Nguồn lực mới để bảo vệ rừng

Ngày 22/10, Bộ NNPTNT và WB - cơ quan nhận ủy thác của Quỹ Đối tác các-bon trong lâm nghiệp (FCPF) đã ký kết thỏa thuận chi trả giảm phát thải vùng Bắc Trung Bộ (ERPA).

Với thỏa thuận này, Việt Nam chuyển nhượng cho FCPF 10,3 triệu tấn CO2 giảm phát thải từ rừng tại 6 tỉnh vùng Bắc Trung Bộ, gồm Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên - Huế giai đoạn 2018-2024. Bù lại, FCPF sẽ thanh toán cho dịch vụ này 51,5 triệu USD.

"Việt Nam là quốc gia đi đầu trong việc thực hiện các chương trình giảm phát thải khí nhà kính từ rừng trên quy mô lớn" - bà Carolyn Turk- Giám đốc quốc gia của WB tại Việt Nam cho biết.

Bà Carolyn Turk cũng khẳng định: "Thỏa thuận này đánh dấu sự khởi đầu của một chương mới đối với Việt Nam trong việc huy động nguồn lực mới cho bảo vệ rừng và nâng cao chất lượng rừng và quản lý rừng bền vững, qua đó giúp Việt Nam đạt được các mục tiêu giảm nhẹ biến đổi khí hậu với khát vọng lớn".

Theo bà Carolyn, việc ký kết thỏa thuận ngày hôm nay rất quan trọng vì nó mở cửa cho các hình thức tài chính các - bon khác trong tương lai, hướng tới mục tiêu chung là thúc đẩy quản lý rừng bền vững, giảm phát thải khí nhà kính bằng rừng, tạo thêm sinh kế cho người dân.

"Lũ lụt đang xảy ra ở miền Trung là lời nhắc nhở cho tất cả chúng ta thấy biến đổi khí hậu không phải là vấn đề của tương lai mà nó đã tác động ngày một rõ rệt và nghiêm trọng đến cộng đồng. Từ thực tế này, việc bảo vệ rừng, ổn định sườn dốc đóng vai trò quan trọng để bảo vệ cộng đồng khỏi những tác động của thiên tai. Chúng tôi hy vọng, với thỏa thuận này, công tác phát triển rừng ở Việt Nam sẽ đạt được nhiều kết quả quan trọng hơn nữa" - bà Carolyn nhấn mạnh.

Phải nâng cao chất lượng rừng

Quỹ Đối tác Các-bon trong lâm nghiệp (FCPF) là quỹ hợp tác toàn cầu của các chính phủ, doanh nghiệp, tổ chức xã hội dân sự và các tổ chức của người bản địa tập trung vào việc giảm phát thải khí nhà kính do mất rừng và suy thoái rừng, bảo tồn trữ lượng các-bon rừng, quản lý rừng bền vững và tăng cường trữ lượng các-bon rừng (viết tắt là REDD+) ở các nước đang phát triển.

Từ khi quỹ được thành lập vào năm 2008, FCPF đã làm việc với 47 quốc gia đang phát triển ở châu Phi, châu Á, châu Mỹ La-tinh và vùng Ca-ri-bê, cùng với 17 nhà tài trợ đã đóng góp và cam kết với tổng trị giá 1,3 tỷ USD.

Trên thế giới đã có 4 quốc gia ký kết ERPA với FCPF thông qua WB (cơ quan nhận ủy thác của FCPF), gồm: Cộng hòa dân chủ Công gô (năm 2018), Mozambique (năm 2019), Ghana (năm 2019), Chile (năm 2019). Đến nay, Mozambique và Ghana đã đáp ứng đầy đủ các điều kiện hiệu lực của ERPA, đang trong quá trình báo cáo và xác minh để chuyển nhượng kết quả giảm phát thải theo ERPA. Việt Nam là quốc gia thứ 5 và là nước đầu tiên ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương ký kết ERPA.

Ông Cao Văn Cường- Phó Giám đốc Sở NNPTNT tỉnh Thanh Hóa, 1 trong 6 tỉnh Bắc Trung Bộ được hưởng lợi từ thỏa thuận này cho biết, đây là nguồn lực quan trọng để Thanh Hóa tập trung phát triển rừng gỗ lớn, nâng cao chất lượng rừng, vừa giảm tác động của biến đổi khí hậu vừa mang lại sinh kế cho người dân.

"Những năm qua, tỉnh Thanh Hóa chủ trương phát triển rừng gỗ lớn với diện tích hiện đạt 50.000ha, thúc đẩy phát triển các mô hình chế biến lâm sản thay thế gỗ. Đến nay, toàn tỉnh có 178 doanh nghiệp chế biến gỗ, giá trị sản xuất đạt 1.212 tỷ đồng/năm" - ông Cường cho biết.

Theo Thứ trưởng Thường trực Bộ NNPTNT Hà Công Tuấn, chương trình giảm phát thải vùng Bắc Trung Bộ của Việt Nam được thực hiện nhằm hỗ trợ cho bảo vệ và phát triển rừng, giải quyết các nguyên nhân mất rừng ở vùng Bắc Trung Bộ, qua đó giảm phát thải do mất rừng, suy thoái rừng và tăng hấp thụ do phục hồi, tái tạo rừng. 

Vùng Bắc Trung Bộ được lựa chọn vì tầm quan trọng đặc biệt về đa dạng sinh học và tình hình kinh tế - xã hội. Toàn vùng có tổng diện tích tự nhiên khoảng 5,1 triệu ha (chiếm 16% diện tích đất của cả nước), trong đó 80% là đồi núi, bao gồm năm hành lang bảo tồn đã được quốc tế công nhận. Diện tích rừng của cùng trên 3,1 triệu ha, tỷ lệ che phủ của rừng năm 2019 đạt 57,76%.

"Chi trả giảm phát thải dựa vào kết quả là tiếp nối quá trình chuẩn bị, sẵn sàng thực thi REDD+ tiến tới triển khai toàn diện về dịch vụ môi trường rừng theo quy định của pháp luật Việt Nam, là thành quả của sự hợp tác giữa Việt Nam với FCPF và WB trong việc cùng nỗ lực thực thi thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu" - Thứ trưởng Hà Công Tuấn nhấn mạnh.

Cũng theo Thứ trưởng Hà Công Tuấn, việc thực hiện ERPA sẽ tạo ra nguồn tài chính bổ sung mới, góp phần đầu tư cho các hoạt động giảm mất rừng, suy thoái rừng và nâng cao thu nhập cho chủ rừng; đồng thời hướng tới hình thành thị trường tín chỉ giảm phát thải trong nước và quốc tế; góp phần bảo vệ, phát triển rừng bền vững khu vực 6 tỉnh Bắc Trung Bộ.

Việt Nam là quốc gia đầu tiên ở châu Á - Thái Bình Dương và là quốc gia thứ năm trên toàn cầu ký ERPA. Các thỏa thuận chi trả Giảm phát thải là công cụ mới nhằm khuyến khích quản lý đất đai bền vững ở quy mô lớn và giúp kết nối các quốc gia với các nguồn tài trợ khác về khí hậu.

 Đến nay, nguồn kinh phí cam kết đóng góp cho FCPF để chuẩn bị sẵn sàng và thực hiện chi trả cho dịch vụ giảm phát thải từ rừng đã lên tới 1,3 tỷ USD. Điều này mở ra cơ hội lớn cho các nỗ lực đảm bảo sự cân bằng giữa bảo tồn và tái tạo rừng với phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ môi trường theo hướng phát triển bền vững trên trái đất mà Việt Nam là quốc gia đi đầu.

Thứ trưởng Hà Công Tuấn cho rằng, việc thực hiện ERPA mang lại những lợi ích thiết thực, đồng thời mở ra cơ hội hiện thực hóa việc triển khai chi trả dịch vụ môi trường rừng. 

"ERPA góp phần tăng thu nhập cho các chủ rừng, người dân và doanh nghiệp thông qua nguồn thu từ kết quả giảm phát thải, nâng cao năng suất rừng trồng, cải thiện sinh kế bền vững. 

ERPA góp phần nâng cao nhận thức của các cấp chính quyền, cơ quan quản lý, chủ rừng, cộng đồng, hộ gia đình, khu vực tư nhân về giá trị dịch vụ các-bon rừng, hiểu được lợi ích và giá trị kinh tế, môi trường do rừng mang lại. 

ERPA cũng nâng cao hiệu quả công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng của địa phương, chủ rừng; thu hút lao động nông thôn, tạo việc làm gắn với ổn định sản xuất và đời sống, ổn định chính trị, củng cố an ninh, quốc phòng" - Thứ trưởng Hà Công Tuấn nói.

×