Đất lấn chiếm: Trường hợp nào vẫn được cấp sổ đỏ?

Câu hỏi:

Bạn đọc Quỳnh Hương (Ninh Bình) hỏi: Từ 1/7/2025, những trường hợp đất lấn chiếm nào vẫn được xem xét cấp sổ đỏ?

Trả lời:

Luật sư Hoàng Tùng, Trưởng Văn phòng luật sư Trung Hòa (Đoàn luật sư TP.Hà Nội) cho biết, Điều 139 Luật Đất đai 2024 quy định các trường hợp đất lấn chiếm vẫn được cấp sổ đỏ bao gồm:

Trường hợp 1: Người sử dụng đất lấn, chiếm hành lang bảo vệ an toàn công trình công cộng sau khi Nhà nước đã công bố, cắm mốc hành lang bảo vệ; hoặc lấn, chiếm lòng đường, lề đường, vỉa hè sau khi Nhà nước đã công bố chỉ giới xây dựng; hoặc lấn, chiếm đất được quy hoạch để xây dựng trụ sở cơ quan, công trình sự nghiệp, công trình công cộng khác thì Nhà nước sẽ thu hồi phần diện tích đất bị lấn, chiếm để trả lại cho công trình, và không cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất đối với diện tích này.

Trường hợp diện tích đất lấn, chiếm đã được điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng (được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt) và nay không còn thuộc hành lang bảo vệ an toàn công trình công cộng, không thuộc chỉ giới xây dựng đường giao thông, cũng như không còn được quy hoạch làm trụ sở cơ quan, công trình sự nghiệp hoặc công trình công cộng khác, thì người đang sử dụng đất sẽ được xem xét cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất và phải thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật.

Trường hợp 2: Trường hợp sử dụng đất do lấn, chiếm đất có nguồn gốc từ nông, lâm trường đã được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất qua các thời kỳ, sẽ được xử lý như sau:

Nếu diện tích đất lấn, chiếm thuộc quy hoạch lâm nghiệp đối với rừng đặc dụng, rừng phòng hộ, UBND cấp tỉnh sẽ chỉ đạo thu hồi để giao cho Ban quản lý rừng quản lý, sử dụng. Người đang sử dụng đất lấn, chiếm sẽ được Ban quản lý rừng xem xét ký hợp đồng khoán bảo vệ, phát triển rừng theo quy định của pháp luật về lâm nghiệp. Trường hợp không có Ban quản lý rừng, Nhà nước sẽ giao đất cho người đang sử dụng để bảo vệ, phát triển rừng phòng hộ và xem xét cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất.

Nếu diện tích đất lấn, chiếm thuộc quy hoạch sử dụng đất để xây dựng công trình hạ tầng công cộng, UBND cấp tỉnh sẽ chỉ đạo thu hồi đất đã lấn, chiếm để giao cho chủ đầu tư khi triển khai xây dựng công trình đó.

Trong thời gian chờ Nhà nước thu hồi, người đang sử dụng đất vi phạm được tạm thời tiếp tục sử dụng, nhưng phải giữ nguyên hiện trạng và thực hiện kê khai, đăng ký đất đai theo quy định.

Trường hợp người đang lấn, chiếm đất và hiện đang sử dụng vào mục đích sản xuất nông nghiệp hoặc làm nhà ở từ trước ngày 01/7/2014, không thuộc quy hoạch lâm nghiệp đối với rừng đặc dụng, rừng phòng hộ, cũng không thuộc quy hoạch sử dụng đất để xây dựng công trình hạ tầng công cộng, thì sẽ được xem xét cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất và phải thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật.

Trường hợp 3: Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất do lấn, chiếm (không thuộc các trường hợp quy định tại khoản 1 và khoản 2 của Điều này) hoặc sử dụng đất không đúng mục đích đã được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất, thì xử lý như sau:

Nếu đang sử dụng đất ổn định, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất cấp huyện hoặc quy hoạch chung, quy hoạch phân khu, quy hoạch xây dựng hoặc quy hoạch nông thôn, sẽ được xem xét cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất và phải thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định.

Nếu không phù hợp với các quy hoạch trên, người đang sử dụng đất chỉ được tạm thời sử dụng cho đến khi Nhà nước thu hồi; trong thời gian này phải giữ nguyên hiện trạng sử dụng đất và thực hiện kê khai, đăng ký đất đai theo quy định.

Trường hợp 4: Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất nông nghiệp do tự khai hoang, không có tranh chấp, sẽ được Nhà nước cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất theo hạn mức giao đất nông nghiệp do UBND cấp tỉnh quy định. Trường hợp diện tích vượt hạn mức thì phần vượt phải chuyển sang thuê đất của Nhà nước.

Trường hợp 5: Hộ gia đình, cá nhân vi phạm pháp luật đất đai như quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này (tức lấn, chiếm hành lang bảo vệ công trình công cộng; lấn, chiếm đất có nguồn gốc nông, lâm trường…) từ ngày 01/7/2014 trở về sau thì Nhà nước sẽ không cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất và xử lý theo quy định của pháp luật.

×