Bình luận
0
Ngọ Môn là hình ảnh gắn liền với đất cố đô Huế, mặc nhiên là như vậy. Đó là một kiến trúc đặc sắc có giá trị trên nhiều phương diện.
Cùng với cầu Trường Tiền, Kỳ Đài, tháp chùa Thiên Mụ, Ngọ Môn là hình ảnh tiêu biểu nhất mang tính biểu tượng của thành phố Huế, của quần thể di tích cố đô Huế - di sản văn hóa thế giới.
Ngọ Môn nhìn từ góc tây nam Hoàng thành Huế. Công trình được xây dựng năm 1833 dưới thời Vua Minh Mạng nhà Nguyễn.
Ngọ Môn là cổng chính phía nam của Hoàng Thành (còn gọi là Đại Nội) – Kinh Thành Huế, cũng được coi là bộ mặt của Hoàng Thành và vương triều phong kiến. Ngọ Môn được xây dựng dưới thời Vua Minh Mạng - vua thứ 2 của nhà Nguyễn.
Trải qua hơn 180 năm với những tác động của thời gian, thiên nhiên - khí hậu miền trung khắc nghiệt, và cả khói lửa chiến tranh; nhưng Ngọ Môn vẫn tồn tại và đứng vững tới ngày hôm nay để trở thành một biểu tượng của xứ Huế.
Năm 1833, trong công cuộc quy hoạch xây dựng, nâng cấp tổng thể Hoàng cung, Vua Minh Mạng đã cho xây dựng Ngọ Môn - cổng chính phía nam Hoàng Thành.
Tại vị trí này trước có kiến trúc Nam Khuyết Đài, được xây dựng dưới thời Vua Gia Long; trên đài có điện Càn Nguyên, hai bên có hai cửa là Tả Đoan Môn và Hữu Đoan Môn. Tất cả các kiến trúc này đã bị triệt giải để xây dựng Ngọ Môn.
Đây là cổng chính vào Hoàng Thành và cũng là bộ mặt của Hoàng thành vương triều Nguyễn.
Về tính chất, Ngọ Môn là cổng chính của Hoàng Thành, cũng là hướng chính – phía nam trên phương diện Dịch học.
Theo Kinh Dịch, vua luôn ngồi quay mặt về hướng nam để trị thiên hạ. (hướng nam được hiểu rộng là từ đông nam đến tây nam). Chính vì vậy, toàn bộ Kinh Thành, Hoàng Thành được quy hoạch xây dựng theo nguyên tắc “tọa càn hướng tốn” (tây bắc – đông nam). Hướng này cũng được coi như hướng bắc – nam.
Ngọ Môn nằm ở phía nam so với vị trí trung tâm là ngai vàng ở điện Thái Hòa trong Hoàng Thành. Về quy mô, Ngọ Môn cũng là cổng thành lớn nhất trong 4 cổng Hoàng Thành.
Căn cứ trên la kinh (la bàn) của địa lý phong thủy Đông phương, thì phía nam thuộc hướng “ngọ” trên trục “tý - ngọ” (bắc - nam). Cái tên Ngọ Môn xuất phát từ đó, mang ý nghĩa về không gian, phương hướng; chứ không phải nghĩa về thời gian.
Là cổng chính nhưng Ngọ Môn không được sử dụng nhiều vì mang tính nghi thức rất cao. Xưa kia cổng thường đóng kín, chỉ mở trong những dịp đặc biệt như khi Vua ra vào Hoàng Thành có đoàn ngự giá, hay trong những dịp tiếp đón sứ thần ngoại quốc quan trọng của Hoàng Cung.
Ngọ Môn nhìn từ phía đông. Bên ngoài Ngọ Môn và Hoàng thành có một hệ thống hào nước bao quanh, có tên là hồ “Ngoại Kim Thuỷ”.
Về mặt công năng, Ngọ Môn không chỉ là cổng Hoàng Thành, mà còn là một lễ đài hướng về quảng trường rộng lớn phía trước từ lớp tường Hoàng Thành tới lớp tường Kinh Thành – nơi thẳng trục có kiến trúc quan trọng khác là Kỳ Đài nằm ngay trong tường của Kinh Thành.
Lễ đài và quảng trường này là nơi cử hành các cuộc lễ lớn của triều đình như lễ Truyền lô (xướng danh các sỹ tử thi đỗ Tiến sỹ), lễ Ban sóc (phát lịch), lễ Duyệt binh… Ngọ Môn cũng là địa điểm lịch sử - nơi diễn ra lễ thoái vị của Vua Bảo Đại - vị vua cuối cùng của triều đại phong kiến Việt Nam, vào ngày 30/8/1945.
Về mặt kiến trúc và cấu trúc, Ngọ Môn là một phức hệ, có thể chia ra làm hai phần chính: Phần nền đài ở phía dưới và phần Lầu Ngũ Phụng ở phía trên. Tuy tính chất và vật liệu xây dựng rất khác nhau nhưng hai thành phần này lại được thiết kế hài hòa với nhau, trở thành một tổng thể thống nhất.
Hệ thống nền đài Ngọ Môn được xây bằng gạch vồ và đá Thanh, kết hợp kim loại (đồng). Nền đài có mặt bằng hình chữ U vuông góc, lòng hướng ra ngoài Hoàng Thành; chiều dài đáy 57,77m, chiều dài cánh là 27,06m, chiều cao chung gần 5m; diện tích chiếm đất hơn 1560m2.
Ở phần giữa nền đài có 3 cửa đi song song nhau: Ngọ Môn ở giữa dành cho Vua đi, hai bên là các cửa Tả Giáp Môn và Hữu Giáp Môn dành cho các quan văn võ trong đoàn ngự đạo. Đây là phần được xây dựng bằng đá.
Ở trong lòng cánh chữ U mỗi bên có một cửa chạy xuyên qua lòng đài như đường hầm, lối ra – vào bên ngoài vuông góc với đường Dũng đạo (trục chính).
Ngọ Môn có 5 cửa ra vào. Tổng thể được chia làm hai phần chính là phần nền đài phía dưới và lầu Ngũ Phụng bên trên. Từ trong Hoàng Thành có cầu thang hai phía lộ thiên đi lên lầu Ngũ Phụng.
Hai lối này gọi là Tả Dịch Môn và Hữu Dịch Môn, dành cho quân lính và voi ngựa theo hầu. Các cổng Tả Dịch Môn và Hữu Dịch Môn được xây kết cấu theo lối cuốn vòm và đỉnh cổng có hình cung; còn ba cổng ở giữa lại được thiết kế và xây dựng vuông - thẳng với sự tham gia của các thanh đồng chịu lực ở phía trên cổng.
Phía trong Ngọ Môn (phía Hoàng Thành) có hệ thống thang lộ thiên ở hai bên để đi lên trên nền đài. Xung quanh mặt trên nền đài được bao bởi hệ thống lan can trang trí bằng gạch hoa đúc rỗng tráng men ngũ sắc.
Là hệ thống kiến trúc đặt phía trên nền đài. Lầu có mặt bằng hình chữ U tương ứng với mặt bằng nền đài, gồm hai tầng lầu, hai tầng mái. Lầu được dựng trên nền cao 1,14m xây trên đài, có các bậc cấp từ nền đài lên nền lầu.
Khung của lầu Ngũ Phụng được làm bằng gỗ lim. Toàn bộ tòa lầu có 100 cây cột chẵn, mỗi bên 50 cây (nếu chia đôi theo trục), trong đó có 48 cây cột xuyên suốt 2 tầng.
Hệ thống mái tầng dưới chạy vòng quanh suốt để che mưa nắng tất cả phần hồi lang. Hệ thống mái tầng trên phức tạp hơn, được chia làm 9 bộ mái, trong đó phần mái ở giữa cao hơn 8 bộ còn lại. Bộ mái giữa cùng với phần mái tương ứng ở hệ thống mái dưới được lợp ngói hoàng lưu ly – là nơi vua ngự; các phần mái khác được lớp ngói thanh lưu ly.
Các bờ nóc, bờ quyết, hồi mái được trang trí bằng nhiều chi tiết hoa văn tinh xảo. Ở tầng lầu dưới, hai bên để trống lộ cột; hai lầu này có tên là Tả Dực Lâu và Hữu Dực Lâu. Phần lầu giữa lợp ngói hoàng lưu ly được lắp hệ thống cửa gỗ kính phía trước, các phía còn lại thưng vách gỗ.
Đây là chỗ Ngự tọa của Vua khi dự lễ. Ở tầng lầu trên, phía trước chính giữa là hệ thống cửa thượng song hạ bản, xung quanh và phía sau nong ván, trên đó trổ nhiều cửa sổ với hình dáng rất phong phú và đa dạng như hình tròn, hình khánh, hình quạt…
Một hệ thống lan can chạy suốt bên ngoài lớp cửa này. Từ tầng lầu dưới lên lầu trên phải đi bằng thang gỗ. Nhưng thực tế lầu trên ít có chức năng sử dụng, mà mang tính chất tạo dáng thẩm mỹ cho công trình nhiều hơn…
Trải qua thời gian và những thăng trầm thời cuộc, khói lửa chiến tranh; hơn 180 năm, Ngọ Môn vẫn tồn tại, hiện diện và toả sáng, trở thành một biểu tượng của đất cố đô Huế gắn với vương triều nhà Nguyễn.
Mặt bằng của Lầu Ngũ Phụng tương ứng với hệ thống nền đài hình chữ U, tạo nên một tổng thể thống nhất, hài hòa cân đối; như vòng tay chủ nhân dang ra đón khách vào.
Ngọ Môn là biểu tượng của kỹ thuật và trình độ xây dựng thời bấy giờ. Với khả năng sử dụng và phối hợp nhuần nhuyễn các loại vật liệu bản địa; những người thợ, những nghệ nhân đã làm nên một công trình bền vững hàng thế kỷ.
Ngọ Môn cũng là biểu tượng của nghệ thuật kiến trúc – điêu khắc đậm tính bản địa và bản sắc dân tộc; tiêu biểu cho kiến trúc triều Nguyễn ở Huế nói riêng và kiến trúc truyền thống Việt Nam nói chung.
Đó là một kiệt tác, một đỉnh cao của kiến trúc Cung đình Huế; từng là biểu tượng của một kinh thành vàng son và vương triều phong kiến. Nhưng vượt lên cả yếu tố chính trị và thời cuộc, Ngọ Môn trở thành biểu tượng của Huế, mãi là hình ảnh đẹp không phai của miền cố đô thơ mộng.
Sự ra đi đột ngột của trọng tài Trần Đình Thịnh sáng 4/8 để lại nỗi tiếc thương với bóng đá Việt Nam. Trong sự nghiệp của mình, ông để lại nhiều dấu ấn đáng nhớ.
Chia sẻ
Phản ánh tới PV Báo điện tử Dân Việt, một số nông dân ở tỉnh Vĩnh Phúc cũ (nay là tỉnh Phú Thọ mới) tỏ ra rất bức xúc trước việc các trang trại bỏ ra nhiều tiền để lắp đặt hệ thống cảm biến tự động của Công ty TNHH Tép Bạc để phục vụ nuôi cá, nhưng sau một thời gian ngắn sử dụng, các thiết bị này liên tục gặp sự cố, không thể sử dụng được tiếp nên mọi người phải quay lại cách chăn nuôi truyền thống, thủ công.
Chia sẻ
Không còn phải xác nhận “không tranh chấp”, “phù hợp quy hoạch”; hồ sơ cấp Sổ đỏ chỉ cần 3 loại giấy tờ; thời gian giải quyết rút còn 15 ngày. Hàng loạt thủ tục "rườm rà" trong cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (Sổ đỏ) bị bãi bỏ sau khi cấp xã được phân cấp sâu từ 01/7/2025, theo quy định mới.
Chia sẻ
Giá thép cây trên sàn giao dịch tương lai Thượng Hải (SHFE) giao tháng 5/2026 giảm 27 Nhân dân tệ, xuống mức 3.270 Nhân dân tệ/tấn.
Chia sẻ
Hôm nay (4/8) là ngày cuối cùng để thí sinh nộp hồ sơ xét tuyển bổ sung vào lớp 10 công lập, trong bối cảnh nhiều trường vẫn còn chỉ tiêu để lấp đầy.
Chia sẻ
Bộ trưởng Bộ Công an, Đại tướng Lương Tam Quang giao 6 nhiệm vụ trọng tâm cho Hiệp hội Dữ liệu quốc gia nhằm kiến tạo xây dựng hệ thống dữ liệu an toàn, đồng bộ, thống nhất.
Chia sẻ
Trên dải đất miền Trung gió Lào hun rát mặt người, nắng như nung, vỡ rang mặt đất, có những người lặng lẽ đi qua năm tháng bằng đôi tay rám nắng và đôi chân chai sần. Họ, những người thợ điện khoác lên mình bộ quần áo màu cam, âm thầm bền bỉ đứng sau ánh sáng, để phía trước là bình yên, tiếng cười rộn rã dưới mỗi mái nhà. Tùy bút “Giữ sáng miền gió Lào nắng lửa” của tác giả Phương Thảo là những lát cắt đời thường, khắc họa sự bền gan, vững chí của những con người đang ngày đêm lặng thầm giữ dòng sáng quê hương.
Chia sẻ
Nếu như Tiến sĩ Lê Công Hành được dân gian tôn là ông tổ nghề thêu, thì trước đó, thời Lê sơ có Tiến sĩ Trần Lư được tôn làm ông tổ nghề sơn.
Chia sẻ
Đội CSGT Cát Lái thuộc Phòng CSGT Công an TP.HCM đã vào cuộc xác minh, mời tài xế xe đầu kéo lạng lách, đánh võng trên cao tốc TP.HCM – Long Thành – Dầu Giây.
Chia sẻ
Anh Thuận, nông dân xã Khánh Lâm (tỉnh Cà Mau) chia sẻ: “Trước đây, cá đồng ở vùng này nhiều vô kể, nhưng vì khai thác không chọn lọc mà nguồn lợi bị cạn kiệt. Bây giờ, muốn ăn cá đồng phải ra chợ mua. Tôi quyết định làm mô hình kết hợp vừa trồng cây ăn trái, vừa tạo môi trường cho cá đồng tự phục hồi, như vậy hiệu quả kinh tế cao hơn”.
Chia sẻ
Trong bối cảnh nền kinh tế số phát triển, chuyển đổi số là một yếu tố quan trọng nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và tối ưu hóa thủ tục hành chính. Phòng CSGT Công an TP.HCM (PC08) đang triển khai chương trình chuyển đổi số, hướng đến xây dựng cơ sở dữ liệu để phục vụ nhu cầu của người dân.
Chia sẻ
Nghề làm gốm Bàu Trúc của tỉnh Ninh Thuận cũ, nay là Khánh Hòa lâu nay đã không ngừng từng bước phát triển, đa dạng hóa các sản phẩm để đáp ứng nhu cầu cho người dân, du khách. Không những tạo công ăn việc làm mà còn giúp cho hàng trăm hộ đồng bào dân tộc chăm vươn lên thoát nghèo.
Chia sẻ
Tập đoàn may mặc lớn thế giới đang kinh doanh tại Việt Nam cho biết phần lớn nguồn cung nguyên phụ liệu dệt may Việt Nam hiện nay nhập từ Trung Quốc, Ấn Độ, Hàn Quốc với tỷ lệ nhập khẩu nguyên phụ liệu lớn.
Chia sẻ
CLB Becamex TP.HCM vừa đăng tải thông điệp cảm ơn và nói lời chia tay đến 4 cầu thủ trước khi mùa giải 2025/2026 khởi tranh.
Chia sẻ
Cơ quan tình báo quân sự Ukraine đã có được các tài liệu mật nêu chi tiết về tàu ngầm hạt nhân mới nhất của Nga K-555 Knyaz Pozharsky, một phần của lớp Borei-A 955A, Cục Tình báo Chính của Bộ Quốc phòng (HUR) đưa tin vào ngày 3/8.
Chia sẻ
Đến ấp Tân Bình 2, xã Lang Minh, huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai (nay là xã Xuân Phú, tỉnh Đồng Nai mới), rất nhiều người ấn tượng với vườn rau ngót rộng 5 hécta xanh mát trồng dưới tán cây gỗ sưa quý của gia đình ông Luyến. Ngày nào gia đình ông Luyến cũng cắt rau ngót đi bỏ mối, mang lại doanh thu tiền tỷ từ nguồn bán rau.
Chia sẻ
Thị trường tài sản số hôm nay 4/8 chứng kiến sắc xanh sau 3 ngày "đỏ lửa", trong đó rất nhiều đồng tiền điện lớn tăng mạnh.
Chia sẻ
Có khả năng Khu công nghệ cao TP.HCM (SHTP) sẽ có nhà máy sản xuất pin lưu trữ điện với tổng vốn đầu tư 850 triệu USD nếu dự án năng lượng này được chấp thuận.
Chia sẻ
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa có thư khen tấm gương dũng cảm, quyết đoán, sáng suốt cứu người trong trận lũ quét tại bản Háng Pu Xi, xã Xa Dung, tỉnh Điện Biên của Trưởng bản Mùa A Thi.
Chia sẻ
TP.HCM đang chuyển đổi xanh bền vững trên nhiều mặt từ công nghiệp, giao thông, năng lượng, quản lý đô thị, tiêu dùng đến nông nghiệp; từ đô thị đến vùng ven…
Chia sẻ
Diễn viên Chu Long Quảng nổi tiếng với vai Phật Tổ trong "Tây du ký" 1986, cuộc đời và sự nghiệp của ông gây ấn tượng sâu sắc trong lòng khán giả.
Chia sẻ
Tuần mới (từ 4-10/8) đã sang, nhiều con giáp được có vận may rực rỡ, trong đó đầu bảng là Mão, Tý, trong khi con giáp Ngọ, Hợi cần thận trọng.
Chia sẻ
Dù xã hội đã phát triển, khoảng cách nông thôn và thành thị ngày càng được thu nhỏ, tuy nhiên, vẫn có nhiều người nghèo giữa phố.
Chia sẻ
Hôm 2/8, tiền vệ Việt kiều Julien Nguyễn đã tới sân Thống Nhất để theo dõi trận đấu tập của CLB Công An TP.HCM với Trường Tươi Đồng Nai.
Chia sẻ
Theo Bộ Tư lệnh Phòng không Bắc Mỹ (NORAD), các máy bay chiến đấu của Mỹ đã được điều động để chặn một máy bay dân sự vi phạm không phận hạn chế trên câu lạc bộ golf của Tổng thống Donald Trump ở Bedminster, New Jersey, đánh dấu lần xâm nhập trái phép thứ năm vào khu vực này trong suốt cuối tuần.
Chia sẻ
Đây là một trong những hình thức cải cách hành chính đang được tỉnh Đồng Nai đẩy mạnh nhằm giúp người dân, doanh nghiệp tiết kiệm thời gian và chi phí đi lại; đồng thời, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của cơ quan quản lý nhà nước, sau hơn một tháng hai tỉnh Đồng Nai - Bình Phước sáp nhập.
Chia sẻ
Nam thanh niên 20 tuổi đang tập gym thì đột ngột gục xuống mất ý thức đã được nhân viên phòng tập ép tim và gọi cấp cứu 115.
Chia sẻ
Giá USD hôm nay 4/8 tại thị trường tự do giảm 100 đồng ở chiều bán ra so với cập nhật sáng qua, về mức 26.480 đồng/USD.
Chia sẻ
Điểm chuẩn ngành Sư phạm năm 2025 tiếp tục tăng, hấp dẫn thí sinh nhờ chính sách ưu đãi, lương cao và cơ hội nghề nghiệp rõ ràng.
Chia sẻ
Khi làm sổ đỏ, người dân bắt buộc phải nộp một số khoản chi phí theo quy định pháp luật. Những khoản này có thể ảnh hưởng đáng kể đến tổng chi phí cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Dưới đây, luật sư sẽ phân tích rõ các quy định hiện hành để người dân nắm chắc và chủ động trong quá trình thực hiện.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
CTV Hà Thành 
