Bình luận
0
Vào giai đoạn đất nước xảy ra cuộc nội chiến giữa Đàng Trong và Đàng Ngoài, đã có 7 lần giao tranh lớn xảy ra. Các đời chúa Nguyễn đã thành công trong việc chặn đứng quân Trịnh phía bắc, tạo tiền đề cho việc khai phá vùng đất phương nam, định hình nên nước Việt ngày nay. Trong 7 lần giao tranh lớn này nổi lên có tướng Nguyễn Hữu Dật, một vị tướng quân tài giỏi nhiều lần giúp quân Nguyễn giữ vững chiến lũy, đánh bại cuộc nam tiến của quân Trịnh.
Theo Phả hệ họ Nguyễn thì Nguyễn Hữu Dật là cháu 18 đời của Định Quốc công Nguyễn Bặc thời nhà Đinh, và là cháu 8 đời của công thần Nguyễn Trãi.
Nguyễn Hữu Dật sinh năm 1603, là con của vị quan Tham chiến Nguyễn Triều Văn được phong tước hầu (Triều Văn hầu). Do bất mãn với chúa Trịnh, năm 1609, Nguyễn Triều Văn đưa toàn bộ gia quyến vào nam theo chúa Nguyễn Hoàng.
Thuở nhỏ Nguyển Hữu Dật đã tỏ ra thông minh, có trí nhớ hơn người. Sách “Đại Nam chính biên liệt truyện còn chép về tư chất của một vị tướng quân tài giỏi bên trong Hữu Dật như sau: “Lúc mới lên vài tuổi, cùng đàn trẻ chơi đùa, Dật thường bày trận, đặt quân kỳ và quân chính, tự nhận mình là đại tướng”.
Nguyễn Triều Văn thấy con thông minh lanh lợi thì mừng lắm, liền tìm thầy cho con, may mắn “gặp được dị nhân, dạy cho binh pháp, bởi thế Dật học càng tiến”. Nguyễn Hữu Dật không chỉ học võ mà văn chương cũng được rèn dũa thành tài.
Năm 16 tuổi, nhờ có tài văn, Nguyễn Hữu Dật được bổ nhiệm làm văn chức trong Triều. Thấy mình có tài, được bổ nhiệm lúc còn rất trẻ, Dật sinh ra tự cao, tính cách bốc đồng, một lần không kìm chế, nói lời trái ý chúa Sãi Nguyễn Phúc Nguyên, chúa bèn cho Dật về.
(Tranh minh họa: Họa sĩ Sỹ Hòa, Báo Bình Phước Online).
Sau khi nhận được bài học này, Dật không thối chí, mà rèn dũa bản thân, siêng năng học hành. Vì thế đến năm 1626 khi 23 tuổi, Dật lại được bổ nhiệm làm quan văn, không chỉ thế còn tham gia vào các việc cơ mật của chúa và được chúa Sãi rất yêu quý.
Năm 1627 là năm khởi đầu cuộc nội chiến Đàng Trong và Đàng Ngoài với 7 lần giao tranh lớn qua 3 đời chúa Phúc Nguyên, Phúc Lan, Phúc Tần. Đó cũng là giai đoạn Nguyễn Hữu Dật thể hiện tài cầm quân của mình khi nhiều lần phải đối mặt với đại quân của chúa Trịnh.
Bắt đầu từ năm 1620, chúa Nguyễn quyết định hoàn toàn đoạn tuyệt với việc nộp cống thuế cho Đàng Ngoài bởi chúa Trịnh vô cớ gây chiến. Lấy cớ chúa Nguyễn không nộp thuế, năm 1627, Trịnh Tráng thống lãnh 20 vạn đại quân theo 2 đường thủy bộ nam tiến.
Chúa Sãi cử Nguyễn Phúc Vệ làm Tiết chế, Nguyễn Hữu Dật làm Giám chiến, Công Tử Trung tiếp ứng thủy quân.
Quân Trịnh lợi dụng quân đông tấn công nhưng không sao chọc thủng được phòng tuyến quân chúa Nguyễn. Nhờ mở cửa giao thương với phương tây mà quân chúa Nguyễn có được đại bác của Bồ Đào Nha, uy lực rất mạnh, đạn bắn rất ổn định, hầu như không bị tắc, tốc độ bắn nhanh hơn, khoảng cách bắn cũng xa hơn so với đại bác cũ, khiến 20 vạn đại quân Trịnh Tráng không thể làm gì được.
Mặc dù vậy, Trịnh Tráng vẫn muốn lợi dụng quân đông, cố gắng tìm cách chọc thủng phòng tuyến quân chúa Nguyễn. Lúc này Nguyễn Hữu Dật bàn mưu cho người phao tin Trịnh Gia, Trịnh Nhạc mưu phản. Trịnh Tráng quả nhiên trúng kế nghi ngờ nên vội thu quân về.
Năm 1630, quân sư Đào Duy Từ cho đắp lũy Trường Dục để ngăn quân Trịnh. Năm 1631, Đào Duy Từ cho đắp tiếp lũy Thầy, Nguyễn Hữu Dật cũng tham gia, sau này lũy Thầy trở thành chiến lũy kiên cố khiến quân Trịnh không thể công phá.
Năm 1633, Trịnh Tráng lại khởi binh nam tiến lần thứ hai. Nguyễn Hữu Dật Nhìn thấy nguy cơ quân Trịnh có thể chiếm bãi cát rộng ở Nam cửa Nhật Lệ để bọc ra lũy Động Hải, khiến quân Nguyễn bị bao vây. Vậy nên ông liền sai đắp ngay trên bãi cát này lũy Trường Sa để bảo vệ lũy Động Hải. Giúp quân Nguyễn chủ động phòng ngự.
Hệ thống lũy do Đàng Trong xây dựng. (Tranh: Wikipedia).
Trịnh Tráng không tiến được, đang tìm kế nội ứng thì bị Nguyễn Hữu Dật cho quân bất ngờ đánh úp, quân Trịnh tan vỡ phải rút về bắc.
Sau khi Đào Duy Từ và chúa Nguyễn Phúc Nguyên mất, Hữu Dật cho trùng tu lũy Dục và lũy Thầy, đồng thời cho xây thêm các chiến lũy khác tăng sức mạnh ngăn cản quân Trịnh, làm nền tảng quan trọng cho việc nam tiến của Đàng Trong.
Năm 1640, con rể của chúa Trịnh Tráng là Nguyễn Khắc Liệt cho quân đánh phá nam Bố Chánh (tức Quảng Bình ngày nay) rồi rút về. Khắc Liệt là kẻ hay thay đổi lòng dạ, trước từng có mật ước muốn hàng chúa Nguyễn, nhưng khi về với chúa Trịnh thì lại quên ngay. Trịnh Tráng biết chuyện này nhưng chưa muốn đánh vì e có biến khiến Khắc Liệt ngày càng đắc chí.
Nguyễn Hữu Dật biết Trịnh Tráng nghi ngờ Khắc Liệt, liền hiến kế để chúa Nguyễn viết mật thư cho Khắc Liệt nhưng cố ý để người của Trịnh Tráng lấy được thư này. Chúa Trịnh Tráng cho người bắt Khắc Liệt nhốt lại đến khi chết đói. Quân Trịnh sau đó vì thời tiết xấu cũng phải rút đi.
Năm 1648 Trịnh Tráng khởi binh đánh chúa Nguyễn. Tướng Nguyễn là Nguyễn Phúc Lộc thấy gió thổi ngược thì quyết định cho quân cố thủ. Tuy vậy Hữu Dật quan sát thiên thời địa lợi, quyết định ra quân đánh một trận lớn, quả nhiên quân Trịnh thua to.
(Tranh minh họa: Họa sĩ Sỹ Hòa, Báo Bình Phước Online).
Trong 7 lần giao tranh lớn, thì có 6 lần quân Trịnh tấn công xuống phía nam, lần duy nhất quân Nguyễn chủ động đánh quân Trịnh là lần thứ 5 vào năm 1655. Lần giao chiến này Hữu Dật phát kiến việc đặt đài hỏa hiệu ở cửa biển thông tin cho nhanh, lại lập kế ly gián quân Trịnh giúp quân Nguyễn có nhiều trận thắng lớn.
“Việt sử diễn nghĩa” mô tả công lao của Hữu Dật như sau:
Thái Tôn sai Dật tiến công,
Dật đem tướng sĩ qua sông đánh nhào.
Phá tan Bắc Bố Chính châu,
Tất Toàn cùng khốn tới đầu cửa dinh.
Mỗi khi được chúa Nguyễn ban thưởng, Hữu Dật thường nhường cho cấp dưới, và xét theo hoàn cảnh khó khăn của binh sĩ mà ban thưởng. Vì thế ông được lòng binh sĩ và người dân. Hơn nữa, Hữu Dật còn đối xử với tù binh rất nhân hậu.
Năm 1661, Nguyên Hữu Dật được thăng chức làm Chưởng cơ trấn thủ dinh Bố Chính, lo việc phòng thủ trước các cuộc tấn công của quân Trịnh. Ông thường dùng kế để tránh thiệt hại cho dân, sai dồn hết dân vào trong lũy, nên dân và quân ít bị tổn hại.
Năm 1672, chúa Trịnh Tạc đưa quân tấn công chiến lũy của Hữu Dật hàng thàng trời mà không sao hạ được, đành bất lực rút quân về bắc. Từ đó 2 bên đình chiến, lấy sông Gianh làm biên giới.
Miếu thờ Nguyễn Hữu Dật tại Xã Quảng Thọ, Huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế. (Ảnh từ baophapluat.vn).
Nguyễn Hữu Dật là một vị tướng quân tài giỏi, lập nhiều chiến công lớn, dựa vào chiến lũy Đàng Trong đứng vững trước đại quân chúa Trịnh, từ đó mà cuộc nam tiến của người Việt vào tận điểm cực nam của đất nước ngày nay thành công.
Năm 1681 Nguyễn Hữu Dật mất, thọ 78 tuổi, người dân Quảng Bình tưởng nhớ lập đền thờ ông. Đến khi vua Gia Long lên ngôi, tôn ông làm Thượng đẳng công thần, thờ trong Thái miếu, các đời sau lại cũng liên tục vinh phong.
La Quán Trung có thể nói là một fan cứng của Gia Cát Lượng, nhưng nếu Gia Cát Lượng không xuất sắc, không nổi bật, La Quán Trung có thể là một fan hâm mộ của Gia Cát Lượng?
Nữ đạo diễn Mỹ được phát hiện bị sát hại tại nhà riêng, trong tình trạng bị quấn trong chăn và bịt miệng bằng băng dính. Cảnh sát điều tra theo hướng giết người, cướp của.
Chia sẻ
Ngày 19/6, Ban Chỉ đạo xây dựng các Đề án sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính 2 cấp tỉnh Điện Biên tổ chức hội nghị đánh giá tiến độ thực hiện các đề án sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính hai cấp.
Chia sẻ
Sau quá trình đám phán và thảo luận, CLB CAHN và tiền đạo Phan Văn Đức đã chính thức tìm được tiếng nói chung về 1 bản gia hạn hợp đồng mới.
Chia sẻ
Khi nhắc đến những doanh nghiệp hàng đầu khu vực Đông Nam Á trong lĩnh vực xây dựng và hạ tầng giao thông đô thị, cái tên Gamuda Berhad luôn nổi bật với năng lực thi công vượt trội và chiến lược quốc tế hóa nhất quán. Không chỉ kiến tạo các tuyến đường sắt đô thị hiện đại tại Malaysia, Gamuda còn liên tục khẳng định vị thế toàn cầu khi mở rộng hoạt động sang Singapore, Đài Loan, Úc và nhiều thị trường trọng điểm khác. Đặc biệt, tháng 6/2024, tập đoàn này được tổ chức xếp hạng uy tín Institutional Investor Research (II Research) công bố thuộc Top 3 doanh nghiệp xây dựng – hạ tầng hàng đầu châu Á (không tính Nhật Bản), minh chứng cho uy tín và tầm vóc của Gamuda trên bản đồ hạ tầng thế giới.
Chia sẻ
Rạng sáng 19/6, Nga phát động một đợt tấn công bằng máy bay không người lái quy mô lớn nhằm vào Ukraine, với hơn 100 UAV được phóng từ năm hướng khác nhau. Mặc dù Ukraine nỗ lực phòng thủ, nhiều mục tiêu vẫn bị UAV đánh trúng, theo báo cáo từ Không quân Ukraine.
Chia sẻ
Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia và các văn bản liên quan về các loại thực phẩm bắt buộc phải bổ sung vi chất dinh dưỡng (trong đó có dầu ăn). Thế nhưng, thực tế lâu nay, trong "mê hồn trận" của thị trường dầu ăn giá rẻ, có không ít loại dầu ăn không bổ sung vi chất dinh dưỡng.
Chia sẻ
Ngay sau Đại hội VI của Đảng (1986), thay vì phát biểu hùng biện, Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh chọn viết báo. Loạt bài ký tên N.V.L trên Nhân Dân trở thành động lực chính trị mạnh mẽ, khuyến khích báo chí xông pha phản ánh sự thật, đặc biệt là các bất công ở nông thôn. Đây là thời kỳ mà chỉ cần một bài báo đúng sự thật, có thể làm thay đổi cả chính sách hoặc số phận một cộng đồng.
Chia sẻ
Ở Việt Nam, rau sam thường mọc hoang dại rất nhiều ở ven đường, xó vườn mà không mấy ai quan tâm, nhưng loại cây này lại được coi là “thần dược” tại nhiều nước trên thế giới.
Chia sẻ
Vận hành mạnh mẽ, công nghệ cao cấp, chi phí sử dụng hợp lý và ưu đãi hấp dẫn là những yếu tố khiến VinFast VF 8 “lọt tầm ngắm” của nhiều khách hàng cũng như nhận được đánh giá cao từ giới chuyên môn.
Chia sẻ
Taekwondo Việt Nam muốn sớm đua vé đến Olympic 2028 khi tổ chức Giải taekwondo quốc tế G1 giúp các võ sĩ tích luỹ điểm hướng đến thế vận hội 2028.
Chia sẻ
Thủ tướng Thái Lan Paetongtarn Shinawatra ngày 19/6 đã công khai xin lỗi sau khi đoạn ghi âm cuộc gọi với cựu Thủ tướng - Chủ tịch Thượng viện Campuchia Hun Sen bị rò rỉ mới đây, khiến công chúng giận dữ và đẩy chính phủ của bà vào bờ vực sụp đổ.
Chia sẻ
Tọa đàm “VACCINE DỊCH TẢ LỢN CHÂU PHI: LÀM GÌ ĐỂ NÔNG DÂN TIN TƯỞNG, SỬ DỤNG?” do báo NTNN/Dân Việt tổ chức sáng 19/6 khuyến nghị các giải pháp để người dân tin tưởng sử dụng vaccine trong phòng chống dịch bệnh tả lợn châu Phi trong bối cảnh virus liên tục xuất hiện các biến chủng mới.
Chia sẻ
Ngày nay, mỗi khi đứng trước một ngọn tháp cổ cao chót vót, nhiều người có thể nghĩ đơn giản: "Chắc tổ tiên mình xây để... ngắm cảnh?". Nhưng nếu bạn nghĩ như vậy, thì thực sự đã đánh giá quá thấp sự uyên thâm và sáng tạo của người xưa rồi.
Chia sẻ
Đây là chia sẻ của ông Lã Văn Đoàn, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nông dân tỉnh Bắc Giang tại Tọa đàm trực tuyến với chủ đề "Vai trò của Hội Nông dân trong tuyên truyền, vận động giảm nghèo bền vững" về kết quả triển khai thực hiện công tác giảm nghèo bền vững của Hội Nông dân tỉnh Bắc Giang.
Chia sẻ
Một cơn mưa lớn kéo dài gần hai tiếng đồng hồ vào chiều nay đã khiến nhiều khu vực tại TP.HCM chìm trong biển nước, gây ra tình trạng ngập lụt nghiêm trọng, đặc biệt là tại TP.Thủ Đức. Các tuyến đường trọng điểm như Tô Ngọc Vân và Lê Văn Việt đã chứng kiến mức ngập sâu từ 30 đến 50cm, khiến cuộc sống của người dân bị đảo lộn hoàn toàn.
Chia sẻ
Sáng 19/6, Liên đoàn Pickleball Đà Nẵng đã tổ chức họp báo công bố Giải Pickleball Doanh nghiệp thành phố Đà Nẵng năm 2025 tranh cúp DPF.
Chia sẻ
Ban Chỉ đạo xóa nhà tạm, nhà dột nát huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai vừa tổ chức hội nghị công bố hoàn thành và tổng kết chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn.
Chia sẻ
Tiếp tục Kỳ họp thứ 9, chiều 19/6, Quốc hội khóa XV tiến hành phiên chất vấn Bộ trưởng GDĐT Nguyễn Kim Sơn lĩnh vực giáo dục và đào tạo.
Chia sẻ
Bầu Đức làm cách mạng, HAGL “tan đàn, xẻ nghé”; Florian Wirtz bay tới Anh để hoàn tất hợp đồng kỷ lục; Newcastle hét giá Alexander Isak, thách thức Liverpool; Arsenal trên bờ vực mất trắng Partey; Cầu thủ tuổi teen và bố đuối nước trong buổi lái thử xe.
Chia sẻ
Liên quan đến công tác đấu giá quyền sử dụng đất, lãnh đạo TP.HCM yêu cầu xử lý nghiêm các trường hợp có dấu hiệu thông đồng, dìm giá, thao túng giá, lợi dụng đấu giá để trục lợi, gây nhiễu loạn thị trường.
Chia sẻ
Phía Hoa Kỳ đã đánh giá cao thiện chí, nỗ lực của Việt Nam trong đàm phán; khẳng định Hoa Kỳ rất coi trọng quan hệ với Việt Nam; ghi nhận ý kiến đề xuất và quan tâm của Việt Nam, xem đó là cơ sở quan trọng để hai bên tiếp tục thảo luận và thúc đẩy đạt được thỏa thuận giữa hai nước.
Chia sẻ
Lực lượng phòng vệ Ukraine cho biết vừa đẩy lùi một cuộc tấn công quy mô lớn của Nga nhằm vào khu vực gần thị trấn Kostiantynivka, tỉnh Donetsk vào tối ngày 17/6, tiêu diệt hàng chục lính Nga và phá hủy hàng loạt phương tiện bọc thép.
Chia sẻ
Herbalife Việt Nam, một trong những công ty hàng đầu về sức khỏe và thể chất, phối hợp cùng Ủy Ban Olympic Việt Nam (VOC) tổ chức chuỗi NGÀY OLYMPIC tại năm địa phương trên toàn quốc gồm Quảng Nam, Lâm Đồng, Bình Thuận, Đắk Nông, và Ninh Bình trong tháng 6 năm 2025.
Chia sẻ
Chủ tịch Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF) Trần Quốc Tuấn khẳng định: Việt Nam sẽ không chạy đua nhập tịch cầu thủ ồ ạt.
Chia sẻ
Chiều 19/6, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Phạm Thu Hằng cho biết, có hơn 700 công dân Việt Nam tại Israel, có 37 người quốc tịch Việt Nam và 4 người gốc Việt tại Iran. Cho đến nay thì chưa ghi nhận thương vong đối với cộng đồng người Việt Nam tại hai địa bàn này.
Chia sẻ
Nguyên Chủ tịch Công ty TNHH MTV Quản lý và Kinh doanh nhà Hải Phòng không ban hành thông báo thu tiền thuê đất gửi các tổ chức, cá nhân đang thuê nhà, nên các tổ chức, cá nhân không nộp tiền thuê đất với tổng số tiền 35,2 tỷ đồng dẫn đến bị cơ quan Công an khởi tố.
Chia sẻ
Chiều 19/6, UBND tỉnh Kiên Giang tổ chức lễ công bố huyện Châu Thành đạt chuẩn huyện nông thôn mới năm 2024. Đây là huyện thứ 9/15 huyện, thành phố của tỉnh Kiên Giang đạt chuẩn nông thôn mới.
Chia sẻ
Lê Văn Hải, chủ kênh TikTok “Gia đình Hải Sen” có hơn 2,6 triệu người theo dõi bị bắt với cáo buộc buôn bán hơn 800.000 hộp thực phẩm giả.
Chia sẻ
Ngày 18/6/2025, hàng nghìn hộ kinh doanh trên cả nước đã tham gia theo dõi livestream “Hỏi đáp thuế về Nghị định 70/2025/NĐ-CP cùng chuyên gia” do Tập đoàn VNPT tổ chức. Không chỉ là sự kiện tư vấn chuyên sâu về chính sách hóa đơn điện tử, chương trình còn đánh dấu bước đi mạnh mẽ của VNPT trong việc đồng hành cùng Hộ kinh doanh trên hành trình chuyển đổi số, khi công bố gói hỗ trợ toàn diện, miễn phí phần mềm hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền trong suốt năm 2025.
Chia sẻ
Được mời tham gia ý kiến sau phiên chất vấn của Bộ trưởng Tài chính hôm nay, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc cho rằng, chính sách bỏ thuế khoán là quyết định đúng đắn, song ông đề nghị Bộ Tài chính cũng cần nghiên cứu cơ chế hộ buôn bán nhỏ vẫn nên áp dụng thuế khoán.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Trần Hưng 
