Dương Quá là nhân vật nam chính trong tiểu thuyết Thần điêu đại hiệp của cố nhà văn Kim Dung. Chàng là con trai duy nhất của Dương Khang và Mục Niệm Từ. Cũng giống như các nhân vật nam chính khác trong tiểu thuyết kiếm hiệp của cố nhà văn Kim Dung, chàng có một tuổi thơ bất hạnh, sớm mồ côi cha mẹ từ nhỏ.

Tên của chàng là do Quách Tĩnh (trong bản sửa đối nói là Hoàng Dung) đặt, vì khi chàng ra đời thì Dương Khang (cha của Dương Quá) đã chết, với mong muốn khi lớn lên chàng sẽ sửa lại các sai lầm của cha. Chàng được mô tả là người có chân mày tỏa ra khí khái bất phàm, cặp mắt sáng ngời, tính tình thông minh, cổ quái, có nhiều mưu mẹo.

Dương Quá (Cổ Thiên Lạc) và Tiểu Long Nữ (Lý Nhược Đồng) trong Thần điêu đại hiệp năm 1995.

Trong một dịp tình cờ, Dương Quá được vợ chồng Quách Tĩnh - Hoàng Dung gặp và đem về đảo Đào Hoa nuôi nấng. Trước khi về đảo, Dương Quá có gặp gỡ Tây Độc Âu Dương Phong (lúc này đã mất trí) nhận làm nghĩa phụ.

Tuy nhiên, sau nhiều lần bị nghi ngờ và hiểu lầm (phần do lý lịch xấu, phần do tính tình), Dương Quá phải di chuyển lên Toàn Chân giáo, rồi ở đây cũng không yên, cuối cùng được Tiểu Long Nữ thu nhận làm đệ tử phái Cổ Mộ.

Cuộc đời của Dương Quá trải qua nhiều bể dâu chìm nổi, là nhân vật hiếm hoi của cố nhà văn Kim Dung trải qua 3 giai đoạn cuộc đời trong một bộ truyện: Thiếu niên, thanh niên và trung niên, ngoài ra trong suốt cuộc đời của mình, Dương Quá cũng học được rất nhiều loại võ công lợi hại, nhưng đa phần không hoàn thiện. Kim Luân Pháp Vương từng nói thẳng về căn bản võ học của Dương Quá là “bác mà không tinh” (có số lượng mà thiếu chất lượng).

Dương Quá (Huỳnh Hiểu Minh).

Chúng ta có thể điểm lại những trường phái mà Dương Quá từng học qua như: Cáp mô công của Tây Độc Âu Dương Phong, Ngọc nữ tâm kinh của phái Cổ Mộ, Toàn chân kiếm pháp của Toàn Chân giáo, võ công trong Cửu âm chân kinh được Vương Trùng Dương viết trên vách tường trong Cổ Mộ, Đả cẩu bổng pháp của Bắc Cái Hồng Thất Công, Đàn chỉ thần công và Ngọc tiêu kiếm pháp của Đông Tà Hoàng Dược Sư… Có thể nói đây toàn là những kỳ công võ học đương thời. Tây Độc Âu Dương Phong với Cáp mô công và Đông Tà Hoàng Dược Sư với Đạn chỉ thần công trở thành những 2 trong số 5 cao thủ hàng đầu sau Hoa Sơn luận kiếm lần thứ nhất.

Dương Quá thân mang nhiều tuyệt kỹ nhưng chưa luyện được đạt mức lợi hại, luận về thực lực anh ta thậm chí còn thua Hoắc Đô và Đạt Nhĩ Ba, nhiều trận thắng đều nhờ may mắn. Tuy nhiên, sau khi bị cụt tay, Dương Quá có bước chuyển lớn về nhân cách, võ công của Dương Quá cũng có nhiều biến đổi.

Một tháng sau khi Dương Quá cụt tay đã có sự thay đổi lớn, võ công tiến vượt bậc thành cao thủ hàng đầu. Sự tiến bộ vượt bậc về võ công, có thể thấy nguyên nhân trực tiếp nhất là cuộc kỳ ngộ với Thần Điêu biết được cách luyện công của tiền bối Độc Cô Cầu Bại từ đó võ công tăng tiến vô cùng và đạt đến cảnh giới rất cao, mà chuyện mất cánh tay là yếu tố then chốt.

Dương Quá vì bị cụt tay mà có sự thay đổi lớn về võ công.

 Trên thực tế, không phải ở những tuyệt kỹ như Ngọc nữ tâm kinh, Đả cẩu bổng pháp, hay Cáp mô công, những võ công này trước đây Dương Quá cũng không phát huy được. Lý do ở đây là nhờ sự chỉ dẫn của Thần Điêu mà Dương Quá bắt đầu ngộ ra kiếm thuật của Độc Cô Cầu Bại, tức là nhờ bị mất cánh tay mà Dương Quá biết áp dụng chiêu thức đơn giản, biết điều khiển thanh kiếm nặng Huyền thiết trọng kiếm trở thành có sức mạnh vô địch thiên hạ.

Trong 16 năm chờ đợi Tiểu Long Nữ, Dương Quá đã sáng tạo ra môn võ công Ám nhiên tiêu hồn chưởng, một trong những môn võ độc đáo bậc nhất của thế giới võ hiệp.

Uy lực của Ám nhiên tiêu hồn chưởng rất lớn. Năm xưa Dương Quá dùng chính chiêu thức này để đánh bại Kim Luân Pháp Vương và đội quân Mông Cổ. Đây là môn võ kỳ lạ sử dụng khi đang trong tâm trạng tương tư sầu khổ vô cùng đau đớn tuyệt vọng. Khi tâm trạng vui vẻ hạnh phúc, vô ưu vô lo thì lộ chưởng pháp này mất đi thần hiệu nên vì thế mà hiếm có truyền nhân.

Tại Hoa Sơn luận kiếm lần thứ ba, với võ công trác tuyệt, Dương Quá được tôn là Tây Cuồng - một trong Thiên hạ ngũ tuyệt (danh xưng thay cho "Võ lâm ngũ bá" trước đó).

×