Hiệu quả bước đầu

Từ bến tàu Vạn Giã, sau hơn 20 phút ngồi thuyền cao tốc, chúng tôi đến bãi Bà Lễ (xã Vạn Thạnh). Đây là khu vực biển được bao bọc bởi rất nhiều hòn đảo, làn nước trong xanh, độ sâu thích hợp nên hoạt động nuôi trồng thủy sản rất sôi động. 

Ông Nguyễn Xuân Hòa - người nuôi trồng thủy sản lâu năm ở khu vực bãi Bà Lễ thu hoạch lứa cá bớp đầu tiên nuôi trong lồng tròn HDPE, thuộc dự án “Xây dựng mô hình nuôi biển cá giò bằng lồng tròn HDPE kiểu Na Uy”.

Khác với các bè cá truyền thống làm từ gỗ, tre và có hình vuông, chiếc lồng kiểu mới có hình tròn và làm từ nhựa HDPE. Trong chiếc lồng tròn có đường kính 10m, thể tích lồng 500m3, vào giữa tháng 8-2020, ông Hòa thả nuôi 1.000 con cá bớp. 

Đến tháng 6-2021, ông thu hoạch được 903 con, trọng lượng bình quân 5kg/con; tỷ lệ cá sống cao hơn 15% so với lồng truyền thống. Với giá bán 130.000 đồng/kg, sau khi trừ chi phí, ông lãi hơn 100 triệu đồng. Được biết, thông thường 1kg cá bớp tại bè nuôi được bán với giá 150.000 đồng/kg, nhưng nay do tình hình tiêu thụ thủy sản gặp khó khăn nên chỉ còn 130.000 đồng/kg.

Ông Hòa cho biết: “Mô hình tôi đang áp dụng giải quyết được nhiều vấn đề người nuôi trồng thủy sản gặp phải, như tỷ lệ sống cao, chống chịu tốt với gió bão. Thực tế cuối năm 2020, cơn bão mạnh cấp 6, giật cấp 7, 8 đi qua vùng này nhưng lồng tròn HDPE không gặp vấn đề gì. Theo kinh nghiệm của tôi, loại lồng này có thể chống chịu được với bão cấp 12. Sau vụ này, tôi sẽ đầu tư 1 lồng tròn nữa và từng bước chuyển đổi toàn bộ hoạt động nuôi biển sang lồng tròn trong tương lai”.

Từng bước nhân rộng

Theo ông Huỳnh Kim Khánh - Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh Khánh Hòa, cơn bão số 12 năm 2017 đã gây thiệt hại rất nặng nề cho hoạt động nuôi biển của Khánh Hòa. 

Trước tình hình thời tiết ngày càng diễn biến phức tạp, gió bão xảy ra thường xuyên hơn, đơn vị đã nghiên cứu, đặt vấn đề và được Trung tâm Khuyến nông quốc gia hỗ trợ thực hiện dự án “Xây dựng mô hình nuôi biển cá giò bằng lồng tròn HDPE kiểu Na Uy” trên địa bàn tỉnh. 

Dự án triển khai từ năm 2020 đến năm 2022 với tổng cộng 6 mô hình. Sau kết quả tích cực của mô hình do ông Hòa triển khai, năm 2021, trung tâm tiếp tục hỗ trợ 2 lồng tròn HDPE cho 2 hộ dân tham gia thực hiện, đồng thời tiến hành đánh giá hiệu quả triển khai để làm cơ sở, từng bước nhân rộng cho các hộ nuôi cá biển khu vực lân cận có nhu cầu học tập và làm theo.

Ông Trần Ngọc Sỹ đang nuôi 70 ô lồng bằng gỗ trên vịnh Vân Phong cho biết: “Sau khi tìm hiểu mô hình nuôi của ông Hòa, tôi quyết định sẽ chuyển đổi lồng nuôi bằng gỗ, nhưng trở ngại là chi phí đầu tư ban đầu khá cao, 1 lồng HDPE có giá trên thị trường là 180 triệu đồng; ngư dân khó có thể đầu tư được nếu không có chính sách, hỗ trợ vay vốn của Nhà nước”.

Ông Phương Minh Nam - Trưởng phòng Khuyến ngư (Trung tâm Khuyến nông tỉnh), chủ nhiệm dự án cho biết, ngoài những tính toán về kinh tế, lồng tròn HDPE còn lợi thế hơn lồng truyền thống là nằm độc lập, giúp vùng nuôi thông thoáng hơn, tạo môi trường nuôi tốt hơn so với các bè nuôi kết từ hàng chục ô lồng với nhau. Ngoài ra, nhựa HDPE được đánh giá thân thiện với môi trường và có độ bền cao hơn so với lồng truyền thống. Đặc biệt, nhờ chống chịu tốt hơn với sóng gió, lồng HDPE có thể đặt nuôi tại các vùng biển hở, xa bờ giúp đàn cá nuôi sinh trưởng và phát triển tốt hơn, từ đó nâng cao được tỷ lệ sống. Hộ tham gia mô hình của dự án dự định tiếp tục mở rộng quy mô nuôi. Người nuôi trồng thủy sản xung quanh, lân cận dự án cũng có nhu cầu đầu tư, triển khai nuôi cá biển bằng lồng HDPE để dần chuyển đổi phương thức nuôi lồng gỗ truyền thống nhằm giảm thiểu rủi ro, thiên tai khi có bão xảy ra.

Ông Phạm Ngọc Luyện - Phó Trưởng phòng Kinh tế huyện Vạn Ninh: Hiện nay, toàn huyện có 39.000 lồng của hơn 1.200 hộ nuôi trồng thủy sản trên biển. Hầu hết hệ thống lồng nuôi là bè gỗ với đối tượng nuôi chính là cá bớp, cá chim, cá mú, tôm hùm… Mô hình lồng tròn HDPE Trung tâm Khuyến nông tỉnh đang triển khai thử nghiệm tại Vạn Ninh có khả năng chống chịu gió bão tốt hơn, bảo vệ được tài sản của ngư dân. Đặc biệt, qua mô hình, cán bộ Trung tâm Khuyến nông tỉnh, huyện đã hỗ trợ, cùng với ngư dân kịp thời trao đổi, xử lý các vấn đề kỹ thuật, quy trình nuôi nên đạt hiệu quả cao. Với lợi ích kinh tế và tính bền vững, Phòng Kinh tế huyện khuyến khích người dân nhân rộng mô hình nuôi biển bằng lồng tròn HDPE.

Dự án “Xây dựng mô hình nuôi biển cá giò bằng lồng tròn HDPE kiểu Na Uy” trên địa bàn tỉnh do Trung tâm Khuyến nông quốc gia hỗ trợ, Trung tâm Khuyến nông tỉnh thực hiện với tổng kinh phí hơn 4,7 tỷ đồng trong 3 năm 2020 - 2022. Trong đó, kinh phí khuyến nông hỗ trợ 3 tỷ đồng, còn lại do người nuôi trồng thủy sản tham gia dự án đối ứng. Số tiền được dùng chủ yếu vào việc trang bị ô lồng, con giống, thức ăn.

×