Hà Nội thi tuyển phương án kiến trúc cầu Trần Hưng Đạo: Các Kiến trúc sư nói gì?

Sau các ý kiến trái chiều về phương án kiến trúc cầu Trần Hưng Đạo, TP.Hà Nội đã tổ chức thi tuyển quốc tế phương án kiến trúc với tổng giải thưởng 1,3 tỷ đồng. 

Thi tuyển phương án kiến trúc cầu Trần Hưng Đạo là đúng Luật

Về vấn đề này, trao đổi với PV Dân Việt, Kiến trúc sư (KTS) Phạm Thanh Tùng, Chánh văn phòng Hội KTS Việt Nam cho rằng, trước đây, Hà Nội chọn một phương án của Công ty tư vấn chứ không phải là một cuộc thi tuyển cho nên đã nhận được nhiều ý kiến đóng góp của chuyên gia, nhất là giới kiến trúc và sự phản ánh của truyền thông cũng như ý kiến trái chiều của dư luận xã hội.

"Tuy nhiên, Hà Nội đã lắng nghe và thấy rằng cần phải tổ chức thi tuyển phương án kiến trúc cầu Trần Hưng Đạo là hết sức cần thiết và phù hợp với Luật Kiến trúc. Việc làm này của TP.Hà Nội là một động thái tốt, đáp ứng được nhu cầu mong muốn của xã hội là có phương án kiến trúc cầu Trần Hưng Đạo xứng tầm với Thủ đô", KTS Phạm Thanh Tùng nói.

Vị KTS là Chánh Văn phòng Hội KTS Việt Nam nhấn mạnh, cầu Trần Hưng Đạo không chỉ là vấn đề giao thông đơn thuần mà còn là điểm nhấn trong kiến trúc đô thị của Hà Nội trong thời kỳ phát triển mới và là một tác phẩm cầu của Thủ đô. Ông lưu ý, chúng ta đừng nhầm lẫn giữa kiến trúc nhà cửa vào trong kiến trúc cầu.

"Cái đẹp của cây cầu là thể hiện được công nghệ của cây cầu chứ không phải mang hình thức kiến trúc nhà cửa vào trong cây cầu. Điều này phải được làm rõ không sẽ có sự nhầm lẫn, kể cả tên Hội đồng cũng đang gây nên sự nhầm lẫn. Song, với tư cách là một chuyên gia độc lập, tôi ủng hộ hoàn toàn việc thi tuyển quốc tế về kiến trúc cầu Trần Hưng Đạo với sự tham gia của tất cả các KTS, các nhà thiết kế cầu tài năng trong nước và quốc tế", ông Tùng nói.

KTS Phạm Thanh Tùng nhấn mạnh thêm, cầu Trần Hưng Đạo nằm trong 18 câu cầu bắc qua sông Hồng của Hà Nội thì phải làm sao để mỗi cây cầu là một bông hoa đẹp của Thủ đô, thể hiện được giai đoạn phát triển của Hà Nội là "thành phố sáng tạo", "thành phố vì hòa bình", "thành phố văn hiến" chứ không phải níu kéo và mang hình ảnh của những kiến trúc cổ từ thế kỷ 19 vì nó không phù hợp.

"Cầu Nhật Tân đẹp vì là cầu dây văng thể hiện tình hữu nghị Việt – Nhật và hài hòa với cảnh quan; cầu Long Biên tuy là cầu thép, trong thời chiến bị đánh gãy nhiều nhịp cầu nhưng những gì còn lưu giữ lại đến ngày nay vẫn là ký ức, di sản về nghệ thuật, kiến trúc của một cây cầu đóng góp vào dấu ấn cảnh quan đô thị của Hà Nội. Điều này càng đòi hỏi Ban Tổ chức, Hội đồng thi tuyển có cái nhìn rõ hơn và tốt hơn", ông Tùng nói.

Cần làm rõ một số thông tin thi tuyển về cầu Trần Hưng Đạo

Đánh giá về giải thưởng của cuộc thi tuyển phương án kiến trúc cầu Trần Hưng Đạo, KTS Trần Huy Ánh, Ủy viên Thường vụ Hội Kiến trúc sư Hà Nội cho rằng, đây là giải thưởng có giá trị "không lớn cũng không nhỏ", tại Hà Nội từng có cuộc thi "Ý tưởng quy hoạch, kiến trúc tổng thể khu trụ sở làm việc các Bộ ngành Trung ương tại khu vực Tây Hồ Tây" với riêng Giải Nhì đã có giá trị 1,5 tỷ đồng.

"Điều này phụ thuộc vào đòi hỏi của Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng công trình giao thông TP.Hà Nội – đơn vị tổ chức thi mong muốn sản phẩm như thế nào. Nếu chỉ vẽ mấy 'nét chì' sơ phác ý tưởng thì 800 triệu là nhiều, nhưng nếu làm phim với kỹ xảo, lời bình chuyên nghiệp kèm theo mô hình thì chi phí đã vài trăm triệu, nên nhiều khi, các tổ chức cá nhân thi còn bỏ nhiều tiền hơn nhưng lại chưa biết chắc có được giải thưởng hay không", KTS Trần Huy Ánh nói.

Phân tích về điều kiện, đối tượng dự thi phải có kinh nghiệm "làm cầu", KTS Trần Huy Ánh cho rằng, hầu hết các KTS ở Việt Nam đều "chưa vẽ được cây cầu nào", trong khi điều kiện tham gia phải có kinh nghiệm trong lĩnh vực này. Những tổ chức các nhân khắc phục điều kiện này phải liên kết, liên danh với các kỹ sư giao thông, các công ty tư vấn đã vẽ cầu "quen tay". 

Nêu rõ, đề bài khống chế độ dài của cầu là bao nhiêu (chân cầu 2 bên đã có), rộng bao nhiêu (cho hơn 4 làn xe); vận tốc thiết kế là 80km/h, thấp nhất, cao nhất khống chế. Kết cấu Bê tông ứng suất trước, thép hay dây văng với tổng đầu tư hơn 5 nghìn tỷ đồng (tương đương cầu Vĩnh Tuy)…, KTS Trần Huy Ánh cho rằng, vấn đề là cầu đã rõ còn lại là trang trí cầu thế nào. "Chúng ta cần xác định đây là cuộc thi "vẽ cầu" hay "vẽ trang trí cầu" để Ban giám khảo cuộc thi có thể tuyển chọn cho dễ. Nếu là tuyển phương án kiến trúc công trình cầu thì nội dung phức tạp hơn nhiều, Ban Giám khảo còn chưa ai vẽ cầu chứ chưa nói đến người thi vẽ", ông lưu ý.

Theo Ủy viên Thường vụ Hội KTS Hà Nội, thi phương án kiến trúc công trình cầu phức tạp vượt khỏi khuôn khổ cuộc thi bởi nhiều câu hỏi còn bỏ ngỏ, chưa được làm rõ. Ông phân tích: Thứ nhất là quy mô cầu như thế nào để cải thiện giao thông kết nối đôi bờ mà không làm rối loạn giao thông trung tâm đô thị cũ. Không gây ùn tắc giao thông đầu cầu Hà Nội vì đang chạy 80km/h đâm thẳng vào khu hạn chế tốc độ thì ùn tắc không tránh khỏi.

Làm cầu để mọi người tiếp cận đôi bờ dễ dàng hơn hay thu phí ô tô. Vì dự án đầu tư BOT không thể "làm từ thiện". Nhiều ô tô, đi nhanh vào trung tâm thì Hà Nội vừa tắc nghẽn thêm (nhiều ô tô nhiều vào phố nhỏ), tai nạn nhiều thêm (ô tô nhanh người và phương tiện khác đi chậm) ô nhiễm không khí nhiều hơn (khí thải xe máy).

"Những hiệu ứng tiêu cực này các nhà khoa học giao thông dùng phần mềm VISUM (mô hình vùng) và VISSIM (mô hình điểm) để mô phỏng. Họ đã từng đưa ra kết quả để Hà Nội hủy bỏ công trình cầu vượt Đàn Xã Tắc ngay cả khi đã chọn đơn vị thi công. Vì nếu làm cầu vượt gây ách tắc trầm trọng hơn. Do vậy quy mô cầu cuối phố Trần Hưng Đạo cần làm rõ trước khi vẽ nó đẹp/xấu thế nào".

Thứ hai, là phương án chọn sẽ dùng để chọn Nhà đầu tư BOT, trong đó Ngân sách công bỏ ra 50%. Câu hỏi ở đây là nếu là tiền của dân thì phải cân nhắc lựa chọn loại hình nào để lợi ích công được tối ưu nhiều mặt (giao thông, đô thị, tài chính, nâng cao chất lượng cuộc sống…), chứ không phải bỏ hàng ngàn tỷ đồng tiền thuế dân đóng để mua cái cầu có kết cấu sẵn được trang trí lại cho đẹp. "Các KTS có đủ sức gánh trách nhiệm là người tô vẽ cái đẹp mà chưa rõ lợi hại cho bà con ra sao trong khi Thành phố còn muôn vàn khó khăn?".

Thứ ba, Hà Nội đang lập điều chỉnh tổng thể Quy hoạch chung Hà Nội, Quy hoạch phân khu sông Hồng. Trong khi 2 Quy hoạch này chưa có, vậy Phương án kiến trúc cầu đẹp nhất có là điều kiện điều chỉnh nội dung 2 Quy hoạch này không, hay là Quy hoạch được phê duyệt sẽ quyết định quy mô/hình thức cầu này như thế nào?.

Ngoài ra Hà Nội cũng đang triển khai Luật Quy hoạch 2017, định hướng Quy hoạch tích hợp đa ngành: Cầu không chỉ vượt sông mà cần vượt khó đi tới tương lai bền vững, nên chăng những câu hỏi về Quy mô và Lợi ích của Dự án này cần được Thành phố công bố rõ, dựa vào kết quả nghiên cứu của các chuyên gia và công bố trước khi các KTS vững tâm bước vào cuộc thi và chấm thi vẽ ra cây cầu Trần Hưng Đạo có giá trị mang tính biểu tượng.

"Hà Nội có cuộc thi Kiến trúc lớn cũng là cơ hội lớn cho các KTS thể hiện tài năng, tâm huyết đóng góp cho Thủ Đô, nhưng cũng cần làm rõ các thông tin trọng yếu này để cuộc thi trở thành cuộc vui trọn vẹn không chỉ riêng của giới kiến trúc sư mà của cả xã hội", KTS Trần Huy Ánh nhấn mạnh.

×