Đặc trưng văn hóa và bản sắc truyền thống của 10 tỉnh thành dự kiến trong diện không sáp nhập

Theo dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội do Bộ Nội vụ chủ trì soạn thảo, cả nước có 11 đơn vị hành chính cấp tỉnh giữ nguyên hiện trạng. Đó là Hà Nội, Huế, Lai Châu, Điện Biên, Sơn La, Cao Bằng, Lạng Sơn, Quảng Ninh, Thanh Hóa, Nghệ An và Hà Tĩnh.

Bên cạnh Thủ đô Hà Nội - trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa, giáo dục của đất nước, 10 tỉnh còn lại đều có những nét đặc trưng văn hóa và bản sắc truyền thống độc đáo.

TP. Huế

Thành phố Huế là cái nôi văn hóa đặc sắc của Việt Nam, nơi lưu giữ những giá trị truyền thống quý báu qua nhiều thế kỷ. Với bề dày lịch sử, Huế mang trong mình vẻ đẹp hài hòa giữa sự cổ kính và nét tinh tế trong đời sống văn hóa.

Một trong những đặc trưng nổi bật của Huế là hệ thống di sản văn hóa vật thể và phi vật thể đã được UNESCO công nhận, bao gồm: Quần thể di tích Cố đô Huế và Nhã nhạc cung đình Huế. Những công trình kiến trúc như: Đại Nội, lăng tẩm, chùa chiền thể hiện sự kết hợp độc đáo giữa nghệ thuật và tâm linh, đồng thời phản ánh tư duy thẩm mỹ tinh tế của người Việt xưa.

Huế còn được biết đến với nền ẩm thực phong phú, đa dạng với hơn 1.000 món ăn đặc trưng, từ các món cung đình cầu kỳ đến ẩm thực dân gian mộc mạc. Sự khéo léo trong cách chế biến và trình bày món ăn đã tạo nên nét văn hóa ẩm thực riêng biệt, làm say lòng du khách gần xa.

Bên cạnh đó, văn hóa Huế còn thể hiện rõ qua nếp sống hiền hòa, nhẹ nhàng của người dân. Từng câu hát Nam ai, Nam bình ngân vang trên dòng sông Hương thơ mộng hay những tà áo dài tím thướt tha trong nắng chiều đều là những hình ảnh đẹp in đậm trong lòng người ghé thăm.

Như một bản hòa ca giữa quá khứ và hiện tại, Huế vẫn giữ nguyên giá trị văn hóa truyền thống đồng thời không ngừng phát triển, tạo nên một bản sắc riêng độc đáo cho vùng đất cố đô.

Lai Châu

Lai Châu là vùng đất giàu bản sắc văn hóa, nơi hội tụ tinh hoa của hơn 20 dân tộc anh em như: Thái, Mông, Dao, Hà Nhì và Lự. Sự đa dạng về văn hóa thể hiện rõ nét qua các lễ hội truyền thống đậm chất dân gian, trong đó nổi bật là lễ hội "Then Kin Pang" của người Thái trắng, "Nào Pê Chầu" của người Dao hay Tết Hoa của người Hà Nhì. Đây không chỉ là dịp để người dân bày tỏ lòng biết ơn với thiên nhiên và tổ tiên mà còn là cơ hội thể hiện tinh thần đoàn kết cộng đồng. 

Bên cạnh đó, những bộ trang phục thổ cẩm với hoa văn tinh tế, rực rỡ sắc màu là biểu tượng cho sự khéo léo và sáng tạo, góp phần lưu giữ giá trị văn hóa truyền thống qua nhiều thế hệ.

Không chỉ có lễ hội và trang phục, Lai Châu còn hấp dẫn du khách bởi nghệ thuật dân gian và ẩm thực độc đáo. Những điệu múa xòe của người Thái, tiếng khèn réo rắt của người Mông hay lời hát giao duyên của người Dao đều phản ánh tâm hồn mộc mạc, chân thành của người dân nơi đây. Ẩm thực Lai Châu cũng để lại dấu ấn khó quên với những món ăn đậm chất núi rừng như thịt trâu gác bếp, cá nướng Pa Pỉnh Tộp, măng rừng và rượu ngô nồng ấm.

Điện Biên

Điện Biên là vùng đất lịch sử nằm ở khu vực Tây Bắc Việt Nam, không chỉ nổi tiếng với chiến thắng "lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu" mà còn là nơi lưu giữ nhiều giá trị văn hóa đặc sắc của hơn 20 dân tộc anh em, tiêu biểu như: Thái, Mông, Dao và Khơ Mú. Các lễ hội truyền thống của Điện Biên phản ánh đậm nét đời sống văn hóa và tâm linh của người dân địa phương. 

Lễ hội Hoa Ban của người Thái là một trong những sự kiện văn hóa lớn, tổ chức vào tháng 3 hằng năm để cầu mong tình yêu, mùa màng bội thu và hạnh phúc. Bên cạnh đó, các lễ hội như Gàu Tào của người Mông hay lễ Xên Lẩu Nó của người Khơ Mú cũng thể hiện tinh thần gắn kết cộng đồng và lòng biết ơn đối với tổ tiên, đất trời.

Trang phục và ẩm thực là những nét chấm phá độc đáo trong văn hóa Điện Biên. Trang phục thổ cẩm của người Thái với váy đen, áo cóm bó sát cùng dải thắt lưng sặc sỡ tượng trưng cho sự duyên dáng của người phụ nữ Tây Bắc. Trong khi đó, ẩm thực Điện Biên hấp dẫn bởi các món ăn mang hương vị núi rừng như: thịt trâu gác bếp, cá nướng Pa Pỉnh Tộp, xôi nếp nương và các loại rau rừng tươi ngon. Những giá trị văn hóa ấy đã tạo nên một Điện Biên độc đáo, vừa đậm chất truyền thống vừa giàu bản sắc dân tộc.

Sơn La

Nét văn hóa truyền thống của Sơn La thể hiện rõ qua các lễ hội độc đáo, mang đậm bản sắc dân tộc. Tiêu biểu là Lễ hội "Xên Bản, Xên Mường" của người Thái, một nghi lễ cầu mùa màng bội thu và cuộc sống ấm no. Bên cạnh đó, Lễ hội Gầu Tào của người Mông hay Lễ hội Hết Chá vào mùa xuân không chỉ là dịp để bày tỏ lòng biết ơn tổ tiên mà còn là cơ hội để gắn kết cộng đồng. Những lễ hội này đã trở thành nét đẹp văn hóa, thu hút sự quan tâm của du khách mỗi dịp diễn ra.

Ngoài lễ hội, văn hóa Sơn La còn thể hiện qua trang phục và ẩm thực truyền thống. Trang phục của người Thái với váy đen, áo cóm bó sát và khăn piêu được thêu thùa tinh xảo là biểu tượng cho sự dịu dàng, duyên dáng của người phụ nữ vùng cao. Sơn La cũng nổi tiếng với các món ăn đặc sản như: thịt trâu gác bếp, Pa Pỉnh Tộp (cá nướng), nộm da trâu và cơm lam. 

Một trong những điểm đến nổi bật nhất tại Sơn La là Mộc Châu, cao nguyên rộng lớn với khí hậu mát mẻ quanh năm, nổi tiếng với các đồi chè xanh mướt, thung lũng mận, hoa cải và những đồng cỏ bạt ngàn. Vào mùa hoa mận, hoa đào nở rộ, Mộc Châu trở thành điểm check-in lý tưởng cho du khách trong và ngoài nước.

Cao Bằng

Các lễ hội truyền thống là điểm nhấn văn hóa đặc sắc của Cao Bằng. Trong đó, Lễ hội Lồng Tồng (hội xuống đồng) của người Tày là sự kiện quan trọng, thể hiện ước vọng mùa màng bội thu và cuộc sống ấm no. 

Hội Thanh Minh, thường tổ chức vào tháng 3 âm lịch, là dịp để người dân bày tỏ lòng biết ơn tổ tiên. Bên cạnh đó, các lễ hội như: Hội Pháo hoa Quảng Uyên hay Hội Cầu mùa của người Nùng cũng là những nét văn hóa độc đáo, thu hút đông đảo người tham gia.

Trang phục và ẩm thực của Cao Bằng cũng góp phần tạo nên bản sắc riêng biệt. Trang phục thổ cẩm với tông màu chàm chủ đạo, hoa văn đơn giản nhưng hài hòa, là biểu tượng của sự mộc mạc, gần gũi của người dân nơi đây. Ẩm thực Cao Bằng nổi tiếng với các món đặc sản như: bánh cuốn canh, vịt quay 7 vị, hạt dẻ Trùng Khánh và rượu ngô men lá.

Cao Bằng cũng là điểm đến lý tưởng cho những ai yêu thích vẻ đẹp thiên nhiên hùng vĩ và muốn khám phá những dấu ấn lịch sử hào hùng. Nổi bật nhất là Thác Bản Giốc, một trong những thác nước được coi là đẹp nhất Việt Nam và lớn nhất Đông Nam Á.

Lạng Sơn

Lạng Sơn là tỉnh biên giới nằm ở vùng Đông Bắc Việt Nam, nơi hội tụ nền văn hóa phong phú của nhiều dân tộc như: Tày, Nùng, Dao và Hoa. Với lịch sử lâu đời cùng sự giao thoa văn hóa, Lạng Sơn nổi bật với các lễ hội truyền thống, tập quán đặc sắc và đời sống văn hóa đa dạng.

Lễ hội là một trong những nét đặc trưng nổi bật của Lạng Sơn, thể hiện đời sống tâm linh và tinh thần cộng đồng của người dân. Lễ hội Ná Nhèm của người Tày là một trong những lễ hội độc đáo nhất, diễn ra vào rằm tháng Giêng để cầu mùa màng bội thu và bình an. Lễ hội Đền Kỳ Cùng - Tả Phủ diễn ra vào tháng Giêng âm lịch là dịp người dân tôn vinh thần linh, cầu mong sức khỏe và may mắn. Bên cạnh đó, các làn điệu dân ca như sli, lượn của người Tày, Nùng không chỉ là lời ca, tiếng hát mà còn là phương tiện để bày tỏ tình cảm và gắn kết cộng đồng.

Động Tam Thanh là một trong những điểm du lịch nổi tiếng nhất tại Lạng Sơn, thu hút du khách bởi cảnh quan thiên nhiên kỳ thú với hệ thống nhũ đá lung linh và bài thơ khắc trên vách đá của Ngô Thì Sĩ. Gần đó là Núi Tô Thị, nơi gắn liền với truyền thuyết người phụ nữ chung thủy chờ chồng, trở thành biểu tượng của lòng son sắt.

Quảng Ninh

Quảng Ninh là tỉnh ven biển nằm ở vùng Đông Bắc Việt Nam, không chỉ nổi tiếng với thiên nhiên hùng vĩ mà còn là vùng đất giàu bản sắc văn hóa truyền thống. Đây là nơi giao thoa văn hóa giữa các dân tộc như: Kinh, Sán Dìu, Dao, Tày và Hoa, tạo nên một nền văn hóa đa dạng, phong phú.

Lễ hội Yên Tử (Quảng Ninh) diễn ra từ tháng Giêng đến tháng Ba âm lịch, là một trong những lễ hội lớn nhất miền Bắc, thu hút hàng triệu du khách mỗi năm. Đây không chỉ là dịp để người dân bày tỏ lòng thành kính với Phật hoàng Trần Nhân Tông mà còn là cơ hội tìm về cội nguồn tâm linh.

Quảng Ninh được mệnh danh là "Việt Nam thu nhỏ" với nhiều điểm du lịch nổi tiếng, trong đó Vịnh Hạ Long là biểu tượng du lịch hàng đầu. Được UNESCO công nhận là Di sản Thiên nhiên Thế giới, Vịnh Hạ Long sở hữu hàng nghìn đảo đá vôi và hang động kỳ vĩ. Đảo Cô Tô và Đảo Quan Lạn là lựa chọn lý tưởng cho những ai yêu thích biển xanh và cát trắng. Với vẻ đẹp hoang sơ, không khí trong lành, đây là điểm dừng chân lý tưởng cho những chuyến nghỉ dưỡng.

Thanh Hóa

Thanh Hóa là vùng đất có bề dày lịch sử và văn hóa lâu đời, được mệnh danh là “vùng đất địa linh nhân kiệt” của Việt Nam. 

Lễ hội Lam Kinh, tổ chức tại Khu di tích Lam Kinh, là sự kiện quan trọng nhằm tôn vinh công lao của vua Lê Lợi và các vị vua nhà Hậu Lê. Bên cạnh đó, Lễ hội Bà Triệu (diễn ra vào tháng Hai âm lịch) thể hiện tinh thần thượng võ và lòng biết ơn người anh hùng dân tộc.

Thanh Hóa còn một trong những điểm đến du lịch hấp dẫn của khu vực Bắc Trung Bộ, sở hữu nhiều danh lam thắng cảnh và di tích lịch sử nổi bật. Biển Sầm Sơn là điểm du lịch nổi tiếng nhất, thu hút hàng triệu du khách mỗi năm nhờ bãi biển dài, cát trắng và nước biển trong xanh. Bên cạnh đó, khu vực Hòn Trống Mái, Đền Độc Cước và Núi Cô Tiên là những điểm đến tâm linh và danh thắng đẹp, gắn liền với nhiều truyền thuyết thú vị.

Ẩm thực Thanh Hóa cũng là điểm nhấn độc đáo, với những món đặc sản nổi tiếng như: nem chua Thanh Hóa, bánh gai Tứ Trụ, chè lam Phủ Quảng và bánh cuốn Thanh Hóa.

Nghệ An

Nghệ An là tỉnh có diện tích lớn nhất Việt Nam, nằm ở khu vực Bắc Trung Bộ, nổi tiếng với bề dày lịch sử, truyền thống yêu nước và văn hóa đặc sắc. Đây là quê hương của Chủ tịch Hồ Chí Minh, biểu tượng của tinh thần cách mạng và lòng yêu nước.

Nghệ An nổi tiếng với dân ca ví, giặm, di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO công nhận, là niềm tự hào của người dân xứ Nghệ. Những làn điệu ngọt ngào, mộc mạc thể hiện tình cảm chân thành, gắn bó trong đời sống lao động thường ngày.

Ẩm thực Nghệ An cũng mang đậm nét truyền thống với các món ăn dân dã, đặc trưng như: cháo lươn Vinh, nhút Thanh Chương, tương Nam Đàn, mọc cua bể và bánh mướt. Các món ăn không chỉ thể hiện sự sáng tạo trong cách chế biến mà còn gắn liền với văn hóa và thói quen sinh hoạt của người dân địa phương.

Hà Tĩnh

Hà Tĩnh là quê hương của nhiều danh nhân kiệt xuất như Đại thi hào Nguyễn Du, Phan Đình Phùng và Hà Huy Tập, thể hiện tinh thần hiếu học và lòng yêu nước nồng nàn của người dân.

Lễ hội truyền thống là một phần quan trọng trong đời sống văn hóa Hà Tĩnh, thể hiện sự gắn kết cộng đồng và tín ngưỡng dân gian. Lễ hội Nguyễn Du là sự kiện văn hóa lớn nhằm tôn vinh Đại thi hào Nguyễn Du – tác giả của "Truyện Kiều", Di sản văn học thế giới. Lễ hội Đền Chiêu Trưng (Lê Khôi) tổ chức vào tháng Năm âm lịch tại huyện Thạch Hà để tưởng nhớ danh tướng Lê Khôi, người có công lớn trong cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm. Lễ hội Chùa Hương Tích cũng là điểm nhấn quan trọng trong đời sống tâm linh, thu hút đông đảo du khách thập phương vào mỗi dịp đầu xuân.

Hà Tĩnh còn nổi tiếng với các làn điệu dân ca ví, giặm – di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO công nhận. Những câu hát mộc mạc, sâu lắng không chỉ thể hiện tình cảm gắn bó giữa người dân trong lao động mà còn truyền tải triết lý sống giản dị, gần gũi.

×