Vào ngày 28/3, Tập đoàn thương mại điện tử Trung Quốc Alibaba Group Holding thông báo sẽ tổ chức lại thành sáu nhóm kinh doanh, và theo đuổi việc niêm yết công khai cho năm nhóm trong số đó, trong cuộc đại tu quản trị quan trọng nhất kể từ khi công ty được thành lập cách đây khoảng 24 năm trước.

Công ty đã công bố động thái này, một ngày sau khi người sáng lập Jack Ma bất ngờ trở lại Trung Quốc sau một thời gian dài ở nước ngoài. Và sáu nhóm kinh doanh sẽ tập trung vào các lĩnh vực như điện toán đám mây, thương mại điện tử và hậu cần.

Đây là cuộc tái cấu trúc quan trọng nhất trong lịch sử Alibaba. Mỗi bộ phận mới của Alibaba sẽ có CEO và ban quản trị riêng quản lý. Trong một tuyên bố, công ty cho biết điều này nhằm “mở khóa giá trị cổ đông và củng cố tính cạnh tranh trên thị trường”.

Giám đốc điều hành Daniel Zhang cho biết trong một bức thư gửi nhân viên: “Sự chuyển đổi này sẽ trao quyền cho tất cả các doanh nghiệp của chúng tôi trở nên nhanh nhẹn hơn, nâng cao khả năng ra quyết định và cho phép phản ứng nhanh hơn với những thay đổi của thị trường”.

Công ty cho biết việc tái cơ cấu này là một phần trong kế hoạch lâu dài hướng tới một "cơ cấu tổ chức nhanh nhẹn hơn". Sáu nhóm mới sẽ là: Cloud Intelligence Group, Taobao Tmall Commerce Group, Local Service Group, Cainiao Smart Logistics, Global Digital Commerce Group và Digital Media and Entertainment Group. Mỗi nhóm sẽ được điều hành bởi CEO và ban giám đốc riêng, với các CEO chịu trách nhiệm hoàn toàn về hiệu quả hoạt động của công ty.

Daniel Zhang sẽ vẫn là chủ tịch và giám đốc điều hành của Tập đoàn Alibaba, theo mô hình quản lý công ty cổ phần. Ông cũng sẽ là Giám đốc điều hành của Cloud Intelligence Group, chịu trách nhiệm về mảng kinh doanh trí tuệ nhân tạo và đám mây của công ty.

Nhưng việc rời bỏ cấu trúc tập trung của Alibaba đang gây lo ngại cho một số trong số gần 240.000 nhân viên của công ty – sau khi công ty đã giảm khoảng 20.000 nhân viên vào năm ngoái.

Một nhà quản lý cấp cao của Alibaba cho biết: "Việc tái cơ cấu làm dấy lên nhiều lo ngại về việc liệu công ty có đang từ bỏ chiến lược 'nền tảng trung tâm' kéo dài nhiều năm của mình hay không, và liệu sẽ có sự sa thải đáng kể trong nền tảng trung tâm hay không".

Hai nhân viên khác tại nền tảng trung tâm của Alibaba – một nhóm khổng lồ hỗ trợ các đơn vị kinh doanh khác nhau – cũng nói với Nikkei rằng họ nghĩ rằng nhóm của họ có thể bị giải thể. Một người cho biết: “Hôm nay công ty đã nói với chúng tôi rằng một số nhân viên từ nền tảng trung tâm sẽ được chuyển sang các doanh nghiệp mới khác nhau. Tuy nhiên, tôi sợ rằng sẽ có sự sa thải đồng loạt kế tiếp".

Trước mắt, vẫn không rõ điều gì sẽ xảy ra với các tùy chọn đã được ban hành sau khi đại tu. Việc tái cấu trúc đánh dấu sự thay đổi lớn nhất của Alibaba, công ty đã trải qua một loạt thay đổi về quản lý và tổ chức kể từ năm 2021 để đảo ngược tình hình kinh doanh đang chậm lại.

Cuộc đại tu toàn diện của Alibaba nâng cao hy vọng mùa đông quy định của Trung Quốc đang tan băng

Nhiều nhà đầu tư đã chứng kiến một làn sóng các quy định chớp nhoáng trong vài năm qua đã giáng đòn mạnh vào các lĩnh vực internet, giáo dục tư nhân và bất động sản như một đám mây bão quy định lớn bao trùm khu vực tư nhân của Trung Quốc.

Jon Withaar cho biết: "Chúng tôi nghĩ rằng đây có thể là một dấu hiệu cho thấy chúng ta đang tiến gần hơn đến giai đoạn cuối của quá trình giám sát theo quy định... và chúng tôi hy vọng rằng công ty sẽ quay trở lại với sự ưu ái của các cơ quan quản lý và các nhà hoạch định chính sách sau vụ việc này," Jon Withaar, người đứng đầu phân tích các tình huống đặc biệt châu Á tại Pictet Asset Management cho biết. 

Các nhà phân tích của Bank of America mô tả việc tái cơ cấu của Alibaba là "một thử nghiệm quan trọng", sẽ kiểm tra xem liệu các công ty lớn nhất của Trung Quốc có thể đáp ứng yêu cầu của Bắc Kinh để "đóng góp cho xã hội" hay không.

Morgan Stanley cho biết thông báo này sẽ tăng cường hỗ trợ cho các khu vực tư nhân và các công ty nền tảng. "Chúng tôi tin rằng những nỗ lực như vậy sẽ giúp kích thích hiệu quả và sự sáng tạo bằng cách khôi phục/cải thiện môi trường kinh doanh", nhà phân tích Laura Wang cho biết trong một báo cáo nghiên cứu.

Tuy nhiên, Brock Silvers, giám đốc đầu tư của Kaiyuan Capital, cho biết rằng: “Có vẻ như cuộc đại tu của Alibaba đã được dàn dựng bởi Bắc Kinh”.

“Ý tưởng này được củng cố bởi sự xuất hiện trở lại đột ngột của Jack Ma, giờ đây có vẻ như là một sự kiện truyền thông đã được lên kế hoạch nhằm thúc đẩy tâm lý thị trường vào thời điểm quan trọng khi nền kinh tế Trung Quốc rất cần tăng trưởng”.

Thực tế thì Chính phủ Trung Quốc hiện đang phải đối mặt với những thách thức kinh tế đáng kể. Họ háo hức thúc đẩy tăng trưởng và củng cố niềm tin vào lĩnh vực công nghệ sau khi xuất hiện sau ba năm kiểm soát chặt chẽ Covid-19. Hong Hao, nhà kinh tế trưởng của Grow Investment Group, cho biết việc tái cơ cấu của Alibaba là “một phần trong chiến lược của [Bắc Kinh] nhằm củng cố niềm tin vào khu vực tư nhân”.

×