Sai phạm ở Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam 

Tại phiên thảo luận về đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2022; tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2023 ngày 1/6 của Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV, Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Kim Thúy đã có ý kiến phát biểu về một số nội dung liên quan đến ngành giáo dục; nội dung trao đổi đề cập đến một số vấn đề Bộ GDĐT đang triển khai thực hiện, được cử tri và xã hội quan tâm. 

Theo đó, Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Kim Thúy nêu vấn đề những sai phạm ở Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam (doanh nghiệp trực thuộc Bộ), phải xử lý hình sự có phần trách nhiệm của cơ quan chủ quản (tức Bộ Giáo dục và Đào tạo)" .

Bộ trưởng GDĐT Nguyễn Kim Sơn trả lời: Trong hơn 60 năm qua, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam được giao nhiệm vụ tổ chức biên soạn, biên tập, in ấn và phát hành các loại sách giáo khoa và các xuất bản phẩm giáo dục, phục vụ giảng dạy, học tập của các ngành học, bậc học trong cả nước. Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đã có nhiều đóng góp với ngành giáo dục, tuy nhiên, trong quá trình thực hiện đã có sai phạm của một số đơn vị và cá nhân. 

Trong năm 2021 và năm 2022, Thanh tra Chính phủ, Ủy ban kiểm tra Trung ương, Đảng ủy khối Cơ quan Trung ương đã phối hợp với Bộ GDĐT kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam và đã có kết luận về những sai phạm của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam trong giai đoạn trước đó. Một số đơn vị và một số cá nhân của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đã bị xử lý kỷ luật. Hiện nay, Cơ quan Cảnh sát điều tra, Bộ Công an đang tiếp tục điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật. 

Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam hiện nay đang tập trung in ấn và phát hành sách giáo khoa bảo đảm đủ sách giáo khoa cho học sinh trước khi bắt đầu năm học mới. Bộ GDĐT đã chỉ đạo Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam vừa phối hợp tốt với cơ quan chức năng để làm rõ mọi vấn đề theo quy định, vừa phải vượt qua khó khăn, thực hiện mọi biện pháp để tổ chức in ấn, phát hành sách giáo khoa, bảo đảm đủ sách giáo khoa cho học sinh trước khi bắt đầu năm học 2023-2024. 

Đại biểu tiếp tục cho hay: "Trong tay tôi là bản thuyết minh báo cáo tài chính của Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển giáo dục Phương Nam, là một trong những công ty con của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam thì chỉ chưa đầy 2 năm công ty này đã chi gần 100 tỷ để phát triển thị trường và tập huấn, không rõ Bộ GDĐT đã thanh tra nội dung chi này chưa. Nếu chúng ta không kiên quyết phát hiện, xử lý những hiện tượng chạy chọt, đi đêm trong việc này rồi có ngày hối không kịp, giống như vụ Việt Á hoặc như các vụ án hình sự về đấu thầu trang thiết bị trong chính ngành giáo dục".

Bộ GDĐT cho biết: "Công ty Cổ phần đầu tư Phương Nam có 43% vốn điều lệ do Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam góp vốn. Công ty cổ phần đầu tư Phương Nam là công ty cổ phần, hoạt động theo điều lệ của công ty và theo quy định của pháp luật. Hàng năm đều có kiểm toán độc lập, thanh tra thuế. Báo cáo về vai trò quản lý của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đối với Công ty Cổ phần Phương Nam đã được Bộ GDĐT trả lời Đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy tại Công văn số 387/BGDĐT-TTr ngày 07/02/2022.

Kết quả về doanh thu, lợi nhuận đều đã được kiểm toán và được thông qua tại Đại hội cổ đông. Các số liệu đều công khai qua báo cáo tài chính. Theo báo cáo của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam, chi phí bán hàng của công ty gồm: lương nhân viên, chi phí thuê kho tàng, văn phòng, khấu hao tài sản cố định, chi phí phát triển thị trường, dịch vụ mua ngoài, chi phí khác. Trong đó, chi phí phát triển thị trường (liên quan đến thù lao báo cáo viên, chi phí tổ chức giới thiệu và tập huấn sách giáo khoa, chi phí tặng sách, phí phát hành khen thưởng sách tham khảo cho các đại lý, công ty sách...) năm 2020 là 29,7 tỉ đồng và năm 2021 là 24,2 tỉ đồng, chiếm tỷ lệ 4,9% và 3,5% so với doanh thu.

Trong thời gian từ năm 2019 tới năm 2022, Thanh tra Chính phủ, Ủy ban Kiểm tra trung ương, Ủy ban kiểm tra của Đảng Ủy Khối các cơ quan trung ương đã tiến hành thanh tra, kiểm tra Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam. Hiện nay, Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an cũng đang tiếp tục điều tra các hoạt động của Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam. Bộ GDĐT đã và đang tích cực phối hợp với các Bộ, Ngành, cơ quan chức năng để thanh tra, kiểm tra, điều tra theo đúng quy định của pháp luật đối với hoạt động sản xuất kinh doanh của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam.

Sai sót trong sách giáo khoa

Ngoài sai phạm của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam, Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Kim Thúy đặt câu hỏi: "Về sai sót trong một số cuốn sách giáo khoa và khả năng thiếu sách giáo khoa trong năm học sắp tới. Tuy chia sẻ với khó khăn của Bộ và ngành giáo dục, nhưng tôi cho rằng thái độ của Bộ và các nhà xuất bản trong việc tiếp thu ý kiến phê bình mới là điều khiển cử tri lo lắng, dư luận không đồng tình. Hiện nay hầu hết các ý kiến phê bình, góp ý không được các nhà xuất bản và Bộ trả lời".

Bộ GDĐT cho hay: Bộ GDĐT trân trọng cảm ơn các Đại biểu Quốc hội và cử tri đã luôn quan tâm, có nhiều ý kiến góp ý, phản biện, đặt ra nhiều câu hỏi, vấn đề cần giải quyết của ngành giáo dục. Những câu hỏi, vấn đề mà Đại biểu Quốc hội, cử tri nêu ra có tác dụng rất lớn đối với công tác chỉ đạo, điều hành của Bộ GDĐT, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo dục. Với sự trân trọng và tinh thần cầu thị, Bộ GDĐT đã có văn bản trả lời tất cả ý kiến của Đại biểu Quốc hội, cử tri gửi tới Bộ GDĐT, trong số đó có nhiều ý kiến về chương trình, sách giáo khoa phổ thông.

Đối với các ý kiến của Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Kim Thúy, Bộ GDĐT đã trả lời đầy đủ các phiếu chất vấn gửi đến Bộ trưởng. Gần đây nhất, ngày 19/5/2023, Bộ GDĐT có Công văn số 2291/BGDĐT-KHTC trả lời chất vấn của Đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy về các vấn đề liên quan đến tiến độ cung cấp sách giáo khoa, việc lựa chọn sách giáo khoa của các địa phương và các vấn đề liên quan đến năm học mới.

Trước một vài hạn chế, thiếu sót trong sách giáo khoa được dư luận phản ánh, Bộ GDĐT luôn chỉ đạo các nhà xuất bản giải trình, tiếp thu các ý kiến xác đáng được phản ánh; tổ chức rà soát nội dung sách giáo khoa, báo cáo Bộ GDĐT những nội dung cần chỉnh sửa, trình Hội đồng quốc gia thẩm định sách giáo khoa xem xét, thông qua theo đúng quy định tại Thông tư số 33/2017/TT-BGDĐT. Khi tiếp nhận báo cáo của các Nhà xuất bản, Bộ GDĐT đã nghiêm túc yêu cầu Hội thể các đồng quốc gia thẩm định sách giáo khoa rà soát, kiểm tra và có kết luận cụ nội dung được phản ánh. Đồng thời, Bộ GDĐT đã tiếp tục chỉnh sửa, bổ sung quy trình biên soạn, thẩm định để nâng cao chất lượng sách giáo khoa.

Tiếp thu ý kiến của Đại biểu liên quan đến việc tổ chức lựa chọn sách giáo khoa ở các địa phương, Bộ GDĐT đã có văn bản chỉ đạo các địa phương về việc tổ chức lựa chọn sách giáo khoa bảo đảm thực hiện nghiêm theo quy định tại Thông tư số 25/2020/TT-BGDĐT. Trong quá trình triển khai thực hiện, Bộ GDĐT đã tổ chức 08 đoàn thanh tra về quá trình các tỉnh, thành phố lựa chọn sách giáo khoa. Kết quả thanh tra cho thấy việc lựa chọn sách giáo khoa tại các địa phương đã cơ bản được tổ chức thực hiện đúng theo quy định tại Thông tư số 25/2020/TT-BGDĐT.

Bộ GDĐT cùng các Nhà xuất bản đã cầu thị, lắng nghe các ý kiến cử tri, ý kiến nhân dân và Đại biểu Quốc hội để làm cho việc biên soạn, thẩm định và phát hành sách giáo khoa ngày càng được tốt hơn, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông.

×