Giữa rừng ngập mặn làm du lịch cộng đồng, chuyện ở một xã đảo trở thành 1 trong 100 điều thú vị của TP HCM

Từ một ấp đảo xa xôi, ít ai nghĩ rằng ấp đảo Thiềng Liềng, xã Thạnh An, TP.HCM có thể vươn lên trở thành một điểm du lịch thú vị trong “100 điều thú vị của TP.Hồ Chí Minh”. Và người dân ở đây cũng không ngờ rằng, có ngày họ phải gác việc làm muối, kéo chài… để đi làm hướng dẫn viên. Mô hình du lịch cộng đồng tại đây đang từng bước phát triển, mang lại thu nhập, cải thiện đời sống người dân ấp đảo.

Hành trình vươn lên của người dân ấp đảo Thiềng Liềng thật đáng ghi nhận. Trong hành trình ấy, bà Nguyễn Thị Bạch Tuyết - Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp Thương mại Dịch vụ Du lịch Thiềng Liềng đã cùng các hộ dân làm du lịch từ con số 0.

Bà Nguyễn Thị Bạch Tuyết đã cùng người dân ấp đảo Thiềng Liềng xây dựng mô hình du lịch cộng đồng tại đây. Ảnh: Quang Dương

Báo Dân Việt có cuộc phỏng vấn với bà Tuyết về hành trình xây dựng mô hình du lịch cộng đồng tại đây và quá trình “lột xác” vùng ấp đảo ngập mặn trở thành một điểm đến thú vị, được nhiều du khách biết đến.

PV: TP.HCM là một trung tâm kinh tế lớn, với rất nhiều hoạt động vui chơi nhộn nhịp. Một ấp đảo nhỏ như Thiềng Liềng, lâu nay người dân chỉ sống bằng nghề muối và đánh bắt thủy sản, vậy cơ sở nào để bà có suy nghĩ táo bạo rằng sẽ lập nên một điểm du lịch tại đây?

Bà Nguyễn Thị Bạch Tuyết

Đặc thù của ấp đảo Thiềng Liềng là người dân chỉ làm nghề muối trong 6 tháng nắng, 6 tháng mưa đa phần bà con không có việc làm. Thêm nữa, vùng đất Thiềng Liềng còn hoang sơ, chưa được đô thị hóa, bê tông hóa nhiều, nên mô hình du lịch cộng đồng phù hợp những du khách thích tìm về thiên nhiên. Đảo Thiềng Liềng nằm giữa rừng ngập mặn nên không khí rất trong lành, những món ăn nơi đây rất ngon, hải sản rất tươi nên tôi nghĩ có thể phát triển du lịch từ thế mạnh đó.

Cuối năm 2022, Sở Du lịch TP.HCM phối hợp với UBND huyện Cần Giờ (cũ) ra mắt mô hình du lịch cộng đồng tại ấp Thiềng Liềng. Mô hình đặt mục tiêu vừa phát triển thêm kinh tế cho bà con trên ấp đảo, vừa tạo một điểm đến mới lạ của TP.HCM cho du khách tìm về sau những ngày lao động mệt nhọc.

Được tiếp sức bởi chính quyền, mình càng tự tin tham gia mô hình. Tôi cùng vận động nhiều hộ khác tham gia mô hình. Các chị em tin tưởng, bầu tôi làm Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp Thương mại Dịch vụ Du lịch Thiềng Liềng.

PV: Một tay ngang bắt đầu làm du lịch ở một vùng quê xa xôi, bà và HTX đã đối mặt với những khó khăn gì ở ngày đầu hoạt động?

Bà Nguyễn Thị Bạch Tuyết

Thật ra ấp Thiềng Liềng thuộc TP.HCM, nhưng sau khi có mô hình du lịch cộng đồng mới được nhiều người biết đến. Trước kia rất ít người biết, thậm chí bây giờ cũng có nhiều người nói không nghĩ ở TP.HCM mà có một địa danh như thế. Điện lưới quốc gia ở đây mới có từ 30/4/2016.

Trước giờ mình làm công việc nội trợ, không có chuyên môn gì về du lịch cả. Khi có đề án làm du lịch cộng đồng tại Thiềng Liềng, chính quyền mới đề xuất cần có một HTX để đảm bảo tư cách pháp nhân. Tôi được chị em trong mô hình tin tưởng bầu làm giám đốc.

Ấp đảo duy nhất của TP.HCM

Ấp đảo Thiềng Liềng nằm cách trung tâm xã Thạnh An (huyện Cần Giờ (cũ), TP.HCM) khoảng 7km, đây lá ấp đảo duy nhất của TP.HCM. Ấp Thiềng Liềng có khoảng 211 hộ với hơn 10.000 người, sinh sống chủ yếu bằng nghề làm muối và đánh bắt thủy hải sản, nuôi hàu ở cửa sông. Cả ấp đảo Thiềng Liềng chỉ có một đường độc đạo hình oval dài 4km uốn quanh ruộng muối, sông rạch và rừng ngập mặn.

Lúc đó trình độ không có, năng lực không có, kinh nghiệm cũng không nên mình phải cố gắng. Lúc đầu do chưa rành nên bị phạt hơn chục triệu liên quan đến thuế. Cuối cùng nhờ sự giúp sức của nhiều người, bây giờ cũng vượt qua được rồi.

Việc vận động các hộ tham gia mô hình cũng rất khó, vì họ còn nghi ngờ sự hiệu quả. Chẳng hạn như chỗ chị Vân ban đầu nhất quyết không chịu tham gia. Nhưng cuối cùng nhờ đi vận động các kiểu, thậm chí bỏ tiền túi ra, nói: “Thôi làm đi tôi tặng cho năm chục cái chén để làm khởi nghiệp”. Đến bây giờ hộ của chị Vân được rất nhiều du khách ưa chuộng. Hầu như tour nào du khách cũng chọn đó là điểm đến đầu tiên.

Sau khi hình thành mô hình du lịch cộng đồng, mọi thứ trên ấp đảo Thiềng Liềng thay đổi rất nhiều. Thứ nhất là cảnh quan môi trường thay đổi, mọi gia đình đều trang trí, giữ gìn vệ sinh đẹp hơn, hoa cỏ, cây xanh cũng tăng cường hơn. Các chị em mà làm trong HTX, trong tổ du lịch cũng xinh tươi hơn. Quan trọng nhất là kinh tế cũng tăng lên đáng kể.

PV: Sau hơn 2,5 năm hoạt động, điểm du lịch cộng đồng Thiềng Liềng đã đạt được những thành tựu gì thưa bà?

Bà Nguyễn Thị Bạch Tuyết

Sau hơn 2 năm hoạt động, mô hình du lịch cộng đồng Thiềng Liềng đã có những bước tiến đáng kể. Mặc dù hiệu quả kinh tế chưa nhiều, vì bà con vẫn vừa làm muối vừa làm du lịch, đặc thù là đảo nên phương tiện di chuyển hơi khó khăn, số khách đến với đảo cũng chưa như kỳ vọng. Nhưng so với trước đây thì kết quả rất khả quan.

Sau hơn 2 năm thì lượng khách đến với mô hình đã hơn 6.000 khách. Đây là một con số không nhiều, nhưng cũng không hề nhỏ so với vùng đất du lịch mới phát triển như Thiềng Liềng. Mới đây, tại chương trình Giải thưởng Sáng tạo TP.HCM năm 2025, mô hình du lịch cộng đồng tại ấp đảo Thiềng Liềng nhận giải Ba lĩnh vực Khởi nghiệp sáng tạo. Năm 2023, Thiềng Liềng cũng là điểm đến du lịch cộng đồng được bình chọn và công nhận là 1 trong "100 điều thú vị Thành phố Hồ Chí Minh".

Mô hình du lịch cộng đồng Thiềng Liềng đã góp phần cùng với địa phương giải quyết việc làm cho gần 30 trường hợp trong ngày nghỉ, lễ, tết và cuối tuần; giúp cho nhiều hộ gia đình thoát nghèo với thu nhập mỗi tháng từ 4-5 triệu đồng.

PV: Ngoài các điểm tham quan mô hình, chúng tôi thấy các hộ trong mô hình còn lồng ghép các đặc sản địa phương trong hoạt động du lịch, ý đồ đó cụ thể như thế nào?

Bà Nguyễn Thị Bạch Tuyết

Khách du lịch sau khi đi tham quan, đi chơi đều muốn mang một phần quà đặc sản của địa phương về để dùng, hoặc biếu cho người thân. Do đó tôi muốn trong tour của mình phát triển thêm các sản phẩm đặc sản để cho du khách biết đến. Đồng thời tăng thêm giá trị cho các sản phẩm địa phương, kinh tế các hộ dân được phát triển.

Lúc trước trên ấp chỉ sản xuất muối thô, từ khi hình thành mô hình du lịch thì gia đình tôi có nghiên cứu làm muối tôm, muối tiêu, muối ớt, thậm chí có muối ngâm chân để du khách trải nghiệm và làm quà cho người thân. Nhiều sản phẩm muối của tôi đã được chứng nhận OCOP 3 sao, sản phẩm muối ngâm chân đang làm hồ sơ.

Bên cạnh những sản phẩm địa phương thì mình cũng không thể thiếu sản phẩm OCOP của huyện Cần Giờ, trong đó có thể kể đến như: Đường dừa nước, mật dừa nước…

Hiện tại trên địa bàn HTX chưa có quỹ đất, nên chưa có không gian chung để bán các đặc sản của quê hương, tạm thời hộ ai nấy bán. Hy vọng sắp tới có ngôi nhà tập trung các sản phẩm OCOP của địa phương, cho du khách trước tiên biết đến sản phẩm quê hương, thứ hai là mang về làm quà, quảng bá thêm những sản phẩm đặc trưng của Cần Giờ.

PV: Bà thường xuất hiện tại các cuộc thi liên quan đến khởi nghiệp, sáng tạo… có phải đó là một cách để bà giới thiệu Thiềng Liềng đến với nhiều người hơn?

Bà Nguyễn Thị Bạch Tuyết

Ngoài việc làm du lịch, tôi muốn nhiều người biết đến quê hương thông qua các cuộc thi. Mong muốn của tôi là mang được giá trị địa phương vào phần thi của mình. Những cuộc thi có quy mô toàn quốc, trước khi thi mình sẽ giới thiệu về địa phương, sau đó nếu mình đoạt giải thì truyền thông người ta sẽ biết đến.

Năm 2023 tôi mang sản phẩm muối ngâm chân thảo dược dự thi “Phụ nữ khởi nghiệp, phát huy tài nguyên bản địa”, đoạt giải nhì và là 1 trong 7 sản phẩm đại diện miền Nam đi thi toàn quốc và đoạt giải khuyến khích. Sau đó được nhiều người biết đến, truyền hình VTV3 mời tham chương trình “Khi phụ nữ làm chủ”, tôi lại có dịp quảng bá thêm về quê hương của mình.

Hầu như khi lên tivi phát sóng, tôi rất ít nói về sản phẩm và chỉ nói về Thiềng Liềng. Chủ ý của tôi để đi quảng bá về quê hương của mình. Nghe mình nói, người ta sẽ thắc mắc Thiềng Liềng là ở đâu mà chưa từng nghe. Người ta sẽ tìm hiểu, lúc đó mô hình du lịch của mình sẽ có cơ hội được người ta biết đến.

PV: Đến nay, với góc nhìn của người quản lý mô hình du lịch cộng đồng Thiềng Liềng, bà nghĩ mô hình này còn hạn chế gì và có những điều gì phải được thực hiện trong tương lai nhằm nâng cấp hoạt động du lịch tại đây?

Bà Nguyễn Thị Bạch Tuyết

Trước hết, khó khăn lớn nhất đối với ấp đảo Thiềng Liềng là phương tiện di chuyển. Do nằm cách đất liền, nên muốn di chuyển ra ấp Thiềng Liềng phải đi đò tự túc, tuy nhiên phương tiện này tiềm ẩn nhiều nguy hiểm và di chuyển mất thời gian.

Hiện chưa có tuyến giao thông cố định nối Thiềng Liềng và đất liền. Chính điều này làm cho du khách đến với Thiềng Liềng chưa như kỳ vọng. Phần lớn khách đến đây thương phải đi chung một tàu lớn, hoặc du thuyền xuất phát từ TP.HCM.

Thêm nữa, mô hình của mình còn thiếu những cái trò chơi vận động cho trẻ em và người lớn. Ví dụ người ta đi tour hai ngày thì chỉ một ngày đã trải nghiệm hết các hoạt động hiện có trên đảo, nên cần thêm các hoạt động khác.

Hy vọng là sắp tới sẽ có thêm những mô hình mới, để cho du khách chẳng những tới Thiềng Liềng thưởng thức không khí trong lành, ăn những món ăn ngon, mà còn phải có những cái trò chơi để lại những ấn tượng. Để làm sao sau khi khách về rồi, khách còn quay lại, hoặc giới thiệu người thân.

Xin cảm ơn bà!

×