Bình luận
0
Dù là người khai khoa của một dòng họ đại khoa bảng, thuở hàn vi, Uông Sĩ Đoan phải trải qua quảng đời đầy đắng cay, éo le, tủi nhục.
Theo sách Tang thương ngẫu lục, vì gia cảnh cơ hàn, sau khi lấy vợ, Uông Sĩ Đoan phải ở rể tại làng Du Lâm (Từ Sơn, Bắc Ninh ngày nay). Cùng người vợ này, hai người đã sinh hạ được một con trai.
Vốn rất quyết chí học hành nhưng Uông Sĩ Đoan lại gặp phải người vợ rất keo kiệt, dữ dằn, hễ thấy bạn của chồng tới chơi là đuổi thẳng, lớn tiếng mắng rằng: Đồ dài lưng tốn vải, ăn no lại nằm chớ gì mà nói năng ỏm tỏi ra chiều bắng nhắng thế!
Dù bị vợ khinh miệt ra mặt, Uông Sĩ Đoan vẫn ham học, quyết chí đem tài năng thi thố với đời. Ông cố nhịn, bỏ qua tất cả để lao vào đèn sách, mài dùi kinh sử.
Cảnh Uông Sĩ Đoan bị vợ lột hết đồ. Tranh: Sỹ Hòa/Báo Bình Phước.
Khi triều đình mở khoa thi, như bao sĩ tử khác, Uông Sĩ Đoan sắm sửa lều chỏng để đi. Nào ngờ, vợ ông quyết không chu cấp hành lý và lệ phí cho.
Giận dỗi, ông vùng vằng bỏ đi, nào ngờ bà ta đuổi theo, lột sạch quần áo. Không còn miếng vải che thân, Uông Sĩ Đoan xấu hổ phải lội xuống ao để núp.
Bấy giờ có một cô gái ở làng bên cạnh cùng bà mang vải ra chợ bán, thấy cảnh ấy, liền nhờ bà tới hỏi xem đầu đuôi câu chuyện rồi xé vải tặng cho đóng khố dùng tạm. Nhờ mảnh vải của cô gái xa lạ, Uông Sĩ Đoan mới được đi thi.
Sau khi thi đỗ tiến sĩ, ông đã tìm đến cô gái xa lạ ngày nào, xin cưới làm vợ. Biết tin chồng đỗ đạt và cưới cô gái bán vải cứu mình khỏi tình huống dở khóc dở cười, bà vợ cũ liền chạy đến kiếm chuyện. Người vợ mới của ông bình thản nói:
"Tôi chỉ lấy cái bà đã nhẫn tâm vứt xuống ao, chứ có tranh giành cái gì của bà đâu. Còn như áo mũ hiện giờ chồng tôi đang mặc là của vua ban, bà có giỏi thì cứ đến mà lột".
Bà vợ cũ nghe vậy xấu hổ quá, bỏ làng đi không rõ tung tích. Câu chuyện của người phụ nữ này trở thành đề tài chê cười cho hậu thế: "Dài lưng đã có võng đào. Tốn vải đã có áo bào vua ban".
Uông Sĩ Đoan (1694-1793), quê ở làng Vũ Nghị, huyện Thanh Lam, phủ Tân Hưng, trấn Nam Sơn, nay là xã Thái Hưng, huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình.
Ông tên thật là Giang Sĩ Đoan, nhưng bắt đầu từ đời ông do kiêng húy của chúa Trịnh Giang nên đổi thành họ Uông.
Theo sách Tang thương ngẫu lục, năm Tân Sửu (1721) đời Lê Dụ Tông, triều đình mở khoa thi. Vượt qua gần 3.000 nho sinh, Uông Sĩ Đoan đứng thứ 6 trong số 25 người được triều đình chấm đỗ.
Uông Sĩ Đoan là người mở đầu cho dòng họ khoa bảng của ông.
Tại khoa thi này, Uông Sĩ Đoan cùng các sĩ tử đã vượt quan bài thi hỏi về đạo trị nước của triều đình để ghi tên bảng vàng. Ngày nay, bia tiến sĩ ở Văn Miếu - Quốc Tử Giám vẫn còn lưu lại nội dung khoa thi.
Theo đó: "Đề sách vấn hỏi về đạo trị nước. Sáng hôm sau, quan đọc quyển nâng quyển tiến đọc. Hoàng thượng đích thân xem xét, định thứ bậc cao thấp... Loa truyền người đỗ, bộ Lễ rước bảng vàng ra treo ở trước cửa nhà Thái học.
Lúc bấy giờ người tới xem chen vai nối gót, áo mũ đầy đường, đều nói rằng từ hồi trung hưng tới nay, khoa mục được người thì khoa này là thịnh nhất.
Mùa xuân năm sau, cử hành ân điển. Ban áo mũ phẩm phục để được vẻ vang, cho dự yến Quỳnh thưởng hoa bạc.
Tỏ lòng ưu ái ban cho bạc ròng, lại hậu đãi làm cho nhà cửa để có chốn chở che, theo thứ bậc cao thấp mà định tước vị, ân điển chất chồng. Lại sai khắc đá dựng bia ở nhà Quốc học".
Sau khi đỗ đạt, Uông Sĩ Đoan bước vào con đường quan lộ, trải qua nhiều chức vụ, làm quan đến Hữu Thị lang bộ Công, tước Lam đình bá và ông cũng là người khai sinh của một trong những dòng đại khoa bảng ở vùng Sơn Nam Hạ xưa và Thái Bình ngày nay.
Năm 1793, ông qua đời khi đã sống thọ tới 99 tuổi - độ tuổi cực hiếm thời bấy giờ.
Đặc biệt hơn, cùng vị phu nhân mới, hai ông bà đã sinh được nhiều người con đỗ đạt cao, làm quan to, nức tiếng đương thời như quan Bồi tụng là Uông Sĩ Lãng, Tri huyện Cẩm Giàng là Uông Sĩ Thiến, Lại bộ Lang trung là Uông Sĩ Trạch.
Ở đời, mỗi người có một cách nổi tiếng khác nhau, như bà vợ đầu của Uông Sĩ Đoan cũng là người nổi tiếng, chỉ tiếc là nổi tiếng ăn ở vô đạo. Khi lột hết quần áo của chồng để hạ nhục chồng, chính bà đã lột bỏ hết chút tình mong manh cuối cùng của hai người rồi đó vậy.
Khéo khen cho tiến sĩ Uông Sĩ Đoan, đã giỏi nuôi chí học hành, lại còn giỏi nhịn. Vẻ vang gì sự vũ phu với vợ mà đấng quân tử phải học đò? Uông Sĩ Đoan thà trốn xuống ao chớ không thèm gây sự, kế sách ấy có thể là chưa hay nhưng quyết không phải là dở nhất.
Cô gái bán vải trong chuyện này, cả nhân ái lẫn đoan trang đều có thừa vậy. Uông Sĩ Đoan không nhớ ơn nghĩa, phỏng có được chăng? Kính Phủ Nguyễn Án không cho biết gì thêm về người vợ đầu của Uông Sĩ Đoan, nhưng cứ theo lẽ mà suy thì ở tuổi ấy, nhân cách của bà đã quá ổn định rồi, nói thêm nữa sợ gây phiền hà cho tờ giấy mỏng này đó thôi.
Sau, Uông Sĩ Đoan ba lần được hưởng đại phước. Một là bình an trên hoạn lộ. Hai là được trường thọ hơn người. Ba là các con ông đều có danh vọng lừng lẫy. Chồng ấy, vợ ấy, các con ấy, sự nghiệp ấy, có gì là lạ đâu.
Khi nhắc đến tham quan nổi tiếng lịch sử Trung Quốc, người ta thường nghĩ ngay đến Hòa Thân. Thế nhưng, ít ai biết rằng vẫn còn có một tên đại tham quan, số tiền tham ô được cũng chẳng hề thua kém Hòa Thân, nhưng ông ta lại thông minh hơn Hòa Thân rất nhiều. Người này chính là Dịch Khuông.
Hai nữ thần biliards Hàn Quốc - Han Soye và Kim Hyerim khiến các cơ thủ hàng đầu Việt Nam phải ôm hận với những thất bại tại giải Billiards HBSF Tour đang diễn ra tại TP.HCM.
Chia sẻ
Tại Phiên họp thứ 2 của Ban Chỉ đạo quốc gia về phát triển ngành công nghiệp bán dẫn, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh, việc phát triển ngành công nghiệp bán dẫn vừa là công việc trước mắt, vừa lâu dài, chiến lược, do đó phải nghĩ sâu, làm lớn, nhìn xa, trông rộng.
Chia sẻ
Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được yêu cầu chính quyền tại địa phương tập trung vào vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, phục vụ người dân, doanh nghiệp.
Chia sẻ
Bộ trưởng Bộ Công an tặng Bằng khen, danh hiệu thi đua cho nhiều tập thể, cá nhân Công an TP Đà Nẵng, các quyết định đã được trao sáng nay 4/8.
Chia sẻ
Sự ra đi đột ngột của trọng tài Trần Đình Thịnh sáng 4/8 để lại nỗi tiếc thương với bóng đá Việt Nam. Trong sự nghiệp của mình, ông để lại nhiều dấu ấn đáng nhớ.
Chia sẻ
Phản ánh tới PV Báo điện tử Dân Việt, một số nông dân ở tỉnh Vĩnh Phúc cũ (nay là tỉnh Phú Thọ mới) tỏ ra rất bức xúc trước việc các trang trại bỏ ra nhiều tiền để lắp đặt hệ thống cảm biến tự động của Công ty TNHH Tép Bạc để phục vụ nuôi cá, nhưng sau một thời gian ngắn sử dụng, các thiết bị này liên tục gặp sự cố, không thể sử dụng được tiếp nên mọi người phải quay lại cách chăn nuôi truyền thống, thủ công.
Chia sẻ
Không còn phải xác nhận “không tranh chấp”, “phù hợp quy hoạch”; hồ sơ cấp Sổ đỏ chỉ cần 3 loại giấy tờ; thời gian giải quyết rút còn 15 ngày. Hàng loạt thủ tục "rườm rà" trong cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (Sổ đỏ) bị bãi bỏ sau khi cấp xã được phân cấp sâu từ 01/7/2025, theo quy định mới.
Chia sẻ
Giá thép cây trên sàn giao dịch tương lai Thượng Hải (SHFE) giao tháng 5/2026 giảm 27 Nhân dân tệ, xuống mức 3.270 Nhân dân tệ/tấn.
Chia sẻ
Hôm nay (4/8) là ngày cuối cùng để thí sinh nộp hồ sơ xét tuyển bổ sung vào lớp 10 công lập, trong bối cảnh nhiều trường vẫn còn chỉ tiêu để lấp đầy.
Chia sẻ
Bộ trưởng Bộ Công an, Đại tướng Lương Tam Quang giao 6 nhiệm vụ trọng tâm cho Hiệp hội Dữ liệu quốc gia nhằm kiến tạo xây dựng hệ thống dữ liệu an toàn, đồng bộ, thống nhất.
Chia sẻ
Trên dải đất miền Trung gió Lào hun rát mặt người, nắng như nung, vỡ rang mặt đất, có những người lặng lẽ đi qua năm tháng bằng đôi tay rám nắng và đôi chân chai sần. Họ, những người thợ điện khoác lên mình bộ quần áo màu cam, âm thầm bền bỉ đứng sau ánh sáng, để phía trước là bình yên, tiếng cười rộn rã dưới mỗi mái nhà. Tùy bút “Giữ sáng miền gió Lào nắng lửa” của tác giả Phương Thảo là những lát cắt đời thường, khắc họa sự bền gan, vững chí của những con người đang ngày đêm lặng thầm giữ dòng sáng quê hương.
Chia sẻ
Nếu như Tiến sĩ Lê Công Hành được dân gian tôn là ông tổ nghề thêu, thì trước đó, thời Lê sơ có Tiến sĩ Trần Lư được tôn làm ông tổ nghề sơn.
Chia sẻ
Đội CSGT Cát Lái thuộc Phòng CSGT Công an TP.HCM đã vào cuộc xác minh, mời tài xế xe đầu kéo lạng lách, đánh võng trên cao tốc TP.HCM – Long Thành – Dầu Giây.
Chia sẻ
Anh Thuận, nông dân xã Khánh Lâm (tỉnh Cà Mau) chia sẻ: “Trước đây, cá đồng ở vùng này nhiều vô kể, nhưng vì khai thác không chọn lọc mà nguồn lợi bị cạn kiệt. Bây giờ, muốn ăn cá đồng phải ra chợ mua. Tôi quyết định làm mô hình kết hợp vừa trồng cây ăn trái, vừa tạo môi trường cho cá đồng tự phục hồi, như vậy hiệu quả kinh tế cao hơn”.
Chia sẻ
Trong bối cảnh nền kinh tế số phát triển, chuyển đổi số là một yếu tố quan trọng nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và tối ưu hóa thủ tục hành chính. Phòng CSGT Công an TP.HCM (PC08) đang triển khai chương trình chuyển đổi số, hướng đến xây dựng cơ sở dữ liệu để phục vụ nhu cầu của người dân.
Chia sẻ
Nghề làm gốm Bàu Trúc của tỉnh Ninh Thuận cũ, nay là Khánh Hòa lâu nay đã không ngừng từng bước phát triển, đa dạng hóa các sản phẩm để đáp ứng nhu cầu cho người dân, du khách. Không những tạo công ăn việc làm mà còn giúp cho hàng trăm hộ đồng bào dân tộc chăm vươn lên thoát nghèo.
Chia sẻ
Tập đoàn may mặc lớn thế giới đang kinh doanh tại Việt Nam cho biết phần lớn nguồn cung nguyên phụ liệu dệt may Việt Nam hiện nay nhập từ Trung Quốc, Ấn Độ, Hàn Quốc với tỷ lệ nhập khẩu nguyên phụ liệu lớn.
Chia sẻ
CLB Becamex TP.HCM vừa đăng tải thông điệp cảm ơn và nói lời chia tay đến 4 cầu thủ trước khi mùa giải 2025/2026 khởi tranh.
Chia sẻ
Cơ quan tình báo quân sự Ukraine đã có được các tài liệu mật nêu chi tiết về tàu ngầm hạt nhân mới nhất của Nga K-555 Knyaz Pozharsky, một phần của lớp Borei-A 955A, Cục Tình báo Chính của Bộ Quốc phòng (HUR) đưa tin vào ngày 3/8.
Chia sẻ
Đến ấp Tân Bình 2, xã Lang Minh, huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai (nay là xã Xuân Phú, tỉnh Đồng Nai mới), rất nhiều người ấn tượng với vườn rau ngót rộng 5 hécta xanh mát trồng dưới tán cây gỗ sưa quý của gia đình ông Luyến. Ngày nào gia đình ông Luyến cũng cắt rau ngót đi bỏ mối, mang lại doanh thu tiền tỷ từ nguồn bán rau.
Chia sẻ
Thị trường tài sản số hôm nay 4/8 chứng kiến sắc xanh sau 3 ngày "đỏ lửa", trong đó rất nhiều đồng tiền điện lớn tăng mạnh.
Chia sẻ
Có khả năng Khu công nghệ cao TP.HCM (SHTP) sẽ có nhà máy sản xuất pin lưu trữ điện với tổng vốn đầu tư 850 triệu USD nếu dự án năng lượng này được chấp thuận.
Chia sẻ
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa có thư khen tấm gương dũng cảm, quyết đoán, sáng suốt cứu người trong trận lũ quét tại bản Háng Pu Xi, xã Xa Dung, tỉnh Điện Biên của Trưởng bản Mùa A Thi.
Chia sẻ
TP.HCM đang chuyển đổi xanh bền vững trên nhiều mặt từ công nghiệp, giao thông, năng lượng, quản lý đô thị, tiêu dùng đến nông nghiệp; từ đô thị đến vùng ven…
Chia sẻ
Diễn viên Chu Long Quảng nổi tiếng với vai Phật Tổ trong "Tây du ký" 1986, cuộc đời và sự nghiệp của ông gây ấn tượng sâu sắc trong lòng khán giả.
Chia sẻ
Tuần mới (từ 4-10/8) đã sang, nhiều con giáp được có vận may rực rỡ, trong đó đầu bảng là Mão, Tý, trong khi con giáp Ngọ, Hợi cần thận trọng.
Chia sẻ
Dù xã hội đã phát triển, khoảng cách nông thôn và thành thị ngày càng được thu nhỏ, tuy nhiên, vẫn có nhiều người nghèo giữa phố.
Chia sẻ
Hôm 2/8, tiền vệ Việt kiều Julien Nguyễn đã tới sân Thống Nhất để theo dõi trận đấu tập của CLB Công An TP.HCM với Trường Tươi Đồng Nai.
Chia sẻ
Theo Bộ Tư lệnh Phòng không Bắc Mỹ (NORAD), các máy bay chiến đấu của Mỹ đã được điều động để chặn một máy bay dân sự vi phạm không phận hạn chế trên câu lạc bộ golf của Tổng thống Donald Trump ở Bedminster, New Jersey, đánh dấu lần xâm nhập trái phép thứ năm vào khu vực này trong suốt cuối tuần.
Chia sẻ
Đây là một trong những hình thức cải cách hành chính đang được tỉnh Đồng Nai đẩy mạnh nhằm giúp người dân, doanh nghiệp tiết kiệm thời gian và chi phí đi lại; đồng thời, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của cơ quan quản lý nhà nước, sau hơn một tháng hai tỉnh Đồng Nai - Bình Phước sáp nhập.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Nguyễn Thuần (Việt sử giai thoại) 
