người biết đến, uy tín, chất lượng.

Mỗi năm bà Gái sản xuất trên 4.000 lít nước mắm từ cá nục, cá cơm và 500 lít nước mắm từ ruốc biển nhưng vẫn không đáp ứng đủ nhu cầu của thực khách. Từ đó, thu nhập của bà ngày một tăng lên, đạt trên 200 triệu đồng/năm.

“Tôi sẵn sàng chia sẻ cách làm nước mắm cho những ai có cùng chí hướng để cùng nhau xóa đói, giảm nghèo và vươn lên làm giàu chính đáng” – bà Gái nói.

Theo chia sẻ của bà Gái, cơ sở sản xuất nước mắm của gia đình bà nằm trong khu dân cư, không có diện tích để mở rộng quy mô. Cũng như những hộ dân sản xuất, chế biến nước mắm, hấp sấy cá ở thị trấn Cửa Việt, bà Gái mong muốn các cơ quan chức năng xây dựng khu làng nghề để di dời, giúp người dân có điều kiện phát triển sản xuất, bảo đảm môi trường.

×