Nuôi cá trắm đen, trồng lúa hữu cơ "dụ" con rươi... nông dân lãi hàng trăm triệu đồng

Theo Cục Thủy sản và Kiểm ngư, các tỉnh khu vực ĐBSH có địa hình tự nhiên đa dạng, có thể phát triển nhiều loại hình nuôi trồng thuỷ sản (NTTS) như nuôi bãi triều, nuôi mặn lợ; nuôi lồng bè trên sông, hồ chứa; nuôi ao, nuôi kết hợp trong ruộng lúa...

Đối tượng thuỷ sản nuôi trồng đa dạng, có tiềm năng phát triển nhiều loài thuỷ đặc sản, giá trị kinh tế cao. Một số vùng có thể phát triển nuôi các đối tượng chủ lực phục vụ xuất khẩu và có giá trị kinh tế cao như tôm sú, tôm thẻ chân trắng, cá song, cá vược, cá giò; các đối tượng nhuyễn thể như hàu, tu hài, ốc hương…

Tổng diện tích NTTS của các tỉnh vùng ĐBSH năm 2024 đạt gần 115.000ha và gần 947.000m3 lồng bè. Sản lượng NTTS đạt hơn 823.000 tấn (bằng 103% so với cùng kỳ năm 2023).

Đặc biệt, diện tích tiềm năng có thể phát triển NTTS của vùng còn rất lớn, khoảng 163.000ha (gần 83% diện tích nuôi nước ngọt, hơn 17% diện tích nuôi nước mặn, lợ). Bên cạnh đó, các tỉnh vùng ĐBSH còn có hàng trăm nghìn ha mặt nước hồ chứa, hồ thuỷ điện, hồ thuỷ lợi có thể phát triển nuôi cá lồng bè, nuôi cá hồ chứa, nuôi cá lồng bè trên sông.

Với tiềm năng, lợi thế như trên của các tỉnh ĐBSH, trong những năm gần đây, Trung tâm KNQG đã triển khai xây dựng nhiều mô hình NTTS cho hiệu quả, năng suất cao, mở ra hướng đi mới cho người NTTS ở khu vực này.

Điển hình như tại Bắc Ninh, HTX Dịch vụ nông nghiệp tổng hợp Đông Bình, tại xã Vạn Ninh, huyện Gia Bình được lựa chọn để triển khai mô hình nuôi cá trắm đen (Molopharyngodo piceus) thương phẩm trong lồng trên sông gắn với xây dựng thương hiệu OCOP.

Ông Nguyễn Chí Hải - Giám đốc HTX Dịch vụ nông nghiệp tổng hợp Đông Bình cho biết, mô hình được triển khai thả giống từ tháng 8/2023 và đã được nghiệm thu ngày 16/8/2024.

Trong quá trình nuôi, cá trắm đen được thả với mật độ là 10 con/m3; thời gian nuôi 14 tháng, giai đoạn 2 là 127 ngày. Sau 2 năm triển khai, cá đạt tỷ lệ sống 91%, khối lượng cá trắm khi thu hoạch đạt 5,5 kg/con, hệ số thức ăn trung bình của các mô hình 3,0, năng suất cá trắm đen đạt 50,4 kg/m3.

"Hiệu quả kinh tế của mô hình nuôi cá trắm đen thương phẩm trong lồng trên sông gắn với xây dựng thương hiệu OCOP cao hơn mô hình nuôi cá truyền thống trên 19%", ông Hải nói.

Còn tại Hải Dương, Hải Phòng, Thái Bình, năm 2024, Trung tâm KNQG cũng đã triển khai mô hình nuôi rươi kết hợp sản xuất lúa gắn với liên kết tiêu thụ sản phẩm. Theo đó, tại Hải Dương, HTX Dịch vụ Nông nghiệp xã An Thanh huyện Tứ Kỳ được lựa chọn tham gia mô hình.

Ông Phạm Văn Luận - Giám đốc HTX Dịch vụ Nông nghiệp xã An Thanh cho hay, 4 hộ tham gia mô hình với quy mô là 8ha. Các hộ được hỗ trợ 50% rươi giống, lúa giống, chế phẩm sinh học để xử lý môi trường và phân bón hữu cơ. Đồng thời, các hộ còn được được tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật nuôi rươi kết hợp với sản xuất lúa.

Sau 11 tháng triển khai, mô hình nuôi rươi kết hợp sản xuất lúa đã đạt được những kết quả rất tốt. Năng suất lúa trung bình đạt 5,53 tấn/ha, năng suất rươi trung bình đạt 1.659 kg/ha, hiệu quả kinh tế đạt trên 460 triệu đồng/ha, cao hơn so với mô hình truyền thống 17%.

Theo ông Luận, khi thả bổ sung thêm con giống nhân tạo, áp dụng theo quy trình kỹ thuật, từ cải tạo vùng nuôi, bổ sung thức ăn, chế phẩm sinh học, phân vi sinh hữu cơ... đã cải tạo môi trường vùng nuôi, tạo nguồn thức ăn tự nhiên cho rươi, giúp rươi có kích thước lớn, nâng cao tỷ lệ sống, năng suất, sản lượng trên một đơn vị diện tích nuôi.

Tại Hải Phòng, mô hình nuôi rươi kết hợp sản xuất lúa gắn với liên kết tiêu thụ sản phẩm được triển khai với quy mô 4ha tại xã Tam Cường, huyện Vĩnh Bảo. Bà Khổng Thị Vang tham gia mô hình với diện tích 2ha cho biết, mô hình không chỉ giúp nông dân nâng cao thu nhập mà còn thay đổi phương thức sản xuất truyền thống, sử dụng phân bón hóa học sang sử dụng phân bón hữu cơ vi sinh, hữu cơ khoáng và chăm sóc theo quy trình tổng hợp từ gieo cấy đến thu hoạch. Trong khi đó, rươi sinh trưởng tốt, cho năng suất cao. Mô hình giúp bà thu lãi gần 300 triệu đồng/ha.

Ngoài xây dựng mô hình nuôi cá trăm đen, rươi kết hợp sản xuất lúa, Trung tâm KNQG còn hỗ trợ xây dựng các mô hình đạt hiệu quả cao như: nuôi tôm thẻ chân trắng 2 giai đoạn ứng dụng biofloc (Hải Phòng); nuôi cá rô phi theo hướng VietGAP (Bắc Giang, Quảng Ninh, Hải Phòng, Thái Bình, Hải Dương); cá - lúa (Hà Nam).

Nâng cao chất lượng con giống, hình thành chuỗi thực phẩm an toàn

Phó Giám đốc Trung tâm KNQG Hoàng Văn Hồng đánh giá, ĐBSH với điều kiện tự nhiên thuận lợi và nguồn tài nguyên nước dồi dào, đang ngày càng khẳng định vị thế là vùng trọng điểm trong phát triển nuôi trồng thủy sản của Việt Nam.

Để đảm bảo sự phát triển bền vững cho ngành này, cần triển khai các giải pháp chiến lược và hiệu quả, trong đó, Trung tâm KNQG đã, đang và sẽ triển khai các giải pháp cụ thể như ứng dụng công nghệ cao, công nghệ sinh học, công nghệ thông tin, và công nghệ tự động hóa. Điều này không chỉ giúp tăng năng suất mà còn giảm thiểu rủi ro về dịch bệnh và ô nhiễm môi trường.

Để áp dụng các giải pháp trên cần cải thiện cơ sở hạ tầng NTTS, đầu tư vào các công trình thủy lợi, hệ thống cấp thoát nước, và cơ sở chế biến sau thu hoạch sẽ giúp tăng hiệu quả sản xuất và giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường. Đồng thời, việc xây dựng các vùng nuôi trồng tập trung theo quy hoạch, kết hợp với các biện pháp bảo vệ môi trường, như xử lý nước thải và tái chế chất thải, sẽ góp phần giữ vững hệ sinh thái và môi trường sống bền vững.

Xây dựng các chuỗi giá trị bền vững từ sản xuất, chế biến đến tiêu thụ. Đẩy mạnh liên kết chặt chẽ giữa nông dân, doanh nghiệp và thị trường sẽ giúp ổn định đầu ra, nâng cao giá trị sản phẩm và đảm bảo lợi ích kinh tế cho người nuôi trồng. Đồng thời, cần đẩy mạnh việc xây dựng thương hiệu và phát triển các sản phẩm thủy sản có giá trị cao, đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế, từ đó mở rộng thị trường xuất khẩu.

Thay đổi cách tiếp cận và tư duy trong đào tạo, tập huấn để phù hợp với nhu cầu thực tiễn NTTS tại các địa phương như: nuôi VietGAP và sản xuất hàng hóa; quản lý chất lượng, truy xuất nguồn gốc...

Đẩy mạnh việc nghiên cứu và công nhận các tiến bộ khoa học kỹ thuật/giải pháp kỹ thuật mới hiệu quả (giống, thức ăn, chế phẩm sinh học, các giải pháp xử lý chất thải, quản lý môi trường...) để chuyển giao sản xuất nhân rộng mô hình; Tăng cường quan trắc cảnh báo môi trường, dịch bệnh để cảnh báo nhằm giảm thiểu thiệt hại cho người chăn nuôi.

×