Cấp thiết thêm nhiều nhà ở xã hội để cân bằng thị trường

Thị trường bất động sản năm 2024 đã vượt qua giai đoạn khó khăn nhất và chuyển sang giai đoạn phục hồi, tăng trưởng trở lại.

Tuy nhiên, Hiệp hội Bất động sản TP. HCM (HoREA) đánh giá thị trường chưa thực sự vững chắc vì nhà ở vẫn đang rất thiếu nguồn cung. 

Đáng quan ngại hơn, kể từ năm 2020 đến nay, phân khúc nhà ở cao cấp chiếm đa số trên thị trường, nhưng lại rất thiếu nhà ở thương mại giá vừa túi tiền (dưới 3 tỷ đồng/căn) và nhà ở xã hội. 

Điều này dẫn đến giá nhà tăng liên tục và "neo giá" rất cao vượt quá khả năng tài chính của đa số người dân có thu nhập trung bình, thu nhập thấp đô thị ngày càng khó tạo lập nhà ở.

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA, cho rằng từ tình hình thực tiễn này, cần tăng nguồn cung nhà ở xã hội, nhà giá rẻ để cân bằng thị trường. 

Để thực hiện điều trên, HoREA đã đề xuất nhiều giải pháp để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy phát triển ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội trong giai đoạn 2021 - 2030 và tiếp tục phát triển loại nhà này sau năm 2030.

Cụ thể, HoREA đề nghị Quốc hội xem xét ban hành "Nghị quyết thí điểm về cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội", để thể chế hóa Chỉ thị số 34-CT/TW ngày 24/05/2024 của Ban Bí thư "về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phát triển nhà ở xã hội trong tình hình mới". 

Trong đó, HoREA đề nghị "việc quyết định hoặc chấp thuận chủ trương đầu tư, điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội thì cơ quan quản lý nhà ở cấp tỉnh chuẩn bị hồ sơ và trình UBND cấp tỉnh chấp thuận chủ trương đầu tư mà không phải thực hiện theo quy định của Luật Đầu tư.

Tiếp theo, HoREA đề nghị cho phép Bộ Quốc phòng, Bộ Công an được "phân kỳ đầu tư" dự án nhà ở cho lực lượng vũ trang nhân dân vừa nhằm để giải quyết nhu cầu nhà ở trong từng thời kỳ, vừa sử dụng đất quốc phòng, an ninh tiết kiệm và có hiệu quả nhất. 

Đồng thời, đơn vị đề xuất cho phép Bộ Quốc phòng, Bộ Công an được phê duyệt đối tượng mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội thay vì Sở Xây dựng phê duyệt để phù hợp với đặc thù của các lực lượng vũ trang nhân dân.

HoREA đề nghị Bộ Xây dựng xem xét trình Thủ tướng Chính phủ xem xét sửa đổi khoản 3 Điều 5 Nghị định 100/2024/NĐ-CP bổ sung quy định chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội được điều chỉnh tăng hệ số sử dụng đất và quy mô dân số lên tối đa 1,5 lần so với quy chuẩn, tiêu chuẩn xây dựng đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt. 

Từ đó, có thể tăng thêm tối đa 50% số lượng căn hộ nhà ở xã hội so với dự án nhà ở thương mại trên cùng quy mô diện tích đất dự án, để sử dụng đất tiết kiệm và có hiệu quả.

Đề xuất loạt giải pháp hỗ trợ vay vốn mua nhà ở xã hội

Ông Châu đánh giá, vấn đề nguồn vốn phát triển nhà ở đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc phát triển phân khúc này. Vì thế, HoREA kiến nghị nhiều giải pháp có liên quan đến vay vốn như sau:

Đề xuất Bộ Xây dựng trình Thủ tướng xem xét bãi bỏ khoản 3 Điều 77 Nghị định 100/2024/NĐ-CP để cho phép Ngân hàng chính sách xã hội được cho vay ưu đãi đối với chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội, nhà ở cho lực lượng vũ trang nhân dân, cá nhân xây dựng hoặc cải tạo, sửa chữa nhà ở để cho thuê để hỗ trợ thiết thực cho các chủ đầu tư dự án. Mục đích góp phần kéo giảm giá thành nhà ở xã hội, để thực hiện mục tiêu phát triển ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội giai đoạn 2021-2030 và sau năm 2030.

Bên cạnh đó, Hiệp hội đề nghị Ngân hàng Phát triển Việt Nam công bố "điều kiện vay vốn, mức vốn vay, thời hạn vay, lãi suất vay, bảo đảm tiền vay và các nội dung khác có liên quan theo quy định hiện hành của pháp luật về tín dụng đầu tư của Nhà nước để các chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội tiếp cận được nguồn vốn vay ưu đãi.

Ngoài ra, Hiệp hội đề nghị Ngân hàng Nhà nước xem xét hướng dẫn 9 ngân hàng thương mại tham gia Chương trình tín dụng 145.000 tỷ đồng để thực hiện cơ chế xác định lãi suất trong thời gian ưu đãi thấp hơn 1,5 - 2% so với lãi suất vay trung dài hạn bình quân của các ngân hàng thương mại nhà nước trên thị trường trong từng thời kỳ.

Đơn vị cũng đề nghị Bộ Xây dựng và Ngân hàng Nhà nước trình Thủ tướng xem xét quyết định lãi suất cho vay đối với hộ nghèo là 4,7%/năm áp dụng cho đối tượng hộ nghèo vay năm 2025 tại Ngân hàng chính sách xã hội, để thực hiện chính sách vay vốn ưu đãi để mua, thuê mua nhà ở xã hội; xây dựng hoặc cải tạo, sửa chữa nhà ở.

Tiếp theo, Hiệp hội đề nghị Bộ Xây dựng xem xét trình Thủ tướng và cấp có thẩm quyền xem xét bổ sung Luật Thuế giá trị gia tăng, Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp quy định "Trường hợp xây dựng nhà ở xã hội để cho thuê thì được áp dụng thuế suất thuế giá trị gia tăng 3% và thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp 6%" để khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư xây dựng nhà ở xã hội chỉ để cho thuê.

Hiệp hội đề nghị Bộ Xây dựng xem xét trình Thủ tướng Chính phủ xem xét sửa đổi khoản 2 Điều 78 Nghị định 100/2024/NĐ-CP quy định chuyển tiếp theo hướng cho phép chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại, khu đô thị đã có quyết định hoặc chấp thuận chủ trương đầu tư tại thời điểm Nghị định 100/2015/NĐ-CP, Nghị định 49/2021/NĐ-CP. Chủ đầu tư chưa thực hiện nghĩa vụ nhà ở xã hội thì chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại được đề xuất thực hiện theo một trong 3 phương thức. Cụ thể:  Xây dựng nhà ở xã hội trên quỹ đất 20% của dự án nhà ở thương mại, hoặc bố trí quỹ đất nhà ở xã hội ở vị trí khác ngoài phạm vi dự án nhà ở thương mại, hoặc đóng tiền tương đương giá trị quỹ đất để xây dựng nhà ở xã hội" theo quy định.

Ngoài ra, Hiệp hội cũng đề nghị Bộ Kế hoạch Đầu tư xem xét sửa đổi tiêu chí về năng lực kinh nghiệm của nhà đầu tư tham gia đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án nhà ở xã hội. 

Đơn vị đề nghị Thủ tướng chỉ đạo các địa phương bố trí đủ quỹ đất và thực hiện nhiều phương thức để tạo lập quỹ đất để phát triển nhà ở xã hội. Tạo điều kiện để nhà đầu tư thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất phù hợp quy hoạch và phương thức đấu thầu lựa chọn chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội.

×