Vừa qua, Bộ Nông nghiệp và Môi trường có văn bản trả lời kiến nghị của cử tri các tỉnh, thành phố: Hà Nội, Sơn La, Điện Biên, Lạng Sơn, Yên Bái, Thái Nguyên, Cao Bằng, Phú Thọ, Hải Phòng, Hải Dương, Hưng Yên, Nam Định, Ninh Bình, Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Khánh Hòa, Ninh Thuận, Đắk Nông, Tiền Giang, Hậu Giang, Đồng Tháp, Bến Tre, Sóc Trăng, Bạc Liêu; Trung ương Hội Nông dân Việt Nam, Trung ương Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, Ủy ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam, Hiệp hội Bệnh viện tư nhân Việt Nam do Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam chuyển đến tại Báo cáo số 75 ngày 29/4/2025 về việc chuyển kiến nghị của cử tri, nhân dân đến kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV.

Theo đó, dư luận nhân dân lo lắng trước tình hình biến đổi khí hậu bất thường như: Nhiệt độ tăng cao, thiên tai, bão lũ, hạn hán, mưa dông trái mùa, sấm sét, xâm nhập mặn... cùng với việc một bộ phận người dân dùng xung điện, hóa chất khai thác thủy sản làm suy giảm đáng kể nguồn lợi thủy sản. Nhân dân mong muốn chính quyền, cơ quan chức năng các cấp quan tâm tăng cường kiểm tra, giám sát, kịp thời ngăn chặn, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường, tài nguyên, khoáng sản.

Cử tri và nhân dân cũng lo ngại về biến đổi khí hậu và thiên tai khó lường, đầu năm 2025, Việt Nam có thể tiếp tục chịu ảnh hưởng từ bão lũ, hạn hán, gây thiệt hại cho sản xuất nông nghiệp và đời sống Nhân dân, đặc biệt ở Đồng bằng sông Cửu Long và miền Trung...

Dùng xung điện, hóa chất khai thác thủy sản là hành vi bị cấm

Trả lời kiến nghị về hành vi sử dụng xung điện, hóa chất khai thác thủy sản, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, theo quy định của Luật Thủy sản năm 2017 đây là một trong những hành vi bị cấm trong hoạt động thủy sản, bao gồm: sử dụng chất, hóa chất cấm, chất độc, chất nổ, xung điện, dòng điện, phương pháp, phương tiện, ngư cụ khai thác có tính hủy diệt, tận diệt để khai thác nguồn lợi thủy sản (quy định tại khoản 7 Điều 7 Luật Thủy sản).

Các hành vi phạm này sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định tại Nghị định số 38/2024 ngày 5/4/2025 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản. Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo các biện pháp ngăn chặn tình trạng sử dụng xung điện, chất nổ, ngư cụ bị cấm sử dụng trong khai thác thủy sản tại Chỉ thị số 19 ngày 30/7/2014 của Thủ tướng Chính phủ về tiếp tục đẩy mạnh triển khai thực hiện Chỉ thị số 01/1998 về nghiêm cấm sử dụng chất nổ, xung điện, chất độc để khai thác thủy sản và tăng cường bảo vệ nguồn lợi thủy sản trong thời gian tới.

Theo đó, Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) chịu trách nhiệm chủ trì đôn đốc, theo dõi việc triển khai thực hiện, định kỳ báo cáo Thủ tướng Chính phủ; Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố ven biển trực thuộc Trung ương chỉ đạo các lực lượng thực thi pháp luật trên địa bàn, Ủy ban nhân dân các xã, phường triển khai thực hiện nghiêm Chỉ thị này.

Hằng năm, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã tổ chức các Đoàn kiểm tra tình hình thực tế, đánh giá việc triển khai thực hiện Chỉ thị 19 và kiểm tra hồ sơ thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm hành chính trong khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản tại các địa phương.

Căn cứ kết quả kiểm tra và thông tin phản ánh của báo đài về tình trạng sử dụng xung điện, hóa chất để khai thác thủy sản, ngày 17/1/2025, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã ban hành Văn bản số 558 chỉ đạo Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương tăng cường công tác bảo vệ, phát triển nguồn lợi thủy sản, trong đó đề nghị các địa phương.

Trong đó, tăng cường tuần tra, kiểm tra, kiểm soát và kiên quyết xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực bảo vệ nguồn lợi thủy sản; ngăn chặn và chấm dứt tình trạng sử dụng ngư cụ cấm, nghề cấm, khai thác thủy sản tại khu vực cấm và khai thác trái phép các loài trong danh mục loài thủy sản nguy cấp, quý, hiếm, đặc biệt là tình trạng sử dụng chất nổ, xung điện, chất độc để khai thác thủy sản;

Đẩy mạnh công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân trong công tác bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản với nhiều hình thức tuyên truyền khác nhau, phù hợp từng đối tượng và truyền thống, văn hóa của địa phương. Đồng thời, Bộ Nông nghiệp và Môi trường thường xuyên theo dõi, nắm bắt tình hình thực hiện tại các địa phương để kịp thời chỉ đạo, tham mưu, báo cáo Thủ tướng Chính phủ theo quy định.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề nghị Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quan tâm, tiếp tục chỉ đạo các lực lượng thực thi pháp luật trên địa bàn và chính quyền trực thuộc thực hiện nghiêm Chỉ thị 19 và các quy định pháp luật có liên quan, tổ chức các đoàn kiểm tra, kiểm soát việc buôn bán, vận chuyển, tàng trữ, sử dụng chất nổ, xung điện bị cấm sử dụng trong khai thác thủy sản tại địa phương.

Khởi tố 177 vụ vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường, tài nguyên, khoáng sản

Về tăng cường kiểm tra, giám sát, kịp thời ngăn chặn, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường, tài nguyên, khoáng sản, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho hay, thực hiện quy định của Luật Bảo vệ môi trường và Luật Khoáng sản, Bộ Nông nghiệp và Môi trường thường xuyên triển khai thực hiện công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát về bảo vệ môi trường và kiểm soát, giám sát hoạt động khai thác, thu hồi khoáng sản.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường và các cơ quan quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường các cấp đã đẩy mạnh thực hiện các quy định, cơ chế, biện pháp phòng ngừa, kiểm soát, giảm thiểu các nguồn gây ô nhiễm môi trường như: đánh giá môi trường chiến lược, đánh giá tác động môi trường; cấp giấy phép về môi trường; thanh tra, kiểm tra về bảo vệ môi trường; xử lý triệt để các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng; kiểm soát ô nhiễm môi trường cố môi các khu vực tập trung nhiều nguồn gây ô nhiễm môi trường; giải quyết sự trường...

Bộ đã tiến hành thanh tra, kiểm tra, giám sát đối với hơn 700 lượt các cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ và đã xử lý vi phạm hành chính đối với nhiều cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ có vi phạm xả nước thải, khí thải, chất thải rắn. Vừa qua, Bộ cũng đã có báo cáo việc thực hiện các Nghị quyết của Quốc hội về chất vấn gửi các vị đại biểu Quốc hội (Báo cáo số 32 ngày 14/4/2025).

Theo đó, toàn ngành đã thực hiện 258 cuộc thanh tra, kiểm tra đối với 618 tổ chức, cá nhân; phát hiện một số đơn vị (26%) được thanh tra có hành vi vi phạm, chủ yếu là lập báo cáo thống kê, kiểm kê trữ lượng khoáng sản còn lại trong khu vực được phép khai thác mà không đầy đủ thông tin theo mẫu do Bộ quy định; khai thác không đúng thiết kế mỏ được phê duyệt; không nộp thiết kế mỏ; lập không đầy đủ sổ sách, chứng từ, văn bản, tài liệu liên quan.

Bộ Công Thương đã tổ chức kiểm tra tại 15 đơn vị và thanh tra tại 3 đơn vị ngành than, khoáng sản; kịp thời phát hiện những vi phạm, tồn tại, hạn chế; kịp thời xử lý vi phạm và có ý kiến chỉ đạo, chấn chỉnh, hướng dẫn các biện pháp khắc phục, tuân thủ đúng quy định pháp luật, nâng cao hiệu quả công tác quản lý an toàn và bảo vệ môi trường. Bộ Công an đã phát hiện 4.786 vụ việc vi phạm pháp luật trong lĩnh vực địa chất, khoáng sản; khởi tố 177 vụ; xử phạt vi phạm hành chính 4.562 vụ với số tiền 108,119 tỷ đồng. Bộ Quốc phòng đã phát hiện, xử lý 191 vụ/317 đối tượng vi phạm pháp luật.

Mặc dù có nhiều kết quả trong công tác kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường, tài nguyễn, khoáng sản trong thời gian qua, song còn có một số địa bàn, cơ sở, tổ chức, doanh nghiệp lợi dụng các chính sách thông thoáng của nhà nước để thực hiện một số hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường, khai thác khoảng sản... gây bức xúc trong dư luận và nhân dân.

Để tăng cường công tác xử lý vi phạm, hiện nay Bộ đang xây dựng, trình Chính phủ ban hành Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 45/2022/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường, trong đó đã cập nhật một số hành vi vi phạm, điều chỉnh mức phạt cho phù hợp với thực tiễn, đặc biệt là tiếp tục tăng mức phạt đối với các hành vi cố tình xả chất thải không qua xử lý ra môi trường; tăng thẩm quyền xử phạt cho một số lực lượng thi hành pháp luật về bảo vệ môi trường; xây dựng Nghị định quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Địa chất và khoáng sản mới được thông qua.

2025 có thể là một những năm nóng nhất

Về việc cử tri và Nhân dân lo ngại biến đổi khí hậu và thiên tai khó lường, đầu năm 2025, Việt Nam có thể tiếp tục chịu ảnh hưởng từ bão lũ, hạn hán, gây thiệt hại cho sản xuất nông nghiệp và đời sống Nhân dân, đặc biệt ở Đồng bằng sông Cửu Long và miền Trung... Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, hiện tượng ENSO đang trong trạng thái trung tính và nhiều khả năng sẽ duy trì đến hết năm 2025; bão trên Biển Đông có thể xuất hiện khoảng 11-13 con trong năm 2025, trong đó có 5-6 con ảnh hưởng đến đất liền, tập trung vào tháng 7 đến tháng 9 ở Bắc bộ và tháng 10 đến tháng 11 tại Trung bộ và Nam bộ.

Năm 2025 có thể là một những năm nóng nhất đã từng ghi nhận (10 năm qua là những năm nóng nhất lịch sử), với nhiệt độ trung bình toàn cầu có thể cao hơn 1,29 - 1,53°C so với thời kỳ tiền công nghiệp. Ở nước ta nhiệt độ vẫn duy trì ở mức cao, có những đợt nắng nóng gay gắt (39 - 40°C) nhưng ít có khả năng phá kỷ lục năm 2024; mưa lớn diện rộng có thể có 20 đợt, chủ yếu từ tháng 6 đến tháng 12, với thời điểm bắt đầu mùa mưa ở Tây Nguyên và Nam bộ tương đương so với trung bình nhưng khả năng thiếu hụt trong chính vụ.

Với số liệu quan trắc và dự báo tình hình khí tượng thủy văn hiện tại, các tháng còn lại của năm 2025 điều kiện khí tượng thủy văn trên toàn quốc cơ bản là thuận lợi. Tuy vậy, do diễn biến bất thường chung của thời tiết mà từng khu vực, tiểu vùng cần chú ý đến những biến động thời tiết cực đoan. Các địa phương cần theo dõi, cập nhật thường xuyên thông tin khí tượng thủy văn trong các bản tin dự báo để kịp thời điều chỉnh kế hoạch sản xuất và phòng chống thiên tai để hạn chế thấp nhất thiệt hại cho sản xuất nông nghiệp và đời sống Nhân dân.

Hàng loạt Nghị quyết, Nghị định, Đề án, Chiến lược được ban hành

Về công tác ứng phó với biến đổi khí hậu cũng như phát triển năng lượng tái tạo hay lộ trình giảm phát thải cần phải được minh bạch hóa bằng các chính sách hay nghị quyết dựa trên các mô hình cụ thể để các ngành như năng lượng, công nghiệp, giao thông, nông nghiệp, lâm nghiệp… cần có kế hoạch triển khai thực tế ở tất cả các địa phương và các ngành, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, công tác ứng phó với biến đổi khí hậu cũng như phát triển năng lượng tái tạo luôn được Đảng, Quốc hội, Chính phủ quan tâm chỉ đạo thông qua các Nghị quyết, Luật Nghị định, Đề án, Chiến lược quốc gia...

Bộ Tài nguyên và Môi trường (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cũng đã phê duyệt Kế hoạch giảm nhẹ phát thải khí nhà kính trong lĩnh vực nông nghiệp, lĩnh vực quản lý chất thải đến năm 2030 nhằm thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa việc triển khai các biện pháp, hoạt động giảm phát thải khí nhà kính, bao gồm khí mê-tan, để thực hiện mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính theo đóng góp do quốc gia tự quyết định của Việt Nam, góp phần thực hiện mục tiêu đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Bộ Giao thông vận tải, Bộ Xây dựng (nay là Bộ Xây dựng): Đã xây dựng, trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Chương trình hành động về chuyển đổi năng lượng xanh, giảm phát thải khí các bon và khí mê tan của ngành giao thông vận tải tại Quyết định số 876 ngày 22/7/2022, đề ra lộ trình chuyển đổi năng lượng xanh với từng phương thức vận tải, đồng thời huy động tối đa các nguồn lực để thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp giảm phát thải khí nhà kính, chuyển đổi năng lượng xanh trong ngành giao thông vận tải đến năm 2050; ban hành Kế hoạch hành động của ngành Xây dựng ứng phó với biến đổi khí hậu giai đoạn 2022 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, đóng góp vào việc thực hiện cam kết của Việt Nam tại Hội nghị COP26.

Bộ Công Thương ban hành Kế hoạch giảm nhẹ phát thải khí nhà kính trong lĩnh vực năng lượng và quá trình công nghiệp đến năm 2025 và giai đoạn 2026 2030. Kế hoạch đề ra mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính trong lĩnh vực năng lượng và quá trình công nghiệp thuộc phạm vi quản lý của Bộ Công Thương thực hiện mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính theo Đóng góp do quốc gia tự quyết định của Việt Nam và Kế hoạch hành động giảm phát thải khí mê-tan đến năm 2030 góp phần hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

×