Đạo diễn "Kiều @": "Nếu phim phản cảm, dung tục lẽ nào hội đồng duyệt bỏ qua"

Phim "Kiều @" do đạo diễn - biên kịch Đỗ Thành An, tốt nghiệp khoa đạo diễn K7, trường Sân khấu - Điện ảnh TP. Hồ Chí Minh thực hiện. Anh từng đạo diễn các phim điện ảnh và truyền hình "Mất xác", "Tiếng đàn kìm", "Mặt nạ máu"… 

"Kiều @" có thể xem là bộ phim điện ảnh đầu tiên được quay với cú máy tiếp diễn continuous shot. Trên thế giới có 2 dạng phim được gọi chung là phim một cú máy (one-shot). Thứ nhất, chỉ quay với một cú máy, thời gian quay bằng thời gian sẽ chiếu thật trên màn ảnh. Thứ hai, phim được quay với cú máy tiếp diễn - continuous shot để tạo thành phim một cú máy khi hoàn thành hậu kỳ. 

Nếu cho rằng khán giả có định kiến tôi đã không tự làm khó mình để sản xuất "Kiều @"

Sau khi bộ phim "Kiều @" của anh ra mắt, có nhiều ý kiến chê bộ phim dùng những từ như "thảm họa, yếu, dở ... Anh thấy lời chê có xác đáng?

Có bộ phim nào ra rạp mà không phải đối diện với 2 luồng dư luận. Chúng tôi đã quen với điều đó. Tuy nhiên, "Kiều @" lần này tôi xác định là một thử thách với chính mình và thử thách cả khán giả bằng kỹ thuật mới và sự cầu toàn trong từng khuôn hình.

 Tôi không có quyền phán xét khán giả đã đến rạp, bỏ thời gian và tiền bạc để xem phim của tôi. Tôi luôn trân trọng và biết ơn điều đó. Nhưng ý kiến chê như bạn đang nói đó là từ một số người làm truyền thông, dưới con mắt của một khán giả và sự am hiểu về nghệ thuật thứ bảy. 

Việc tôi viết sách theo phim không mới nhưng ở đó có tâm huyết của tôi cho "Kiều @", có những câu hỏi về tác phẩm, biên kịch, nội dung mà nhiều trang báo đặt ra đều đã có trong cuốn sách đó, ekip của tôi đã trân trọng tặng các cơ quan truyền thông. Chỉ tiếc rằng có thể do bận quá họ chưa kịp đọc.

 Tôi không có thói quen phán xét ai hay điều gì, tôi chỉ nghĩ đơn giản là mình đã sống với đam mê nghệ thuật, khán giả luôn có quan điểm và sự công tâm, chứ không phải chỉ vì những lời chê đó mà họ bỏ đi quyền là tiêu dùng thông minh của mình!

Theo anh việc xây dựng nhân vật chỉ dựa trên hình tượng và ý tưởng văn học của Truyện Kiều" mang lại thế mạnh gì cho phim "Kiều @" của anh?

Câu hỏi này cũng đã có câu trả lời ngay khi chúng tôi giới thiệu sách theo phim. Nó ở ngay trang 23 trong "Cú máy linh hồn". Trước hết, xin chia sẻ rằng chúng tôi lấy cảm hứng sáng tạo từ "Truyện Kiều" của đại thi hào Nguyễn Du chứ không chuyển thể hay phóng tác từ tác phẩm văn học kinh điển đó. 

Nên nói "chỉ dựa vào hình tượng và ý tưởng văn học" là cái nhìn chủ quan, cách tiếp cận riêng mỗi người.  Bởi như bạn biết chúng ta cắp sách tới trường ai mà lại không biết "Truyện Kiều". Nhưng nghệ thuật là gợi mở, bất kì ai tiếp cận đều có thể có cách nghĩ riêng của mình. Chính điều đó làm cho nghệ thuật tồn tại và phong phú hơn.

Sử dụng thủ pháp 1 cú máy phải chăng anh muốn bộ phim này mang phong cách của một bộ phim tài liệu?

Nếu có thể thì đây cũng là một ý tưởng hay theo quan điểm của bạn.

Đây là bộ phim điện ảnh thứ mấy của anh, so với những bộ phim trước đó anh thấy điều làm mình hài lòng nhất với "Kiều @" là gì?

Đây là tác phẩm điện ảnh thứ 3 của tôi. Trong mỗi thời điểm những đòi hỏi với phim điện ảnh lại khác và đứng trước những cơ hội mới. Điều tôi hài lòng là với "Kiều @" tôi đã làm được những điều mà trước đây tôi chưa từng nghĩ tới. Dù khó khăn nhưng tôi đã hoàn thành và mang được tác phẩm đến với khán giả.

Khi phải đón nhận những dư luận không mong muốn từ báo chí, các nhà tài trợ của "Kiều @" phản ứng ra sao?

Cũng như tôi, các nhà tài trợ luôn biết rằng những dư luận trái chiều là điều không thể tránh khỏi với tất cả các tác phẩm điện ảnh chứ không riêng gì "Kiều @". Nhưng họ cũng đã ngồi vào hàng ghế khán giả để cảm nhận "Kiều @" chứ không phải vai trò của nhà đầu tư. Tôi biết ơn điều đó!

Anh có nghĩ khán giả của chúng ta còn giữ quá nhiều định kiến đối với một bộ phim chỉ lấy cảm hứng từ tác phẩm văn học như "Kiều @" không?

Chúng ta luôn thấy đời sống xã hội là chất liệu của văn học và nghệ thuật, nhưng nếu vì yêu một tác phẩm phản ánh đời sống xã hội mà định kiến với những cái mới có tính kế thừa thì chúng ta sẽ đóng cửa kho tàng văn học mất.  

Nhưng như tôi đã nói ban đầu, định kiến hay không tôi không có quyền đánh giá khán giả của mình qua cái nhìn chủ quan của tôi, bởi họ có cái nhìn của họ. Còn bản thân tôi nếu cho rằng khán giả còn giữ định kiến ấy thì tôi đã không tự làm khó mình khi sản xuất bộ phim này và đưa "Kiều @" đã đến với khán giả cả nước.

Tôi không bỏ tiền làm "Kiều @" như phim dung tục, phản cảm chỉ để mua vui

Khi có nhận xét cho rằng nhân vật Hương trong phim là hình ảnh của một cô gái lố lăng. Mọi sự ca ngợi cô ta chỉ là ngụy biện cho một lối sống sa đọa, thực dụng. Anh nghĩ sao về đánh giá đó?

Tôi nói câu chuyện của thời đại chúng ta và Hương đâu phải nhân vật được tô vẽ.  Tôi không bỏ tiền làm phim dung tục, phản cảm và cũng không muốn rằng nó chỉ để mua vui. Ngày trước đi học, khi đọc "Truyện Kiều" tôi không hiểu gì cả nhưng hôm nay từ cảm hứng của kiệt tác ấy tôi muốn mang đến một sản phẩm có chiều sâu và có ý nghĩa với xã hội của thực tại.  Còn định dạng, cảm nhận hay cách nhìn về nhân vật Hương tôi không thể trói buộc suy nghĩ khán giả.

Nhân vật Phấn trong phim khá dễ thương nhưng cũng bị coi là không thống nhất về tính cách. Anh có bác bỏ nhận xét đó không?

Cũng là ở cách nhìn của khán giả thôi. Nhưng tôi cũng thấy mừng là nhân vật của tôi được khán giả quan tâm và quan sát chú ý để thấy điều gì đó. Chính những góc nhìn riêng và những tranh luận sôi nổi làm cho tác phẩm của tôi có những "đời sống khác".

Ngoài ý tưởng từ "Truyện Kiều", phim "Kiều @" còn dựa theo cả tác phẩm " Nửa đời hương phấn" của Hà Triều – Hoa Phượng?

Câu hỏi này cũng đã có trong trang 23 của "Cú máy linh hồn".  Tôi xin trích nguyên lại phần chúng tôi đã in thành sách trước khi phát hành phim tới khán giả: "Kịch bản phim dược lấy cảm hứng sáng tạo từ "Truyện Kiều" của đại thi hào "Nguyễn Du". Và cảm hứng sáng tạo từ "Nửa đời hương phấn của Hà Triều – Hoa Phượng". Ca khúc chính của phim – "Bụi trần vây" – dựa theo thi từ Truyện Kiều".

Nếu được làm lại bộ phim này, anh có thay đổi "Kiều @" theo hướng mà khán giả muốn hay vẫn giữ nguyên như hiện tại?

Nếu ai đó đầu tư tiền và bảo tôi thay đổi "Kiều @" điều đó tôi xin khẳng định là không. Tôi mất 6 năm để có đứa con tinh thần là "Kiều @". Theo bạn tôi có nên vì những phản hồi khác mà thay đổi? Chắc chắn là không, tôi vẫn sẽ giữ kịch bản phim này bằng kỹ thuật one-shot qua góc nhìn bất định, chênh vênh của một linh hồn.  

Theo anh khi nào thì phim cần có cảnh "nóng"? Nếu khán giả bảo "Kiều @" sử dụng cảnh nhạy cảm chưa hiệu quả thì anh nghĩ sao?

Tôi chỉ dùng cảnh nóng để kể chuyện, và đó là nỗi đau, là sự cảnh tỉnh, là sự chua xót chứ đó không phải là cảnh thân xác thô tục. Nếu cảnh phim của tôi phản cảm, dung tục có lẽ nào hội đồng duyệt phim bỏ qua điều đó. 

Tôi luôn tâm niệm một điều rằng để giữ được ranh giới làm nghệ thuật và thương mại trong bối cảnh hiện nay không dễ dàng. Huống chi tôi lại tự mình chọn một con đường khó. Nhưng qua câu hỏi của bạn tôi muốn gửi lời cảm ơn chân thành cho các nhà chuyên môn, hội đồng duyệt phim giúp tôi có thêm niềm tin và động lực trên con đường nghệ thuật đã chọn.

Phần âm nhạc và diễn xuất của "Kiều @" được anh đầu tư như thế nào? Hiệu quả từ nó có làm cho anh vui khi có quá nhiều ý kiến không thiện chí khác!

Tất cả những gì tôi đầu tư và thực hiện với phần âm nhạc (do nhạc sĩ Đức Trí phụ trách) và diễn xuất đã hiện lên trên màn ảnh suốt hơn 120 phút phim. Âm nhạc và ca khúc trong phim hiện là yếu tố song hành tạo nên thành công của nhiều bộ phim. 

Nhưng "Kiều @" là lạ, bối cảnh làm phim là cao nguyên Lâm Đồng, diễn viên giọng Nam còn ca khúc mang âm hưởng dân ca Bắc Bộ. Nhạc sĩ Đức Trí khi thực hiện dự án này có lẽ anh ấy cũng đã xác định một tâm thế như tôi bởi anh còn tiên lượng trước với tôi điều đó. Nhưng bạn ăn một món ăn mà bạn chưa từng thử vị của nó bao giờ bạn sẽ cảm nhận từ từ đúng không? Phản ứng ban đầu có thể khác nhưng biết đâu cuối cùng bạn lại yêu vị của nó!

Cảm ơn anh đã chia sẻ!

×