Những "bảo mẫu" đặc biệt

Nhiều ngày nay, hình ảnh về một chú hà mã "baby" đáng yêu tại Vườn thú Hà Nội đã trở thành tâm điểm chú ý, thu hút sự quan tâm và thích thú của nhiều du khách cũng như người dân Thủ đô. Chú hà mã "baby" lũn cũn, ngây thơ lẽo đẽo bám theo mẹ vô cùng dễ thương khiến nhiều người dân có mặt tại đây tỏ ra thích thú.

Trực tiếp chăm sóc hà mã con suốt nhiều tháng qua, ông Phạm Ngọc Anh (53 tuổi) - Tổ trưởng Tổ chăn nuôi voi - hà mã thuộc Xí nghiệp Chăn nuôi và Phát triển động vật số 1 cho biết, cuối tháng 12/2023, vườn thú Hà Nội tiếp nhận hà mã cái do vườn thú Đại Nam trao tặng, nâng tổng số thành viên lên ba. Hà mã được chăm sóc, phát triển khỏe mạnh.

"Hà mã mang thai đến lúc đẻ khiến chúng tôi rất bất ngờ bởi khi tiếp nhận không ai biết. Vườn thú Hà Nội không có hà mã đực. Từ khi biết tin, cả tổ háo hức xen lẫn lo lắng bởi lần đầu tiên có hà mã đẻ ở vườn thú Hà Nội. 

Chúng tôi đã lắp camera, cắt cử người theo dõi ngày đêm, nhất cử, nhất động của hà mã. Mọi trạng thái của nó được ghi lại trong sổ nhật ký. 

Chế độ dinh dưỡng của hà mã cũng thay đổi, tăng thêm một bữa ăn vào buổi tối, lượng thức ăn hàng ngày tăng gấp rưỡi. Thức ăn chủ yếu là cỏ voi, các loại củ quả, vitamin dạng viên"- ông Ngọc Anh chia sẻ.

Hà mã là một trong những loài thú có vú trên cạn lớn nhất và là động vật móng guốc chẵn nặng nhất. Con hà mã đực trưởng thành có thể nặng 4,5 tấn, con cái 1,3-1,5 tấn, tuổi thọ 40-50 năm. 

Thời gian hà mã cái mang thai khoảng 240 ngày. Hà mã ăn khỏe, ở môi trường sống hoang dã, con trưởng thành có thể tiêu thụ tới 40-50 kg cỏ nước mỗi ngày.

Ngày 23/7/2024, đúng hôm Hà Nội mưa lớn do ảnh hưởng của bão Prapiroon (bão số 2), hà mã trở dạ, nước hồ nơi nuôi thả bị ngập. 

Ông Ngọc Anh cũng một số thành viên trong tổ phải mặc áo mưa thay nhau đứng theo dõi, bơm bớt nước chỉ giữ vừa đủ cho nó thuận lợi sinh con.

Theo ông Ngọc Anh, bình thường người chăm sóc sẽ nhận biết thời điểm sắp sinh của hà mã thông qua triệu chứng như: bỏ ăn, ít vận động, phá chuồng, bụng to lên và bầu sữa căng ra. Tuy nhiên, với hà mã tiếp nhận từ vườn thú Đại Nam, mọi biểu hiện đều không quá rõ ràng.

Tới khi thấy hà mã con nổi lên mặt nước, bác sĩ thú y cũng như nhân viên chúng tôi thở phào vì quá trình sinh nở kéo dài hai giờ đã thành công.

Thành viên mới là con đực, nặng 20kg. Hà mã sinh con dưới nước hoàn toàn tự nhiên, không có bất cứ tác động nào"- ông Ngọc Anh kể lại.

Từ khi có hà mã con, những "bảo mẫu" như ông Ngọc Anh chăm sóc có sự vất vả hơn so với hà mã trưởng thành. 

Sở dĩ vậy bởi, đây là hà mã con đầu tiên sinh trong lịch sử được sinh ra tại Vườn thú Hà Nội, chuyện chăm sóc của ông Ngọc Anh và các nhân viên khác có phần bỡ ngỡ và phải tham khảo qua sách báo, phương pháp chăm sóc của nước ngoài… 

Hàng ngày mọi người theo dõi hà mã 24/24h, theo dõi tình trạng bú, ngủ nghỉ, lúc lên bờ đi lại thế nào, xây xước gì không.

"Chúng tôi quý hà mã con như chính con của mình sinh ra vậy. Trước nay khách tham quan du lịch đến vườn thú rất nhiều, từ khi có cá thể hà mã con có nhiều trẻ nhỏ bám hàng rào say sưa xem, tỏ vẻ rất thích thú, khách tham quan đông hơn. 

Đây cũng là niềm vui, động lực để chúng tôi chăm sóc đôi khi có vất vả nhưng được đối đáp khi khách xem đông nên rất phấn khởi hơn"- ông Ngọc Anh cười.

Niềm hy vọng về tương lai gần của những người chăm sóc hà mã

Tiếp lời ông Ngọc Anh, bác sĩ thú y Vũ Xuân Hải (47 tuổi) cho biết, gắn bó với Vườn thú Hà Nội đến nay gần 30 năm nhưng từ khi có hà mã "baby" ra đời ông thấy đây không chỉ niềm vui mà cũng là niềm tự hào.

Theo ông Hải, quy trình chăm sóc động vật dưới nước khó khăn hơn rất nhiều động vật trên cạn. Hà mã có tập tính ở dưới nước nên hầu như mọi hoạt động đều diễn ra tại đó. Như theo dõi bú, khâu vệ sinh rất khó khăn. 

Hà mã có tập tục bú mẹ hoàn toàn dưới nước nên để theo dõi hoàn toàn qua camera, giám sát xem hà mã con bú thời gian bao nhiêu lâu, trong ngày bao nhiêu lần để đảm bảo được lượng sữa hà mã mẹ có đáp ứng đủ cho con hay không.

"Đây là lần đầu tiên tại Vườn thú Hà Nội có hà mã con được ra đời. Để nhân giống hà mã rất khó khăn, không phải ở đâu cũng có, muốn nhân giống mang vào phía nam nhưng thời gian vận chuyển, đi lại không đảm bảo. 

Khi hà mã mẹ sinh con gần như trong nửa tháng đầu chúng tôi trực 24/24h. Trong 15 ngày đầu trắng đêm, phải theo dõi liên tục nên có lúc rất mệt.

May mắn, hà mã con từ ngày sinh phát triển rất tốt, theo dõi trọng lượng hàng tháng phát triển rất đều, ước tính cân nặng hiện tại khoảng 130-140kg. 

Hiện tại hà mã hoàn toàn bú bằng sữa mẹ và đang tập ăn. Hà mã mẹ sau khi sinh chúng tôi bổ sung thêm lượng thức ăn tinh, dinh dưỡng, tăng thêm khẩu phần ăn, sau sinh bổ sung thêm vitamin nhóm C và canxi"- ông Hải cho hay.

Hàng ngày, Tổ chăn nuôi voi - hà mã gồm 11 nhân viên, trong đó có một bác sĩ thú y, thay phiên nhau chăm sóc 4 con hà mã trong vườn thú. Sắp tới, vườn thú sẽ tổ chức cuộc thi đặt tên cho con mới sinh.

"Hà mã con sinh ra vốn được mọi người chiều nên bản tính cũng rất ương bướng, không hài lòng gì là nằm ì ra ngay. 

Những lúc như vậy chúng tôi rất buồn cười. Trong tương lai không xa chúng tôi hy vọng hà mã con sẽ phát triển tốt, sau này kỳ vọng sẽ có thêm nhiều hà mã con được nhân giống thành công và chào đời tại Vườn thú Hà Nội. Đây cũng là niềm mong mỏi của người chăm sóc thú như chúng tôi"-ông Hải chia sẻ. 

×