Quận Phượng Tường, thành phố Bảo Kê, tỉnh Thiểm Tây, thời cổ đại được gọi là Vĩnh Thành, năm 677 trước Công nguyên, nước Tần dời đô đến nơi này, Vĩnh Thành là kinh đô của nước Tần trong 294 năm, và 19 vị quân vương của nước Tần đã được chôn cất tại đây. Sau hơn hai nghìn năm, những ngôi mộ cổ của quốc vương nước Tần này hiện ở đâu? Theo sử sách ghi lại, "Công tước Tần Ninh được chôn cất dưới chân núi Tây Sơn, do đó có tên là dãy núi Tần Lĩnh." Núi Lĩnh Sơn ngày nay chính là dãy núi Lĩnh Sơn thuộc huyện Phượng Tường, Thiểm Tây, Trung Quốc. Năm 1975, một đoàn khảo cổ của Viện khảo cổ tỉnh Thiểm Tây đến Lĩnh Sơn để khám phá dấu chân của tổ tiên nước Tần, suốt một năm mà đoàn khảo cổ không tìm thấy gì.

Ngay khi đội khảo cổ tưởng như đã đầu hàng không thể tìm kiếm được gì, Cận Tư Trị, một dân làng ở Bộ chỉ huy phía Nam, đã nói với họ một điều kỳ lạ. Khởi nguồn vấn đề bắt đầu từ một mảnh đất hoang vu: cách Lĩnh Sơn 30km về phía đông nam có một vùng đất kỳ lạ, một năm bốn mùa cho dù lượng mưa có nhiều thế nào thì cũng không có một loại cây trồng nào có thể mọc được trên đất đó. Bởi vì quanh năm suốt tháng như vậy trong một thời gian dài, người dân trong thôn làng cũng chẳng buồn để ý tới, vùng đấy này liền biến thành một bãi đất hoang.

Vào tháng 4 năm 1976, người dân làng tên Cận Tư Trị đã đến vùng đất này và định đào một ít đất để sửa lại bức tường của ngôi nhà. Cứ đào xuống đất là anh ta lại móc lên được một ít đá viên kỳ lạ, đá lẫn với bùn vàng lại còn có ánh của sỏi đỏ, màu sắc và hình dạng đều khác với các loại bùn vàng xung quanh, đào xuống 5m mới có thể chạm tới vùng đất bùn lỏng, cái xẻng còn bị cong đi. Cận Tư Trị thuật lại cho nhóm khảo cổ nghe về sự kiện kỳ lạ này. Chính hàng loạt sự trùng hợp này, một đại tổ hợp mộ cổ tuổi đời ngàn năm đã được khám phá khai quật.

Sau khi các chuyên gia đến địa điểm để thăm dò khai quật, họ không dám tin được cảnh tượng trước mắt, hóa ra những hòn đất kỳ lại đều là đất ngũ sắc, một vùng đất mộ ngũ sắc với quy mô lớn như vậy quả là lần đầu tiên được thấy. Khảo sát sơ bộ của các chuyên gia nhận thấy đây là một công trình ngầm diện tích hình chữ nhật cực lớn. Diện tích của dự án này lớn bằng hai sân bóng rổ. Hoàng thổ được phát hiện khi giàn khoan khoan xuống độ sâu 24 m, đoàn khảo cổ xác định đây là một ngôi mộ khổng lồ.

Đây là lăng mộ cổ đầu tiên của triều đại nhà Tần do nhóm khảo cổ ở Vĩnh Thành phát hiện nên được gọi là lăng mộ số 1 của Tần Công. Tại khu vực khai quật, các chuyên gia đã tìm thấy 247 hố bị đào trộm, các chuyên gia bắt đầu cảm thấy chạnh lòng, họ lo lắng rằng những di vật văn hóa có giá trị đã bị kẻ trộm lấy trộm. Để có thể nhìn rõ diện mạo thực sự của lăng mộ nghìn năm tuổi và bảo vệ tốt hơn các di tích văn hóa, đội khảo cổ đã bắt tay vào đào sâu để giải cứu lăng mộ số 1 của Tần Công.

Tổng thể lăng mộ Tần Công số 1 có hình chữ "中", có chiều dài 300 mét, chiều rộng 42,5 mét, diện tích 5334 mét vuông. Các nhà khảo cổ đã tìm thấy nhiều xác chết kỳ dị dưới chân tầng 2. 20 xác chết này không có quan tài, một số bị tách rời đầu một nơi thân một nẻo, một số chân tay bị cắt xẻo, chứng tỏ thi thể của họ không hoàn chỉnh trước khi chôn cất. Ngôi mộ cổ bí ẩn vì thế lại càng trở nên thần bí.

Khía cạnh bi thảm nhất của chế độ mai táng thời Tiền Tần là hiến tế con người, khi đưa vào mộ, họ bị chặt sống như gia súc bò dê để hiến tế. Dưới chân tầng 2 là khu vực tế lễ, 20 thi hài này là những người đã từng là tù binh, nô lệ. Người xưa cho rằng cái chết cũng giống như sự sống, sau khi chết con người nên được hưởng đãi ngộ như trước, sau khi chủ nhân chết thì những nô lệ này cũng phải chết cùng, dù ở cõi âm cũng phải phục vụ chủ nô cũ như dương thế.

Sau đó, hơn 166 chiếc quan tài bằng gỗ được các nhà khảo cổ học tìm thấy ở chân tầng 3. Bên trong nắp quan tài là một bộ xương người duy nhất. Rõ ràng, họ là những người tử vì đạo, những nạn nhân của hệ thống chôn cất tàn khốc thời Tiền Tần. Từ đó đến nay, tổng số những người tử tuẫn trong mộ đã tìm được là 186. Theo sử sách ghi lại, người Tần sau khi chết chủ yếu được chôn cất với chân tay bị bó buộc cong lại, sau khi chết, các chi dưới bị cuộn tròn và dùng băng vải buộc lại. Chân tay của 186 người tử tuẫn này đều bị co quắp, có thể thấy ngôi mộ này chắc chắn là mộ của nước Tần.

Sau khi niên đại của ngôi mộ được xác nhận, danh tính của chủ nhân ngôi mộ đã trở thành tâm điểm chú ý. Do một số yếu tố ngoại cảnh và sự khó khăn của bản thân dự án khai quật, 10 năm sau, quan tài chính giữa lăng mới được khai quật. Có đòn xà chống từ hướng Nam Bắc. Phương thức mai táng này lại là phương thức mai tráng vua chúa thiên tử của đời Châu. Điều này khiến các nhà khảo cổ học hoang mang, khi đó nước Tần chỉ là một nước chư hầu, không thể được đặc hưởng phương thức mai táng như vậy, chủ nhân của lăng mộ lẽ nào không phải là quốc vương nước Tần sao?

Khi các nhà khảo cổ mở nắp quan tài, hy vọng giải đáp nghi ngờ của họ, họ phát hiện ra rằng trong quan tài không có xương, chỉ có một phần xương đùi. Sau đó, các chuyên gia đã tìm thấy một số mảnh đá trên đỉnh quan tài, khi kiểm tra kỹ hơn, những mảnh đá này thực sự là một loại nhạc cụ cổ có tên là chuông đá. Bên cạnh chuông đá còn có khắc chữ, trên đó có hơn 180 ký tự, giống như "bia đá", nội dung ghi trong bia đá là những hoạt động yến tiệc trong cung đình. Trong số đó, dòng chữ 4 ký tự "Cung Hoàn Thị Tự" tiết lộ danh tính của chủ nhân ngôi mộ, đó là Cảnh Công, người thừa kế của Cung Công và Hoàn Công. Tần Cảnh Tông là vị vua thứ 14 của nhà Tần, trị vì được 40 năm, quan tài gỗ bách ruột vàng cùng hình thức mai táng đã cho thấy sức mạnh quốc gia của nước Tần ngày càng lớn mạnh.

Lăng mộ số 1 của Tần Công là một trong số 5 lăng mộ lớn nhất của Trung Quốc, là lăng mộ lớn nhất của thời Tiền Tần cho đến nay, là lăng mộ có nhiều người tử tuẫn nhất được phát hiện kể từ thời Tây Chu, và quan tài bằng gỗ bách ruột vàng là loại quan tài đẳng cấp cao nhất trong các loại quan tài ở Trung Quốc. Bia mộ ở mặt ngoài của hai bức tường lăng mộ là bia mộ sớm nhất trong lịch sử lăng mộ Trung Quốc, và chiếc chuông đá khai quật được từ ngôi mộ lớn là chiếc chuông đá có khắc chữ sớm nhất được tìm thấy.

Để bảo vệ và kế thừa có hiệu quả các di tích văn hóa và phát triển kinh tế địa phương, nhân dân địa phương của tỉnh Thiểm Tây, Trung Quốc đã gây quỹ xây dựng Bảo tàng Lăng Tần Công số 1, lần đầu tiên được đổi tên thành Bảo tàng Lăng Tiền Tần. Nhằm tri ân những người làm công tác chống dịch trên tuyến đầu của Cuộc kháng chiến chống đại dịch Covid-19, danh thắng thậm chí có chính sách thăm quan miễn phí cho những người làm công tác y tế trên cả Trung Quốc cho đến hết ngày 31 tháng 12 năm 2020.

×